Rok 1969 / MCMLXIX
Stulecia: XIX wiek ~ XX wiek ~ XXI wiek
Sto lat wstecz
Dziesięciolecia: 1910-1919 1920-1929 1930-1939 1940-1949 1950-1959 1960-1969 1970-1979 1980-1989
Lata: 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
- 1 stycznia
- Łagisza otrzymuje prawa miejskie.
- utworzono Przedsiębiorstwo Realizacji Filmów Zespoły Filmowe.
- 8 lutego – rozpoczął się drugi proces przywódców protestów marcowych – Adam Michnik został skazany na 3 lata więzienia, Henryk Szlajfer i Barbara Toruńczyk na kary 2 lat, a Witold Górecki na 20 miesięcy.
- 21 lutego – premiera filmu Człowiek z M-3.
- 28 marca – premiera filmu Pan Wołodyjowski.
- 2 kwietnia – na zboczu Policy, niedaleko Zawoi, rozbił się samolot pasażerski An-24 PLL LOT, zginęły wówczas prawdopodobnie 53 osoby (47 pasażerów i 6 członków załogi). Wśród nich znakomity językoznawca prof. Zenon Klemensiewicz, b. minister lasów Stanisław Tkaczow. W czerwcu 1970 Sąd Wojewódzki w Krakowie umorzył postępowanie w sprawie wypadku[1].
- 9 kwietnia – zlikwidowano komunikację tramwajową w Legnicy.
- 19 kwietnia – uchwalono Kodeks karny.
- 28 kwietnia – zlikwidowano komunikację tramwajową w Jeleniej Górze.
- 3 maja – Polska ratyfikowała Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej.
- 9 maja – premiera filmu Ostatnie dni.
- 10 czerwca – premiera filmu Skok.
- 19 czerwca – założono Wyższą Szkołę Nauczycielską, obecnie Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach.
- 20 czerwca – w Warszawie, płotkarka Teresa Sukniewicz ustanowiła rekord Polski w biegu na 100 m ppł. wynikiem 13,3 s.
- 27 czerwca
- Lipiec – rozpoczęto produkcję w Wytwórni Kwasu Siarkowego – pierwszym produkcyjnym wydziale Zakładów Chemicznych Police w Policach.
- 6 lipca – biegaczka Elżbieta Katolik ustanowiła rekord Polski w biegu na 400 m wynikiem 54,3 s.
- 8 lipca – premiera filmu Rzeczpospolita babska.
- 12 lipca – w Chorzowie Waldemar Stępień ustanowił rekord Polski w skoku w dal wynikiem 8,21 m.
- 13 lipca – odsłonięto pomnik Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli.
- 14 lipca – oddano do użytku maszt radiowo-telewizyjny w Olsztynie, obecnie najwyższy obiekt budowlany w Polsce (360 m).
- 18 lipca – oddano do użytku Centrum Radiowo-Telewizyjne w Warszawie przy ul. Woronicza.
- 19 sierpnia – premiera filmu Polowanie na muchy.
- 24 sierpnia – kardynał Karol Wojtyła dokonał aktu koronacji cudownego obrazu Matki Boskiej Myślenickiej.
- 29 sierpnia – Henryk Szordykowski ustanowił rekord Polski w biegu 1500 m wynikiem 3:38,2 s.
- 7 września – Polska pokonała Holandię 2:1 w rozegranym na Stadionie Śląskim meczu eliminacyjnym do mistrzostw świata.
- 11 września – premiera serialu Do przerwy 0:1.
- 19 września – Zofia Kołakowska ustanowiła rekord Polski w biegu 1500 m wynikiem 4:25,4 s.
- 20 września – Warszawa: Waldemar Baszanowski zdobył złoty medal mistrzostw świata w podnoszeniu ciężarów.
- 12 października – w Beskidzie Śląskim odkryto Jaskinię Salmopolską.
- 19 października – na deskach teatralnych zadebiutował Jerzy Fedorowicz, aktor i poeta.
- 3 listopada – we wsi Rzepin koło Starachowic zamordowano 5-osobową rodzinę sołtysa Mieczysława Lipy.
- 14 listopada – premiera serialu telewizyjnego Przygody pana Michała.
- 19 listopada – stanowisko dowódcy Marynarki Wojennej objął kontradm. Ludwik Janczyszyn.
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 1 stycznia – Luksemburg objął prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
- 9 stycznia – w Wielkiej Brytanii odbył się pierwszy lot prototypu pasażerskiego samolotu naddźwiękowego Concorde.
- 12 stycznia – ukazał się debiutancki album grupy Led Zeppelin (Led Zeppelin (I)).
- 15 stycznia – ZSRR wystrzelił w kosmos kapsułę Sojuz 5.
- 16 stycznia – Jan Palach dokonał samospalenia w proteście przeciw wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji.
- 19 stycznia – samobójcza śmierć Jana Palacha po samospaleniu na placu świętego Wacława w Pradze.
- 9 lutego – największy samolot świata Boeing 747 wykonał swój pierwszy lot komercyjny.
- 19 lutego – krótko po starcie rozbiła się radziecka rakieta nośna z księżycowym pojazdem samobieżnym Łunochod.
- 25 lutego – Jan Zajíc, 18-letni uczeń, dokonał samospalenia w Czechosłowacji. Pomiędzy styczniem a kwietniem 1969 w ramach protestu przeciw proradzieckiej polityce władz Czechosłowacji prób samobójstwa dokonało 26 osób, zmarło 7 osób.
- 2 marca – odbył się pierwszy lot samolotu Concorde.
- 2-15 marca – konflikt pomiędzy ZSRR, a Chinami nad rzeką Ussuri.
- 3 marca – rozpoczęła się misja Apollo 9.
- 10 marca – zabójca Martina Luthera Kinga, James Earl Ray, został skazany na 99 lat więzienia.
- 13 marca – zakończyła się misja Apollo 9.
- 16 marca – 154 osoby zginęły w katastrofie samolotu DC-9 w Wenezueli.
- 17 marca – Golda Meir została premierem Izraela.
- 20 marca – John Lennon poślubił Yoko Ono.
- 29 marca – w Madrycie odbył się 14. Konkurs Piosenki Eurowizji.
- 1 kwietnia – rozpoczęły działalność linie lotnicze Air Jamaica.
- 4 kwietnia – 40-letni działacz związkowy Evžen Plocek dokonał samospalenia, w proteście przeciwko wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji.
- 5 kwietnia – Leonid Teliga na jachcie SY Opty okrążył samotnie Ziemię.
- 7 kwietnia – opublikowano RFC 1. Jest to symboliczna data zapoczątkowania funkcjonowania Internetu.
- 14 kwietnia – odbyła się 41. ceremonia wręczenia Oscarów.
- 15 kwietnia – północnokoreański MiG-17 zestrzelił nad Morzem Japońskim amerykański samolot wczesnego ostrzegania Lockheed EC-121 Warning Star. Zginęło 31 członków załogi.
- 17 kwietnia – Gustáv Husák został pierwszym sekretarzem Komunistycznej Partii Czechosłowacji, zastępując zdymisjonowanego Alexandra Dubčeka.
- 25 kwietnia – wszedł w życie Traktat o zakazie broni jądrowej w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach.
- 27 kwietnia – w katastrofie śmigłowca zginął prezydent Boliwii René Barrientos Ortuño.
- 28 kwietnia – Charles de Gaulle złożył urząd Prezydenta Republiki.
- 29 kwietnia – rozpoczął działalność Uniwersytet Piura w Peru, zorganizowany z inicjatywy Opus Dei.
- 3 maja – USA: policja zatrzymała 12 tysięcy uczestników demonstracji przeciwko wojnie w Wietnamie.
