1977

< | 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek | >
< | 1940-e | 1950-e | 1960-e | 1970-e | 1980-e | 1990-e | 2000-e | >
<< | < | 1973. | 1974. | 1975. | 1976. | 1977. | 1978. | 1979. | 1980. | 1981. | > | >>

Ovo je članak o godini 1977.

1977 u drugim kalendarima

Gregorijanski	1977 MCMLXXVII
Ab urbe condita	2730
Islamski	1397 – 1398
Iranski	1355 – 1356
Hebrejski	5737 – 5738
Bizantski	7485 – 7486
Koptski	1693 – 1694
Hindu kalendari
- Vikram Samvat	2032 – 2033
- Shaka Samvat	1899 – 1900
- Kali Yuga	5078 – 5079
Kineski
- Kontinualno	4613 – 4614
- 60 godina	Yin Vatra Zmija (od kineske N. g.)
Holocenski kalendar	11977
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1977 (MCMLXXVII) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj

• januar - Disident Mihajlo Mihajlov, u zatvoru od 1974, štrajkuje glađu zahtevajući da se u Krivičnom zakonu napravi razlika između krivičnih i političkih dela.
• 18.1. - Jugoslovenski premijer Džemal Bijedić poginuo u avionskoj nesreći u BiH, zajedno sa suprugom i još šestoro. Na čelu Saveznog izvršnog veća ga nasleđuje Veselin Đuranović (iz Crne Gore).
• 19.1. - Pao sneg u Miamiju, Florida, jedini put u istoriji.

Jimmy Carter

• 20.1. - Jimmy Carter nasleđuje Forda na čelu SAD.
• 24.1. - Osnovana plesna grupa "Lokice".
• januar - Jugoslovenski diplomati preneli američkim zvaničnicima da je Leonid Brežnjev prethodnog novembra tražio od Tita pomorsku bazu u Jugoslaviji, pravo preleta sovjetskih aviona i jugoslovenskog oficira pri vojnom savetu Varšavskog pakta, što je Tito odbio .

Februar/Veljača

• 7.2. - U Ženevi otvorena 33. sesija Komisije UN za ljudska prava; tim povodom Milovan Đilas u intervjuu stranim novinama pozvao zapadnoevropske komunističke partije da utiču na jugoslovensku vladu u smislu poštovanja ljudskih prava.
• 16.2. - Alija Sirotanović, višestruki udarnik, dobio Zastavu 750 ("Fiću") na poklon u Kragujevcu.
• februar - Neuspešna peticija 60 jugoslovenskih aktivista za ljudska prava, protiv uskraćivanja pasoša nekim ljudima.

Mart/Ožujak

• 2.3. - Libijska Arapska Republika postaje Velika Socijalistička Narodna Libijska Arapska Džamahirija ("država mâsa") (v. Moamer Gadafi).
• 4.3. - Razoran rumunski zemljotres 1977 s epicentrom u istočnim Karpatima (Vranča), poginulo oko 1570 ljudi, potres se osetio i u Beogradu.
• 20 - 30.3. - Šahovski turnir Lone Pine International u Kaliforniji - četvoro šahista deli prvo mesto, među njima i Dragutin Sahović iz Jugoslavije.
• 27.3. - Zrakoplovna nesreća na Tenerifima - sudar dva Džambo džeta je najveća zrakoplovna nesreća u civilnom zrakoplovstvu. Poginulo 583 ljudi.
• mart - Predsedništvu predstavljena "Plava knjiga" ("SR Srbija i autonomne pokrajine u njenom sastavu - ustavni položaj i praksa"), neobjavljeni izveštaj, sastavljen na zahtev srpskog rukovodstva - kritika načina sprovođenja ustava i rezultantne podeljenosti SR Srbije na tri dela i asimetrije u upravi.

+ Dobrica Ćosić primljen u SANU, u prvom govoru iznosi misao o Srbima kao pobednicima u ratu i gubitnicima u miru.

April/Travanj

• 4.4. - Osnovan Međunarodni pres-centar u Beogradu.
• 7.4. - Frakcija Crvene Armije ubila nemačkog saveznog tužioca i njegovog šofera na semaforu u Karlsruheu.
• 8.4. - Prvi album grupe The Clash.
• 22.4. - Optičko vlakno prvi put upotrebljeno za prenos telefonskog saobraćaja.
• 26.4. - Otvorena njujorška diskoteka "Studio 54".

