Προδημοσίευση: "OpenGAP.gr", Ανδρέας Πετρουλάκης (Ποταμός)
Προδημοσίευση: Πρόλογος, του Φώτη Γεωργελέ
Είναι δύο πολιτικοί που μαλώνουν: «Είσαι ένας ψεύτης», λέει ο ένας, «ένας συκοφάντης, λαϊκιστής, απατεώνας που θέλει να υποκλέψει την ψήφο του λαού». «Του λαού της Β΄ Αθηνών», προσθέτει ατάραχος ο άλλος. Γιατί αυτή η υπενθύμιση είναι το μόνο σημαντικό του διαλόγου, κάθε βράδυ ξεκατινιάζονται σε κάποιο παράθυρο γι’ αυτόν τον λόγο, για την αναγνωρισιμότητα που θα φέρει ψήφους σε κάποια περιφέρεια.
Τις γελοιογραφίες του Αντρέα Πετρουλάκη τις «διαβάζεις». Χαμογελάς γιατί πιάνεις το υπονοούμενο. Το χιούμορ του είναι αθόρυβο, υποδόριο, παίζει με τον υπαινιγμό και το δεύτερο επίπεδο. Και το αποτέλεσμα είναι τόσο αναπάντεχο που, όταν το συλλάβεις, κλαις από τα γέλια. Η ποιότητα των σκίτσων του βρίσκεται ακριβώς σ’ αυτό: αντί να αρκείται σε μια καρικατούρα, η εικόνα του ανακαλύπτει την ειρωνεία και τη γελοιότητα των καταστάσεων. Ο Αντρέας Πετρουλάκης συλλαμβάνει την ατμόσφαιρα, πιάνει προβλήματα και με τις γελοιογραφίες του αποκαλύπτει αυτά που δεν λέγονται· τα κρυφά νοήματα. Οι εικόνες του είναι πάντα ένα εύστοχο σχόλιο στην πραγματικότητα. Μόνο που αυτός έχει το πολύτιμο χάρισμα να σε κάνει να γελάς. Ακόμα κι όταν τα πράγματα είναι για κλάματα.
Η σειρά των σκίτσων αυτού του βιβλίου μάς ταξιδεύει στην τελευταία διετία, στα χρόνια ΓΑΠ. Μικρές φράσεις, σαν tweets, θυμίζουν τα γεγονότα όποτε χρειάζεται, αλλά συνήθως οι εικόνες τα λένε όλα. Και είναι σαν μια σειρά ακτινογραφιών που μετράνε τον δείκτη συναισθημάτων καθώς περνούν τα χρόνια.
Ξεκινούν αισιόδοξα, παίζουν με τις «νέες ιδέες», τα ποδήλατα, το Opengov· το χιούμορ είναι αθώο, μια τρυφερή ειρωνεία. Σιγά σιγά όμως βαραίνουν· από τις πρωτοποριακές ιδέες έχουμε φτάσει στη βαθιά ύφεση, στο αδιέξοδο. Οι εικόνες γίνονται πιο πικρές. Πάντα όμως προκαλούν το αυθόρμητο γέλιο. Αυτό είναι το δεύτερο χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει τη δουλειά του Αντρέα Π. Δεν ξεχνάει ποτέ ποιος είναι ο ρόλος του, δεν παρασύρεται σε διδακτισμούς και καταγγελίες, δεν προσπαθεί να πάρει θέση σαν να είναι κόμμα. Αντίθετα, αναζητεί πάντα το αστείο στην κάθε κατάσταση, προσπαθεί να αναδείξει την κωμική πλευρά της και, εικόνα με την εικόνα, φτιάχνει τον κόσμο των ηρώων του, που είναι ο δημόσιος χώρος, η επικαιρότητα, η ζωή μας. Κι έτσι –σιγά σιγά και ανεπαίσθητα, χωρίς προπαγάνδα– κάνει φανερή και τη δική του θέση.
Γιατί μπορεί σθεναρά να αποστρέφεται την ευκολία της καταγγελίας, όμως ο αναγνώστης μπορεί εξίσου εύκολα να αναγνωρίσει και να εκτιμήσει τελικά την πραγματική προοδευτική ματιά του δημιουργού. Αυτή που δεν κραυγάζει, δεν λαϊκίζει, αλλά προσφέρει την υποδόρια ειρωνεία που απομυθοποιεί πρόσωπα, αποκαλύπτει καταστάσεις και χαρίζει το λυτρωτικό γέλιο.
Οι περισσότεροι καλλιτέχνες, στις μέρες μας, καταφεύγουν στην ευκολία και συνεχώς παροξύνουν. Ακολουθώντας λες τη θεατρική βιαιότητα του δημόσιου διαλόγου. Η σάτιρα στη χώρα μας, δυστυχώς, ακολούθησε τον κυρίαρχο λόγο της μεταπολίτευσης. Την ευκολία της στράτευσης, τον ψεύτικο πολιτικό λόγο: ομνύει στον «ηρωικό» λαό, καταγγέλλει την «ανάλγητη εξουσία», σε μια επίδειξη κοινωνικών φρονημάτων. Ο Αντρέας Πετρουλάκης δεν πέφτει ποτέ σ’ αυτήν την παγίδα. Εκεί που άλλοι φτιάχνουν μια καρικατούρα πολιτικού για να του φορτώσει το φιλοθέαμον κοινό όλες τις πίκρες και να εκτονωθεί, ο Αντρέας περνάει στο επόμενο επίπεδο, το πιο δύσκολο: αναλύει γεγονότα και καταστάσεις, αποκαλύπτει συμπεριφορές και συγχρόνως έχει τόσο ταλέντο, που το ανακουφιστικό γέλιο έρχεται πάντα. Από τις σουρεαλιστικές κινήσεις και ρητορικές των ηρώων της δημόσιας ζωής αλλά και από τη σουρεαλιστική και αντιφατική συμπεριφορά της κοινωνίας. Ο Πετρουλάκης δεν είναι στρατευμένος καλλιτέχνης. Τα «θύματά του» δεν είναι μόνο η εξουσία, ο πρωθυπουργός, αλλά κάθε εξουσία, τα κόμματα, ο συνδικαλισμός, ακόμα και η εξουσία του «αγνού λαού». Κι αυτό είναι το χαρακτηριστικό που του χαρίζει ποικιλία, διάρκεια, αντικειμενικότητα. Στη λαϊκή πουλάνε λάμπες και πρίζες τα μαναβάκια. Γιατί τις καλλιέργειες στα χωράφια μας αντικατέστησαν τα φωτοβολταϊκά. Οι διαδηλωτές φοράνε μπλουζάκια Let’s go! και η λεζάντα εξηγεί, για να μη λέτε ότι το ΠΑΜΕ δεν σκέφτεται τους τουρίστες…
Ο Α. Πετρουλάκης απευθύνεται σε ενήμερους αναγνώστες. Δεν μισεί τους ήρωές του. Έχει τη σοφία να ξέρει ότι δεν μας λείπει άλλη μια κραυγαλέα καταγγελία, μια γελοιοποίηση του «αντιπάλου». Η τρυφερή ειρωνεία του και η ανάδειξη της σουρεαλιστικότητας στη δημόσια ζωή είναι η μεγάλη προσφορά του. Αντιμετωπίζει τη ζωή με ευαισθησία, χωρίς εμμονές και εμάς τους αναγνώστες ως ενήλικες. Που δεν έχουμε άλλη ανάγκη από ντοπάρισμα, αλλά από αγνό, κατεδαφιστικό χιούμορ. Γι’ αυτό οι εικόνες του είναι πολύτιμες, τίμιες, ισορροπημένες, ευαίσθητες και τελικά μαχητικές με τη συνέπειά τους. Το καλύτερο φάρμακο για την ανισόρροπη, κραυγαλέα, φτηνή και αγκυλωμένη δημόσια ζωή μας.
Οι εκδόσεις ΠΟΤΑΜΟΣ σας προσκαλούν να γιορτάσουμε την έκδοση του βιβλίου του Ανδρέα Πετρουλάκη "openGAP.gr" τη Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου, στις 7.30 μμ στον κινηματογράφο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206, Ταύρος.
Για το βιβλίο θα μιλήσουν:
Γιάννης Βούλγαρης, καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Νίκος Γ. Ξυδάκης, αρχισυντάκτης της εφημερίδας Η Καθημερινή
Πέτρος Τατσόπουλος, πεζογράφος
Αναρτήσεις
