1866
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rok 1866 / MDCCCLXVI
stulecia: XVIII wiek ~ XIX wiek ~ XX wiek
dziesięciolecia: 1830–1839 • 1840–1849 • 1850–1859 • 1860–1869 • 1870–1879 • 1880–1889 • 1890–1899
lata: 1856 « 1861 « 1862 « 1863 « 1864 « 1865 « 1866 » 1867 » 1868 » 1869 » 1870 » 1871 » 1876
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
- 5 stycznia – Rosjanie wprowadzili obowiązek nauki języka rosyjskiego we wszystkich gimnazjach Królestwa Polskiego.
- Czerwiec – mieszkańcy Krakowa dowiedzieli się o wojnie prusko-austriackiej, co nie wzbudziło wielkich emocji, mimo zbliżania się Prusaków.
- 13 lipca – w Olsztynie wybuchła epidemia cholery.
- 13 września – Józef Dietl został prezydentem Krakowa.
- 21 listopada – car Aleksander II wydał rozkaz o likwidacji Twierdzy Zamość.
- 1 grudnia – uruchomiono dwutorową linię kolejową Siedlce-Łuków (dł. 27,75 km), otwarto dworzec kolejowy w Łukowie.
- 11 grudnia – otwarto pierwszą linię tramwaju konnego w Warszawie.
- Dopuszczenie w Królestwie Kongresowym Żydów do służby publicznej.
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 13 lutego – gang Jessego Jamesa dokonał pierwszego w USA po wojnie secesyjnej zbrojnego napadu na bank w biały dzień.
- 5 marca
- oddano do użytku budynek parlamentu w Oslo.
- biskupstwo Buenos Aires zostało podniesione do godności archidiecezji.
- 21 marca – w wiedeńskim Carlstheater odbyła się premiera operetki Lekka kawaleria Franza von Suppégo.
- 23 marca – pierwsze lekkoatletyczne mistrzostwa Wielkiej Brytanii (6 konkurencji biegowych i 5 technicznych). Bieg na na 100 jardów wygrał Colmore (10,5 s.).
- 28 marca – Jablonec nad Nysą otrzymał prawa miejskie.
- 31 marca – wojna Chile i Peru z Hiszpanią: flota hiszpańska ostrzelała chilijski port Valparaíso.
- 24 maja – wojna paragwajska: zwycięstwo wojsk koalicji antyparagwajskiej w bitwie pod Tuyuti.
- 2 czerwca – fenianie pokonali wojska brytyjskie w bitwie pod Ridgeway (Ontario).
- 6 czerwca – wg obliczeń Pluton osiągnął aphelium swojej orbity; następne takie zdarzenie będzie miało miejsce w sierpniu 2113.
- 8 czerwca – w Ottawie rozpoczęły się pierwsze obrady Parlamentu Kanady.
- 16 czerwca – początek wojny prusko-austriackiej, zwanej potocznie drugą wojną zjednoczeniową lub wojną siedmiotygodniową.
- 24 czerwca
- na Syberii wybuchło powstanie zabajkalskie polskich zesłańców.
- wojna prusko-austriacka: miała miejsce bitwa pod Custozą.
- 26 czerwca – wojna prusko-austriacka: zwycięstwo wojsk pruskich w bitwie pod Podolem.
- 27 czerwca – wojna prusko-austriacka: bitwa pod Langensalza.
- 3 lipca – wojna prusko-austriacka: Austriacy ponieśli klęskę w bitwie pod Sadową.
- 4 lipca – kampania pruska nad Menem: zwycięstwo wojsk pruskich nad bawarskimi w bitwie pod Dermbach.
- 13 lipca – kampania pruska nad Menem: stoczono bitwę pod Frohnhofen.
- 20 lipca – wojna siedmiotygodniowa: floty Włoch i Austrii stoczyły bitwę pod Lissą.
- 21 lipca – włoska wojna wyzwoleńcza: zwycięstwo wojsk włoskich nad austriackimi w bitwie pod Bezzeccą.
- 27 lipca – zakończono układanie transatlantyckiego kabla telegraficznego.
- 6 sierpnia – Édouard Stephan odkrył planetoidę Julia.
- 23 sierpnia – zawarcie pokoju w Pradze, kończącego wojnę prusko-austriacką.
- 22 września – wojna paragwajska: w bitwie pod Curupayty wojska paragwajskie pod dowództwem dyktatora Francisco Lopeza rozgromiły siły trójprzymierza (Argentyna, Brazylia, Urugwaj).
- 1 października – niemiecki astronom Karl Luther odkrył planetoidę podwójną Antiope.
- 3 października – Wiedeń: podpisano traktat pokojowy kończący wojnę austriacko-włoską, w wyniku którego Włochy odzyskały Wenecję.
- 20 listopada – James Haven i Charles Hittrick z Cincinnati (Ohio, USA) opatentowali jojo.
- 21 grudnia – wojna Czerwonej Chmury: Indianie wciągnęli w zasadzkę i wymordowali 163 żołnierzy oddziału Williama J. Fettermanna z Fortu Phil Kearny w Wyoming.
- Założenie przez Henry'ego Bergha organizacji ASPCA.
[edytuj] Urodzili się
- 9 stycznia – Antoni Kostanecki, profesor ekonomii i rektor Uniwersytetu Warszawskiego (zm. 1941)
- 4 marca – Jan Zagleniczny, polski przemysłowiec i polityk (zm. 1931)
- 8 marca – Maria Adolfina Dierk, holenderska misjonarka, męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
- 18 marca – Karol Adamiecki, polski teoretyk zarządzania (zm. 1933)
- 9 kwietnia – Maria Anna Moreau, francuska misjonarka, męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
- 28 kwietnia – Maria Hermina Grivot, francuska misjonarka, męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
- 17 maja – Julian Marchlewski, polski i radziecki działacz komunistyczny (zm. 1925)
- 19 maja – Tadeusz Rozwadowski, generał broni Wojska Polskiego (zm. 1928)
- 13 czerwca – Aby Warburg, niemiecki historyk sztuki (zm. 1929)
- 26 czerwca – George Herbert, 5. hrabia Carnarvon, brytyjski arystokrata i archeolog (zm. 1923)
- 20 lipca – Ignacy Kłopotowski, polski ksiądz, założyciel loretanek, błogosławiony katolicki (zm. 1931)
- 21 września – Herbert George Wells, angielski pisarz science fiction (zm.1946)
- 26 października – Ignacy Daszyński, polski polityk socjalistyczny (zm. 1936)
- 24 listopada – Andrzej Bauer, francuski franciszkanin (brat zakonny), misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
- 12 grudnia – Wiktor Bardziński, patriota, szlachcic zagrodowy, żołnierz Legionów Piłsudskiego, brał udział w walkach o Lwów (zm. 1952)
- 28 grudnia – Szymon Askenazy, polski historyk (zm. 1935)
- Antonina Leśniewska, polska farmaceutka (zm. 1937)
[edytuj] Zmarli
- 23 stycznia – Peter Joseph Lenné, pruski ogrodnik i architekt krajobrazu (ur. 1789)
- 17 lutego
- Philipp Franz Balthasar von Siebold, niemiecki lekarz i botanik (ur. 1796)
- Piotr Yu Chŏng-nyul, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1837)
- 20 lutego – Antoni Żelazny, proboszcz jarosławski (ur. 1810)
- 7 marca
- Szymon Berneux, francuski misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1814)
- Justyn Ranfer de Bretenieres, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1838)
- Henryk Dorie, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1839)
- Bernard Ludwik Beaulieu, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1840)
- Jan Chrzciciel Nam Chong-sam, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1812)
- 9 marca
- Jan Chrzciciel Chŏn Chang-un, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1811)
- Piotr Ch'oe Hyŏng, koreański męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1813)
- 11 marca
- Marek Chŏng Ŭi-bae, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1794)
- Aleksy U Se-yŏng, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1845)
- 24 marca – Maria Amelia Burbon, królowa Francuzów, żona Ludwika Filipa I (ur. 1782)
- 30 marca
- Antoni Daveluy, francuski misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1818)
- Marcin Huin, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1836)
- Piotr Aumaitre, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1837)
- Łukasz Hwang Sŏk-tu, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1813)
- 25 kwietnia – Józef Bonawentura Załuski, polski generał walczący w czasie powstania listopadowego (ur. 1787)
- 18 maja – Tomasz Son Cha-sŏn, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1839)
- 15 czerwca – Zygmunt Jordan, generał wojsk polskich w czasie powstania styczniowego (ur. 1824)
- 21 czerwca – Piotr Szembek, hrabia, właściciel dóbr Siemianice, generał dywizji wojsk polskich w 1831 (ur. 1788)
- 20 lipca – Georg Friedrich Bernhard Riemann, niemiecki fizyk i matematyk (ur. 1826)
- 1 sierpnia – John Ross (Kooweskoowe), wódz Irokezów (ur. 1790)
- 14 sierpnia – Karol Kuzmány, słowacki duchowny ewangelicki, działacz narodowy, pisarz i publicysta (ur. 1806)
- 2 września – Stefan Catargiu, kajmakam Mołdawii (ur. 1789)
- 6 września – Francis Baring, 1. baron Northbrook, brytyjski polityk, członek stronnictwa wigów (ur. 1796)
- 18 października – Philipp Franz Balthasar von Siebold, niemiecki lekarz i botanik (ur. 1796)
- 23 listopada – Paul Gavarni, francuski rysownik i karykaturzysta (ur. 1804)
- 13 grudnia
- Bartłomiej Chŏng Mun-ho, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1802)
- Piotr Cho Hwa-sŏ, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1815)
- Piotr Son Sŏn-ji, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1820)
- Piotr Yi Myŏng-sŏ, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1821)
- Piotr Chŏng Wŏn-ji, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1846)
- 23 grudnia – Józef Cho Yun-ho, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1848)
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 8 lutego
- Ostatki: 13 lutego
- Popielec: 14 lutego
- Niedziela Palmowa: 25 marca
- Wielki Czwartek: 29 marca
- Wielki Piątek: 30 marca
- Wielka Sobota: 31 marca
- Wielkanoc: 1 kwietnia
- Poniedziałek wielkanocny: 2 kwietnia
- Wniebowstąpienie: 10 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 20 maja
- Boże Ciało: 31 maja
