30 augustus

30 augustus is de 242ste dag van het jaar (243ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 123 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1933 - Oprichting van Air France.
  • 1967 - Oprichting van Stichting Ideële Reclame.

•  Oorlog
  • 711 - K'inich K'an Joy Chitam II van Palenque wordt gevangengenomen door de rivaliserende stadstaat Toniná.
  • 1673 - Plechtige ondertekening in Den Haag van de quadruple alliantie: bondgenootschap tegen Frankrijk in het kader van de Hollandse Oorlog.
  • 1757 - De Slag bij Groß-Jägersdorf tijdens de Zevenjarige Oorlog.
  • 1813 - De Slag bij Kulm tussen Fransen en een geallieerd Oostenrijks-Russisch-Pruisisch leger.

•  Politiek
  • 1800 - Gabriel Prosser, een zwarte slaaf uit Virginia, beraamt een opstand op de plantage waar hij werkt, maar hij wordt opgepakt en later opgehangen.
  • 1839 - Adolf van Luxemburg wordt de, wat later zou blijken, laatste hertog van Nassau.
  • 1841 - Sir Robert Peel volgt William Lamb op als premier van het Verenigd Koninkrijk.
  • 2001 - Wim Duisenberg van de Europese Centrale Bank presenteert de eurobiljetten.

•  Religie
  • 257 - Paus Sixtus II volgt Paus Stefanus I op.
  • 1464 - Paus Paulus II volgt Paus Pius II op.
  • 1627 - Paus Urbanus VIII creëert acht nieuwe kardinalen, onder wie de Italiaanse nuntius in Spanje Giambattista Pamphili, die later ook paus zou worden.
  • 2003 - Inwijding van de rooms-katholieke kathedraal van de Heiligen Petrus en Paulus in Ulaanbaatar in Mongolië door kardinaal Crescenzio Sepe.

•  Sport
  • 1968 - Zwemmer Mark Spitz uit de Verenigde Staten van Amerika verbetert in Long Beach zijn eigen wereldrecord op de 100 meter vlinderslag met ééntiende van een seconde tot 55,6.
  • 1972 - Middenvelder Arie Haan maakt zijn debuut voor het Nederlands voetbalelftal in de vriendschappelijke wedstrijd in Praag tegen Tsjecho-Slowakije (1-2). Ajacied Sjaak Swart speelt zijn 31e en laatste interland voor Oranje.
  • 1975 - André Gevers wordt in Mettet (België) wereldkampioen wegwielrennen bij de amateurs.
  • 1987 - In Moskou prolongeert de Nederlandse mannenhockeyploeg de Europese titel door in de finale Engeland na strafballen te verslaan.
  • 1995 - In Tokio wordt een voetbalbenefietwedstrijd gespeeld ten behoeve van de slachtoffers van de aarbeving in Kobe.

•  Wetenschap en technologie
  • 1903 - Oprichting van de "Harley-Davidson Motor Company".
  • 1974 - Lancering van de eerste Nederlandse satelliet ANS.
  • 1984 - Eerste vlucht van de Spaceshuttle Discovery.

Geboren

• 1334 - Peter I van Castilië, koning van Castilië en León (1350-1369) (overleden 1369)
• 1609 - Artus Quellinus, Zuid-Nederlands beeldhouwer (overleden 1668)
• 1730 - Philippe van Frankrijk, Frans prins (overleden 1733)
• 1748 - Jacques-Louis David, Frans kunstschilder (overleden 1825)
• 1748 - Frans Naerebout, Nederlands zeevaarder (overleden 1818)
• 1756 - Lodewijk van Württemberg, Duits vrijmetselaar (overleden 1817)
• 1770 - Vincenzo Macchi, Italiaans curiekardinaal (overleden 1860)
• 1790 - Christian Eric Fahlcrantz, Zweeds theoloog en schrijver (overleden 1866)
• 1797 - Mary Shelley, Engels schrijfster van Frankenstein (overleden 1851)
• 1800 - Auguste von Harrach, Duits gravin (overleden 1873)
• 1808 - Ludovika van Beieren, moeder van Elisabeth van Oostenrijk ("Sisi") (overleden 1892)
• 1830 - François de Rovérié de Cabrières, Frans kardinaal-bisschop van Montpellier (overleden 1921)
• 1839 - Binnert Philip van Harinxma thoe Slooten, Commissaris van de Koning(in) van de provincie Friesland (overleden 1923)
• 1842 - Alexandra Aleksandrovna van Rusland, Russisch grootvorstin (overleden 1849)
• 1847 - Morton Betts, Engels voetballer en cricketspeler (overleden 1914)
• 1848 - Friedrich Ratzel, Duits geograaf, zoöloog en etnograaf (overleden 1904)
• 1850 - Adolf le Comte, Nederlands kunstenaar (overleden 1921)
• 1852 - Jacobus van 't Hoff, Nederlands scheikundige (overleden 1911)
• 1855 - Evelyn De Morgan, Engels kunstschilderes (overleden 1919)
• 1866 - George Minne, Vlaams tekenaar-beeldhouwer (overleden 1941)
• 1870 - Alexandra van Griekenland, prinses van Griekenland en Denemarken (overleden 1891)
• 1871 - Ernest Rutherford, Nieuw-Zeelands natuurkundige (overleden 1937)
• 1880 - Konrad von Preysing, Duits kardinaal-bisschop van Berlijn (overleden 1950)
• 1883 - Theo van Doesburg, Nederlands kunstenaar en oprichter van De Stijl (overleden 1931)
• 1884 - Theodor Svedberg, Zweeds scheikundige (overleden 1971)
• 1889 - Mile Budak, Kroatisch schrijver, antisemiet en fascist (overleden 1945)
• 1889 - Aleksandr Vvedenski, Russisch theoloog (overleden 1946)
• 1891 - Frederik Victor van Hohenzollern-Sigmaringen, Duits prins (overleden 1965)
• 1893 - Huey Long, Amerikaans politicus (overleden 1935)
• 1897 - August Bach, Oost-Duits politicus, vicepremier van de DDR (overleden 1966)
• 1897 - Jacques Goudstikker, Nederlands kunsthandelaar (overleden 1940)
• 1898 - Marcelle Droogmans, oudste mens van België (overleden 2008)
• 1903 - Pietro Pavan, Italiaans kardinaal (overleden 1994)
• 1906 - Maurice Archambaud, Frans wielrenner (overleden 1955)
• 1906 - Joan Blondell, Amerikaans actrice (overleden 1979)
• 1908 - Leonor Fini, Argentijns kunstschilder (overleden 1996)
• 1908 - Thees Meesters, Nederlands kunstenaar (overleden 2002)
• 1911 - Robert Kiesel, Amerikaans atleet (overleden 1993)
• 1913 - Richard Stone, Brits econoom (overleden 1991)
• 1914 - Sydney Wooderson, Brits atleet (overleden 2006)
• 1919 - Wolfgang Wagner, Duits operaregisseur, decorontwerper en directeur Bayreuther Festspiele (overleden 2010)
• 1921 - Angelo Dundee, Amerikaans bokser en bokstrainer (overleden 2012)
• 1923 - Neal Carter, Amerikaans autocoureur
• 1925 - Julien Schoenaerts, Vlaams acteur (overleden 2006)
• 1925 - Theo Wolvecamp, Nederlands kunstschilder (overleden 1992)
• 1927 - Piet Kee, Nederlands organist
• 1928 - Barbara Epstein, Joods-Amerikaans journaliste, geschiedkundige en sociologe (overleden 2006)
• 1930 - Warren Buffett, Amerikaans ondernemer
• 1933 - Don Getty, Canadees politicus
• 1933 - Arne Mellnäs, Zweeds componist en dirigent (overleden 2002)
• 1934 - Eric Schneider, Nederlands acteur en regisseur
• 1935 - Gerhard Mitter, Duits autocoureur (overleden 1969)
• 1935 - John Phillips, Amerikaans popzanger (o.a. the Mamas and the Papas) (overleden 2001)
• 1937 - Bruce McLaren, Nieuw-Zeelands autocoureur (overleden 1970)
• 1938 - Frans Haks, Nederlands museumdirecteur (overleden 2006)
• 1939 - John Peel, Engels diskjockey (overleden 2004)
• 1941 - Ignazio Giunti, Italiaans autocoureur (overleden 1971)
• 1941 - Simonne Peeters, Vlaams actrice
• 1942 - Piet Paternotte, Nederlands voetballer (overleden 2008)
• 1943 - Altovise Gore, Amerikaans actrice (overleden 2009)
• 1943 - Jean-Claude Killy, Frans alpineskiër
• 1943 - David Maslanka, Amerikaans componist
• 1944 - Freek de Jonge, Nederlands cabaretier
• 1944 - John Surman, Engels jazzsaxofonist, basklarinettist, synthesizerspeler en jazzcomponist
• 1946 - Anne Marie van Denemarken, Deens prinses en ex-koningin van Griekenland
• 1946 - Jan van Katwijk, Nederlands wielrenner
• 1948 - Lewis Black, Amerikaans komiek
• 1948 - Pjotr Latysjev, Russisch gouverneur-generaal (overleden 2008)
• 1949 - Peter Maffay, Duits zanger
• 1950 - Antony Gormley, Brits kunstenaar
• 1950 - Micky Moody, Brits gitarist
• 1950 - Ineke Mulder, Nederlands ex-politica, voormalig gedeputeerde van de provincie Groningen
• 1951 - Gediminas Kirkilas, Litouws politicus
• 1951 - Dana Scallon, Iers zangeres en onafhankelijk politicus
• 1954 - Aleksandr Loekasjenko, president en dictator van Wit-Rusland
• 1955 - Juan Lozano, Spaans voetballer
• 1956 - Said Belqola, Marokkaans voetbalscheidsrechter (overleden 2002)
• 1957 - Patrick Roy, Frans politicus (overleden 2011)
• 1958 - Anna Politkovskaja, Russisch journaliste, publiciste en mensenrechtenactiviste (overleden 2006)
• 1960 - Rik Samaey, Belgisch basketballer
• 1961 - Leonel Contreras, Chileens voetballer
• 1963 - Todd Carty, Engels acteur
• 1963 - Rudolfo Luis Weber, Braziliaans rooms-katholiek bisschop
• 1964 - Frank Westrus, Nederlands tekstschrijver en programmamaker
• 1966 - Donaat Deriemaeker, Vlaams televisiepresentator
• 1967 - Steven ten Have, Nederlands organisatieadviseur en bestuurder
• 1967 - Frederique van der Wal, Nederlands model
• 1968 - Hendrik Bogaert, Belgisch politicus
• 1969 - Vladimir Jugović, Servisch voetballer
• 1970 - Paulo Sousa, Portugees voetballer
• 1971 - Zvonko Milojevic, Joegoslavisch voetballer
• 1972 - Cameron Diaz, Amerikaans actrice
• 1972 - Pavel Nedvěd, Tsjechisch voetballer
• 1973 - Hubert Sauvage, Belgisch architect
• 1974 - Jan Pronk, Nederlands producent
• 1974 - Sandra 't Hart, Nederlands langebaanschaatsster
• 1975 - Krzysztof Jeżowski, Pools wielrenner
• 1976 - Rob Woestenborghs, Belgisch duatleet
• 1977 - Kamil Kosowski, Pools voetballer
• 1977 - Félix Sánchez, Dominicaans atleet
• 1978 - Sinead Kerr, Brits kunstrijder
• 1979 - Juan Ignacio Chela, Argentijns tennisser
• 1979 - Joelia Fomenko, Russisch atlete
• 1980 - Safet Nadarević, Bosnisch voetballer
• 1981 - Tomasz Majewski, Pools atleet
• 1981 - Franklin Salas, Ecuadoraans voetballer
• 1981 - Krijn Van Koolwijk, Belgisch atleet
• 1982 - Will Davison, Australisch autocoureur
• 1982 - Vukašin Poleksić, Montenegrijns voetballer
• 1982 - Andy Roddick, Amerikaans tennisser
• 1982 - John Steffensen, Australisch atleet
• 1983 - Gustavo Eberto, Argentijns voetballer (overleden 2007)
• 1983 - Simone Pepe, Italiaans voetballer
• 1985 - Tianna Madison, Amerikaans atlete
• 1985 - Anna Oesjenina, Oekraïens schaakster
• 1985 - Eamon Sullivan, Australisch zwemmer
• 1986 - Roderick Oosten, Nederlands shorttracker
• 1986 - Ryan Ross, Amerikaans gitarist (o.a. Panic! at the Disco)
• 1988 - Ernests Gulbis, Lets tennisser

