19. 10.
Izvor: Wikipedia
(Preusmjereno sa 19.10.)
19. oktobar (listopad) (19.10.) je 292. dan godine po gregorijanskom kalendaru (293. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 73 dana.
Sadržaj/Садржај |
[uredi - уреди] Događaji
- 202. pne. - Bitka kod Zame. Rimljani pod vodstvom Scipiona Afričkog porazili Kartažane pod vodstvom Hanibala kojem je to bio jedini, ali odlučujući poraz. Ovom je bitkom završen drugi Punski rat.
- 439. - Gejserih, kralj Vandala i Alana, osvaja Kartaginu, posle Rima najveći grad zapadnog Mediterana. Ovaj događaj je kasnije u Vandalskoj kraljevini korišćen kao početni događaj nove ere.
- 1512. - Martin Luther postao doktor teologije.
- 1781. - U Yorktownu, Virginia, britanski zapovjednik Lord Cornwallis predao se francusko-američkim snagama vođenim sa George Washingtonom završavajući američki rat za neovisnost.
- 1812. - Napoleon se povukao iz Moskve.
- 1813. - Okončana je Bitka naroda kod Lajpciga u kojoj su ujedinjene vojske više evropskih država, predvođene Rusijom, Pruskom i Austrijom porazile Napoleona i prisilile ga da se povuče preko Rajne.
- 1872. - U Novom Južnom Velsu u Australiji nađen je „Holtermanov grumen“, ploča škriljca težine 235,14 kilograma, u kojoj je bilo 82,11 kilograma zlata, najveća količina koja je dosad pronađena.
- 1874. - ban Ivan Mažuranić svečano otvorio moderno Sveučilište u Zagrebu.
- 1915. - Rusija i Italija su u Prvom svetskom ratu objavile rat Bugarskoj, koja je, pored proglašenja neutralnosti, napala srpsku vojsku 6. oktobra i time se priključila Centralnim silama.
- 1933. - Njemačka se povukla iz Lige naroda.
- 1935. - Liga naroda uvela ekonomske sankcije fašističkoj Italiji zbog okupacije Etiopije.
- 1943. - oktriven antibiotik streptomicin.
- 1954. - Zaključen je anglo-egipatski sporazum o povlačenju britanskih trupa iz zone Sueckog kanala u roku od 20 meseci.
- 1960. - Vlada Sjedinjenih Američkih Država uvela embargo komunističkoj Kubi.
- 1964. - U udesu sovjetskog aviona „Iljušin-18“, koji se srušio na Avalu, poginuli su svi putnici među kojima je bila šestočlana delegacija sovjetske armije sa maršalom Sergejem Birjuzovim na čelu. Delegacija je upućena u Beograd da bi učestvovala u proslavi 20-godišnjice oslobođenja Beograda.
- 1991. - Utemeljena 133. brigada HV, Otočac.
- 1994. - U eksploziji bombe, koju je u gradskom autobusu u Tel Avivu aktivirao bombaš-samoubica, poginule su 22 i ranjeno više od 40 osoba.
- 2000. - Međunarodni sud za ratne zločine u Ruandi osudio je bivšeg premijera te zemlje Žana Kambandu na doživotni zatvor zbog genocida počinjenog 1994, kada je ubijeno oko pola miliona pripadnika plemena Tutsi i Hutu.
- 2001. - Najmanje 350 ljudi nastradalo je kada je prenatrpani brod, koji je prevozio iračke emigrante, na putu od Sumatre ka Australiji potonuo u blizini Jave.
- 2003. - Majka Tereza beatificirana od pape Ivana Pavla II.
- 2005. - U Bagdadu je počelo suđenje bivšem iračkom lideru Sadamu Huseinu.
- 2007. - Skupština Republike Crne Gore usvojila novi Ustav Republike Crne Gore u kojem je službenim jezikom umjesto ijekavskog srpskog imenovan crnogorski.
[uredi - уреди] Rođenja
- 1582. - princ Dimitrije čija nasilna smrt 1591. godine će izazvati sedmogodišnji rat za nezavisnost Rusije.
- 1841. - Nikola I Petrović Njegoš, crnogorski kralj, vojskovođa i psac.
- 1864. - Ogist Limijer, francuski hemičar i industrijalac.
- 1882. - Umberto Boccioni, talijanski futuristički umjetnik († 1916)
- 1913. - Vinícius de Moraes, brazilski muzičar
- 1931. - John le Carré, britanski književnik
- 1932. - Robert Reed, američki glumac
- 1932. - U Beogradu je otvoren Kolarčev narodni univerzitet, zadužbina Ilije Milosavljevića Kolarca, koji je u tu svrhu testamentom zaveštao oko 50.000 dukata. Zgradu Kolarčevog univerziteta je projektovao srpski arhitekta Petar Bajalović.
- 1945. - Divine, američki glumac/ca
- 1945. - Patricia Ireland, američka feministkinja
- 1952. - Edward Zanki, njemački muzičar i kantautor
- 1979. - Branimir Bajić, bosanskohercegovački nogometaš
[uredi - уреди] Smrti
- 1187. - Papa Urban III.
- 1216. - Jovan bez Zemlje, engleski kralj.
- 1745. - Jonathan Swift, engleski književnik (* 1667.)
- 1851. - Petar II Petrović Njegoš, srpski vladika Crne Gore
- 1875. - Čarls Vitston, engleski fizičar.
- 1937. - Ernest Rutherford, britanski fizičar (* 1871.)
- 1983. - Maurice Bishop, grenadski političar i revolucionar (* 1944.)
- 1984. - Ježi Popjeluška, poljski sveštenik.
- 1986. - Samora Mašel, predsednik Mozambika.
- 1986. - Karlo Bulić, hrvatski glumac
- 1999. - Natali Sarot, francuska književnica.
- 2003. - Alija Izetbegović, bosanskohercegovački političar i državnik
- 2010. - Tom Bosley, američki glumac (* 1927)
