25. 1.
Izvor: Wikipedia
(Preusmjereno sa 25.1.)
Sadržaj/Садржај |
[uredi - уреди] 25. januar - 25. siječnja
25. januar ili 25. siječanj (25.1.) je 25. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 340 dana (341 u prijestupnoj godini).
[uredi - уреди] Događaji
- 750 - Bitka na Zabu u kojoj ustanici na čelu sa As-Saffahom nanose odlučujući poraz omejadskom kalifu Marvanu II, poslije čega će As-Saffah postati kalif i uspostaviti Abasidski Kalifat.
- 1579. severne nizozemske pokrajine Holandija, Zelandija, Utreht, Gelderlend, Frizija, Groningen i Overajsel proglasile su Utrehtsku uniju radi suprotstavljanja španskoj vlasti. Unija se 1581. otcepila od Španije, a Vestfalskim mirom 1648. dobila nezavisnost.
- 1831. poljski parlament (Sejm) proglasio je nezavisnost Poljske i svrgnuo ruskog cara Nikolaja I s poljskog prestola. Veliki deo Varšavskog vojvodstva, pod nazivom Poljsko kraljevstvo priključen je 1815. Rusiji, a ruski car postao je i kralj Poljske. Rusi su u septembru ugušili poljski ustanak, ukinut je ustav i raspušten Sejm.
- 1878. u rusko-turskom ratu potopljen je turski brod nakon što su ga Rusi pogodili torpedom. To je bio prvi brod pogođen i potopljen tim podvodnim oružjem.
- 1899. u Požarevačkom zatvoru je umro srpski revolucionar i publicista Vasa Pelagić, jedan od prvih pobornika ideje socijalizma u Srbiji i na Balkanu. Bio je plodan i popularan pisac, a radovi objavljeni za njegovog života štampani su u 250.000 primeraka.
- 1904. u Beogradu je počeo izlaziti dnevni list „Politika (novine)“, čiji je osnivač i prvi urednik bio Vladislav Ribnikar.
- 1919. osnovana je Liga naroda, preteča Ujedinjenih nacija.
- 1924. u francuskom gradu Šamoni otvorene su prve zimske Olimpijske igre.
- 1942. Tajland je u Drugom svetskom ratu objavio rat [Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Sjeverne Irske|Velikoj Britaniji]] i SAD.
- 1961. predsednik SAD Džon Kenedi održao je u Stejt departmentu u Vašingtonu prvu konferenciju za novinare koju je televizija prenosila uživo. Kenedi je odgovorio na 31 pitanje.
- 1971. general Idi Amin je vojnim udarom oborio s vlasti predsednika Ugande Miltona Obotea i potom se proglasio za predsednika.
- 1983. kineske vlasti su preinačile u doživotnu robiju smrtnu kaznu izrečenu istog dana 1981. Mao Cedungovoj udovici Djang Ćin.
- 1991. Skupština (Sobranje) Makedonije, jedna od tadašnjih republika SFR Jugoslavije usvojila je deklaraciju o nezavisnosti i platformu za pregovore o budućnosti Jugoslavije.
- 1993. - Mir Aimal Kansi izvodi teroristički napad ispred sjedišta CIA-e.
- 1996. Parlamentarna skupština Saveta Evrope primila je Rusiju u članstvo te organizacije i pored oštrih kritika zbog ruskog vojnog angažovanja u Čečeniji.
- 1999. u seriji zemljotresa u Kolumbiji, koji je pogodio regiju uzgajivača kafe, poginulo je oko 2.000 ljudi, a stotine hiljada ostalo je bez domova.
- 2000. pripadnici Sfora uhapsili su u Višegradu Mitra Vasiljevića optuženog za ratne zločine pocinjene tokom rata u Bosni i Hercegovini (1992-95).
- 2001.godine DOS formirao Vladu Srbije,prvu posle desetogodišnje vlasti SPS-a.
- 2001. izraelski i palestinski pregovarači su sopštili da su postigli izvestan uspeh u pregovorima oko granica buduće palestinske države.
[uredi - уреди] Rođenja
- 1708 - Pompeo Batoni, talijanski slikar
- 1736 - Joseph-Louis de Lagrange
- 1759 - Robert Berns, škotski pesnik.
- 1874 - William Somerset Maugham, engleski pripovjedač i dramatičar (u. 1965.)
- 1881 - Emil Ludwig
- 1882 - Virginia Woolf, britanska književnica i idol feminističkog pokreta
- 1894 - Micheil Tschiaureli, gruzijski režiser
- 1904 - Géza Fried, mađarski pijanist i skladatelj
- 1917 - Jânio Quadros, brazilski političar i državnik
- 1922 - Luigi Luca Cavalli-Sforza, talijanski naučnik i genetičar
- 1926 - Youssef Chahine, egipatski režiser
- 1927 - Antônio Carlos Jobim, brazilski kantautor i prvo ime bossa nove
- 1933 - Corazon Aquino, filipinska političarka i državnica
- 1935 - António Ramalho Eanes, portugalski političar i državnik
- 1942 - Eusébio, portugalski nogometaš
- 1951 - Bill Viola, američki umjetnik video i instalacijskih djela
- 1957 - Luis Alfredo Garavito Cubillos, kolumbijanski serijski ubica
- 1958 - Alessandro Baricco, talijanski književnik
- 1981 - Alicia Keys, američka soul-pjevačica
- 1982 - Noemi, talijanska pjevačica
[uredi - уреди] Smrti
- 1947 - Al Kapone, američki gangster.
- 1978 - Skender Kulenović, srpski/bosanski pisac.
- 1987 - Predrag Peđa Milosavljević, srpski slikar.
- 1987 - Asim Ferhatović, bosanski nogometaš
- 1997 - Nikola Koljević, srpski književnik i bivši predsednik Republike Srpske
- 2005 - Philip Johnson, američki arhitekta
[uredi - уреди] Praznici i dani sećanja
- Srpska pravoslavna crkva slavi:
