1958

< | 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek | >
< | 1920-e | 1930-e | 1940-e | 1950-e | 1960-e | 1970-e | 1980-e | >
<< | < | 1954. | 1955. | 1956. | 1957. | 1958. | 1959. | 1960. | 1961. | 1962. | > | >>

1958 u drugim kalendarima

Gregorijanski	1958 MCMLVIII
Ab urbe condita	2711
Islamski	1377 – 1378
Iranski	1336 – 1337
Hebrejski	5718 – 5719
Bizantski	7466 – 7467
Koptski	1674 – 1675
Hindu kalendari
- Vikram Samvat	2013 – 2014
- Shaka Samvat	1880 – 1881
- Kali Yuga	5059 – 5060
Kineski
- Kontinualno	4594 – 4595
- 60 godina	Yang Zemlja Pas (od kineske N. g.)
Holocenski kalendar	11958
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1958 (MCMLVIII) bila je redovna godina koja počinje u srijedu (link pokazuje kalendar) po gregorijanskom kalendaru.

Period 1. 7. 1957. do 31. 12. 1958. bio je označen kao Međunarodna geofizička godina.

Događaji

Januar/Siječanj

• 1.1. - Ustanovljena Evropska ekonomska zajednica.
• 8.1. - Bobby Fischer sa 14 godina prvi put pobedio na šahovskom šampionatu SAD.
• 13-15.1. - Rudari u Trbovlju štrajkuju zbog razlika u platama (prvi veći štrajk od rata).
• 18.1. - Jugoslovenski teretni brod "Slovenija" sa 150 tona oružja i municije presretnut od francuske mornarice kod alžirskog Orana (pomoć alžirskim pobunjenicima).
• 28.1. - U beogradskom "Bošku Buhi" premijera dugogodišnje predstave "Bajka o caru i pastiru".
• 31.1./1.2. - Lansiran Explorer 1, prvi američki veštački satelit.
• januar - Indonežanski predsednik Sukarno posetio Jugoslaviju.
• januar - Predratni socijalisti A. Pavlović i B. Krejkić i profesori D. Stranjaković i M. Žujović uhapšeni zbog navodnog kovanja zavere sa četničkom emigracijom u Parizu (dugogodišnje zatvorske kazne izazivaju međunarodne proteste).

Februar/Veljača

• 1.2. - Od Egipta i Sirije formirana Ujedinjena Arapska Republika.
• 6.2. - Münchenska zrakoplovna nesreća - pogibija tima Manchester United-a (osam mrtvih i dvojica koji više neće igrati) na povratku iz Beograda.
• 9.2. - Počelo redovno emitovanje Drugog programa Radio Beograda (nedeljom, a od 1963. svakodnevno).
• 14.2. - Arapska federacija - konfederacija dve hašemitske kraljevine Irak i Jordan, odgovor na Naserovu UAR (ali raspuštena već 2. 8.).
• 21.2. - Gamal Abdel Naser je izabran za prvog predsjednika Ujedinjene Arapske Republike, federacije Egipta i Sirije.
• 21.2. - Sporazum o ekonomskoj saradnji Poljske i Jugoslavije.
• februar, krajem - FNRJ: Pismo svim partijskim organizacijama u kojem se kritikuju korupcija, privilegije itsl. (radnici nezadavoljni razlikama u plati u odnosu na direktore i službenike) - smene.

Mart/Ožujak

• 1.3. - Turski brod Uskudar potonuo u Mramornom moru, najmanje 300 mrtvih.
• 3.3. - Povučen jugoslovenski ambasador u Albaniji, Arso Milatović.
• 8.3. - Ujedinjene Arapske Države: labava konfederacija Ujedinjene Arapske Republike i Mutavakilitske Kraljevine Jemen (Severni Jemen) - raspuštena 1961.
• 11.3. - Slučajno ispuštena atomska bomba u Južnoj Karolini, uništena jedna kuća ali nije došlo do fisije.
• 14.3. - Američka vlada uvela embargo na oružje Batistinoj kubanskoj vladi.
• 17.3. - Lansiran američki satelit Vanguard 1.
• 24.3. - Elvis Presley otišao u vojsku.
• 26.3. - Na Titovu inicijativu, okončana američka vojna pomoć Jugoslaviji, u trajanju od šest godina i vrednosti 750 miliona dolara.

+ 30. dodela Oskara, najbolji film je "Most na rijeci Kwai".

• 27.3. - Nikita Hruščov postao sovjetski premijer.
• 27-28.3. - Prvi sekretar vladajuće mađarske partije, Janoš Kadar se sastaje sa Titom u Karađorđevu.
• mart - Dovršena druga etapa HE Jablanica, pun kapacitet (150 MW), najveći hidroenergetski objekt u Jugoslaviji u tom trenutku.
• mart - Predstavljen nacrt novog Statuta SKJ, osude iz SSSR zbog "nacionalnog komunizma", tvrdi se da mnoge teze odstupaju od marksizma-lenjinizma.

April/Travanj

• april - Nezaposlenost u Detroitu dostiže 20% - vrhunac Recesije 1958, najgore u "zlatnom dobu" 1945-70.
• 8.4. - Svetozar Vukmanović Tempo s mesta potpredsednika SIV-a prelazi na mesto predsednika Centralnog veća Saveza sindikata Jugoslavije.
• 19.4. - Franjo Mihalić pobedio na Bostonskom maratonu.
• 20.4. - Skupština reizabrala Tita za predsednika vlade (potpredsednici Edvard Kardelj, Aleksandar Ranković, Rodoljub Čolaković).
• 22-26.4. - Sedmi kongres SKJ u Ljubljani - novi Program i Statut SKJ: antidogmatski, protiv staljinizma (ali i socijaldemokratskog "revizionizma"), socijalističko jugoslovenstvo kao afirmacija zajedničkih interesa postojećih nacija; osnovni nosioci socijalističkog društvenog razvitka: radni kolektiv, komuna i društveno-političke organizacije.
• 28.4. - Otvoren prvi supermarket na Balkanu, na beogradskom Cvetnom trgu.

Maj/Svibanj

• 5.5. - Kineski komunisti osudili Jugoslaviju i pozvali na "nepomirljivu borbu" protiv "revizionizma", Sovjeti podržavaju napade.
• 27.5. - Sovjeti odlažu obećani kredit Jugoslaviji od 285 miliona dolara - ugrožen jugoslovenski petogodišnji plan.

Jun/Juni/Lipanj

• 1.6. - Charles de Gaulle imenovan šefom nove francuske vlade.
• 16.6. - Obešen Imre Nađ, bivši mađarski predsednik vlade. Uzajamne optužbe Jugoslavije i Mađarske.
• jun - Pukovnik Vlado Dapčević i dr. prebegli u Albaniju.

Jul/Juli/Srpanj

• 5.7. - Turistički autobus pao u provaliju u Jugoslaviji, 20 povređenih.
• 8.7. - Na Brionima sastanak inostranih ministara Jugoslavije, Grčke i Ujedinjene Arapske Republike.
• 14.7. - Vojni udar u Iraku, ubijeni kralj Fejsal II i njegova porodica, kao i premijer Nuri as-Said; proglašena republika, na čelu je general Abd al-Karim Qasim.
• 15.7. - Operation Blue Bat - tokom krize, Amerikanci se iskrcavaju u Libanu gde podržavaju prozapadnu vladu od unutrašnjih (pro-Naserovi muslimani) i spoljnih (UAR) pretnji (operacija završena 25.10.).
• 20.7. - Eksplozija u "tajnom jugoslovenskom hidroelektričnom projektu", 26 mrtvih.

Avgust/August/Kolovoz

• 23.8. - Televizija Beograd počela emitovanje eksperimentalnog programa iz studija na Sajmu.
• avgust - Kraj sovjetskog vojnog prisustva u Rumuniji.