Overleden

• 526 - Theodorik de Grote, koning der Ostrogoten
• 1059 - Peter Orseolo (48), koning van Hongarije
• 1181 - Paus Alexander III, paus
• 1482 - Lodewijk van Bourbon (44), prins-bisschop van Luik
• 1483 - Koning Lodewijk XI van Frankrijk (60)
• 1505 - Tito Vespasiano Strozzi (81), Italiaans dichter
• 1580 - Emanuel Filibert van Savoye (52), hertog van Savoye en landvoogd van de Nederlanden
• 1617 - Rosa van Lima (31), Peruviaans heilige
• 1751 - Christoffel Polhem (89), Zweeds werktuigbouwkundige
• 1821 - Louis Michel Aury (33), Frans zeerover, betrokken bij de onafhankelijkheidsstrijd van Latijns-Amerika
• 1831 - Louise van Saksen-Gotha-Altenburg (30), Duits prinses
• 1839 - Willem van Nassau-Weilburg (47), hertog van Nassau
• 1884 - Louis Gaspard Adrien van Limburg Stirum (82), Nederlands politicus
• 1888 - Charles Estoppey (68), Zwitsers politicus
• 1915 - Antonio Flores Jijón (81), President van Ecuador
• 1915 - Pascual Orozco (33), Mexicaans militair
• 1927 - Emile Braun (77), Belgisch politicus
• 1928 - Franz von Stuck (65), Duits symbolistische schilder en beeldhouwer
• 1928 - Wilhelm Wien (64), Duits natuurkundige en winnaar van de Nobelprijs voor de Natuurkunde in 1911
• 1932 - Willem Marinus van Rossum (77), Nederlands curiekardinaal
• 1937 - Gaetano Bisleti (81), Italiaans curiekardinaal
• 1940 - Joseph John Thomson (83), Brits natuurkundige
• 1942 - Miguel White (32), Filipijns atleet
• 1943 - Eustachius van Lieshout (52), Nederlands zalige, missionaris in Brazilië
• 1943 - Eddy de Neve (58), Nederlands voetballer
• 1946 - Konstantin Rodzajevski (39), Russisch politicus
• 1954 - Alfredo Ildefonso Schuster (74), Italiaans zalige, kardinaal-aartsbisschop van Milaan
• 1959 - Ed Elisian (32), Amerikaans autocoureur
• 1963 - Alexandra van Hannover-Cumberland (80), Duits prinses
• 1970 - Abraham Zapruder (65), Amerikaans ondernemer
• 1974 - Achilles Mussche (80), Vlaams dichter en schrijver
• 1975 - Roberto Cortés (70), Chileens voetballer
• 1978 - Henryk Zygalski (72), Pools wiskundige
• 1981 - Mohammad Ali Rajai (48), Iraans president (sinds 2 augustus van datzelfde jaar, dus voor slechts vier weken)
• 1987 - Co Stelma (80), Nederlands gymnaste
• 1990 - Paul Deen (75), Nederlands acteur
• 1990 - Bernard Tellegen (90), Nederlands wetenschapper, uitvinder van de pentode
• 1991 - Jean Tinguely (66), Zwitsers schilder en beeldhouwer
• 1994 - Lindsay Anderson (71), Brits filmregisseur en televisiemaker
• 1995 - Fischer Black (57), Amerikaans econoom
• 1995 - Lev Poloegajevski (60), Russisch schaker
• 1999 - Jan Brasser (86), Nederlands atleet
• 2001 - Govan Mbeki (91), Zuid-Afrikaans politicus en activist
• 2003 - Robert Abplanalp (81), Amerikaans uitvinder
• 2003 - Charles Bronson (81), Amerikaans filmacteur
• 2003 - Donald Davidson (86), Amerikaans filosoof
• 2004 - Larry Desmedt (55), Amerikaans motorbouwer
• 2004 - Bart Huges (70), Nederlands activist
• 2004 - Fred Whipple (97), Amerikaans astronoom
• 2005 - Hendrikje van Andel-Schipper (115), Nederlandse die sinds 31 mei 2004 de oudste persoon ter wereld was (postuum onttroond)
• 2006 - Glenn Ford (90), Amerikaans filmacteur
• 2006 - Naguib Mahfouz (94), Egyptisch schrijver en Nobelprijswinnaar
• 2006 - Toon Tieland (87), Nederlands kunstschilder
• 2007 - Michael Jackson (65), Brits deskundige op het gebied van (Belgisch) bier en whisky
• 2007 - Roef Ragas (42), Nederlands acteur
• 2008 - Gilberto Rincón Gallardo (69), Mexicaans politicus
• 2008 - Albert Omta (93), Nederlands burgemeester en verzetsstrijder
• 2009 - Ildikó Kishonti (62), Hongaars actrice
• 2009 - Kiki Sørum (70), Noors modejournaliste
• 2009 - Horst Stowasser (58), Duits schrijver en anarchist

Viering/herdenking

Nationale feestdag in Turkije.

• Rooms-katholieke kalender:
  • Heiligen Felix en Adauctus († c. 305)
  • Heilige Fiacre (van Meaux) († c. 670), patroon van de hoveniers
  • Heilige Agil(i)us (van van Rebaix) († c. 650)
  • Zalige Eustachius van Lieshout († 1943)
  • Heilige Jeanne Jugan († 1879)
  • Zalige Bronislava van Polen († 1259)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1934 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 11,4 °C
• 1930 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 22,6 °C
• 1963 - Laagste minimumtemperatuur 4,5 °C
• 1961 - Hoogste maximumtemperatuur 30,9 °C
• 1923 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 12,9 m/s
• 1991 - Langste zonneschijnduur 12,6 uur
• 1980 - Langste neerslagduur 8,6 uur
• 1973 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 24,6 mm
• 1947 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 49 %

België

Dagrecords

• 1920 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 11,3 °C
• 1930 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 24,4 °C
• 1964 - Laagste minimumtemperatuur 6,1 °C
• 1930 - Hoogste maximumtemperatuur 29,6 °C
• 1905 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 21 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1957 - Minimumtemperatuur in Stavelot 1,5 °C.

Bronnen, noten en/of referenties