- 16 maja – radziecka sonda Wenera 5 wylądowała na Wenus, tracąc kontakt z Ziemią 19 km nad powierzchnią.
- 18 maja – rozpoczęła się misja Apollo 10.
- 21 maja – dokonano oblotu samolotu transportowego An-26.
- 22 maja – podczas misji Apollo 10 moduł księżycowy „Snoopy” z dwoma astronautami na pokładzie odłączył się od modułu dowodzenia i przeleciał 15 km nad powierzchnią Księżyca.
- 26 maja – zakończyła się misja Apollo 10.
- 4 czerwca – 79 osób zginęło w katastrofie Boeinga 727 w Meksyku.
- 5 czerwca – Tu-144 jako pierwszy samolot pasażerski przekroczył barierę dźwięku.
- 14 czerwca – w Leicester, Holenderka Maria Gommers ustanowiła rekord świata w biegu na 1 milę wynikiem 4.36,8 s.
- 15 czerwca
- 20 czerwca
- 27 czerwca – w Nowym Jorku wybuchły zamieszki Stonewall na tle dyskryminacji mniejszości seksualnych uznawane za początek ruchu na rzecz praw LGBT.
- 29 czerwca – ostatni koncert „oryginalnego” The Jimi Hendrix Experience w składzie Jimi Hendrix, Mitch Mitchell, Noel Redding.
- 1 lipca – Holandia objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej
- 7 lipca – w Kanadzie ustanowiono język francuski językiem urzędowym na równi z językiem angielskim.
- 13 lipca – została wystrzelona radziecka sonda księżycowa Łuna-15.
- 14 lipca
- 15 lipca – Tu-144 jako pierwszy komercyjny samolot przekroczył prędkość 2 machów.
- 16 lipca – misja księżycowa Apollo 11 wystartowała z Przylądku Canaveral na Florydzie.
- 18 lipca – samochód prowadzony przez ubiegającego się o fotel prezydenta USA Edwarda Kennedy’ego zjechał z mostu na wyspie Martha's Vineyard. W wypadku zginęła pasażerka Mary Jo Kopechne.
- 20 lipca – pierwsze lądowanie ludzi na Księżycu podczas misji statku kosmicznego Apollo 11.
- 21 lipca – amerykański astronauta Neil Armstrong jako pierwszy człowiek stanął na Księżycu.
- 24 lipca – kapsuła statku Apollo 11 bezpiecznie wodowała na Oceanie Spokojnym.
- 31 lipca
- 4 sierpnia – król Libii Idris I abdykował na rzecz swojego bratanka Sayyida Hasana ar-Rida al-Mahdi as-Sanussiego.
- 5 sierpnia – Program Mariner: Sonda Mariner 7 podczas przelotu koło Marsa osiągnęła najmniejszą odległość od planety – 3 524 km.
- 6 sierpnia – prototyp Mi-12 uniósł masę całkowitą 44 205 kg na wysokość 2255 m, co jest światowym rekordem udźwigu przez śmigłowiec.
- 8 sierpnia – w kilku pociągach w Mediolanie eksplodowały bomby podłożone przez skrajnie prawicowych terrorystów.
- 9 sierpnia – członkowie bandy Charlesa Mansona zamordowali Sharon Tate, żonę Romana Polańskiego i 4 inne osoby w willi Polańskiego w Beverly Hills.
- 11 sierpnia – prezydent Zambii Kenneth Kaunda ogłosił nacjonalizację kopalń miedzi.
- 14 sierpnia – rząd brytyjski wysłał wojsko do Irlandii Północnej.
- 15 sierpnia
- 17 sierpnia – Janis Joplin wystąpiła na Festiwalu Woodstock.
- 18 sierpnia – Jimi Hendrix wystąpił na Festiwalu Woodstock.
- 21 sierpnia – w pierwszą rocznicę inwazji wojsk Układu Warszawskiego doszło do masowych demonstracji w wielu czechosłowackich miastach; w Brnie podczas rozpędzania tłumu zastrzelono dwie osoby.
- 1 września – w Libii nastąpił przewrót wojskowy, proklamowano utworzenie Libijskiej Republiki Arabskiej. Muammar al-Kadafi, obaliwszy króla Idrisa I, objął władzę.
- 5 września
- 8 września – arabscy terroryści obrzucili granatami w odstępie kilku minut izraelskie ambasady w Hadze i Bonn oraz biuro izraelskich linii lotniczych El Al w Brukseli. Rannych zostało 3 pracowników El Al oraz jeden klient.
- 9 września – w zderzeniu samolotu DC-9 z awionetką nad Fairland w Indianie zginęły 83 osoby.
- 10 września – premiera filmu Hibernatus.
- 13 września – wyemitowano pierwszy odcinek kreskówki Scooby Doo, gdzie jesteś?.
- 15 września – premiera filmu Bitwa o Anglię.
- 18 września – w Atenach, Francuzka Nicole Duclos ustanowiła rekord świata w biegu na 400 m wynikiem 51,7 s.
- 19 września – dokonano oblotu radzieckiego ciężkiego śmigłowca bojowego Mi-24.
- 20 września
- w południowym Wietnamie, wskutek zderzenia samolotu Douglas DC-4 z myśliwcem F-4 Phantom II zginęło 76 osób.
- w Atenach, Czeszka Jaroslava Jehlickova ustanowiła rekord świata w biegu na 1 500 m wynikiem 4.10,7 s.
- 25 września – w Rabacie powołano Organizację Konferencji Islamskiej.
- 26 września
- 28 września – w australijskim stanie Wiktoria spadł meteoryt Murchison.
- 29 września – w Los Angeles zainstalowano pierwsze węzły sieci ARPANET – bezpośredniego przodka dzisiejszego Internetu.
- 3 października – oddano do użytku wieżę telewizyjną w Berlinie.
- 5 października – telewizja BBC wyemitowała pierwszy odcinek Latającego cyrku Monty Pythona.
- 11 października
- rozpoczęła się załogowa misja kosmiczna Sojuz 6.
- seryjny morderca znany jako Zodiak dokonał w San Francisco swej ostatniej zbrodni.
- 14 października – Olof Palme został premierem Szwecji.
- 16 października – w Hiszpanii utworzono Park Narodowy Doñana.
- 21 października – Willy Brandt został wybrany na kanclerza RFN.
- 28 października – w Izraelu odbyły się wybory parlamentarne.
- 10 listopada – miała miejsce pierwsze emisja amerykańskiego programu dla dzieci Ulica Sezamkowa.
- 14 listopada – misja księżycowa Apollo 12 wystartowała z Przylądku Canaveral na Florydzie.
- 17 listopada – Helsinki: rozpoczęły się amerykańsko-radzieckie rokowania rozbrojeniowe SALT 1.
- 19 listopada
- 20 listopada – dziennikarz Seymour Hersh ujawnił w amerykańskiej prasie prawdę o masakrze dokonanej przez US Army w wietnamskiej wiosce Mỹ Lai.
- 24 listopada – zakończyła się druga załogowa misja księżycowa Apollo 12.
- 25 listopada – John Lennon zwrócił królowej Order Imperium Brytyjskiego w proteście przeciw popieraniu przez rząd brytyjski poczynań USA w Wietnamie i mieszaniu się w sprawę zbuntowanej Republiki Biafry w Nigerii.
- 6 grudnia – na koncercie zespołu The Rolling Stones członkowie gangu Hells Angels zamordowali młodego Murzyna, Mereditha Huntera.
- 10 grudnia – odbyła się premiera filmu Czyż nie dobija się koni?.
- 18 grudnia – odbyła się premiera filmu W tajnej służbie Jej Królewskiej Mości.
- Dennis Ritchie i Ken Thompson stworzyli system operacyjny Unix.
- James Brown zapoczątkował taniec o nazwie breakdance.
- Powstała w Anglii subkultura Skinheads.
- Stworzenie gangu Crips.
[edytuj] Urodzili się
- 3 stycznia – Michael Schumacher, mistrz świata Formuły 1
- 5 stycznia – Marilyn Manson, właśc. Brian Hugh Warner, amerykański muzyk rockowy
- 7 stycznia – David Yost, właśc. David Harold Yost, amerykański aktor
- 13 stycznia – Stephen Hendry, szkocki snookerzysta
- 14 stycznia – Arkadiusz Jakubik, polski aktor
- 16 stycznia – Roy Jones Jr., amerykański bokser
- 17 stycznia
- 18 stycznia – Dave Bautista, amerykański wrestler
- 20 stycznia – Mari Högqvist, szwedzka curlerka
- 22 stycznia
- 28 stycznia – Witold Idczak, polski polityk
- 5 lutego
- 11 lutego – Jennifer Aniston, amerykańska aktorka
- 20 lutego – Tracy Sachtjen, amerykańska curlerka
- 28 lutego – Marzena Kubera, piłkarka ręczna
- 8 marca – Agnieszka Ćwik, polska aktorka
- 1 marca – Javier Bardem, hiszpański aktor
- 3 marca – Johnny Bacolas, amerykański muzyk, członek grup Alice N 'Chains oraz Second Coming
- 10 marca
- 20 marca – Simon Busuttil, maltański prawnik i polityk
- 27 marca
- 30 marca – Artur Zawisza, polityk polski
- 7 kwietnia – Sal da Vinci, włoski aktor i piosenkarz
- 10 kwietnia – Dariusz Seliga, polski polityk
- 18 kwietnia – Robert Telus, polski polityk
- 21 kwietnia – Marzanna Graff-Oszczepalińska, pisarka, aktorka, dziennikarka
- 25 kwietnia – Renée Zellweger, amerykańska aktorka
- 27 kwietnia – Maciej Gładysz – polski gitarzysta rockowy
- 7 maja – Radosław Pazura, polski aktor
- 14 maja – Cate Blanchett, australijska aktorka
- 18 maja
- 14 czerwca – Steffi Graf, niemiecka tenisistka, zdobywczyni Wielkiego Szlema
- 15 czerwca – Oliver Kahn, niemiecki bramkarz
- 20 czerwca – Peter Paige, amerykański aktor
- 23 czerwca – John Benton, amerykański curler
- 25 czerwca – Piotr Tomański, polski poltyk
- 26 czerwca – Colin Greenwood, brytyjski basista zespołu Radiohead
- 3 lipca – Gedeon Burkhard, niemiecki aktor filmowy i telewizyjny
- 8 lipca – Wojciech Owczarek, perkusista zespołu IRA
- 9 lipca – Eduardo Santamarina, meksykański aktor oraz model telewizyjny
- 13 lipca – Dariusz Działo, polski policjant
- 13 lipca – Przemysław Myszor, gitarzysta i klawiszowiec zespołu Myslovitz
- 17 lipca
- 19 lipca – Cathy Overton-Clapham, kanadyjska curlerka
- 20 lipca – Josh Holloway, amerykański aktor
- 24 lipca – Jennifer Lopez, amerykańska piosenkarka, aktorka i tancerka
- 4 sierpnia
- 19 sierpnia – Matthew Perry, amerykański aktor
- 26 sierpnia – Tomasz „Lipa” Lipnicki, polski muzyk rockowy, wokalista i gitarzysta
- 27 sierpnia – Cesar Millan, amerykański trener psów, znany jako zaklinacz psów
- 9 września – Piotr Babinetz, polski polityk
- 17 września – Ken Doherty, irlandzki snookerzysta
- 17 września – Keith Flint, brytyjski muzyk, wokalista zespołu The Prodigy
- 19 września
- 20 września – Magdalena Wójcik, polska aktorka
- 25 września
- 3 października – Gwen Stefani, amerykańska piosenkarka
- 8 października – Jeremy Davies, amerykański aktor
- 9 października – PJ Harvey, wokalistka rockowa
- 11 października – Jacek Łągwa, polski muzyk, członek zespołu Ich Troje
- 17 października – Nancy Sullivan, amerykańska aktorka
- 22 października – Rafael Lewandowski, polski reżyser, scenarzysta
- 23 października – Franciszek Longchamps de Bérier, polski prawnik i duchowny katolicki
- 27 października – Jacek Gollob, polski żużlowiec
- 29 października – Mirco Nontschew, niemiecki komik i aktor
- 1 listopada – Leszek Jenek, polski artysta kabaretowy
- 2 listopada – Reginald Arvizu, gitarzysta basowy amerykańskiego zespołu KoЯn
- 17 listopada – Magdalena Śliwa, polska siatkarka, reprezentantka Polski, mistrzyni Europy
- 26 listopada – Marek Bukowski, polski aktor i reżyser
- 4 grudnia
- 5 grudnia – Wojciech Skurkiewicz, polski polityk
- 6 grudnia
- 10 grudnia – Rob Blake, kanadyjski hokeista
- 19 grudnia
- 28 grudnia – Linus Torvalds, fiński informatyk, inicjator systemu operacyjnego Linux
- 29 grudnia – Tomasz Bednarek, polski aktor
- 30 grudnia – Jay Kay, brytyjski muzyk, wokalista i lider zespołu Jamiroquai
- 17 stycznia – Grażyna Bacewicz, polska kompozytorka i skrzypaczka (ur. 1909)
- 19 stycznia – Jan Palach, czeski patriota, dokonał samospalenia protestując przeciw radzieckiej inwazji na Czechosłowację (ur. 1948)
- 13 lutego – Kazimierz Wierzyński, polski poeta, prozaik, eseista (ur. 1894)
- 28 marca – Dwight D. Eisenhower, polityk, generał amerykański, prezydent USA (ur. 1890)
- 23 kwietnia – Krzysztof Komeda, polski kompozytor i pianista jazzowy (ur. 1931)
- 14 czerwca – Marek Hłasko, polski pisarz (ur. 1934)
- 21 czerwca – Maureen Connolly, amerykańska tenisistka (ur. 1934)
- 22 czerwca – Judy Garland, amerykańska aktorka i piosenkarka (ur. 1922)
- 3 lipca
- 5 lipca – Walter Gropius, niemiecko-amerykański architekt (ur. 1883)
- 10 lipca – Bogumił Kobiela, polski aktor (ur. 1931)
- 25 lipca – Witold Gombrowicz, polski pisarz (ur. 1904)
- 7 sierpnia – Joseph Kosma, kompozytor francuski, pochodzenia węgierskiego (ur. 1905)
- 9 sierpnia
- 17 sierpnia – Ludwig Mies van der Rohe, niemiecko-amerykański architekt (ur. 1886)
- 23 sierpnia – Adolf Grabowsky, niemiecki geopolityk (ur. 1880)
- 2 września – Ho Chi Minh, wietnamski polityk (ur. 1890)
- 6 września – Arthur Friedenreich, brazylijski piłkarz (ur. 1892)
- 4 października – Jerzy Stempowski, polski eseista, krytyk literacki, tłumacz (ur. 1893)
- 11 października – Kazimierz Sosnkowski, generał broni Wojska Polskiego, polityk, działacz niepodległościowy (ur. 1885)
- 21 października – Wacław Sierpiński, polski matematyk (ur. 1882)
[edytuj] Nagrody Nobla
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Święta ruchome
|
|