1997

1997
Eeuwen:	19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia:	1980-1989 · 1990-1999 · 2000-2009
Jaren:	< · 1995 · 1996 · 1997 · 1998 · 1999 · >
Maanden:	jan · feb · mrt · apr · mei · jun jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita:		2750 MMDCCL
Armeense jaartelling:		1446 ԹՎ ՌՆԽԶ
Chinese jaartelling:		4693 – 4694 癸子 – 甲丑
Christelijke jaartelling:		1997 MCMXCVII
Ethiopische jaartelling:		1989 –1990
Hebreeuwse jaartelling:		5757 – 5758
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		2052 – 2053
- Shaka Samvat		1919 – 1920
- Kali Yuga		5098 – 5099
Iraanse jaartelling:		1375 –1376
Islamitische jaartelling:		1418 – 1419
Maçonnieke jaartelling:		5996 - 5997
Dit jaar naar onderwerp
Film in 1997
Lijst van landen in 1997
Sterfgevallen in 1997
Sport in 1997
Gregoriaanse kalender van 1997

Het jaar 1997 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

januari

• 1 - Provinciale Staten van Friesland besluit dat de provincie officieel Fryslân heet.
• 1 - De gemeente Gemert fuseert met de gemeente Bakel en Milheeze tot de nieuwe gemeente Gemert-Bakel.
• 1 - In Hebron raken zes Palestijnen gewond wanneer een Israëlisch soldaat zijn automatisch geweer leegschiet op een plaatselijke groentemarkt.
• 1 - In de Syrische hoofdstad Damascus komen negen mensen om het leven bij een bomaanslag op een autobus.
• 4 - De vijftiende Elfstedentocht wordt verreden. Winnaar is Henk Angenent.
• 12 - Tonny de Jong wordt bij de vrouwen Europees kampioen hardrijden op de klapschaats. Daarmee is de doorbraak van het nieuwe type schaats een feit.
• 18 - In Rwanda doden Hutu-milities drie Spaanse hulpverleners en drie soldaten.
• 19 - Yasser Arafat keert na dertig jaar terug naar Hebron.
• 27 - Er wordt ontdekt dat Franse musea 2000 kunstwerken bezaten die door de nazi's werden gestolen.

februari

• 4 - O.J. Simpson wordt aansprakelijk bevonden voor dubbele moord en moet 35 miljoen dollar schadevergoeding betalen aan de families van de slachtoffers.
• 5 - De drie grote banken van Zwitserland kondigen een fonds van €55 miljoen aan voor de slachtoffers van de Holocaust en hun families.
• 6 - De Britse Diane Blood verkrijgt het recht om het sperma van haar overleden man te gebruiken om een kind te krijgen.
• 9 - The Simpsons streven The Flintstones voorbij als langstlopende animatieserie in primetime.
• 19 - De laatste grote revolutionair van China, Deng Xiaoping, sterft op 92-jarige leeftijd. Weken van rouw om de leider volgden.
• 22 - De geboorte van het schaap Dolly, het eerste gekloonde zoogdier, wordt bekendgemaakt. De geboorte zelf was op 5 juli 1996.
• 27 - De directie van Renault kondigt aan dat haar vestiging in Vilvoorde wordt gesloten. Hierdoor worden 3100 mensen werkloos.
• 28 - In het noordwesten van Iran vallen duizend doden bij een beving met een kracht van 5,5 op de schaal van Richter.

