3. 5.
Izvor: Wikipedia
(Preusmjereno sa 3.5.)
3. svibnja (3.5.) je 123. dan godine po gregorijanskom kalendaru (123. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 242 dana.
Sadržaj/Садржај |
[uredi - уреди] Događaji
- 1481. - Bajazid II. postaje sultan poslije smrti oca Mehmeda II.
- 1494. - Španski moreplovac Kristifor Kolumbo otkrio ostrvo kasnije nazvano Jamajka.
- 1500. - Portugalski moreplovac Pedro Alvareš Kabral na putu ka Indiji otkrio Brazil i proglasio ga posedom Portugalije.
- 1791. - Poljski kralj Stanjislav II August Ponjatovski potpisao liberalan Ustav kojim je uspostavljena parlamentarna monarhija. To je bio drugi pisani Ustav u svetu, posle Ustava SAD.
- 1814. - Francuski kralj Luj XVIII vratio se, pod zaštitom saveznika, u Pariz posle bezuslovne predaje i abdikacije cara Napoleona I
- 1841. - Novi Zeland proglašen za britansku koloniju.
- 1895. - Teritorije u posedu Britanske južnoafričke kompanije, južno od reke Zambezi dobile naziv Rodezija.
- 1919. - Kraj Bavarske sovjetske republike u Münchenu.
- 1922. - U Parizu osnovana Međunarodna železnička unija, među osnivačima i predstavnici "Jugoslovenske železnice".
- 1936. - U Jagodini u organizaciji Narodnog fronta slobode održane najmasovnije antifašističke demonstracije u Pomoravlju između dva svetska rata.
- 1939. - Smenjen sovjetski ministar inostranih poslova Maksim Litvinov, nov ministar postao Vjačeslav Molotov, koji je krajem avgusta potpisao pakt o nenapadanju s nacističkom Nemačkom.
- 1945. - Drugi svetski rat: Britanci u Drugom svetskom ratu zauzeli Rangun, glavni grad tadašnje Burme, danas Mjanmara, oslobodivši ga od japanske okupacije.
- Partizanske jedinice ušle u Rijeku.
- 1946. - U Tokiju zasedanje počeo Međunarodni vojni sud za Daleki istok, koji je sudio japanskim ratnim zločincima iz Drugog svetskog rata. U procesu koji je trajao do novembra 1948, od 28 okrivljenih sedam osuđeno na smrt, 16 na doživotnu robiju, a pet na vremenske kazne.
- 1968. - Žestokim sukobima s policijom u Parizu počele studentske demonstracije i štrajkovi zbog oklevanja vlasti da sprovede reforme univerziteta. Studentski protesti ubrzo zahvatili i druge evropske zemlje, a protest prerastao u revolt protiv građanskog društva.
- 1971. - Valter Ulbriht se povukao sa mesta generalnog sekretara Komunističke partije Istočne Nemačke. Zamenio ga Erih Honeker.
- 1991. - U rodno selo Lelić kod Valjeva iz SAD prenete mošti episkopa Srpske pravoslavne crkve Nikolaja Velimirovića.
- 1992. - Rat u Bosni i Hercegovini: Muslimanske snage u Sarajevu napale kolonu vozila JNA koja se povlačila prema kasarni u Lukavici.
- 1996. - Delegati 55 zemalja saglasili se, na konferenciji Ujedinjenih nacija u Ženevi, o novim pravilima korišćenja nagaznih mina, ali nisu prihvatili njihovu potpunu zabranu.
- 1999. - Tokom vazdušnih udara NATO na Jugoslaviju pogođen putnički autobus kod Pećii na Kosovu. Poginulo 20 ljudi, 43 povređeno. U Novom Sadu pogođena zgrada TV Novi Sad. U sedištu NATO u Briselu saopšteno da je za 42 dana vazdušnih napada na SRJ izvedeno 14.000 letova.
- 2003. - Kongres SAD, većinom glasova, izglasao budžet sa skoro 80 milijardi dolara namenjenih ratu u Iraku, a deo saveznicima i borbi protiv terorizma.
[uredi - уреди] Rođenja
- 1469. - Niccolo Machiavelli, talijanski političar, historičar i pjesnik
- 1748. - Emanuel Žozef Siej, francuski političar.
- 1886. - Marcel Dupré, francuski skladatelj i književnik
- 1898. - Golda Meir, izraelska političarka
- 1902. - Alfred Kastler, francuski fizičar.
- 1912. - Virgil Fox, američki orguljaš
- 1913. - Heinz Kohut, američki psihoanalitičar i osnivač autopsihologije
- 1931. - Aldo Rossi, talijanski arhitekt
- 1933. - Džejms Braun soul muzičar
- 1925. - Olivera Marković, srpska glumica (u. 2011)
- 1934. - Georges Moustaki, grčki kantautor i pjevač francuskih šansona
[uredi - уреди] Smrti
- 1481. - Mehmed II., turski sultan (* 1429.)
- 1616. - William Shakespeare, engleski književnik, kazališni glumac i redatelj (* 1564.)
- 1856. - Adolphe Adam, francuski skladatelj (* 1803.)
- 1898. - Svetislav Vulović, srpski književni kritičar. (*1847.)
- 1916. - Padraig Pearse, vođa irskog Uskrsnog ustanka 1916. godine (* 1879.)
[uredi - уреди] Blagdani/Praznici
- Međunarodni dan slobode štampe (od 1991.).
- Poljska:
- Državni praznik 3. svibnja - dan ustava 1791.
- Srpska pravoslavna crkva slavi:
