29 november

29 november is de 333ste dag van het jaar (334ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 32 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1954 - De immigratiefaciliteiten op Ellis Island in de haven van New York worden gesloten. Vanaf 1892 waren meer dan 20 miljoen immigranten via Ellis Island de Verenigde Staten binnengekomen.
  • 1977 - Bij een politierazzia in de vrijstad Christiania in Kopenhagen worden 35 personen gearresteerd.
  • 1986 - Het Surinaamse leger richt een bloedbad aan in het bosnegerdorp Moiwana (zie Moiwana'86).
  • 1987 - Een Boeing 707 van Korean Air explodeert boven de grens van Thailand en Birma, waarbij 115 mensen omkomen. Het betrof een terroristische daad van Noord-Korea.

•  Infrastructuur
  • 1937 - Prins Bernhard botst te Diemen met 160 kilometer per uur op een vrachtwagen. Hij raakt zwaargewond.

•  Media
  • 1975 - In een brief aan Paul Allen gebruikt Bill Gates voor het eerst de naam Micro-soft (voor microcomputer software).

•  Oorlog
  • 1798 - Ferdinand IV van Napels verklaart Frankrijk de oorlog en trekt Rome binnen.
  • 1864 - In Colorado brengen vrijwilligers onder leiding van kolonel John Chivington tenminste 400 Cheyenne en Arapahoe Indianen om bij Sand Creek, waar ze met toestemming een kamp hadden opgeslagen.
  • 1940 - De Duitse Luftwaffe bombardeert Liverpool.
  • 1944 - Albanië wordt bevrijd van bezetting door Duitsland.
  • 1950 - Noord-Koreaanse en Chinese troepen dwingen de troepen van de Verenigde Naties zich terug te trekken uit Noord-Korea.

•  Politiek
  • 1890 - In Japan wordt een nieuwe grondwet aangenomen en komt de Diet voor het eerst bijeen.
  • 1916 - Hussein wordt uitgeroepen tot koning van de Arabieren
  • 1945 - De volksrepubliek Joegoslavië wordt uitgeroepen.
  • 1947 - De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties besluit Palestina te verdelen tussen Arabieren en Joden.
  • 1963 - President Lyndon B. Johnson van de Verenigde Staten stelt de Commissie-Warren in die de moord op president John F. Kennedy moet onderzoeken.
  • 1967 - Robert McNamara kondigt aan dat hij zal vertrekken als minister van Defensie, en president van de Wereldbank zal worden. Dit is het gevolg van zijn advies aan president Lyndon B. Johnson eerder die maand, om het aantal troepen in Vietnam te bevriezen, het bombarderen te stoppen, en het vechten aan Zuid-Vietnam over te laten.
  • 1975 - Robert Muldoon wordt verkozen tot premier van Nieuw-Zeeland.
  • 1982 - De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties neemt Resolutie 37/37 aan, waarin de Sovjet-Unie wordt opgeroepen hun troepen uit Afghanistan terug te trekken.
  • 1990 - De Veiligheidsraad neemt Resolutie 678 aan, die militaire acties in Irak goedkeurt tenzij de Iraakse troepen Koeweit op 15 januari 1991 hebben verlaten, en op diezelfde datum alle buitenlandse gijzelaars zijn vrijgelaten.

•  Religie
  • 1503 - Paus Julius II creëert vier nieuwe kardinalen.
  • 1669 - Paus Clemens IX creëert zeven nieuwe kardinalen, onder wie de Italiaanse curieprelaat Emilio Altieri.
  • 1719 - Paus Clemens XI creëert tien nieuwe kardinalen, onder wie de Zuid-Nederlandse aartsbisschop van Mechelen Thomas-Philippus d'Alsace et de Boussu.
  • 1895 - Paus Leo XIII creëert acht nieuwe kardinalen.
  • 1952 - Benoeming van Domenico Tardini en Giovanni-Battista Montini tot pro-staatssecretaris voor buitengewone en gewone kerkelijke aangelegenheden.

•  Sport
  • 1990 - Oprichting van de Colombiaanse voetbalclub Atlético Huila.

•  Wetenschap en technologie
  • 1814 - Het dagblad The Times in Londen neemt een van de eerste stoommachines in gebruik om de drukpers aan te drijven.
  • 1877 - Thomas Edison demonstreert voor het eerst zijn fonograaf.
  • 1922 - In de graftombe van farao Toetanchamon wordt een enorme schat gevonden.
  • 1929 - De Amerikaanse admiraal Richard Byrd vliegt als eerste over de Zuidpool.
  • 1961 - De Mercury-Atlas 5 wordt gelanceerd met aan boord de chimpansee Enos. De capsule cirkelt tweemaal rond de Aarde en landt in zee, in de buurt van Puerto Rico.
  • 1962 - In Londen wordt een overeenkomst getekend tussen Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk voor de gezamenlijke bouw van een supersonisch verkeersvliegtuig, de Concorde .

Geboren

• 1338 - Lionel van Antwerpen, zoon van Eduard III van Engeland (overleden 1368)
• 1762 - Pierre André Latreille, Frans zoöloog (overleden 1833)
• 1781 - Andrés Bello López, Chileens-Venezolaans humanist, dichter en politicus (overleden 1865)
• 1797 - Gaetano Donizetti, Italiaans componist (overleden 1848)
• 1803 - Christian Doppler, Oostenrijks natuurkundige (overleden 1853)
• 1825 - Jean-Martin Charcot, Frans neuroloog (overleden 1893)
• 1849 - Ambrose Fleming, Brits natuurkundige, uitvinder van de diode (overleden 1945)
• 1850 - Agostino Richelmy, Italiaans kardinaal-aartsbisschop van Turijn (overleden 1923)
• 1856 - Theobald von Bethmann Hollweg, Duits rijkskanselier (overleden 1921)
• 1856 - Georgi Plechanov, Russisch revolutionair (overleden 1918)
• 1860 - Pietro La Fontaine, Italiaans kardinaal-patriarch van Venetië (overleden 1935)
• 1867 - Gustav Keller, Zwitsers politicus (overleden 1932)
• 1895 - William Tubman, president van Liberia (1944-1971) (overleden 1971)
• 1898 - C.S. Lewis, Iers schrijver (overleden 1963)
• 1899 - Andrija Artukovic, Kroatisch extreem-rechts politicus (overleden 1988)
• 1905 - Piet Ketting, Nederlands componist, pianist, dirigent en muziekcriticus (overleden 1984)
• 1905 - Marcel Lefebvre, Frans aartsbisschop (overleden 1991)
• 1910 - Hans Singer, Duits-Brits ontwikkelingseconoom (overleden 2006)
• 1912 - Eduard Hellendoorn, Nederlands verzetsstrijder (overleden 1941)
• 1915 - Helmut Niedermayr, Duits autocoureur (overleden 1985)
• 1923 - Chuck Daigh, Amerikaans autocoureur (overleden 2008)
• 1925 - Ernst Happel, Oostenrijks voetballer en voetbaltrainer (overleden 1992)
• 1928 - Maurice Pirenne, Nederlands componist (overleden 2008)
• 1928 - Koen Verhoeff, Nederlands sportverslaggever (overleden 1989)
• 1930 - Candido Cannavò, Italiaans sportjournalist (overleden 2009)
• 1930 - Jean Vincent, Frans voetballer en voetbalcoach
• 1932 - Jacques Chirac, president van Frankrijk (1995-2007)
• 1932 - Diane Ladd, Amerikaans actrice
• 1932 - Tonny van der Linden, Nederlands voetballer
• 1933 - John Mayall, Brits muzikant
• 1939 - Sandro Salvadore, Italiaans voetballer (overleden 2007)
• 1940 - Denny Doherty, Amerikaans zanger (overleden 2007)
• 1946 - Lode Wyns, Belgisch atleet en moleculair bioloog
• 1953 - Huub Stevens, Nederlands voetballer en voetbaltrainer
• 1958 - André Brantjes, Nederlands darter
• 1961 - Tom Sizemore, Amerikaans acteur
• 1962 - Mariska van Kolck, Nederlands presentatrice, actrice en musicalster
• 1964 - Kenneth Monkou, Nederlands voetballer
• 1965 - Marlies Dekkers, Nederlands mode-ontwerpster
• 1967 - Alain Cuypers, Belgisch atleet
• 1967 - Andy Scharmin, Nederlands voetballer (overleden 1989)
• 1968 - Bastiaan Poortenaar, Nederlands hockeyer
• 1969 - Pierre van Hooijdonk, Nederlands voetballer
• 1969 - Kasey Keller, Amerikaans voetballer
• 1970 - Frank Delgado, Amerikaans muzikant
• 1970 - Mark Pembridge, Welsh voetballer
• 1971 - Vivian Slingerland, Nederlands tv-presentatrice
• 1972 - Rodrigo Pessoa, Braziliaans springruiter
• 1973 - Dick van Burik, Nederlands voetballer
• 1973 - Ryan Giggs, Welsh voetballer
• 1974 - Cyril Dessel, Frans wielrenner
• 1976 - Anna Faris, Amerikaans actrice
• 1979 - Simon Amstell, Brits komiek en presentator
• 1979 - Michael Lamey, Nederlands voetballer
• 1980 - Dennis Bekkers, Nederlands taekwondoka
• 1982 - Lucas Black, Amerikaans acteur
• 1982 - Shelton Martis, Antilliaans voetballer
• 1982 - Steve Mullings, Jamaicaans atleet
• 1982 - Eddie Spears, Amerikaans acteur
• 1983 - Jaoeheni Hoetarovitsj, Wit-Russisch wielrenner
• 1983 - Jennifer Oeser, Duits atlete
• 1984 - Michael Devaney, Iers autocoureur
• 1984 - Rasmus Lindgren, Zweeds voetballer
• 1984 - Katlego Mphela, Zuid-Afrikaans voetballer
• 1988 - Marco Belotti, Italiaans zwemmer
• 1988 - Adam Klein, Amerikaans zwemmer
• 1989 - Dominic Adiyiah, Ghanees voetballer

Overleden

• 741 - Paus Gregorius III
• 1253 - Otto II van Beieren (47), hertog van Beieren
• 1268 - Paus Clemens IV
• 1314 - Filips de Schone (46), koning van Frankrijk
• 1330 - Roger Mortimer (43), leider van Engeland
• 1378 - Karel IV van het Heilige Roomse Rijk (62), koning van Bohemen en Rooms-Duits keizer
• 1530 - Thomas Wolsey (55), Brits kardinaal en politicus
• 1632 - Frederik V (36), keurvorst van de Palts
• 1643 - Claudio Monteverdi (76), Italiaans componist
• 1694 - Marcello Malpighi (66), Italiaans natuurkundige
• 1813 - Giambattista Bodoni (73), Italiaans typograaf, stempelsnijder, drukker, uitgever
• 1876 - Giacinto Gigante (70), Italiaans kunstschilder
• 1893 - Age Buma (73), Nederlands politicus
• 1919 - Szymon Winawer (81), Pools schaker
• 1924 - Giacomo Puccini (65), Italiaans componist
• 1964 - Anne de Vries (60), Nederlands onderwijzer en schrijver
• 1975 - Graham Hill (46), Brits autocoureur
• 1975 - Willem van Loon (84), Nederlands touwtrekker
• 1979 - Zeppo Marx (78), Amerikaans komiek en acteur
• 1981 - Natalie Wood (Natasha Zakharenko) (43), Amerikaans filmactrice
• 1986 - Cary Grant (82), Amerikaans acteur
• 2000 - Jules Bosmans (86), Belgisch atleet
• 2001 - George Harrison (58), Brits popmuzikant
• 2003 - Larry Booker (51), Amerikaans professioneel worstelaar
• 2003 - Jesse Carver (92), Engels voetballer en voetbalcoach
• 2005 - David di Tommaso (26), Frans voetballer
• 2006 - Allen Carr (72), Brits publicist
• 2006 - Jean Dulieu (85), Nederlands striptekenaar en -schrijver
• 2007 - August Willemsen (71), Nederlands vertaler
• 2008 - Sten Rudholm (90), Zweeds rechtskundige
• 2008 - Jørn Utzon (90), Deens architect
• 2009 - Alexander van België (67), Prins van België
• 2010 - Mario Monicelli (95), Italiaans filmregisseur en scenarioschrijver
• 2011 - Indira Goswami (69) (ook bekend als Mamoni Raisom Goswami en Mamoni Baideo), Assamees redactrice, schrijfster, dichteres en hoogleraar

Viering/herdenking

• Internationale dag van de solidariteit met het Palestijnse volk (Verenigde Naties).
• Tot in de jaren negentig Dag van de Republiek in Joegoslavië.
• Rooms-katholieke kalender:
  • Onze Lieve Vrouw van Beauraing (1932)
  • Heilige Radboud († 917/8)
  • Heiligen Saturnin(us) en Sisinius († 303/9)
  • Heilige Saturninus van Toulouse († 257)
  • Zalige Dionysius a Nativitate Domini († 1638)
  • Zalige Frederik van Regensburg († 1329)

Feestdagen

• Francesco Antonio Fasani
• Jutta van Heiligenthal
• Walderik van Murrhardt
• Paramon
• Philomenus
• Jacobus van Sarug

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1921 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -9,5 C
• 2000 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 11,1 C
• 1921 - Laagste minimumtemperatuur -14,4 C
• 2000 - Hoogste maximumtemperatuur 13,6 C
• 1950 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 15,4 m/s
• 1978 - Langste zonneschijnduur 6,7 uur
• 2001 - Langste neerslagduur 15,8 uur
• 1967 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 20,6 mm
• 1980 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 70 %

België

Dagrecords

• 1890 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -5,8 °C
• 1836 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 14 °C
• 1890 - Laagste minimumtemperatuur -9,8 °C
• 1836 - Hoogste maximumtemperatuur 16,7 °C
• 1965 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 20,4 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1921 - Minimumtemperatuur in Ukkel tot –11,0°C.
• 1925 - 34 cm sneeuw in Ukkel (tweede dikste laag van de eeuw).
• 1947 - 20 cm sneeuw in Saint-Hubert.
• 1965 - De luchtdruk daalt tot 967 hPa in Ukkel (luchtdruk, herleid tot zeeniveau).

Bronnen, noten en/of referenties