22 januari

22 januari is de 22ste dag van het jaar in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 343 dagen (344 dagen in een schrikkeljaar) tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 205 - Marcus Aurelius Antoninus (Caracalla), oudste zoon van keizer Septimius Severus, slaagt erin om zijn gehate schoonvader Plautianus te beschuldigen van samenzwering. Hij wordt door de Praetoriaanse Garde gearresteerd en geëxecuteerd. Plautilla, zijn dochter, wordt naar het eiland Lipari verbannen.
  • 1840 - Britse kolonisten komen aan in Nieuw-Zeeland.
  • 2003 - De Mexicaanse staat Colima wordt getroffen door een aardbeving.

•  Media
  • 1965 - Ondertekening van het Verdrag van Straatsburg waarbij medewerking aan radio-uitzendingen vanuit internationale wateren wordt verboden.
  • 1968 - Première van de musical Jacques Brel is alive and well and living in Paris in New York.

•  Oorlog
  • 1879 - De Zoeloes verslaan de Britten in de Slag bij Isandlwana.
  • 1944 - De geallieerden beginnen Operatie Shingle, aanval op de plaats Anzio in Italië.

•  Politiek
  • 1972 - Ondertekening te Brussel van de Verdragen inzake de toetreding van nieuwe leden van de EEG, te weten Denemarken, Groot-Brittannië, Ierland en Noorwegen.
  • 1980 - In de Sovjet-Unie wordt atoomgeleerde en Nobelprijswinnar Andrej Sacharov gearresteerd. Hij wordt later verbannen naar Siberië.
  • 2003 - In Nederland vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. Het CDA haalt 44 zetels en blijft daarmee de PvdA (42 zetels) net voor.

•  Religie
  • 1844 - Paus Gregorius XVI creëert drie nieuwe kardinalen.

•  Sport
  • 1911 - In Genua wordt het Stadio Luigi Ferraris officieel geopend.
  • 1942 - Sietze de Groot wint de achtste Elfstedentocht.
  • 1998 - Michael Klim verbetert in Sydney tot twee keer toe het wereldrecord op de 100 meter vlinderslag op de kortebaan (25 meter): 51,16 en 51,07.

•  Wetenschap en technologie
  • 1984 - De Apple Macintosh wordt geïntroduceerd met een één minuut durende reclamespot tijdens de Amerikaanse Superbowl.

Geboren

Francis Bacon,
geboren 22 januari 1561

André-Marie Ampère,
geboren 22 januari 1775

Piper Laurie,
geboren 22 januari 1932

Barbara Dex,
geboren op 22 januari 1974

• 1561 - Francis Bacon, Brits filosoof, wetenschapper en politicus (overleden 1626)
• 1573 - Sebastiaen Vrancx, Vlaams barokschilder, etser en dichter-toneelschrijver (overleden 1647)
• 1592 - Pierre Gassendi, Frans filosoof en wiskundige (overleden 1655)
• 1655 - Geleyn Evertsen, Nederlands zeevaarder (overleden 1721)
• 1729 - Gotthold Ephraim Lessing, Duits schrijver (overleden 1781)
• 1775 - André-Marie Ampère, Frans natuurkundige (overleden 1836)
• 1788 - Lord Byron, Engels dichter (overleden 1824)
• 1793 - Caspar Reuvens, Nederlands hoogleraar archeologie (overleden 1835)
• 1802 - Gerrit Simons, Nederlands politicus (overleden 1868)
• 1822 - Pierre Vincent Bets, Vlaams schrijver (overleden 1897)
• 1849 - August Strindberg, Zweeds schrijver (overleden 1912)
• 1853 - Francis Hagerup, Noors politicus (overleden 1921)
• 1869 - Grigori Raspoetin, Russische monnik en intrigant (overleden 1916)
• 1872 - Frans Wittemans, Belgisch advocaat (overleden 1963)
• 1874 - Vincenzo LaPuma, Italiaans curiekardinaal (overleden 1943)
• 1875 - D.W. Griffith, Amerikaans filmregisseur (overleden 1948)
• 1884 - Jan Feitsma, Nederlands procureur-generaal (overleden 1945)
• 1889 - Henri Pélissier, Frans wielrenner (overleden 1935)
• 1892 - Marcel Dassault, Frans industrieel en vliegtuigconstructeur (overleden 1986)
• 1896 - Norman Thomas Gilroy, Australisch kardinaal-aartsbisschop van Sydney (overleden 1977)
• 1898 - Hans Van Werveke, Vlaams historicus (overleden 1974)
• 1904 - Caroline Henriette MacGillavry, Nederlands scheikundige en kristallografe (overleden 1993)
• 1907 - Mary Dresselhuys, Nederlands actrice (overleden 2004)
• 1908 - Lev Landau, Sovjet-Russisch natuurkundige en Nobelprijswinnaar (overleden 1968)
• 1909 - U Thant, Birmees secretaris-generaal van de Verenigde Naties (overleden 1974)
• 1913 - William Conway, Iers kardinaal-aartsbisschop van Armagh (overleden 1977)
• 1916 - Hans-Hartwig Trojer, Duits militair (overleden 1943)
• 1917 - Herwig Hensen, Vlaams dichter en schrijver (overleden 1989)
• 1919 - Peter Bernstein, Amerikaans econoom, financieel historicus en beleggingsspecialist (overleden 2009)
• 1920 - Sir Alf Ramsey, Engels voetbalcoach (overleden 1999)
• 1931 - Galina Zybina, Russisch atlete
• 1932 - Piper Laurie, Amerikaans actrice
• 1932 - Gerard Nijenhuis, Nederlands schrijver en dichter
• 1933 - Joeri Tsjesnokov, Russisch volleyballer (overleden 2010)
• 1936 - Alan Heeger, Amerikaans scheikundige, natuurkundige en Nobelprijswinnaar
• 1940 - John Hurt, Brits acteur
• 1945 - Christoph Schönborn, Oostenrijks kardinaal-aartsbisschop van Wenen
• 1945 - Paul Van Zummeren, Vlaams journalist en schrijver (overleden 2002)
• 1949 - Phil Miller, Brits gitarist
• 1949 - Steve Perry, Amerikaans zanger en liedjesschrijver van Journey
• 1952 - Karen Moe, Amerikaans zwemster
• 1959 - Linda Blair, Amerikaans actrice
• 1959 - Rob McDonald, Engels voetballer en voetbalcoach
• 1959 - Urs Meier, Zwitsers voetbalscheidsrechter
• 1960 - Michael Hutchence, Australisch zanger (overleden 1997)
• 1960 - Markos Kyprianou, Cypriotisch politicus
• 1961 - Eddy Hellebuyck, Belgisch/Amerikaans atleet
• 1963 - Andrei Tchmil, Moldavisch-Belgisch wielrenner, politicus en ploegmanager
• 1965 - DJ Jazzy Jeff, Amerikaans hiphop-artiest en -producer
• 1965 - Diane Lane, Amerikaans actrice
• 1967 - Nick Gillingham, Brits zwemmer
• 1967 - Nadezjda Rjasjkina, Russisch snelwandelaarster
• 1968 - Mauricio Serna, Colombiaans voetballer
• 1969 - Svetlana Moskalets, Russisch atlete
• 1970 - Abraham Olano, Spaans wielrenner
• 1971 - Stan Collymore, Engels voetballer
• 1971 - Wendy van Dijk, Nederlands televisiepresentatrice
• 1971 - Ellen Elzerman, Nederlands zwemster
• 1972 - Didier Dheedene, Belgisch voetballer
• 1972 - Gonzalo Rodríguez, Uruguayaans autocoureur (overleden 1999)
• 1973 - Rogério Ceni, Braziliaans voetbaldoelman
• 1973 - Saïd Larossi, Nederlands voetballer
• 1974 - Barbara Dex, Vlaams zangeres
• 1975 - Balthazar Getty, Amerikaans acteur
• 1976 - Stefan van Dijk, Nederlands wielrenner
• 1980 - Christopher Masterson, Amerikaans acteur
• 1980 - Jonathan Woodgate, Engels voetballer
• 1981 - Ben Moody, Amerikaans gitarist
• 1981 - Richard Pert, Brits schaker
• 1982 - Liane Bahler, Duits wielrenster (overleden 2007)
• 1983 - Etienne Bacrot, Frans schaker
• 1984 - Maceo Rigters, Nederlands voetballer
• 1985 - Ben Hanley, Brits autocoureur
• 1985 - Brian Mariano, Nederlands atleet
• 1985 - Maarten Tordoir, Belgisch voetballer
• 1986 - Adrián Ramos, Colombiaans voetballer
• 1987 - Astrid Jacobsen, Noors langlaufster
• 1987 - Shane Long, Iers voetballer
• 1988 - Eline De Munck, Vlaams actrice
• 1988 - Joeri Verlinden, Nederlands zwemster
• 1989 - Lu Ying, Chinees zwemster
• 1990 - Alizé Cornet, Frans tennisster
• 1991 - Elizabeth Simmonds, Brits zwemster
• 1993 - Rio Haryanto, Indonesisch autocoureur