Septembar/Rujan

• 2.9. - Televizija Beograd emitovala prvu TV dramu "Slučaj u tramvaju".
• 6.9. - Tunis i Maroko pristupili su Arapskoj ligi.
• 14.9. - Ustoličen patrijarh srpski German, 43. poglavar SPC.
• septembar - Debata o Mađarskoj u UN, povodom Nađevog pogubljenja (Jugoslavija glasala protiv debate, kao i ostale istočne zemlje).

Oktobar/Listopad

• 2.10. - Gvineja proglasila nezavisnost od Francuske, jedina kolonija koja se nije pridružila Francuskoj zajednici.
• 4.10. - U Francuskoj izglasan novi ustav i uspostavljen polupredsjednički sistem poznat kao Peta Republika (pokretačka sila predsednik Charles de Gaulle). Kolonije, osim Gvineje, organizovane u Francusku zajednicu (naslednica Francuske unije).
• 4.10. - Jugoslovenska vlada podržala obnovu Ohridske arhiepiskopije, kako bi se suprotstavila bugarskim optužbama za ugnjetavanje Makedonaca.
• 4.10. - Eksplozija u rudniku uglja Podvis kod Knjaževca, poginuo 61 rudar.
• 9.10. - Umro papa Pio XII. (vladao od 1939).
• 14.10. - Malagaška republika (Madagaskar) postaje autonomna država u okviru Francuske zajednice
• 15.10. - Ozračeno šest stručnjaka Instituta "Boris Kidrič" u Vinči - biće na lečenju u Francuskoj, primenom prve transplantacije koštane srži na genetski različitim osobama (dr. Georges Mathé).
• 28.10. - Izabran papa Ivan XIII. (Angelo Giuseppe Roncalli, patrijarh Venecije).

Novembar/Studeni

• 4.11. - Finski premijer Karl-August Fegerhorn dao je ostavku zbog privredne krize u zemlji.
• 11.11. - Izašao prvi broj "Ilustrovane Politike".
• 25.11. - Francuski Sudan (Mali) dobija punu unutrašnju autonomiju unutar Francuske zajednice.
• 28.11. - U trenutku kada britanska TV-mreža ITV uživo emitira dramu Underworld antologije Armchair Theatre, glumac Gareth Jones umire u garderobi, nakon čega režiser Ted Kotcheff nastavlja prijenos improvizirajući tekst i radnju.
• 28.11. - Svečanu akademiju povodom Dana republike prenose TV-e Beograd, Zagreb i Ljubljana - prvo emitovanje zajedničkog programa JRT.

Decembar/Prosinac

• 1.12. - Francuska kolonija Ubangi Šari postaje Centralnoafrička republika u okviru Francuske zajednice.
• 4.12. - Obala Slonovače autonomna republika a Niger autonomna država u okviru Francuske zajednice.
• 11.12. - Gornja Volta (Burkina Faso) autonomna republika u okviru Francuske zajednice.
• 27.12. - Prva predstava omladinsko pozorišta "Dadov" u Beogradu - "Gradinar".
• 31.12. - FNRJ: objavljen Zakon o nacionalizaciji najamnih zgrada i građevinskog zemljišta.
• decembar - mart 1959 - Titovo putovanje: Egipat, Indonezija, Burma, Indija Šri Lanka, Etiopija, Sudan, Egipat, Grčka.

Tokom/tijekom godine

• Rajko Mitić završio igračku karijeru.
• Interzonalni šahovski turnir u Portorožu - šestorica za čelendžer turnir naredne godine: Mihail Talj, Svetozar Gligorić, Tigran Petrosjan, Pal Benko, Robert Fišer (15 godina) i Fridrik Olafsson.
• Zbog suvog vremena manji prinosi žitarica nego rodne 1957.
• American Ballet Theatre gostovao u Jugoslaviji.