Maj/Svibanj

• 1.5. - Pucnjava i panika na prvomajskom okupljanju u Istanbulu, 34 poginula.
• 15.5. - Svečano otvoren "Sava centar" u Beogradu (dovršen 1979).
• 24.5. - Skupština SFRJ donela odluku da se Titu dodeli treći Orden narodnog heroja (ili 16.5.?).
• 25.5. - U SAD održana premijera filma Ratovi zvijezda.
• maj - Advokat Vitomir Đilas, Milovanov rođak, osuđen na 2½ godine zatvora za "širenje neprijateljske propagande.

+ Suđenje osmorici kontrolora letenja i njihovim šefovima u Zagrebu, za avionsku nesreću iz 1976, jedan, Gradimir Tasić, osuđen na sedam godina.

Jun/Juni/Lipanj

Nova država

• 3.6. - Kabir Bedi, glumac koji igra Sandokana, stiže u posetu Jugoslaviji.
• 5.6. - Na Sejšelima pristaše premijera France-Albert Renea državnim udarom svrgavaju predsjednika Jamesa Manchama i uvode pro-sovjetski jednopartijski režim.

+ U prodaji kompjuter Apple II.

• 15.6. - Održani prvi demokratski izbori u Španjolskoj nakon Francove smrti.
• 15.6. - Preliminarni sastanci u Beogradu zemalja potpisnica Helsinškog sporazuma iz 1975.
• 19.6. - U Čikagu brutalno ubijen srpski emigrant Dragiša Kašiković, kao i njegova 9-godišnja poćerka.
• 27.6. - Nezavisnost Džibutija.
• jun - Edvard Kardelj razgovara sa kosovskim rukovodiocima i upozorava ih na probleme.

Jul/Juli/Srpanj

• 5.7. - General Mohammed Zia ul-Haq zbacio Zulfikara Ali Butoa, prvog izabranog premijera Pakistana.
• 8.7. - Članak u albanskim novinama indirektno osuđuje kinesku politiku - znaci razdora dve zemlje posle 17 godina.
• 13.7. - Zbog raspada elektro-sistema, Njujork 25 sati bez struje - neredi, pljačke,
• 21-24.7. - Libijsko-egipatski rat - kratak granični sukob sa 500 mrtvih.

Avgust/August/Kolovoz

† Elvis Presley

• 10.8. - Uhvaćen serijski ubica David Berkowitz, "nastupao" pod imenom Son of Sam.
• 15.8. - U sklopu projekta SETI uhvaćen Wow! signal.
• 16.8. - Umro Elvis Presley, kralj rok & rola.
• avgust - septembar — Titovo putovanje na istok: SSSR (16 - 24.8.), Severna Koreja (24 - 30.8., spektakularan doček), Kina (30.8. - 8.9.), Iran (8.9.). Tokom posete Severnoj Koreji, Tito preneo privatnu poruku od američkog predsednika Kartera.
• 20.8. - Lansiran Voyager 2.
• 28.8. - Bijelo dugme održalo koncert kod Hajdučke česme, na beogradskom Košutnjaku.

Septembar/Rujan

• 3.9. - U prodaji kompjuter Commodore PET.
• 5.9. - Lansiran Voyager 1, nakon kratkog odlaganja.
• 5.9. - Nemačka jesen: RAF-ovci kidnapovali predsednika Udruženja poslodavaca (ubivši trojicu policajaca i vozača), traže oslobađanje zatvorenih drugova.
• 6.9. - U Južnoj Africi, Steve Biko fatalno povređen u policiji.

+ Predsednik Udruženja književnika Srbije, Dragan Jeremić, dao ostavku - bio napadan zbog objavljivanja pesme Tanasija Mladenovića u Književnim novinama prethodnog aprila.

• 7.9. - Potpisani ugovori između Paname i SAD u vezi predaje kanala.
• 8.9. - INTERPOL izdao rezoluciju protiv piraterije, koja će biti navođena na video-trakama i kasnije DVD-ima.

+ Pola miliona ljudi u Beogradu dočekuje Tita na povratku sa istočne turneje.

• 28.9. - 5.10. - Edvard Kardelj, član predsedništva SFRJ, u zvaničnoj poseti SAD; sastanak sa predsednikom Karterom i drugim najvišim liderima.

Oktobar/Listopad

• 4.10. - U Beogradu počinje glavna konferencija 35 zemalja potpisnica Helsinškog sporazuma (KEBS, prethodnica OEBS-a), traje do 8. marta 1978.
• oktobar - Titova turneja: Francuska (12 - 17.10.), Portugal (17 - 20.10.), Alžir (20 - 21.10.).
• 18.10. - "Nemačka jesen": RAF-ovci Andreas Baader, Jan-Carl Raspe i Gudrun Ensslin izvršili samoubistvo u zatvoru.
• 28.10. - Izdat album Never Mind The Bollocks Here's The Sex Pistols u UK.

Novembar/Studeni

• 1.11. - Otkriven asteroid 2060 Chiron, prvi od Kentaura.
• 8.11. - San Francisco izabrao Harvija Milka za gradskog supervizora, prvi otvoreno gej izabrani službenik u velikom američkom gradu.
• 16.11. - Osnovan Institut za kardiovaskularne bolesti Vojvodine u Sremskoj Kamenici.
• 19.11. - Egipatski predsjednik Anwar Sadat postao prvi vođa arapskog svijeta koji je službeno posjetio Izrael gdje se susreo s tamošnjim premijerom Menachemom Beginom te održao govor o trajnom miru u regiji.
• 22.11. - TCP/IP, budući internet protokol, povezuje 3 od 111 nodova ARPANET-a.
• 24.11. - Amnestija 725 zatvorenika (od toga 218 političkih), među njima i Mihajlo Mihajlov.

Decembar/Prosinac

• 1.12. - Prvi let projekta Lockheed Have Blue, prethodnika F-117 Nighthawka.
• 3 - 4.12. - Titova poseta Rumuniji (Drobeta-Turnu Severin), druga faza gradnje HEPS Đerdap. (tj. "Đerdap 2" - završen 2001.).
• 4.12. - Predsednik Centrafričke republike Jean-Bédel Bokassa se krunisao za cara.

Tokom godine

• Tito proslavio 85. rođendan i 40 godina na čelu partije.
• Osnovana ljubljanska punk grupa Pankrti.
• Osnovana Azra (prvi singl 1979).
• Osnovano Prljavo kazalište.
• Osnovani Rokeri s Moravu.
• Na listi 300 najvećih svetskih banaka, Beogradska banka je 120, na listi su i Ljubljanska banka, Jugobanka i Privredna banka Sarajevo.
• Otvorena deonica auto-puta od Beograda do Batočine.
• Jugoslavija potpisala sporazume o trgovini i kulturnoj razmeni sa Grčkom
• Španija obnavlja diplomatske odnose sa socijalističkim zemljama, među kojima je i Jugoslavija.
• Rekonstruirana Travnička sahat-kula u Gornjoj čaršiji
• Himna Sovjetskog Saveza opet ima stihove, sada bez Staljina.

1977. u temama

• Televizija. TV serije: "Više od igre", "Crni dani", "Dijagonale", "Gledajući televiziju", "Usijane glave" (TV Beograd), "Nikola Tesla" (TV Zagreb), "Porobdžije" (TV Sarajevo), "Salajko" (TV Titograd).

Rođenja

• 1.1. - Hasan Salihamidžić, bosanskohercegovački nogometaš
• 13.1. - Orlando Bloom, glumac
• 19.1. - Nada Šargin, srpska glumica
• 2.2. - Shakira, kolumbijanska pop-pjevačica
• 25.1. - Stefan Milenković, srpski violinista
• 11.3. - Stefan Arsenijević, srpski režiser
• 13.3. - Miroslav Đuričić, popularni učesnik srpskog Velikog Brata.
• 28.3. - Ana Rukavina, hrvatska novinarka († 2006.)
• 9.6. - Predrag Stojaković, srpski košarkaš
• 19.7. - Tomislav Jelinčić, hrvatski TV- voditelj i novinar
• 24.7. - Olivera Jevtić, srpska atletičarka
• 12.8. - Ajs Nigrutin, srpski reper
• 23.8. - Jelena Rozga, pjevačica (grupa Magazin)
• 5.9. - Tena Štivičić, hrvatska dramatičarka
• 25.10. - Yehonathan Gatro, izraelski pevač i glumac
• 2.11. - Randy Harrison, američki glumac
• 10.11. - Brittany Murphy, američka glumica († 2009.)
• 3.12. - Ksenija Pajčin, srpska pjevačica († 2010.)
• 30.12. - Saša Ilić, srpski fudbaler