Overleden

Victoria,
overleden op 22 januari 1901

Heath Ledger,
overleden op 22 januari 2008

• 1592 - Elisabeth van Habsburg (37), dochter van keizer Maximiliaan II en koningin van Frankrijk
• 1666 - Shah Jahan (74), Mogul Keizer van India
• 1744 - Pierre Lepautre (84), Frans beeldhouwer
• 1840 - Johann Friedrich Blumenbach (87), Duits antropoloog
• 1869 - Leopold (9), kroonprins van België
• 1894 - Hendrik Beyaert (70), Belgisch architect
• 1900 - David E. Hughes (68), Brits-Amerikaans uitvinder en musicus
• 1901 - Koningin Victoria (81), koningin van het Verenigd Koninkrijk van 1837 tot 1901
• 1904 - Laura Vicuña (12), Chileens zalige
• 1922 - Paus Benedictus XV (67)
• 1922 - Enrique Almaraz y Santos (74), Spaans kardinaal-aartsbisschop van Toledo
• 1929 - Cornelis Lely (74), Nederlands ingenieur, waterbouwkundige, minister, gouverneur en politicus
• 1939 - Peder Østlund (66), Noors schaatser
• 1945 - Else Lasker-Schüler (75), Duits schrijfster
• 1946 - Hendrik Jan Verbeek (70), Nederlands jurist en burgemeester
• 1954 - Cor Wezepoel (57), Nederlands atleet
• 1955 - Jonni Myyrä (62), Fins atleet
• 1959 - Mike Hawthorn (29), Brits autocoureur
• 1963 - William Godfrey (73), Engels kardinaal-aartsbisschop van Westminster
• 1968 - Duke Kahanamoku (77), Amerikaans zwemmer
• 1973 - Lyndon B. Johnson (64), president van de Verenigde Staten
• 1975 - Klaas Voskuil (79), Nederlands journalist
• 1982 - Eduardo Frei Montalva (71), Chileens politicus
• 1990 - Mariano Rumor (74), Italiaans politicus, voormalig eerste minister van Italië
• 1990 - Roman Vishniac (92), Russisch-Amerikaans fotograaf
• 1993 - Alexander Bodon (86), Nederlands architect
• 1994 - Telly Savalas (72), Grieks-Amerikaans acteur
• 1995 - Rose Fitzgerald Kennedy (104), moeder van president John F. Kennedy
• 1996 - Bill Cantrell (87), Amerikaans autocoureur
• 2005 - Consuelo Velázquez (80), Mexicaans componiste
• 2006 - Rick van der Linden (59), Nederlands musicus
• 2007 - Toulo de Graffenried (92), Zwitsers autocoureur
• 2007 - Tin Moe (73), Myanmarees dichter
• 2007 - Elizaphan Ntakirutimana (82), Rwandees predikant en (oorlogs)misdadiger
• 2007 - Abbé Pierre (94), Frans priester, verzetsstrijder en politicus
• 2007 - Liz Renay (80), Amerikaans porno-actrice
• 2008 - Agnes de Haas (70), Nederlands schrijfster
• 2008 - Heath Ledger (28), Australisch acteur
• 2009 - Clément Pinault (23), Frans voetballer
• 2009 - Dick Poons (68), Nederlands dichter-zanger en programmamaker
• 2009 - Marcel Schneider (95), Frans schrijver
• 2009 - Louis Simonneaux (93), Frans bisschop
• 2010 - Mahmud Iskandar (77), Maleisisch koning
• 2010 - Jean Simmons (80), Engels-Amerikaans actrice
• 2012 - Rita Gorr (85), Belgisch mezzosopraan
• 2012 - Ton Lutgerink (65), Nederlands danser en choreograaf

Viering/herdenking

• Rooms-Katholieke kalender:
  • Heilige Vincent van Valencia († c. 304) - Vrije Gedachtenis
  • Heilige Gaudentius van Novara († 418)
  • Heilige Vincenzo Pallotti († 1850)
  • Zalige Laura Vicuna († 1904)
  • Zalige Walter van Bierbeek († 1224)
  • Zalige Walter van Zande († 1307)
  • Heilige Anastasius van Perzië († 628)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1942 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -13,5 °C
• 1993 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 9,5 °C
• 1942 - Laagste minimumtemperatuur -16,2 °C
• 1918 - Hoogste maximumtemperatuur 12,4 °C
• 1959 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 15,4 m/s
• 1906 - Langste zonneschijnduur 7,5 uur
• 1988 - Langste neerslagduur 11,6 uur
• 1995 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 18,2 mm
• 1907 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 63 %

België

Dagrecords

• 1942 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -13,4 °C
• 1943 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 10,9 °C
• 1942 - Laagste minimumtemperatuur -17,5 °C
• 1943 - Hoogste maximumtemperatuur 13,5 °C
• 1995 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 21 mm

Bronnen, noten en/of referenties