maart

• 6 - Het schilderij Tête de Femme van Pablo Picasso wordt gestolen uit een galerie in Londen. Een week later werd het teruggevonden.
• 13 - Sister Nirmala wordt gekozen om Moeder Teresa op te volgen.
• 23 - In de buurt van Beverwijk vindt een afgesproken treffen plaats van aanhangers van Feyenoord en AFC Ajax. De Ajax-fan Carlo Picornie wordt doodgeslagen.
• 26 - De Kernenergiecentrale Dodewaard wordt buiten bedrijf genomen
• 26 - Na onderzoek blijkt de goudmijn van Bre-X Minerals in Indonesië waardeloos te zijn. Het schandaal leidt tot het faillissement van het bedrijf en een rechtszaak voor aandelenfraude in Canada.
• 28 - Een Albanees schip met vluchtelingen vergaat in het Kanaal van Otranto na een aanvaring met de Italiaanse kustwacht. Tachtig mensen komen om.
• 31 - Martina Hingis lost Steffi Graf na achttien weken af als de nummer één op de wereldranglijst der proftennissters; de Zwitserse moet die positie na tachtig weken afstaan aan haar Amerikaanse collega Lindsay Davenport.

april

• In Angola wordt een eenheidsregering ingesteld.
• 11 - De kathedraal van Turijn wordt door brand beschadigd.
• 12 - De Lijkwade van Turijn wordt bedreigd door brand, mogelijk veroorzaakt door brandstichting.
• 13 - Tiger Woods wordt de jongste golfer die de Masters wint.
• 21 - Nederland eindigt als zevende en voorlaatste bij het wereldkampioenschap ijshockey voor B-landen in Polen.
• 22 - Na 126 dagen worden de gijzelaars in de residentie van de Japanse ambassadeur in Lima (Peru) bevrijd. Commando's bestormen het gebouw en bevrijden 71 gijzelaars. Twee soldaten, veertien rebellen en één gijzelaar komen om.
• 23 - Late vorst doet schade aan de fruitteelt.
• 26 - Bjarne Riis wint Nederlands enige wielerklassieker, de Amstel Gold Race.

mei

• 1 - Groningen - Langs het spoor bij het Noorderstation wordt het lichaam van de 18-jarige sociologie-studente Anne de Ruijter de Wildt gevonden. Ze blijkt te zijn gewurgd. In 1998 richten haar ouders het Comité Groningen Veilig op uit onvrede met het politieonderzoek. In 2001 wordt de crimineel Henk S. veroordeeld voor de moord op Anne en op een Utrechtse tippelaarster.
• 1 - Na achttien jaar Tory-regering wint de Labour-partij de verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk. Tony Blair wordt de nieuwe premier.
• 10 - In Iran, nabij de Afghaanse grens, vallen 1600 doden bij een beving met een kracht van 7,1 op de schaal van Richter.
• 10 - Koningin Beatrix stelt de Maeslantkering officieel in gebruik: de Deltawerken zijn voltooid.
• 11 - De hockeysters van HGC prolongeren de landstitel in de Nederlandse hoofdklasse door Amsterdam op strafballen (3-1) te verslaan in het derde duel uit de finale van de play-offs.
• 14 - Air Canada, Lufthansa, SAS, Thai Airways International en United Airlines richten de Star Alliance op.
• 14 - FC Barcelona wint de Europacup II. In de finale in De Kuip in Rotterdam zegeviert de Spaanse voetbalclub met 1-0 ten koste van het Franse Paris Saint-Germain.
• 14 - Canada verslaat Zweden in de best-of-three-finale van het wereldkampioenschap ijshockey in Finland.
• 17 - Rebellen geleid door Laurent-Désiré Kabila veroveren de hoofdstad Kinshasa een week nadat de Zaïrese president Mobutu Sese Seko is gevlucht naar het buitenland.
• 21 - FC Schalke 04 wint de 26e editie van de UEFA Cup. In de tweede finalewedstrijd in Milaan zegeviert de Duitse voetbalclub na strafschoppen (4-1) ten koste van de Italiaanse thuisclub Internazionale.
• 28 - Borussia Dortmund wint de Champions League. In de finale in München zegeviert de Duitse voetbalclub met 3-1 ten koste van het Italiaanse Juventus.

juni

• 1 - De hockeyers van Amsterdam winnen de landstitel in de Nederlandse hockeyhoofdklasse door in de tweede wedstrijd van finale van de play-offs na strafballen te winnen van Hockeyclub 's-Hertogenbosch.
• 1 - De vervroegde parlementsverkiezingen in Frankrijk worden gewonnen door de Parti Socialiste van Lionel Jospin. De conservatieve president Jacques Chirac wordt door de kiezers veroordeeld tot een cohabitation voor de rest van zijn ambtstermijn.
• 8 - In Berlijn eindigt de Nederlandse vrouwenhockeyploeg als derde bij de strijd om de Champions Trophy.
• 11 - Het Britse House of Commons stemt voor een totaalverbod op handvuurwapens.
• 13 - Een jury veroordeelt Timothy McVeigh ter dood voor zijn rol in de bomaanslag in Oklahoma City in 1995.
• 21 - De Nederlandse beroepsmilitair Wim Alaerds slaagt in zijn poging een plaats te veroveren in het Guinness Book of Records. Hij heeft maar liefst 1224 uur op een twee meter hoge paal zitten achter de rug. Dit nieuwe wereldrecord levert hem niet alleen een vermelding op in het recordboek, maar ook een beloning van 22.000 Duitse mark en een nieuwe vriendin.
• 23 - Een groot deel van Midden-Nederland wordt getroffen door een stroomuitval.
• 26 - Harry Potter en de Steen der Wijzen, het eerste deel van de Harry Potter-serie, verschijnt.

juli

• 1 - Hongkong wordt overgedragen door het Verenigd Koninkrijk aan de China.
• 4 - De Pathfinder, een Amerikaanse sonde, landt op Mars.
• 6 - Bij parlementsverkiezingen in Mexico verliest de Institutioneel Revolutionaire Partij (PRI) na 68 jaar de absolute meerderheid in het Congres van de Unie.
• 8 - Tsjechië, Hongarije en Polen worden door de NAVO uitgenodigd om in 1999 toe te treden tot het militaire bondgenootschap.
• 13 - Het lichaam van Che Guevara wordt terug naar Cuba gestuurd om aldaar bij zijn kameraden te worden begraven.
• 15 - In Miami (Florida) schiet seriemoordenaar Andrew Phillip Cunanan Gianni Versace neer buitens diens huis.
• 26 - In Oostende stort tijdens een vliegshow een stuntpiloot neer in het publiek. Er vallen 10 doden en 50 gewonden.
• 27 - Jan Ullrich wint de 84ste editie van de Ronde van Frankrijk. De Duitse wielrenner neemt de titel over van zijn Deense collega Bjarne Riis.

augustus

• Augustus zorgt voor een recordhitte in Nederland. Sinds het begin van de weermeting in 1706 is het er in augustus nog nooit zo warm geweest. De gemiddelde temperaturen (20,5 graden Celsius) liggen veel hoger dan normaal (16,7 graden). De warmte heeft een opmerkelijke invloed op het sterftecijfer. In augustus van dit jaar overlijden in Nederland per dag gemiddeld 411 mensen, dat zijn er 63 meer dan normaal.
• 1 - De OPTA houdt vanaf nu toezicht op de naleving van de wet- en regelgeving op het gebied van post en telecommunicatie in Nederland.
• 1 - Vliegtuigbouwers Boeing en McDonnell Douglas voltooien hun fusie.
• 6 - Microsoft koopt zich een belang van €115 miljoen in Apple Computer.
• 7 - De AEX op de Nederlandse beurs sluit voor het eerst in de geschiedenis boven de 1000 punten, in guldens.
• 31 - Prinses Diana (V.K.) komt om het leven bij een auto-ongeval in Parijs (Zie: Dood van Diana Frances Spencer).

september

• 4 - In Lorain, Ohio (V.S.) rolt de laatste Ford Thunderbird van de assemblagelijn.
• 5 - Het IOC kiest Athene als gaststad voor de Olympische Zomerspelen 2004.
• 6 - Begrafenis van Prinses Diana in de Westminster Abbey.
• 7 - Eerste testvlucht met een Lockheed Martin F-22 Raptor.
• 11 - Schotland stemt voor de vorming van een eigen parlement na een vereniging van 290 jaar met Engeland.
• 13 - De 30-jarige Meindert Tjoelker wordt in zijn woonplaats Leeuwarden door vier jongens doodgeschopt omdat hij iets zegt van hun wangedrag. De daders gaan vrijuit omdat de rechters niet kunnen vaststellen wie dan de dodelijke schop heeft gegeven.
• 15 - Oprichting van Google.
• 23 - De First Showband, begeleidingsband van René Froger, verongelukt.
• 25 - In Scandinavië tekenen de Hells Angels vrede met de Bandidos, een plaatselijke motorclub. De strijd van drie jaar tussen de motorclubs heeft 11 doden gekost en tientallen gewonden.
• 29 - Britse wetenschappers stellen het verband vast tussen de Ziekte van Creutzfeldt-Jakob en de zogenaamde gekkekoeienziekte (BSE).

oktober

• 2 - De Britse wetenschappers Moira Bruce en John Collinge tonen aan dat de nieuwe variant van Creutzfeldt-Jakob en de Gekkekoeienziekte (BSE) dezelfde ziekte zijn.
• 4 - De Nederlandse volkskundige en schrijver J.J. Voskuil roept in een krantenadvertentie van twee pagina's de regering op de bio-industrie te verbieden. Dit is het begin van de actie Varkens in nood.
• 9 - De Australische zwemmer Michael Klim scherpt in Brisbane het wereldrecord op de 100 meter vlinderslag aan tot 52,15. Het oude record (52,27) stond sinds 24 juli 1996 op naam van zijn Russische collega Denis Pankratov.
• 9 - De Italiaanse premier Prodi en zijn kabinet treden af.
• 15 - Een Brits team zet met de Thrust SSC het eerste supersonische snelheidsrecord op het land.

november

• 10 - De telecombedrijven WorldCom en MCI kondigen hun fusie t.w.v. €28,5 miljard aan. Samen zullen ze het bedrijf MCI-WorldCom gaan vormen.
• 11 - In Ierland wordt Mary McAleese tot 8e president verkozen.
• 11 - Productie van de laatste Pentium 1 computerchip.
• 12 - Ramzi Yousef wordt schuldig bevonden voor het beramen van de bomaanslag op het World Trade Center in 1993.
• 15 - Acteur Coen van Vrijberghe de Coningh, bekend als Johnny Flodder uit de tv-reeks en derde film, overlijdt in de Flodder-studio's in Almere aan een hartstilstand.
• 17 - In Luxor (Egypte) worden in de Vallei der Koningen 62 mensen, waaronder 58 toeristen, vermoord tijdens een aanslag door 6 moslimmilitanten.
• 19 - In Charlistle, Iowa (V.S.) wordt de 2e volledig levende zevenling geboren.
• 24 - Voor de eerste keer wordt de circuit breaker regel toegepast op de beurs van New York om de aandelenhandel te stoppen nadat de Dow Jones Industrial Average (DJIA) 554,26 punten verloor.

december

• Kim Dae-jung wordt gekozen tot president van Zuid-Korea.
• 3 - In Ottawa (Canada) tekenen 121 landen een verdrag tegen de productie en het gebruik van anti-persoon landmijnen. de V.S., Rusland en China tekenen niet.
• 22 - In de Mexicaanse deelstaat Chiapas worden tientallen ongewapende indianen vermoord in het bloedbad van Acteal. Het Zapatistisch Nationaal Bevrijdingsleger (EZLN) stelt de PRI en de grootgrondbezitters verantwoordelijk.
• 30 - In de Oosterparkwijk in Groningen breken rellen uit. Een groep van zo'n zestig jongeren maakt zich schuldig aan brandstichting en plundering. De politie grijpt eerst niet -en vervolgens te laat- in. Dat zou later leiden tot het aftreden van burgemeester Hans Ouwerkerk en mede aanleiding zijn voor het vertrek van korpschef Jaap Veenstra en hoofdofficier van justitie Ruud Daverschot. De ongeregeldheden begonnen na een 'waarschuwing' in de media van SP-Statenlid en Oosterpark-bewoner Sjon Lammerts.

Muziek

Bestverkochte singles in Nederland:

1. Elton John - Something About The Way You Look Tonight / Candle In The Wind 1997
2. Puff Daddy & Faith Evans feat. 112 - I'll Be Missing You
3. Wes - Alane
4. Aqua - Barbie Girl
5. Jantje Smit - Ik Zing Dit Lied Voor Jou Alleen
6. Hero - Toen Ik Je Zag
7. Marco Borsato - De Waarheid
8. Marco Borsato & Trijntje Oosterhuis - Wereld Zonder Jou
9. Anouk - Nobody's Wife
10. Freek de Jonge - Leven Na De Dood

Bestverkochte albums in Nederland:

1. Marco Borsato - De Waarheid
2. Spice Girls - Spice
3. Total Touch - Total Touch
4. Andrea Bocelli - Romanza
5. Frans Bauer & Marianne Weber - Frans Bauer & Marianne Weber
6. No Doubt - Tragic Kingdom
7. No Mercy - My Promise
8. Céline Dion - Falling Into You
9. Jantje Smit - Ik Zing Dit Lied Voor Jou Alleen
10. Toni Braxton - Secrets

Literatuur

• De Italiaanse schrijver Dario Fo ontvangt de Nobelprijs voor de Literatuur
• De Duitse schrijver Hans Carl Artmann ontvangt de Georg-Büchner-Preis
• Het eerste Harry Potter boek, Harry Potter en de Steen der Wijzen, wordt uitgegeven
• Kader Abdolah schrijft de roman De reis van de lege flessen

Beeldende kunst

• 

  Malizia (1997), Kees Verkade, Monaco (voor het Prinselijk paleis), François Grimaldi verkleed als monnik met een zwaard onder zijn pij

• 

  Convergence (1997), aluminium, Jean-Pierre Morin, Promenade Samuel-De Champlain, Québec

• 

  The Constellation (1997) Geoffrey Bartlett, Melbourne Southbank

• 

  Ferryman (1997) Tony Cragg, Wenen

Bouwkunst

• 

  Algemene Rekenkamer, Den Haag (1997) Aldo van Eyck

Geboren

• 14 maart - Ciara Bravo, Amerikaans actrice, zangeres en comédienne
• 1 april - Asa Butterfield, Brits acteur
• 8 oktober - Bella Thorne, Amerikaans actrice en zangeres
• 31 oktober - Ebbie Tam, Chinees-Nederlands actrice
• 1 november - Alex Wolff, Amerikaans acteur, drummer en zanger

Overleden

Lijst van personen overleden in 1997

Weerextremen in België

• 1 januari: Minimumtemperatuur tot -11,7°C in Ernage (Gembloers).
• 2 januari: Minimumtemperatuur tot –21,4°C in Elsenborn (Bütgenbach).
• 10 januari: Koudste januari-decade van de eeuw in Ukkel: gemiddelde temperatuur –7,1°C.
• januari: Januari met laagst aantal neerslagdagen: 4 (normaal 19).
• januari: Januari met laagste neerslagtotaal: 2,6 mm (normaal 64,7 mm).
• 24 februari: 75 mm neerslag in Ebly (Léglise).
• 23 april: Laattijdige vorst veroorzaakt schade aan de fruitteelt.
• 17 mei: 102 mm neerslag in Mürringen (Büllingen).
• 7 juni: Tornado in Niel, Antwerpen, met schade.
• augustus: Augustus met hoogste gemiddelde temperatuur: 21,2°C (normaal : 16,9°C).
• augustus: Augustus met hoogste gemiddelde minimum temperatuur: 16,1 °C (normaal 13 °C).
• 31 oktober: Minimumtemperatuur: –7,2°C in Rochefort.
• 25 december: Maximumtemperatuur: 14,0°C in Ukkel.

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen.

Mediabestanden

Zie de categorie 1997 van Wikimedia Commons voor meer mediabestanden.