13. 3.
Izvor: Wikipedia
(Preusmjereno sa 13.3.)
Sadržaj/Садржај |
[uredi - уреди] 13. mart - 13. ožujka
13. ožujka (13.3.) je 72. dan godine po gregorijanskom kalendaru (73. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 293 dana.
[uredi - уреди] Događaji
- 1325. - Asteci su osnovali svoju naseobinu Tenočtitlan, kasnije prestonicu Asteškog carstva, na mestu gde je današnji grad Sijudad Meksiko.
- 1567. - Nemački plaćenici koje je unajmila holandska vladarka Margareta od Parme ubili su 2.000 kalvinista.
- 1781. - Engleski astronom nemačkog porekla Vilijam Heršel otkrio je sedmu planetu Sunčevog sistema, koja je kasnije nazvana Uran.
- 1809. - Nakon neuspeha u ratu s Rusijom i Danskom 1808, oficirskom zaverom zbačen je s prestola švedski kralj Gustav IV.
- 1848. - Pod pritiskom demonstracija i pobune u Beču austrijski kancelar Klemens Meternih podneo je ostavku. Kancelar je pobegao u Veliku Britaniju, a hiljadama gnevnih Bečlija koje su opkolile dvor car Ferdinand I je obećao ustav.
- 1865. - Tokom Američkog građanskog rata, Kongres Konfederacije, pod predsednikom Džefersonom Dejvisom, žestokim protivnikom ukidanja ropstva, doneo je zakon kojim je robovima dozvoljeno, u zamenu za slobodu, da budu vojnici u južnjačkoj armiji.
- 1881. - U atentatu u Petrogradu ubijen je ruski car Alksandar II. Atentat su izvršili članovi tajnog terorističkog udruženja "Narodna volja".
- 1913. - Kanbera postala glavni grad Australije.
- 1928. - Nakon pucanja brane "St. Frensis", oko 60 kilometara severno od Los Anđelesa, u vodi koja je preplavila dolinu utopilo se najmanje 450 ljudi.
- 1933. - U Njemačkoj otvoreno nacističko minstarstvo propagande čiji je prvi ministar posato Joseph Goebbels.
- 1946. - Pripadnici jugoslovenske službe Državne bezbednosti uhapsili su generala i komandanta četničkih snaga u Drugom svetskom ratu Dragoljuba Dražu Mihailovića.
- 1964. - Ubojstvo Kitty Genovese dovodi do stvaranja psihološkosociološke teorije efekta promatrača.
- 1972. - Velika Britanija i Kina saglasile su se da razmene ambasadore 22 godine nakon što je London priznao vladu u Pekingu; Britanci su zatvorili konzulat na Tajvanu.
- 1990.- Sovjetski parlament izglasao je uvođenje višepartijskog sistema, nakon 72-godišnjeg monopola na vlast Komunističke partije.
- 1992. - U zemljotresu na istoku Turske je poginulo najmanje 570 ljudi.
- 1996. - U mestu Danblejn, oko 40 kilometara severno od Glazgova, naoružani čovek je u gimnastičkoj sali osnovne škole ubio 16 učenika prvog razreda, uzrasta izmedju pet i šest godina i njihovu učiteljicu, ranio još 13 đaka i potom izvršio samoubistvo.
- 1998. - Predsednik Južne Koreje Kim Dae Džong, koji je i sam bio zatvaran zbog političkih uverenja, doneo je odluku o masovnoj amnestiji koja je obuhvatila preko pet miliona osoba, od političkih zatvorenika do pijanih vozača kojima su bile oduzete vozačke dozvole.
- 1999. - Kosovski rat: Na Kosovu, u eksplozijama bombi u centru Podujeva i na pijaci u Kosovskoj Mitrovici poginulo je šestoro i ranjeno više od 50 ljudi, a u napadima oružane formacije kosovskih Albanaca "Oslobodilačka vojska Kosova" kod Vučitrna poginula su dva pripadnika Vojske Jugoslavije.
- 2002. - Vlada Angole je proglasila jednostrano primirje u 27-godišnjem građanskom ratu sa pobunjenicima-pripadnicima Nacionalne Unije za nezavisnost Angole (UNITA).
[uredi - уреди] Rođenja
- 1720. - Charles Bonnet, švicarski filozof i prirodnjak
- 1733. - Josef Pristli, engleski hemičar i filozof. (†1804).
- 1741. - Josif II, car Svetog Rimskog Carstva (†1790).
- 1781. - Karl Friedrich Schinkel, pruski arhitekt i slikar
- 1830. - Georgije Branković, srpski patrijarh. (†1907).
- 1864. - Alexej von Jawlensky, njemački slikar ruskog porijekla
- 1884. - Đuro Basariček, hrvatski političar
- 1888. - Anton Semjonovič Makarenko, sovjetski pedagog i književnik
- 1899. - Ernest Radetić, hrvatski književnik († 1980.)
- 1900. - Giorgos Seferis, grčki književnik i dobitnik Nobelove nagrade za književnost
- 1915. - Melih Cevdet, turski književnik
- 1939. - Neil Sedaka, američki kantautor
- 1945. - Anatolij Timofejevič Fomenko, ukrajinski matematičar
[uredi - уреди] Smrti
- 1572. - Petar Hektorović, autor speva "Ribanje i ribarsko prigovaranje".
- 1842. - Luigi Cherubini, talijanski književnik (* 1760.)
- 1881. - Aleksandar II, ruski car.
- 1901. - Benjamin Harrison, američki političar i predsjednik
- 1906. - Suzan Entoni, začetnica i vođa pokreta za prava žena u SAD.
- 1975. - Ivo Andrić, jugoslavenski književnik, Dobitnik nobelove nagrade za književnost. (*1892).
- 1988. - John C. Holmes, američki pornografski glumac (* 1944.)
- 1995. - Mija Aleksić, pozorišni i filmski glumac. (*1923).
[uredi - уреди] Blagdani/Praznici
- Srpska pravoslavna crkva slavi:
- Sveštenomučenika Proterija
- Svetog Vasilija ispovednika
- Sveštenomučenika Nestora episkopa magidijskog
- Svetog Nikolaja jurodivog
- Dan Privredne komore Srbije (po jednom ukazu iz 1857).
