30. 5.
Izvor: Wikipedia
(Preusmjereno sa 30.5.)
Sadržaj/Садржај |
[uredi - уреди] 30. svibnja - 30. maj
30. svibnja (30.5.) je 150. dan godine po gregorijanskom kalendaru (151. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 215 dana.
[uredi - уреди] Događaji
- 1498. - Kristofor Kolumbo isplovio sa šest brodova iz španske luke Sanlukar na treće putovanje u Novi svet, tokom kojeg je otkrio Trinidad i obale Južne Amerike.
- 1536. - Engleski kralj Henri VIII venčao se s trećom ženom, Džejn Sejmor, 11 dana nakon što je pogubljena njegova druga žena Ana Bolen.
- 1848. - SAD i Meksiko ratifikovali sporazum potpisan u februaru 1848. nakon poraza Meksikanaca u američko-meksičkom ratu. Njime je za naknadu od 15 miliona dolara, u sastav SAD ušle su meksičke teritorije Novi Meksiko, Kalifornija, Nevada, Jute, Arizone i Kolorada.
- 1876. - Zbačen turski sultan Abdul Aziz, a na presto je stupio njegov nećak sultan Murat V, koji je svrgnut nekoliko meseci kasnije i stavljen u doživotni pritvor u jednu carigradsku palatu.
- 1913. - Londonskim mirom okončan Prvi balkanski rat.
- 1942. - Drugi svetski rat: Britansko ratno vazduhoplovstvo je sa 1.047 aviona bombardovalo nemački grad Keln.
- 1956. - Jugoslovenska državno-partijska delegacija s Josipom Brozom Titom na čelu doputovala je u SSSR, u prvu posetu nakon smrti Staljina i raskida s Moskvom 1948.
- 1973. - Zapadna Nemačka i Čehoslovačka postigle su dogovor o normalizaciji odnosa, nakon 32-godišnjeg prekida.
- 1976. - Prvi voz krenuo prugom Beograd-Bar. Prvi putnik je bio Josip Broz Tito u svom „plavom vozu“.
- 1980. - Papa Jovan Pavle II stigao je u Pariz, u prvu posetu jednog pape Francuskoj od 1814.
- 1990. - Konstituiran prvi Sabor Hrvatske temeljen na slobodnim višestranačkim izborima, a vlast preuzeli Franjo Tuđman i Hrvatska demokratska zajednica. Od 1991. do 2001. taj se službeno proslavljao kao Dan državnosti.
- 1992. - Ujedinjeni narodi izglasali embargo protiv Savezne republike Jugoslavije.
- 1995. - Rusija formalizovala odnose s NATO-om, ali je ponovila upozorenje da bi širenje zapadnog vojnog saveza na istok Evrope moglo da podeli kontinent.
- 1998. - U severnoj avganistanskoj provinciji Tahar u zemljotresu je poginulo najmanje 3.000 ljudi.
- 1999. -
- U vazdušnim udarima NATO-a na SR Jugoslaviju pogođen je sanatorijum u Surdulici. Poginulo je 20 ljudi.
- Najmanje 54 osobe poginule su u Minsku, u jurnjavi nekoliko hiljada mladih, koji su nakon završetka koncerta rok muzike jurnuli u ulaz stanice podzemne železnice da se sklone od iznenadne provale oblaka.
- 2000. - Vojna komanda na Fidžiju proglasila je vanredno stanje da bi okončala krizu koju su izazvali pobunjenici držeći premijera i grupu vladinih službenika kao taoce.
- 2001. - Na poslednjem suđenju u Nemačkoj za zločine počinjene u drugom svetskom ratu, bivši oficir SS-a i nadzornik u koncentracionom logou Terezijenštat, 89-godišnji Anton Malot osuđen je na doživotni zatvor, zbog ubistva trojice i pokušaja ubistva četvrtog zatvorenika jevrejske nacionalnosti na svirep način.
- 2003. - Savet bezbednosti UN odobrio je slanje mirovnih trupa u severo-istočnu provinciju Ituri u Kongu, radi uspostavljanja mira i sigurnosti u regionu, koji je narušen nasiljem između etničkih milicija. EU je, takođe, odobrila odlazak oko 1.400 svojih trupa u tu zemlju.
[uredi - уреди] Rođenja
- 1672. - Petar Veliki (Pjotr Aleksejevič Romanov), ruski car
- 1799. - Ferdo Livadić, hrvatski skladatelj († 1879.)
- 1814. - Mihail Aleksandrovič Bakunjin, ruski revolucionar anarhista.
- 1846. - Peter Carl Fabergé, ruski zlatar
- 1876. - Vladimir Nazor, hrvatski književnik († 1949.)
- 1896. - Howard Hawks, američki filmski redatelj († 1977.)
- 1908. - Hannes Alfvén, švedski fizičar
- 1909.. - Beni Gudmen, džez muzičar, američki klarinetista i kompozitor.
- 1951. - Zdravko Čolić, srpski muzičar.
- 1955. - Safet Oručević, bošnjački političar iz Mostara
- 1964. - Venko Andonovski, makedonski pisac.
- 1991. - Zlata Gavrilovic, student masinstva
[uredi - уреди] Smrti
- 1431. - Ivana Orleanska, francuska nacionalna junakinja i svetica Katoličke crkve
- 1593. - Christopher Marlowe, engleski književnik
- 1640. - Peter Paul Rubens, flamanski slikar
- 1744. - Alexander Pope, engleski književnik
- 1778. - Voltaire, francuski književnik, historičar i filozof
- 1912. - Wilbur Wright, američki pionir aviacije i graditelj aviona
- 1918. - Georgij Valentinovič Plehanov, ruski filozof.
- 1960. - Boris Leonidovič Pasternak, ruski književnik
- 1961. - Rafael Truhiljo, dominikanski diktator.
- 1976. - Miroslav Feldman, hrvatski književnik (* 1899.)
- 1994. - Pavle Savić, srpski nuklearni fizičar i hemičar, profesor Beogradskog univerziteta.
[uredi - уреди] Blagdani/Praznici
- Srpska pravoslavna crkva slavi:
