1973

Godine: 1969 1970 1971 1972 - 1973 - 1974 1975 1976 1977

Decenije: 1940te 1950te 1960te - 1970te - 1980te 1990te 2000te

Vijekovi: 19. vijek - 20. vijek - 21. vijek

Ovo je članak o godini 1973.

1973 u drugim kalendarima

Gregorijanski	1973 MCMLXXIII
Ab urbe condita	2726
Islamski	1392 – 1393
Iranski	1351 – 1352
Hebrejski	5733 – 5734
Bizantski	7481 – 7482
Koptski	1689 – 1690
Hindu kalendari
- Vikram Samvat	2028 – 2029
- Shaka Samvat	1895 – 1896
- Kali Yuga	5074 – 5075
Kineski
- Kontinualno	4609 – 4610
- 60 godina	Yin Voda Vo(l) (od kineske N. g.)
Holocenski kalendar	11973
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1973 (MCMLXXIII) je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj

• 1.1. - Ujedinjeno Kraljevstvo, Irska i Danska ulaze u Evropsku zajednicu.
• 27.1. - Vijetnamski rat: Pariski mirovni sporazum predviđa povlačenje američki i dr. vojnika.
• 31.1. - Italijanska glumica Gina Lollobrigida je gost beogradskog FEST-a.

Februar/Veljača

• 13.2. - Američki dolar devalvirao za 10 % (druga devalvacija za 14 meseci), u naporu da se reši međunarodna monetarna kriza.
• 21.2. - Izrealci zabunom oborili libijski putnički avion iznad Sinaja - gine 108 od 113.
• februar - Dušan Makavejev optužen za rušenje ugleda države i njenih predstavnika, zbog filma W.R. - Misterije organizma.

Mart/Ožujak

• mart - Moratorijum na povećanje cena u Jugoslaviji.
• 17.3. - Streljana trojica pripadnika Bugojanske skupine (Đuro Horvat, Vejsil Keškić i Mirko Vlasnović; neki izvori pominju 10.4.).
• 25.3. - Osnovano Udruženje TV reditelja SFRJ i ustanovljena nagrada za TV režiju - prvi dobitnik Branko Pleša za TV dramu "Prokletinja".
• 29.3. - Poslednji američki vojnik napušta Vijetnam.

April/Travanj

• 1.4. - Otvorena renovirana zgrada lutkarskog pozorišta "Pinokio" u Zemunu.
• 4.4. - Svjetski Trgovački Centar otvoren u Njujorku.
• 5.4. - Lansiran Pionir 11.
• 6.4. - Otvorena nova zgrada Narodne biblioteke Srbije.
• 10.4. - Na Zlatiboru orkanski južni vetar dostiže brzinu od 170 km/h (47 m/s) i čupa stoletne borove. Udari juga kod Šibenika dostižu 120 km/h (33 m/s), u Kvarnerskom zalivu prekinut pomorski saobraćaj.

+ Izraelski komandosi ubili trojicu palestinskih lidera u Bejrutu.

• april - Tito obilazi industrijske gradove.

Maj/Svibanj

• 3.5. - Završen Sears Tower, sada Willis Tower, u Čikagu - najviša zgrada na svetu.
• 14.5. - Lansiran Skylab.
• 21.5. - Ustavna komisija SFRJ prihvatila nacrt novog Ustava.
• 24.5. - Otvorena Hala Pionir u Beogradu.
• 27 - 30.5. - Deseti kongres SKJ, 21 general i oficir u najvišim telima partije
• 29.5. - YU grupa objavila LP - prvi LP srpskog roka.
• 30.5. - Na "Zvezdinom" stadionu u Beogradu, pred oko 90.000 gledalaca, finale fudbalskog Kupa šampiona Evrope: Ajaks - Juventus 1:0.
• maj - Uveden fluktuirajući kurs dinara (od decembra 1971 vrednost mu je 17 za američki dolar).

Jun/Juni/Lipanj

• 1.6. - Grčka vojna hunta ukinula monarhiju.
• 7.6. - Veće naroda prihvatilo nacrt Ustava i stavila ga u javnu raspravu.
• 14.6. - Srušila se Travnička sahat-kula u Gornjoj čaršiji.
• jun - Režiser Lazar Stojanović osuđen na godinu i po za "neprijateljsku propagandu" (film Plastični Isus; njegovi profesori na Filmskoj akademiji, Živojin Pavlović i Aleksandar Petrović izbačeni s posla).