Smrti

• 2.1. - Viktor Novak, istoričar i publicista (* 1889)
• 14.1. - Anthony Robert Eden, britanski političar (* 1897.)
• 18.1. - Džemal Bijedić, predsednik jugoslovenske vlade (SIV) (* 1917)
• 9.2. - Sergej Vladimirovič Iljušin, ruski general i konstruktor aviona (* 1894.)
• 20.3. - Sulejman Bajraktarević, bosanskohercegovački putopisac, pjesnik i prepisivač Kur'ana
• 11.4. - Jacques Prévert - francuski pjesnik (* 1900.)
• 10.5. - James Jones, američki književnik (* 1921.)
• 10.5. - Joan Crawford, američka glumica (* 1905.)
• 16.6. - Wernher von Braun, američki izumitelj njemačkog porijekla (* 1912.)
• 28.6. - Ivan Tabaković, srpski slikar i akademik (* 1898)
• 1.7. - Zoran Ristanović, glumac (* 1924)
• 2.7. - Vladimir Nabokov, rusko-američki književnik i književni kritičar
• 4.8. - Ernst Bloch, njemački filozof (* 1885.)
• 16.8. - Elvis Presley, američki pjevač (* 1935.)
• 19.8. - Groucho Marx, američki komičar (* 1890)
• 16.9. - Maria Callas, američka operna pjevačica grčkog porijekla (* 1923.)
• 3.10. - Velibor Gligorić, srpski književni kritičar i akademik (* 1899)
• 14.10. - Bing Crosby, američki pjevač i glumac (* 1904.)
• 29.10. - Radomir Raša Plaović, srpski glumac (* 1899)
• 30.10. - Gustav Krklec, hrvatski književnik (* 1899.)
• 30.11. - Miloš Crnjanski, srpski književnik (* 1893)
• 30.11. - Hadži-Todor Dimitrijević, publicista (* 1889)
• 25.12. - Charles Chaplin, američki glumac, redatelj i scenarist (* 1889.)
• 26.12. - Howard Hawks, američki filmski redatelj (* 1896.)

Nobelova nagrada za 1977. godinu

• Fizika: Philip W. Anderson, Nevill F. Mott i John H. van Vleck
• Kemija: Ilya Prigogine
• Fiziologija i medicina: Roger Guillemin, Andrew V. Schally i Rosalyn Yalow
• Književnost: Vicente Aleixandre
• Mir: Amnesty International
• Ekonomija: Bertil Ohlin i James Edward Meade

Spoljne veze

• Who Will Follow Bijedic?, Stanković, Open Society Archives - Radio Free Europe
• Yugoslavia's Law on Associated Labor, Stanković, OSA-RFE
• Tito Suggests Rehabilitation of Stalin's Victims; No Mercy for Djilas, Slobodan Stanković, Open Society Archives - Radio Free Europe
• War Memoirs of Milovan Djilas, S.Stanković, OSA-RFE
• Yugoslav Support for Charter 77, S.Stanković, OSA-RFE
• Tito Invited To China, S.Stanković, OSA-RFE
• Tito Visiting North Korea and China, Zdenko Antić, OSA-RFE
• Tito's Triumphal Reception in North Korea, S.Stanković, OSA-RFE
• Tito Concerned About Divisions Within the Nonaligned Movement, Zdenko Antić, OSA-RFE
• Zagreb Policemen Accused of Maltreating Streetcar Driver, Zdenko Antić, OSA-RFE
• Controversial Church-State Relations in Yugoslavia, Zdenko Antić, OSA-RFE
• EEC Loan for Highway Construction in Yugoslavia, Zdenko Antić, OSA-RFE
• Hard-Currency Shops in Eastern Europe, J. L. Kerr, OSA-RFE
• Selected Demographic and Economic Data on Eastern Europe, William F. Robinson, OSA-RFE
• Ideological Struggle in Yugoslav Cultural Life, Zdenko Antić, OSA-RFE

U Wikimedijinom spremniku nalazi se još materijala vezanih uz temu:

1977