19. 3.
Izvor: Wikipedia
(Preusmjereno sa 19.3.)
Sadržaj/Садржај |
[uredi - уреди] 19. mart - 19. ožujka
19. ožujka (19.3.) je 78. dan godine po gregorijanskom kalendaru (79. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 287 dana.
[uredi - уреди] Događaji
- 1279. - Mongolskom pobjedom u bitki kod Jamena završena Song dinastija u carskoj Kini
- 1563. - Mirom u Amboazu završen prvi verski rat u Francuskoj nakon kojeg su hugenoti dobili ograničenu slobodu veroispovesti. Hugenotski ratovi razdirali su Francusku više od 30 godina.
- 1628. - Englezi u današnjim Americi osnovali koloniju Masačusets.
- 1687. - Potraga za ušćem rijeke Mississippi pod vodstvom francuskog istraživača Roberta Caveliera de La Sallea završila pobunom i njegovim ubistvom u Teksasu
- 1796. - Republika Francuska donela Dekret o slobodi štampe, koji je po dolasku Napoleona na vlast dve godine kasnije prestao da važi, a štampa je podvrgnuta strogoj cenzuri.
- 1812. - Španski parlament u Kadisu usvojio liberalni ustav, koji je postao ideal slobodoumnih težnji građanske klase u evropskim državama.
- 1861. - Britanci su, nakon višegodišnjih borbi, ugušili pobunu domorodačkog stanovništva Maora na Novom Zelandu i oni su se povukli u unutrašnjost ostrva.
- 1915. - Planeta Pluton po prvi put fotografirana, 15 godina prije nego što ju je konačno otkrio Clyde Tombaugh na Lowell opservatoriju
- 1920. - SAD odbile da potpišu Versajski ugovor posle Prvog svetskog rata i da se priključe Društvu naroda, zbog bojazni od uvlačenja u rat u slučaju napada na neku članicu Društva.
- 1932. - Službeno otvoren Sydney Harbour Bridge, glavni simbol Sydneyja, Australija
- 1945. - Velika Britanija priznala vladu Demokratske Federativne Jugoslavije na čelu s Josipom Brozom Titom.
- 1970. - Šefovi vlada Istočne i Zapadne Nemačke Vili Brant i Vili Štof susreli su se u Erfurtu. To je bio prvi susret visokih zvaničnika dve zemlje od podele Nemačke 1949.
- 1978. - Izraelska vojska je okupirala veći deo juga Libana.
- 1982. - Argentinskom okupacijom Južne Georgije započeo Falklandski rat
- 1991. - Narodna skupština Srbije preuzela je ovlašćenja raspuštene Skupštine Kosova i razrešila dužnosti Rizu Sapundžiju, člana Predsedništva SFR Jugoslavije sa Kosova.
- 1994. - Trupe vlade u Pnom Penu zauzele su grad Pailin na istoku Kambodže, glavno uporište maoističkog gerilskog pokreta "Crvenih Kmera".
- 1994. - U eksploziji bombe podmetnute u podzemnu železnicu u glavnom gradu Azerbejdžana Bakuu poginulo je 12 i ranjeno više od 50 ljudi.
- 1996. - Policija Federacije BiH ušla je u Grbavicu, poslednju sarajevsku opštinu koju su u bosanskom ratu držale srpske snage. Time je završen transfer vlasti u sarajevskim opštinama koje su prema Dejtonskom sporazumu pripale Federaciji BiH.
- 1996. - U glavnom gradu Filipina Manili u požaru u jednoj diskoteci poginulo je najmanje 150 ljudi.
- 1999. -
- Libija se saglasila da škotskom pravosuđu do 6. aprila 1999. preda dvojicu Libijaca osumnjičenih da su u decembru 1988. izazvali eksploziju američkog putničkog aviona "Boing 747" iznad Lokerbija u Škotskoj u kojoj je poginulo 270 ljudi.
- U eksploziji bombe koju su čečenski teroristi aktivirali na pijaci u južnom ruskom gradu Vladikavkaz, poginulo je više od 50 ljudi.
- Nakon neuspelih pregovora Srba i kosovskih Albanaca u Parizu, predsednik SAD Bil Klinton izjavio je da je "prag prekoračen" i da problem Kosova ugrožava američke nacionalne interese. Diplomate zapadnih zemalja počele su da napuštaju Beograd, a međunarodni verifikatori Kosovo.
- 2001. - Socijalista Bertran Delano je, pobedivši na izborima, postao prvi gradonačelnik Pariza iz redova levice.
- 2002. - Zimbabve je na godinu dana suspendovan iz Komonvelta.
- 2006. - Aleksandar Lukašenko ponovno pobedio na predsedničkim izborima u Belorusiji.
[uredi - уреди] Rođenja
- 1629. - Aleksej I., ruski car
- 1813. - David Livingstone, britanski istraživač
- 1818. - Petar Preradović, hrvatski književnik († 1872.)
- 1844. - Minna Canth, finska književnica
- 1848. - Wyatt Earp, američki heroj westerna
- 1871. - Maria von Vetsera, austrijska plemkinja
- 1873. - Max Reger, njemački kompozitor
- 1899. - Jan Hendrik de Boer, fizičar i kemičar
- 1900. - Frédéric Joliot-Curie, francuski fizičar
- 1905. - Albert Speer, njemački arhitekt i nacistički ministar naoružanja
- 1909. - Louis Hayward, britanski glumac
- 1909. - Josip Andreis, hrvatski muzikološki stručnjak († 1982.)
- 1912. - Adolf Galand, komandant nemačke lovačke avijacije u Drugom svetskom ratu († 1996.)
- 1917. - Dinu Lipatti, rumunjski pijanist i kompozitor
- 1936. - Ursula Andress, švicarska glumica i Bond-Girl
- 1937. - Egon Krenz, njemački DDR-političar
- 1947. - Glenn Close, američka glumica
- 1955. - Bruce Willis, američki glumac
- 1976. - Alesandro Nesta, italijanski fudbaler
- 1979. - Ivan Ljubičić, hrvatski tenisač (--)
- 1992. - Miloš Živanović, srpski genijalac i Mašin dečko <3 :) (--)
[uredi - уреди] Smrti
- 1406. - Ibn Haldun, arapski istoričar i društveni teoretičar (*1332.).
- 1930. - Artur Džejms Balfur, engleski državnik.
- 1950. - Edgar Rajs Barouz, američki pisac.
- 1976. - Ivo Tijardović, hrvatski skladatelj, literat i slikar (* 1895.)
- 1977. - Marijen Nguabi, predsednik Konga.
- 1987. - Luj de Brolj, francuski fizičar.
- 1997. - Vilem de Kuning, američki slikar holandskog porekla.
[uredi - уреди] Blagdani/Praznici
- Španija, Portugal i Belgija: Dan očeva
- Srpska pravoslavna crkva slavi:
