1955
Izvor: Wikipedia
< | 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek | >
< | 1920-e | 1930-e | 1940-e | 1950-e | 1960-e | 1970-e | 1980-e | >
<< | < | 1951. | 1952. | 1953. | 1954. | 1955. | 1956. | 1957. | 1958. | 1959. | > | >>
Sadržaj/Садржај |
[uredi - уреди] Događaji
[uredi - уреди] Zima (jan-feb.)
- 24.1. - Milovan Đilas osuđen na 18 meseci zatvora, uslovno na tri godine, zbog članka u Njujork Tajmsu u kome je kritikovao političko stanje u Jugoslaviji i istakao potrebu postojanja opozicione partije kao činioca demokratizacije (osuđen i Vladimir Dedijer).
- 17.2. - Na Bjelašnici južni orkanski vetar od 200 km/h (skoro 56 m/s).
- 25.2. - Tajvanci (Republika Kina) napuštaju ostrva Tačen tokom Prve krize u Tajvanskom moreuzu.
- februar - Završena prva faza izgradnje HE Jablanica, početak proizvodnje el. energije.
- + Sastanak Stalnog saveta Balkanskog pakta (Jugoslavija, Grčka, Turska).
[uredi - уреди] Prol(j)eće (mart-maj)
- 5.4. - Vinston Čerčil dao ostavku (odlazak sa političke scene), nasleđuje ga Anthony Eden.
- 18.4. - Konferencija u Bandungu - afroazijska konferencija 29 zemalja u Indoneziji (prekursor Pokreta nesvrstanih).
- 4-9.5. - Poseta turskog premijer Menderesa Jugoslaviji.
- 5.5. - Stupile na snagu Bonsko-pariske konvencije, kojima je okončana saveznička okupacija Zapadne Nemačke i uglavnom obnovljena suverenost.
- 14.5. - Potpisan Varšavski pakt.
- 15.5. - Potpisan Austrijski državni ugovor, kojim je obnovljena nezavisnost te zemlje (stupio na snagu 27.7.); članom 7 Austrija se obavezala da će poštovati prava slovenačke i hrvatske manjine ali to nije do kraja ispoštovano.
- 26.5. - Hruščov sa delegacijom stigao u posetu Jugoslaviji - prva poseta posle 1948. i kampanje Informbiroa.
[uredi - уреди] L(j)eto (jun-avg.)
- 1.6. - Radio Beograd počinje s emitovanjem programa "Dobro jutro, deco".
- 2.6. - Tito i Hruščov potpisuju Beogradsku deklaraciju - odbacivanje monolitizma u međunarodnom komunističkom pokretu (normalizovanje odnosa Jugoslavije i SSSR, narušeni 1948).
- 22.6. - Proglašen Opšti zakon o uređenju opština i srezova - nova teritorijalna podela opština i srezova/kotara - uveden komunalni sistem u kome je uvećana opština osnovna društveno-ekonomska zajednica i političko-teritorijalna jedinica (u FNRJ sada ima 1479 opština u 107 srezova, što će do 1963 biti smanjeno na 581 odn. 40).
- 27.6. - Zajednički kominike FNRJ, SAD, Velike Britanije i Francuske u Beogradu - reafirmacija nezavisnosti Jugoslavije.
- 26.7. - HE Zvornik snage 96 MW, prva na Drini (prva sinhronizacija).
[uredi - уреди] Jesen (sep-nov.)
- 6.9. - U Turskoj je došlo do antigrčkih izgreda.
- 6.9. - Grčki kralj Pavle sa kraljicom u poseti Beogradu (prva poseta nekog monarha Jugoslaviji od rata).
- 16.9. - Vojna pobuna protiv Huana Perona u Argentini, preuzima vlast tri dana kasnije.
- 26.9. - Predsednik Tito pustio u rad hidroelektranu u Zvorniku.
- 28.9. - Jugoslavija usvojila ekonomski plan, veća ulaganja u potrošačku robu i poljoprivredu na uštrb teške industrije[1].