1958. u temama

Rukovodstvo FNRJ:

• • Predsednik Republike i Predsednik Saveznog izvršnog veća: Josip Broz Tito
  • Predsednik Savezne skupštine: Petar Stambolić

• Nove države (Ujedinjena Arapska Republika je faktički okončana 1961):

UAR

Gvineja

Rođenja

• 15.1. - Boris Tadić, srbijanski političar i državnik
• 15.1. - Božidar Kalmeta, hrvatski političar
• 25.1. - Alessandro Baricco, italijanski pisac
• 25.1. - Zoran Cvijanović, srpski glumac
• 26.1. - Ellen DeGeneres, američka komičarka, glumica i TV voditeljka
• 27.1. - Krešimir Blažević, hrvatski pjevač († 2007.)

• 16.2. - Ice-T, američki reper, rock glazbenik, pisac i glumac

• 7.3. - Rik Mayall, britanski glumac
• 9.3. - Branko Vukelić, hrvatski političar
• 14.3. - Albert II od Monaka
• 18.3. - Damir Šaban, hrvatski glumac
• 20.3. - Holly Hunter, američka glumica
• 30.3. - Bjarte Flem, norveški nogometni vratar

• 4.4. - Avdo Palić, pukovnik Armije Bosne i Hercegovine i glavno komandujući odbrane Žepe
• 4.4. - Cazuza, brazilski muzičar
• 25.4. - Darko Milinović, hrvatski političar i ministar
• 29.4. - Michelle Pfeiffer, američka glumica

• 6.5. - Diana Dragutinović, srpska ekonomistkinja i političarka
• 9.5. - Slobodan Ćustić, glumac
• 10.5. - Ruža Tomašić, hrvatska političarka
• 10.5. - Vladimir Divljan, srpski rok muzičar
• 21.5. - Željko Simić, bivši srpski ministar kulture
• 29.5. - Annette Bening, američka glumica

• 20.6. - Svetozar Cvetković, srpski glumac

• 2.7. - Nebojša Čović, privrednik i političar, gradonačelnik Beograda
• 8.7. - Andreas Carlgren, švedski političar i ministar
• 8.7. - Kevin Bacon, američki filmski glumac
• 14.7. - Joe Keenan, američki pisac, scenarista i producent

• 7.8. - Zlatko Krmpotić, fudbaler i trener
• 9.8. - Amanda Bearse, američka glumica i rediteljka
• 16.8. - Madonna, američka pop pjevačica, tekstopisac, producent i glumica
• 22.8. - Anto Đapić, hrvatski političar
• 26.8. - Zlatko i Zoran Vujović, hrvatski nogometaši
• 29.8. - Michael Jackson, američki pop pjevač
• 30.8. - Ana Politkovskaja, ruska novinarka

• 17.9. - Janez Janša, slovenski političar
• 21.9. - Milan Mladenović, kompozitor, gitarista i pevač EKV-a († 1994)
• 22.9. – Andrea Bocelli, italijanski tenor

• 9.10. - Srđan Šaper, jedan od "Idola", reditelj, kompozitor, marketinški stručnjak
• 20.10. - Ivo Pogorelić, pijanista
• 20.10. - Viggo Mortensen, dansko-američki glumac
• 26.10. - Ksenija Janković, violončelistkinja
• 29.10. - Velimir Čokljat, hrvatski glumac

• 7.11. - Željko Kocaj, bosanskohercegovački književnik
• 12.11. - Megan Mullally, američka glumica
• 16.11. - Marg Helgenberger, američka glumica
• 22.11. - Jamie Lee Curtis, američka glumica

• 6.12. - Sead Seyo Čizmić, bosanskohercegovački umjetnik. Član likovne grupe Zvono

Smrti

• 16.2. - Tomo Maksimović, komesar za izbeglice u Nedićevoj vladi (* 1895)

• 1.3. - Toma Rosandić, vajar, srpski akademik (* 1878)
• 28.3. - W. C. Handy, američki kompozitor, poznat kao "Otac bluesa" (* 1873.)

• 5.4. - Isidora Sekulić, srpska književnica (* 1877)

• 16.6. - Imre Nagy, mađarski političar (* 1896.)
• 26.6. - Andrija Štampar, hrvatski liječnik, specijalist higijene i socijalne medicine (* 1888.)

• 5.7. - Patrijarh srpski Vikentije (* 1890)

• 10.8. - Dušan Šijački, novinar i književnik (* 1882)
• 21.8. - Stevan Hristić, srpski kompozitor (* 1885)

• 19.11. - Vittorio Ambrosio, italijanski general iz 2. sv. rata (* 1879)

• 12.12. - Milutin Milanković, srpski geofizičar, klimatolog i astronom (* 1879)
• 12.12. - Slobodan Jovanović, srpski pravnik, istoričar, političar, akademik (* 1869)

Nobelova nagrada za 1958. godinu

• Fizika: Pavel Aleksejevič Čerenkov, Ilja Mihajlović Frank i Igor Jevgenjevič Tamm
• Kemija: Frederick Sanger
• Fiziologija i medicina: George Wells Beadle, Edward Lawrie Tatum i Joshua Lederberg
• Književnost: Boris Pasternak
• Mir: Georges Pire

Spoljne veze

• Khrushchev and Tito-Summer 1958, hr, Open Society Archives - Radio Free Europe
• Tito -- After A Decade, the Point of No Return, Stanković, OSA-RFE
• Tito and Khrushchev - Spring 1958, hr, OSA-RFE
• Khrushchev and Tito-Summer 1958, hr, OSA-RFE
• Tito-Moscow Fight -- First Round Over, Stanković, OSA-RFE
• Yugoslav Plan for 1958 (I), D.P., OSA-RFE
• Yugoslav Export and Import in First Quarter of 1958, OSA-RFE
• Incomes and Expenditures of Yugoslav Population in First Six Months of 1958, D.P., OSA-RFE
• "Zeri I Popullit" on "Tito's Machinations in Arab Countries", Pejčić, OSA-RFE
• Albanian Paper Attacks "National Chauvinist Policy of Yugoslav Revisionists", Stanković, OSA-RFE
• Considerations Behind Hungarian Note to Yugoslavia, Stanković, OSA-RFE (Digital 1956 Archives)
• Another Yugoslav Criticism of Khrushghev -- Differences Between Yugoslav and Soviet Ideas Stressed, Stanković, OSA-RFE
• Soviet-Yugoslav Dispute over "Moscow Declaration", Stanković, OSA-RFE
• "Borba" Says Revisionism Prevails in Russia Not in Yugoslavia, Stanković, OSA-RFE
• Soviet Bloc Faisifies Historical Facts, Says Yugoslav Paper, Stanković, OSA-RFE
• Mao Vs. Tito, r.r.g., OSA-RFE
• Yugoslavia And Red China -- Recent Development, Stanković, OSA-RFE
• Polish-Yugoslav Economic CO-Operation Grows, OSA-RFE
• Gomulka Disappoints Yugoslav Leaders, Stanković, OSA-RFE
• Former Comintern Official Defends Yugoslav Approach to Socialism, Pejčić, OSA-RFE
• Muted Ideological Controversy (II), hr, OSA-RFE
• New Yugoslav-Soviet Ideological Argument (I), S.S., OSA-RFE
• Considerations behind Soviet Attack on Yugoslav Party Program, Stanković, OSA-RFE
• Branko Copic -- Yugoslav "Super-Dudintsev", S.S., OSA-RFE
• Economic Relations between Yugoslavia and the Soviet Bloc, OSA-RFE
• Some Notes On Ivan Karaivanov -- The Yugoslav-Bulgarian, OSA-RFE
• Yugoslav Theoretician Explaining Real Meaning of Socialism, Stanković, OSA-RFE
• Nova Makedonija On July 6 Meeting On The Open Bulgarian-Yugoslav Frontier, Stanković, OSA-RFE (pending 14.11.'10.)
• The Case of the Socialist Camp vs. Imre Nagy (II), OSA-RFE (Digital 1956 Archives)
• Twenty Years After: Imre Nagy's Leqacy, Charles Andras, OSA-RFE
• Khrushchev and the Cominform Resolution (IV), hr, OSA-RFE

U Wikimedijinom spremniku nalazi se još materijala vezanih uz temu:

1958