2005
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| 2005 | ||
| Eeuwen: | 20e eeuw · 21e eeuw · 22e eeuw | |
| Decennia: | 1990-1999 · 2000-2009 · 2010-2019 | |
| Jaren: | < · 2003 · 2004 · 2005 · 2006 · 2007 · > | |
| Maanden: |
jan · feb · mrt · apr · mei · jun |
|
 Jaartelling in verschillende culturen |
||
| Ab urbe condita: | 2758 MMDCCLVIII | |
| Armeense jaartelling: | 1454 ԹՎ ՌՆԾԴ |
|
| Chinese jaartelling: | 4701 – 4702 |
|
| Christelijke jaartelling: | 2005 MMV | |
| Ethiopische jaartelling: | 1997 –1998 | |
| Hebreeuwse jaartelling: | 5765 – 5766 | |
| Hindoekalenders: | ||
| - Vikram Samvat | 2060 – 2061 | |
| - Shaka Samvat | 1927 – 1928 | |
| - Kali Yuga | 5106 – 5107 | |
| Iraanse jaartelling: | 1383 –1384 | |
| Islamitische jaartelling: | 1426 – 1427 | |
| Maçonnieke jaartelling: | 6004 - 6005 | |
 Dit jaar naar onderwerp  |
||
| Film in 2005 | ||
| Lijst van landen in 2005 | ||
| Sterfgevallen in 2005 | ||
| Muziek in 2005 | ||
| Sport in 2005 | ||
 Gregoriaanse kalender van 2005 |
||
Het jaar 2005 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.
Inhoud |
[bewerken] Gebeurtenissen
Zie voor meer gebeurtenissen de maandartikelen in de infobox.
- H5N1, een ook voor mensen gevaarlijke variant van vogelpest, verspreidt zich vanuit China en Zuidoost-Azië over de wereld.
- België viert dit jaar zijn 175-jarig bestaan en het 25-jarig bestaan van het federalisme.
- 9 - Mahmoud Abbas wordt verkozen tot nieuwe president van de Palestijnse Autoriteit.
- 14 - De ruimtesonde Huygens landt op de Saturnusmaan Titan.
- 15 - Overeenkomst tussen de Algerijnse regering en de Berbers over de culturele rechten van deze bevolkingsgroep. De taal Tamazight krijgt meer erkenning.
- 16 januari - De 66-jarige Roemeense vrouw Adriana Iliescu schenkt het leven aan een dochter uit een geïmplanteerde eicel.
- 19 - Onthulling van de Airbus A380 in Toulouse.
- 31 - In Irak worden voor het eerste in decennia verkiezingen gehouden waaraan meer partijen meedoen. Ondanks aanslagen van militante soennieten is de opkomst onverwacht hoog.
- 5 - Na het overlijden van president Étienne Eyadéma van Togo pleegt het leger een staatsgreep en installeert zijn zoon Faure.
- 14 - De vroegere premier Rafik Hariri van Libanon komt om bij een zelfmoordaanslag in Beiroet.
- 19 - John DeLorean, oprichter van het automerk DeLorean, overlijdt op 80-jarige leeftijd.
- 28 - Het parlement van Canada stemt in met de invoering van het homohuwelijk.
- 2 - Paus Johannes Paulus II overlijdt aan de gevolgen van een septische shock en hartstilstand. Op 19 april wordt, na een conclaaf van slechts anderhalve dag, de Duitse kardinaal Joseph Ratzinger verkozen tot zijn opvolger. Hij neemt de naam Benedictus XVI aan.
- 13 - Nadat demonstranten in de Oezbeekse stad Andijan honderden gevangenen hebben bevrijd, opent het leger het vuur op de menigte. Er zouden naar verluidt ruim 700 doden zijn gevallen. De regering van Oezbekistan spreekt van ongeveer 70.
- 13 - Eerste concert van de Toppers (Gerard Joling, René Froger & Gordon), genaamd Toppers In Concert.
- 18 - De regeringen van Estland en Rusland tekenen verdragen die de landsgrens en de zeegrens tussen beide landen vastleggen.
- 29 - In een volksraadpleging stemt Frankrijk tegen het Grondwettelijk verdrag voor Europa.
- 31 - Bij een explosie van een opslagtank op de NAM-locatie in Warffum komen twee medewerkers om het leven en raakt een derde zwaargewond. De slachtoffers waren bezig met laswerkzaamheden toen de tank, gevuld met aardgascondensaat, ontplofte. Oorzaak lijkt een serie van misverstanden en incompetenties waardoor de mensen van het installatiebedrijf niet op de hoogte waren van het feit dat de tank nog gevuld was. In de daaropvolgende rechtszaak van oktober 2007 wordt een boete geëist van 150.000 euro tegen de NAM en 100.000 euro tegen het installatiebedrijf GTI uit Nieuwe Pekela.
- 1 De Nederlandse kiezers wijzen in een referendum het Grondwettelijk verdrag voor Europa af.
- 1 - Bob van Reeth wordt als Vlaams Bouwmeester opgevolgd door Marcel Smets.
- 5 - De Zwitserse bevolking stemt bij referendum in met toetreding tot het Verdrag van Schengen.
- 13 - De ministers van financiën van de G8 verklaren zich bereid de schulden kwijt te schelden van de 18 Heavily Indebted Poor Countries voor de volgende G8-top.
- 26 - Prinses Alexia wordt geboren in het Bronovoziekenhuis in Den Haag.
- 28 - De aandeelhouders van Koninklijke Olie en van Shell gaan akkoord met een volledige fusie. De nieuwe onderneming heet Royal Dutch Shell, is ingericht naar Engels recht en heeft haar hoofdkwartier in Den Haag.
- 4 - Na 13 jaar burgeroorlog worden in Burundi parlementsverkiezingen gehouden.
- 6 - Het Vlaams Parlement keurt een nieuw gemeentedecreet goed, waarin de rol en bevoegdheden van alle actoren in de lokale besturen grondig worden geherdefinieerd.
- 7 - Terroristische aanslagen in Londen in het openbaar vervoer; 52 doden en minimaal 700 gewonden.
- 16 - Minstens 90 personen komen om het leven door een zelfmoordaanslag in de buurt van een sjiitische moskee in Moussayeb (Irak).
- 1 - Abdoellah bin Abdoel Aziz al-Saoed wordt koning van Saoedi-Arabië.
- 8 - Iran verklaart aan de verrijking van uranium voor vreedzame doeleinden te willen gaan werken. De Iraanse nucleaire plannen brengen het land al het gehele jaar in conflict met de Verenigde Staten en andere landen, omdat deze bang zijn dat Iran van plan is de technologie te gebruiken voor het ontwikkelen van kernwapens.
- 13 - Talpa begint met het uitzenden van programma's.
- 15 - De Indonesische regering en de GAM-rebellen ondertekenen te Helsinki een vredesovereenkomst die een einde moet stellen aan het 29-jarige conflict omtrent Atjeh.
- 17 - 23 - Israël trekt zich terug uit de Gazastrook. Het Israëlische leger evacueert de 8000 achtergebleven kolonisten tegen hun wil. De Palestijnse bevolking viert de 'bevrijding' uitbundig.
- 29 - De orkaan Katrina trekt verwoestend over de stad New Orleans.
- 11 - De Nederlandse judoka Dennis van der Geest wordt in Caïro wereldkampioen judo in de open klasse.
- 11 - De eerste vrouwelijke rabbijn van België heet Floriane Chinsky. Ze aanvaardt haar ambt in de nieuwe synagoge van Vorst.
- 13 - In Nederland bekent het Openbaar Ministerie grote fouten te hebben gemaakt in het onderzoek naar de Schiedamse parkmoord.
- 18 - Na 30 jaar zijn er weer vrije parlementsverkiezingen in Afghanistan.
- 18 - Bij verkiezingen in Duitsland (zie Duitse verkiezingen 2005) halen noch CDU/CSU+FDP, noch SPD+Groenen een meerderheid. Als regering treedt uiteindelijk een grote coalitie van CDU/CSU en SDP aan, geleid door Angela Merkel, de eerste vrouwelijke bondskanselier.
- 3 - Start van de onderhandelingen over de mogelijke toetreding van Turkije tot de EU (zie Turkije en de Europese Unie).
- 5 - Orkaan Stan teistert Mexico en Centraal-Amerika.
- 8 - Een zware aardbeving treft Pakistan en zijn buurlanden, zie aardbeving Kasjmir 2005.