- 29.9. - Sovjetski trkač Vladimir Kuc oborio svetski rekord na 5000 metara, na stadionu JNA.
- 10.10. - JATov avion Convair CV-340-58 udario u brdo kod Beča - 7 mrtvih od 29.
- 18.10. - Počela proizvodnja Zastave 750 "Fiće" (do 18.11.1985).
- 20.10. - Otvoren Muzej Nikole Tesle u Beogradu.
- 23.10. - Ambiciozni premijer Države Vijetnam Ngo Dinh Diem, nameštenim referendumom zbacuje bivšeg cara Bao Dai-a i proglašava se predsednikom nove Republike Vijetnam.
- oktobar - 5000 američkih vojnika premešteno iz Austrije u severnu Italiju[1].
- 5.11. - Počela sa radom hidrocentrala "Vlasina".
- 6.11. - Državni sekretar SAD John Foster Dulles u Beogradu.
[uredi - уреди] Zima (dec.)
- 20.12. - Jugoslavija izabrana za nestalnu članicu Saveta bezbednosti UN u 36. glasanju (protivkandidat Filipini); prethodno bilo predlagano da dve zemlje odsluže po pola 2-godišnjeg mandata[1].
[uredi - уреди] Tokom/tijekom godine
- Osnovan Filozofski fakultet kao dio Sveučilišta u Zagrebu.
- Puštena u rad hidroelektrana "Glava Zete".
- Spomenik otpora i stradanja u Kraljevu.
- U Rijeci zatvoreni Salezijanska klasična gimnazija, Visoka teološka škola i sjemenište, nakon sudskog postupka nekim njenim članovima.
- U Beogradu prvi put gostovala Pekinška opera.
- Žarko Dolinar osvojio otvoreno prvenstvo Engleske u stonom tenisu.
[uredi - уреди] 1955. u temama
Rukovodstvo FNRJ:
-
- Predsednik Republike i Predsednik Saveznog izvršnog veća: Josip Broz Tito
- Predsednik Savezne skupštine: Moša Pijade
[uredi - уреди] Rođenja
- 6.1. - Rowan Atkinson, britanski glumac i komičar
- 18.1. - Kevin Costner, američki filmski glumac i režiser
- 18.1. - Dario Džamonja, bosanskohercegovački novinar i pisac kratke priče
- 22.1. - Rajko Žižić, košarkaš († 2003)
- 3.2. - Jurica Pađen, hrvatski glazbenik
- 13.2. - Zlatan Čolaković, bosansko-hrvatski književnik
- 19.2. - Senudin Jašarević, bosanskohercegovački književnik i novinar
- 19.2. - Jeff Daniels, glumac (--)
- 24.2. - Steve Jobs, jedan od osnivača kompanije Apple Computer
- 15.3. - Jasna Zlokić, hrvatska pjevačica
- 17.3. - Gary Sinise, američki glumac (--)
- 19.3. - Bruce Willis, američki glumac (--)
- 24.3. - Dinko Knežević, srpski naučnik i enigmat (--)
- 31.3. - Svetozar Marović, crnogorski političar
- 9.4. - Milutin Mima Karadžić, glumac
- 13.4. - Safet Sušić - Pape, bosanski nogometaš
- 30.4. - Zlatko Topčić, bosanskohercegovački književnik
- 14.5. - Darko Bajić, filmski režiser
- 16.5. - Biserka Perman, kuglačica, saborska zastupnica (--)
- 19.5. - Branislav Petrušević Petrući, glumac
- 29.5. - Ivanka Boljkovac, hrvatska operna pjevačica
- 30.5. - Safet Oručević, bosanskohercegovački političar
- 4.6. - Val McDermid, škotski pisac kriminalističkih romana
- 5.6. - Aki Rahimovski, makedonsko-hrvatski pjevač
- 8.6. - Tim Berners-Lee, prvi predložio WWW
- 19.6. - Miomir Žužul, hrvatski političar i diplomat
- 21.6. - Nijaz Omerović, bosanskohercegovački slikar i pisac
- 23.6. - Jean Tigana, francuski nogometaš i trener malijskog porijekla
- 1.7. - Vladimir Petrović Pižon, srpski fudbaler
- 8.7. - Vladislava Vladica Milosavljević, glumica
- 6.8. - Bogoljub Šijaković, filozof, profesor, ministar vera SRJ i Srbije
- 25.8. - Branislav Lečić, glumac
- 7.9. - Mira Furlan, hrvatsko-američka filmska, kazališna i TV-glumica (--)
- 23.9. - Paolo Rossi, talijanski nogometaš
- 25.9. - Karl-Heinz Rummenigge, njemački nogometaš
- 3.10. - Željko Samardžić, pevač
- 17.10. - Galiano Pahor, hrvatski glumac († 2008.)
- 22.10.- Bill Condon, američki reditelj i scenarista
- 28.10. - Bill Gates, vlasnik Microsofta
- 1.11. - Neđo Danilović, srpski vojni naučnik
- 9.11. - Biljana Krstić, srpska pevačica
- 10.11. - Roland Emmerich, nemački reditelj, scenarista i producent
- 13.11. - Whoopi Goldberg, američka glumica, komičarka i voditeljica
- 22.11. - Milan Bandić, hrvatski političar, zagrebački gradonačelnik (--)
- 30.11. - Billy Idol, engleski rok muzičar
- 7.12. - Predrag Marković, srpski izdavač, političar
- 8.12. - Milenko Zablaćanski, srpski glumac († 2008)
- 10.12. - Goran Ipe Ivandić, bosanskohercegovački rock bubnjar († 1994)
- 20.12. - Dara Džokić, srpska glumica
[uredi - уреди] Smrti
- 15. januar - Isak Samokovlija, bosanskohercegovački književnik (* 1889)
- 11. veljače - Ona Munson, američka glumica
- 11. ožujka - Sir Alexander Fleming, škotski biolog koji je otkrio penicilin (* 1881.)
- 12. ožujka - Theodor Plievier, njemački književnik (* 1892.)
- 18. travnja - Albert Einstein, njemački fizičar-teoretičar (* 1879.)
- 30. maj - Bill Vukovich, američki automobilista srpskog porekla (* 1918)
- 1. avgust - Stanislav Vinaver, srpski pisac i prevodilac (* 1891)
- 12. kolovoza - Thomas Mann, njemački književnik (* 1875.)
- 26. rujna - Augustin Čičić, hrvatski pjesnik i književni kritičar (* 1889.)
- 30. rujna - James Dean, američki glumac (* 1931)
- 10. oktobar - Dušan Pantelić, istoričar i književnik (* 1879)
- 1. studenog - Antun Barac, hrvatski povjesničar (* 1894.)
- 12. studenog - Tin Ujević, hrvatski pjesnik (* 1891.)
- 30. novembar - Josip Slavenski (Štolcer), kompozitor, prof. MU u Bg. (* 1896)
- 1. decembar - Vladislav S. Ribnikar, direktor "Politike", osnivač TANJUG-a (* 1900)
- 12. prosinca - Antun Dobronić, hrvatski skladatelj i glazbeni pisac (* 1878.)
- 16. decembar - Milan Vujaklija, srpski leksikograf i prevodilac (* 1891)
- 21. prosinca - Milan Marjanović, hrvatski književnik, političar, filmski djelatnik (* 1879.)
[uredi - уреди] Nobelova nagrada za 1955. godinu
- Fizika: Willis Eugene Lamb i Polykarp Kusch
- Kemija: Vincent du Vigneaud
- Fiziologija i medicina: Hugo Theorell
- Književnost: Halldór Kiljan Laxness
- Mir: nije dodijeljena
[uredi - уреди] Reference
[uredi - уреди] Spoljne veze
- Kardelj Recalls Fight with Khrushchev Over the Belgrade Declaration, Zdenko Antić, OSA-RFE Research (1980)
