1959

< | 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek | >
< | 1920-e | 1930-e | 1940-e | 1950-e | 1960-e | 1970-e | 1980-e | >
<< | < | 1955. | 1956. | 1957. | 1958. | 1959. | 1960. | 1961. | 1962. | 1963. | > | >>

Događaji

Zima (jan-feb.)

• decembar 1958 - mart 1959 - Tito na turneji: Indonezija, Burma, Indija, Šri Lanka, Etiopija, Sudan, Egipat, Grčka.
• 1.1. - Kubanska revolucija, zbačen diktator Fulgencio Batista, na vlast dolazi pokret Fidela Kastra.
• 1.1. - Austrijska televizija ORF prvi put prenosi Bečki novogodišnji koncert.
• 2.1. - Sovjeti lansirali "Lunu 1", prvi umjetni satelit koji je okružio Sunce.
• januar - Jugoslovenska vlada protestuje jer je sud u Los Angelesu odbio izručenje Andrije Artukovića, zbog "nedovoljnih dokaza".

• 9.2. - Uhapšene ubice studeničkog isposnika Nestora Maričića (mislili su da ima mnogo više novca nego što je imao).
• 16.2. - Grupa naučnika iz instituta u Vinči se vratilo u zemlju nakon lečenja u Francuskoj od posledica ozračivanja prošlog oktobra.

Prol(j)eće (mart-maj)

• 10.3. - Pobuna na Tibetu protiv kineskih vlasti, ugušena do kraja meseca.
• 31.3. - Dalaj Lama XIV pobegao s Tibeta u Indiju.
• mart - Povučen jugoslovenski ambasador iz Tirane.
• mart - Austrijski parlament podržao odluku koruških vlasti o prekidu upotrebe slovenačkog u osnovnim školama; demonstracije u Mariboru.

• 15.4. - Štampan prvi broj časopisa "Bagdala" u Kruševcu.

• maj - Ukinuto pravo Jugoslovenima da donose robe vrednosti do $165 i primaju pakete vrednosti do $65 svaka tri meseca bez carine (borba protiv crne berze).
• 16.5. - Jugoslavija prihvata opšte principe GATT-a.

L(j)eto (jun-avg.)

• 3.6. - Samouprava za Singapur pod britanskom vlašću.
• 25.6. - SSSR predložio uspostavljanje zone bez nuklearnog oružja na Balkanu i u Jadranskom moru.
• 28.6. - Delegacija Vlade Popovića, iz Odbora za ekonomske odnose sa inostranstvom, kreće na turneju dobre volje u 10 zemalja Latinske Amerike.
• jun - Zbog podrške alžirskim pobunjenicima, zategnuti odnosi Jugoslavije i Francuske.

• ljeto - Ivan Meštrović u posjeti Jugoslaviji, posjetio kardinala Stepinca, razgovarao sa Titom.

• 13-21.8. - Kubanska misija dobre volje, na čelu sa Če Gevarom, u poseti Jugoslaviji (Beograd, razgovor sa Titom 18.8., Zagreb, Rijeka, Ljubljana).
• 15.8. - Haile Selasije u poseti Jugoslaviji.
• 21.8. - Havaji primljeni u SAD kao 50. i za sada poslednja država.

Jesen (sep-nov.)

• 20.9. - Velenje, novi grad u Sloveniji, proglašeno gradom.

• 15.10. - Savezna skupština donosi zakon kojim standardi dobre poljoprivrede postaju obavezni za individualne proizvođače.
• 30.10. - PGP RTB objavio prvu ploču - "Zvižduk u osam" Đorđa Marjanovića.

• jesen - Otvoren civilni zračni promet na Plesu (v. Zračna luka Zagreb).

• 18.11. - Premijera filma Ben Hur Williama Wylera u New Yorku.
• 20.11. - Generalna skupština Ujedinjenih nacija usvojila Deklaraciju o pravima djeteta, kojom su proklamovana jednaka prava za svu djecu, bez obzira na rasu, vjeru, porijeklo i spol.

Zima (dec.)

• 18.12. - Osniva se preduzeće Rafinerija nafte u Pančevu.
• 28.12. - U Institutu "Vinča" ("Boris Kidrič") pušten u rad prvi nuklearni reaktor u Jugoslaviji.

Datum nepoznat

• Spomenik streljanim građanima u Kragujevcu.
• Početkom godine loši odnosi između Jugoslavije i ostalih komunističkih zemalja (naročito Kine i Albanije).
• Izgrađena HE Gojak kod Ogulina. [1].
• Jaka suša krajem leta izaziva nestašicu električne energije krajem godine.
• Branko Zebec prešao iz Partizana u Zvezdu.
• Obnovljena sportska kladionica u Jugoslaviji.
• "Lepotica '59" je Romana Milutin iz Dubrovnika.
• Mihail Talj pobeđuje na čelendžer turniru u Jugoslaviji.
• Zagreb dobija Most slobode.
• U pirotskom "Tigru" otvorena fabrika autoguma.
• Izgrađen deo "autoputa" Bratstva i jedinstva od Paraćina do Niša.
• U RR Niš proizveden prvi tranzistroski radio aparat (proveriti).

1959. u temama

Rukovodstvo FNRJ:

• • Predsednik Republike i Predsednik Saveznog izvršnog veća: Josip Broz Tito
  • Predsednik Savezne skupštine: Petar Stambolić

• Televizija. TV serija: "Servisna stanica" (1959-60) (TV Beograd).

Rođenja

• 16. siječnja - Mladen Čutura, hrvatski glumac

• 7. februar - Predrag Antonijević, srpski reditelj
• 15. veljače - Joseph R. Gannascoli, američki glumac
• 22. veljače - Kyle MacLachlan, američki glumac

• 3. mart - Duško Vujošević, trener KK Partizan
• 11. mart - Dejan Stojanović, srpsko-američki pesnik, publicista i esejista
• 12. mart - Milorad Dodik, bosanskohercegovački političar
• 18. mart - Luc Besson, francuski filmski režiser, scenarist i producent
• 22. mart - Josip Vancaš, bosanskohercegovački arhitekt

• 1. april - Margita Stefanović, arhitekta, pijanistkinja, članica "EKV" († 2002)
• 3. april - David Hyde Pierce, američki glumac
• 6. april - Zlatan Fazlić Fazla, bosanskohercegovački kantautor, pjevač i kompozitor
• 14. april - Don Roos, američki scenarist i filmski režiser
• 15. travnja - Emma Thompson, britanska glumica
• 15. april - Andreja Maričić, glumac
• 30. travnja - Stephen Harper, kanadski političar i premijer

• 11. maj - Milivoje Mlađenović, dr književnosti, upravnik NP u Somboru i SNP u Novom Sadu († 2009)
• 13. maj - Perica Vučinić, novinar, osnivač "Reportera" († 2005)
• 30. maj - Blaž Slišković, bosanskohercegovački nogometaš i selektor

• 11. lipnja - Hugh Laurie, britanski glumac
• 28. jun - Brad Fraser, kanadski scenarista

• 18. srpnja - Ljerka Anić, hrvatska i bosanskohercegovačka književnica

• 27. avgust - Jeanette Winterson, engleska spisateljica
• 29. kolovoza - Milivoj Bebić, hrvatski vaterpolist

• 18. rujna - Boris Bakal, hrvatski glumac, pisac, redatelj i intermedijalni umjetnik
• 19. septembar - Oliver Njego, operski pevač

• 20. oktobar - Midhat Ajanović, bosanskohercegovački novinar, karikaturista i književnik
• 23. oktobar - "Weird Al" Yankovic, američki muzičar

• 2. novembar - Nenad Čanak, srbijanski političar
• 4. novembar - Dejan Cukić, rok muzičar
• 5. studenog - Bryan Adams, kanadski kantautor, gitarist i fotograf
• 13. novembar - Hari Kostov, makedonski političar i državnik
• 29. novembar - Stevan Koprivica, dramski pisac i profesor FDU u Bg.

•  ? - Slobodan Antonić, srpski politički analitičar

Smrti

• 21. siječnja - Cecil B. DeMille, američki filmski redatelj i producent (* 1881.)
• 30. siječnja - Josip Hatze, hrvatski skladatelj i dirigent (* 1879.)

• 3. februar - Buddy Holly, američki muzičar

• 9. travanj - Frank Lloyd Wright, američki arhitekt i teoretičar arhitekture (* 1867.)

• 6. juli - George Grosz, njemački grafičar i slikar
• 17. juli - Billie Holiday, američka pjevačica

• 16. kolovoza - Wanda Landowska, poljska čembalistica i skladateljica (* 1879.)

• 14. oktobar - Rodoljub Malenčić-Rodac - pravnik, fotograf, golman, prvi naš olimpijski izveštač (* 1903)

• 26. studenog - Jean Gremillon, francuski režiser (* 1902.)
• 27. novembar - Borivoje Jevtić, kjiževnik, učesnik Sarajevskog atentata (* 1894)

• 6. decembar - Jovan Palavestra, srpski književnik i publicista (* 1893)
• 28. prosinca - Ante Pavelić, hrvatski ustaški političar, pisac i državnik; poslijednji poglavnik NDH (* 1889.)

Nobelova nagrada za 1959. godinu

• Fizika: Emilio Segrè i Owen Chamberlain
• Kemija: Jaroslav Heyrovský
• Fiziologija i medicina: Severo Ochoa i Arthur Kornberg
• Književnost: Salvatore Quasimodo
• Mir: Philip Noel-Baker

Spoljne veze

• Džuboks na ledu, amika.rs (mešano ćirilica i latinica)
• Radio Moscow Continues Attacking Yugoslav Leaders for Revisionism, Stanković, Open Society Archives - Radio Free Europe
• Radio Moscow: Friendship with Yugoslav People -- Ideological War Against Yugoslav Leaders, Stanković, OSA-RFE
• Tito Back in Belgrade - Signal for a "Tougher" Line, Stanković, OSA-RFE
• Yugoslav Paper on Three Phases in the Struggle of Soviet Bloc Against Yugoslav "Revisionism" in Economy, DP, OSA-RFE
• Yugoslav Indignation Over "Arrogant Provocation" By Chinese Correspondent in Belgrade, Stanković, OSA-RFE
• Survey Of Recent Yugoslav Press Coverage Of China, Stanković, OSA-RFE
• Tit-for-Tat in Belgrade-Tirana Spy Hunt, Stanković, OSA-RFE
• Yugoslav Paper Accuses Enver Hoxha of "Anti-Democratism" and "Chauvinism", Stanković, OSA-RFE
• Yugoslav Diplomats Protest against Albanian and Slovak Anti-Yugoslav Statements, Stanković, OSA-RFE
• Tito Very Popular in Poland, Yugoslav Paper Claims, Stanković, OSA-RFE
• Hungarian Book on Yugoslav Revisionism, Stanković, OSA-RFE
• Yugoslav-Rumanian Trade: Oil Vanishes From List of Goods, Pejčić, OSA-RFE
• Yugoslav Paper Accuses Bulgarians of Suppressing Macedonian Nationality, Stanković, OSA-RFE
• Belgrade "Komunist" Answers Radio Sofia, Stanković, OSA-RFE
• Russians Cannot Surpass America, Says Yugoslav Economic Expert, Stanković, OSA-RFE

U Wikimedijinom spremniku nalazi se još materijala vezanih uz temu:

1959