- 11 - Het Generatiepact wordt door de regering-Verhofstadt II aan het Belgische parlement voorgesteld.
- 15 - In een referendum wordt de nieuwe Irakese grondwet aanvaard.
- 16 - Estland heeft een wereldprimeur: bij de gemeenteraadsverkiezingen kan via internet een geldige stem worden uitgebracht.
- 19 - In Irak begint het strafproces tegen voormalig dictator Saddam Hoessein.
- 27 - Elf uitgewezen asielzoekers komen om in een brand in het detentiecentrum op Schiphol-Oost.
- 27 - Rellen breken uit onder jongeren van Noord-Afrikaanse afkomst in Clichy-sous-Bois, een voorstad van Parijs, en verspreiden zich later over heel Frankrijk. Pas na de uitroeping van de noodtoestand en het instellen van een avondklok op 8 november wordt het weer rustiger. Zie: Rellen in Frankrijk 2005.
- 1 - Voor het eerst brengt een Russische president een bezoek aan Nederland: Vladimir Poetin.
- 2 - In Thailand wordt de Amsterdamse crimineel John Mieremet geliquideerd en in Amsterdam zelf de aan de onderwereld gelieerde vastgoedhandelaar Kees Houtman.
- 1 - Oppositie van de planeet Mars. Zijn schijnbare boogseconden is 19,8.
- 15 - Politiek activist, publicist en journalist Louis Sévèke wordt doodgeschoten in het centrum van Nijmegen.
- 25 - Door storm en winterse buien ontstaat de langste avondspits in Nederland ooit: er staat 802 kilometer file om 18.00 uur. Pas om 05.20 uur, de volgende ochtend, zijn alle files opgelost. Honderden reizigers (ook per trein) brengen de nacht door in opvangplaatsen. Deze dag was ook de donkerste dag ooit gemeten in de Bilt. Het KNMI wist een globale straling van 7 joules per vierkante centimeter te noteren.
- 26 - Het derde Junior Eurovisiesongfestival wordt gehouden in Hasselt, België. De winnares is Ksenia Sitnik uit Wit-Rusland met het lied "My Vmeste", dat 149 punten behaalt.
- 5 - Start van het proces tegen de leden van de Hofstadgroep.
- 9 - Laatste ritten van de traditionele Londense Routemaster-dubbeldekkerbus in de gewone dienstregeling. Er blijven nog wel Routemasters rijden op de museumlijnen.
- 18 - De Indiaanse leider Evo Morales wint de presidentsverkiezingen in Bolivia.
- De gewichtsconsulente Sonja Bakker scoort met haar boek "Bereik je ideale gewicht" een megabestseller. Nederland slaat massaal aan het "Sonjabakkeren".
Zie voor meer gebeurtenissen Categorie:2005
[bewerken] Muziek
 Zie Muziek (2005) voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Bestverkochte singles in Nederland:
- Artiesten voor Azië - Als Je Iets Kan Doen
- Guus Meeuwis - Geef Mij Je Angst
- James Blunt - You're Beautiful
- Lange Frans & Baas B - Het Land Van...
- Jan Smit - Laura
- Ch!pz - One, Two, Three!
- Schnappi - Das Kleine Krokodil
- Sugababes - Push The Button
- Madonna - Hung Up
- Robbie Williams - Tripping
Bestverkochte albums in Nederland:
- Katie Melua - Piece By Piece
- Anouk - Hotel New York
- Robbie Williams - Intensive Care
- Jan Smit - Jansmit.com
- Coldplay - X&Y
- Guus Meeuwis - Tien Jaar Levensecht
- Kane - Fearless
- Madonna - Confessions On A Dance Floor
- Keane - Hopes And Fears
- Il Divo - Il Divo
Bestverkochte singles in Vlaanderen:
- Artiesten voor Tsunami 12-12 - Geef een teken
- Crazy Frog - Axel F
- Joy Gruttmann - Schnappi, das kleine Krokodil
- James Blunt - You're beautiful
- Bob Sinclar - Love Generation
- Star Academy - Fame
- Stash - Sadness
- K3 - Kuma Hé
- Laura Lynn - Je hebt me 1000 maal belogen
- Akon - Lonely
Bestverkochte albums in Vlaanderen:
- Coldplay - X&Y
- Laura Lynn - Dromen
- Anouk - Hotel New York
- Moby - Hotel
- Faithless - Forever Faithless, the greatest hits
- Deus - Pocket Revolution
- Frans Bauer - 10 jaar hits
- U2 - How to dismantle an atomic bomb
- Admiral Freebee - Songs
- 50 Cent - The massacre
[bewerken] Literatuur
- De Britse schrijver Harold Pinter ontvangt de Nobelprijs voor de Literatuur
- De Duitse schrijfster Brigitte Kronauer ontvangt de Georg-Büchner-Preis
- Jules Deelder ontvangt de Tollensprijs
- Kader Abdolah schrijft de roman Het huis van de moskee
[bewerken] Beeldende kunst
-
Muurreliëf (2005) Hans Josephsohn, Chur
-
Tuinbeeld (brons) (2005) Carel Lanters
-
Sprankelplek (2005) Jos Spanbroek
[bewerken] Bouwkunst
-
Galleria Department Store (2005) Ben van Berkel, Seoel
-
Torre Agbar (2005) Jean Nouvel, Barcelona
-
Zentrum Paul Klee (2005) Renzo Piano, Bern
[bewerken] Films
| Zie Film in 2005 voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
- Vet Hard/Volle Gas (Nederland/België)
- De Indringer (België)
- Star Wars: Episode III: Revenge of the Sith (VS)
- Kingdom of Heaven (VS)
- Million Dollar Baby (VS)
- Good Night, and Good Luck. (VS)
- Sin City (VS)
- War of the Worlds (VS)
- Hitchhiker's Guide to the Galaxy (VK)
- Het schnitzelparadijs (Nederland)
- Kameleon 2 (Nederland)
- Wallace & Gromit in The curse of the were-rabbit (VK)
- Corpse bride (VK)
- Lord of War (VS)
- Flightplan (VS)
- Joyeux Noël (Frankrijk/Duitsland/VK/België)
- The Chronicles Of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe (Nieuw-Zeeland)
- De Griezelbus (Nederland)
- King Kong (Nieuw-Zeeland/VS)
- Charlie and the Chocolate Factory (VS)
- Buitenspel (België)
- Harry Potter en de Vuurbeker (film) (VK)
- Serenity (VS)
- Munich (VS)
[bewerken] Geboren
- 26 maart - Luana van Oranje-Nassau van Amsberg, dochter van Prins Johan Friso en Prinses Mabel.
- 31 mei - Felicia van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven, dochter van Prins Maurits en Prinses Marilène.
- 26 juni - Alexia van Oranje-Nassau, dochter van Prinses Maxima en Prins Willem-Alexander.
- 4 oktober - Emmanuel van België, zoon van Prins Filip en Prinses Mathilde
- 15 oktober - Christian van Denemarken, kroonprins van Frederik en prinses Mary
- 13 december - Nicolas en Aymeric, tweeling van Laurent van België en Claire Coombs.
[bewerken] Overleden
| Lijst van personen overleden in 2005 |
[bewerken] Weerextremen in België
- 7 januari: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 9.8 °C.
- 10 januari: hoogste maximumtemperatuur ooit op deze dag: 13.6 °C en hoogste maximumtemperatuur: 13.6 °C. Dit is de warmste dag ooit in de maand januari.
- 16 maart: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 15.1 °C.
- 1 mei: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 21 °C en hoogste maximumtemperatuur: 28,7 °C.
- 27 mei: hoogste maximumtemperatuur ooit op deze dag: 31,6 °C.
- 20 juni: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 26,5 °C en hoogste maximumtemperatuur: 33,9 °C.
- 23 juni: hoogste maximumtemperatuur ooit op deze dag: 32 °C.
- 24 juni: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 26 °C en hoogste maximumtemperatuur: 32,7 °C.
- 29 juni: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 28 mm.
- 11 september: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 35 mm.
- 12 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 17,5 °C.
- 25 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 15,7 °C.
- 28 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag samen met 1913: 17 °C.
- 29 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 19,0 °C en hoogste maximumtemperatuur: 22,3 °C.
- 30 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 18,6 °C en hoogste maximumtemperatuur: 22,4 °C.
- 3 november: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 16,1 °C.
[bewerken] Zie ook
 |
Zie de categorie 2005 van Wikimedia Commons voor meer mediabestanden. |