+ Stane Dolanc, sekretar Izvršnog biroa predsedništva SKJ u poseti Havani - otopljavanje odnosa Jugoslavije i Kube

+ Zbog suspenzije Nikole Pilića, 81 igrač bojkotuje Wimbledonski teniski turnir.

Jul/Juli/Srpanj

Nova država

• 10.7. - Bahami nezavisni od Velike Britanije.
• 22-23.7. - Nepogoda zahvata okolinu Zagreba, Sloveniju, severnu Bosnu, rano ujutru i Vojvodinu i Beograd - orkanski vetar s udarima 90-160 km/h i grad (tuča); velika materijalna šteta u Bg.

Septembar/Rujan

• 11.9. - U Čileu vojska na čelu s Augustom Pinochetom izvodi državni udar i ruši demokratski izabranog socijalizam|socijalističkog predsjednika Salvadora Allendea.

+ Pred sletanje u Titograd, JAT-ova Karavela udarila u Međeđi vrh planine Maganik - 41 žrtva.

• 18.9. - Dve Nemačke primljene u UN.
• 24.9. - 1.10. - Poseta sovjetskog premijera Kosigina Jugoslaviji

Oktobar/Listopad

• 6-26.10. - Jomkipurski rat - Egipat i Sirija napali Izrael na najsvetiji jevrejski dan.
• 17.10. - Arapski embargo na naftu - naftna kriza.

Novembar/Studeni

• 7.11. - SAD i Egipat uspostavili pune diplomatske odnose prekinute poslije Šestodnevnog rata 1967, u kojem je izraelska armija porazila egipatske snage i zauzela Sinaj, područje Gaze i Golansku visoravan u Siriji.
• 16.11. - Iz Cape Canaverala NASA je lansirala letjelicu Skylab 4 s tri člana posade na 84-dnevnu misiju.
• 17.11. - Afera Watergate: predsjednik Richard Nixon pred 400 Associated novinara izjavio "Nisam varalica" (I am not a crook).
• 17.11. - U Grčkoj vojna hunta u krvi guši pobunu studenata atenske Politehničke škole (po datumu će biti nazvana teroristička organizacija).
• 22.11. - U Beogradu otvoren Centar za sport i rekreaciju "25. maj" (od 2006. "Milan Gale Muškatirović").
• 25.11. - U Grčkoj je zbačen vojni diktator pukovnik Georgios Papadopoulos i vlast je preuzela nova vojna hunta generala Phaidona Gizikisa.

Decembar/Prosinac

• 1.12. - Papua Nova Gvineja dobila samoupravu od Australije.
• 13.12. - Osnovano Društvo za nauku i umetnost Crne Gore.
• 20.12. - ETA ubila španskog premijera Blanka.
• 31.12. - Zbog nestašice uglja (štrajkovi), britanska vlada uvela štednju struje za komercijalne potrošače ("trodnevna nedelja").

Tokom godine

• Izgrađena HE Orlovac kod Sinja. [1]
• Prva polovina godine - Osuđen Boško Tonev, generalni direktor Jugoslovenske poljoprivredne banke, zbog proneverenih 1,8 miliona dolara - ali nisu rasvetljeni svi aspekti pljačke (razotkrio ga nedeljnik "92").
• Albin Planinc podelio prvo mesto sa Tigranom Petrosjanom na turniru u Amsterdamu.

.

1973. u temama

• Televizija. TV serije: "Kamiondžije" (snim. 1972), "Pozorište u kući 2" (1973-74), "Neven", "Filip na konju", "Naše priredbe", "Dva kapitena" (snim. 1972), "Od danas do sutra", "Slike bez rama - iz dečijih knjiga", "Šta se može kad se dvoje slože", "Veliki pronalazač", "Tajne Jadrana", "Glumci" (TV Beograd); "Ča smo na ovon svitu..." (TV Zagreb); "Opasni susreti" (TV Sarajevo).

Rođenja

• 31. januar - Portia de Rossi, australijska glumica
• 10. februar - Asmir Kujović, bosanskohercegovački književnik
• 24. februar - Nihad Kreševljaković, bosanskohercegovački producent
• 24. februar - Sead Kreševljaković, bosanskohercegovački producent
• 27. februar - Goran Vujević, odbojkaš
• 2. mart - Dejan Bodiroga, srpski košarkaš
• 25. mart - Admir Adžem, bosanskohercegovački nogometaš
• 26. mart - Ivica Kralj, crnogorski golman
• 1. april - Rachel Maddow, američka politička komentatorka
• 14. april - Adrien Brody, američki glumac
• 20. travnja - Vanja Ilić, hrvatska arhitektica
• 14. svibnja - Giuliano, hrvatski pjevač
• 16. svibnja - Tori Spelling, američka glumica i spisateljica
• 24. maj - Ruslana, ukrajinska pjevačica
• 8. lipnja - Lucija Šerbedžija, hrvatska glumica
• 14. juni - Svetlana Ceca Ražnatović, srbijanska pjevačica
• 3. srpnja - Ivana Plechinger, hrvatska pjevačica i voditeljica
• 22. jul - Rufus Wainwright, kanadski muzičar
• 9. avgust - Filipo Inzagi, italijanski fudbaler
• 14. avgust - Vladimir Vujasinović, vaterpolista
• 16. kolovoza - Milan Rapaić, hrvatski nogometaš
• 1. septembar - Savo Milošević, srpski fudbaler
• 6. septembar - Nikola Grbić, srpski odbojkaš
• 15. septembar - Indira Vladić-Mujkić, hrvatska pjevačica
• 17. septembar - Anastacia, američka pjevačica
• 26. listopada - Tamara Jurkić Sviben, hrvatska pijanistica i pedagoginja
• 2. studenog - Samir Barač, hrvatski vaterpolist
• 19. novembar - Darko Kovačević, srpski fudbaler
• 2. decembar - Monika Seleš, teniserka

Smrti

• 22.1. - Lyndon B. Johnson, američki političar i predsjednik
• 6.3. - Pearl S. Buck, pravo ime Pearl Comfort Sydenstricker, američka književnica
• 8.4. - Pablo Picasso, španjolski slikar (* 1881.)
• 6.6. - Rajka Borojević, književnica (* 1913)
• 16.6. - Aleksandar Marinković - Šilja, operski pevač (* 1910)
• 7.7. - Veronica Lake, američka glumica
• 17.8. - Jean Barraqué, francuski kompozitor
• 31.8. - John Ford, američki filmski režiser (* 1875)
• 17.9. - Marijana Radev, hrvatska operna pjevačica (* 1913.)
• 23.9. - Pablo Neruda, čileanski pjesnik i dobitnik Nobelove nagrade za književnost (* 1904)
• 29.9. - W. H. Auden, englesko-američki pesnik
• 2.10. - Paavo Nurmi, finski atletičar (* 1897)
• 25.10. - Abebe Bikila, etiopski atletičar (* 1932)
• 20.7 - Bruce Lee, kung fu borac i kineski i holivudski glumac
• 1.12. - David Ben Gurion, prvi premijer jevrejske države.
• 23.12. - Gerard Kuiper, nizozemsko-američki astronom (* 1905.)

Nobelove nagrade

• Fizika: Leo Esaki, Ivar Giaever i Brian Davon Josephson
• Kemija: Ernst Otto Fischer i Geoffrey Wilkinson
• Fiziologija i medicina: Karl von Frisch, Konrad Lorenz i Nikolaas Tinbergen
• Književnost: Patrick White
• Mir: Henry Kissinger i Le Duc Tho
• Ekonomija: Wassily Leontief

Reference

• Yugoslav Party Official Against Ideological Bloc Division in Europe, Slobodan Stanković, OSA - RFE

Spoljne veze

• Yugoslav Criticism of an American Book, Slobodan Stanković, OSA-RFE (o partizanskim pregovorima sa Nemcima 1943).
• Thoughts Behind Purges in Vojvodina, S.Stanković, OSA-RFE
• Kardelj Changes His Mind on the Role of the State, OSA-RFE
• Tito's Foreign Policy Interview in "Vjesnak", S.Stanković, OSA-RFE
• Gambling in Yugoslavia: Self-Managing Socialist Casinos, S.Stanković, OSA-RFE
• Poland and Yugoslavia: Two States with the Same Anthem, OSA-RFE
• On the Eve of Tito-Ceausescu Meeting, S.Stanković, OSA-RFE
• Hungary and Yugoslavia: A Unique Relationship?, William F. Robinson, OSA-RFE
• American Express Branch in Yugoslavia, S.Stanković, OSA-RFE
• New Yugoslav Constitution Elaborates Further Self-Management Principles, Zdenko Antić, OSA-RFE
• Latest Issue of "Praxis" Reviewed, S.Stanković, OSA-RFE
• On the Eve of the Non-Aligned Conference, S.Stanković, OSA-RFE
• Circulation of Most Important Yugoslav Dailies Surveyed, S.Stanković, OSA-RFE
• Review Of East European, Soviet, And Chinese Foreign Broadcasting, Martin K. Bachstein, OSA-RFE

U Wikimedijinom spremniku nalazi se još materijala vezanih uz temu:

1973