1975
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rok 1975 / MCMLXXV
stulecia: XIX wiek ~ XX wiek ~ XXI wiek
dziesięciolecia: 1940–1949 • 1950–1959 • 1960–1969 • 1970–1979 • 1980–1989 • 1990–1999 • 2000–2009
lata: 1965 « 1970 « 1971 « 1972 « 1973 « 1974 « 1975 » 1976 » 1977 » 1978 » 1979 » 1980 » 1985
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
- 1 stycznia – wszedł w życie nowy kodeks pracy.
- 9 stycznia – Biuro Polityczne PZPR, po trzech latach wstrzymywania decyzji, zaakceptowało propozycję rządu w sprawie podjęcia eksploatacji złóż węgla kamiennego na Lubelszczyźnie.
- 17 stycznia
- utworzenie Przedsiębiorstwa Państwowego Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów
- premiera filmu „Ziemia obiecana” według powieści Władysława Reymonta w reżyserii Andrzeja Wajdy.
- 21 stycznia
- w Warszawie przekazano do użytku milionowe mieszkanie spółdzielcze.
- odbyła się premiera filmu Bilans kwartalny.
- 25 stycznia – w Warszawie otwarto po przebudowie Teatr Powszechny pod dyrekcją Zygmunta Hübnera.
- 31 stycznia – początek wizyty Bruna Kreisky’ego, kanclerza Austrii.
- 1 lutego – pierwszy raz po wojnie na scenie sztuka Adolfa Nowaczyńskiego („Cyganeria Warszawska” w Teatrze Wybrzeże, reż.Stanisław Hebanowski).
- 2 lutego – kanclerz Austrii Bruno Kreisky opuścił Polskę. W komentarzach podkreślano zbieżność poglądów w najważniejszych kwestiach politycznych, szczególnie dotyczących Europy Środkowej.
- 20-23 lutego – XIX Zjazd ZLP obradował w Poznaniu. Jarosław Iwaszkiewicz został ponownie prezesem.
- 21 lutego – premiera filmu Ziemia obiecana.
- 8 marca – w Katowicach rozpoczęły się VI Halowe Mistrzostwa Europy w Lekkoatletyce.
- 10-13 marca – z wizytą przebywał na zaproszenie Edwarda Gierka, prezydent Jugosławii Josip Broz-Tito.
- 15 marca – minister komunikacji wydał zarządzenie wprowadzające nowy wzór tablic rejestracyjnych.
- 30 marca – premiera filmu Awans.
- 2 kwietnia – Biuro Polityczne PZPR rozpatrzyło założenia programu ochrony środowiska naturalnego do 1990 roku.
- 7-10 kwietnia – z oficjalną wizytą przebywał premier Belgii Leo Tindemans.
- 13 kwietnia – prapremiera „Operetki” Witolda Gombrowicza w Teatrze Nowym w Łodzi w reżyserii Kazimierza Dejmka.
- 15 kwietnia – memoriał Episkopatu Polski do rządu PRL.
- 17 kwietnia – Dni Kultury Radzieckiej. Występy MChAT.
- 20-27 kwietnia – I Tydzień Kultury Chrześcijańskiej.
- 6 maja – Biuro Polityczne PZPR rozpatrzyło „Perspektywiczny program rozwoju kultury”.
- 9 maja – data emisyjna banknotu polskiego o nominale 50 złotych z Karolem Świerczewskim z serii: Wielcy Polacy. Serie banknotu: A – Z; AA – AZ; BA – BU.
- 12 maja – podpisano wieloletnią umowę kredytową między polskim Bankiem Handlowym a konsorcjum banków zachodnich.
- 16 maja – premiera serialu Czterdziestolatek.
- 25 maja – w Warszawie zakończył się 27. Wyścig Pokoju, zwyciężył po raz czwarty i ostatni Ryszard Szurkowski.
- 28 maja
- Sejm uchwalił ustawę o podziale administracyjnym kraju na 49 województw – zlikwidowano powiaty.
- w Polsce zagościł Artur Rubinstein.
- 1 czerwca – wprowadzono nowy podział administracyjny kraju, powstało 49 województw.
- 8-28 czerwca – inauguracja Teatru Narodów w Pałacu na Wodzie w Łazienkach.
- 11 czerwca – w Katowicach Wojewódzka Rada Narodowa pożegnała byłego wojewodę, sędziwego Jerzego Ziętka – legendę Śląska.
- 12 czerwca – spotkanie Edwarda Gierka z prezydium Zarządu Głównego ZLP.
- 16 czerwca – przekazano do eksploatacji przędzalnię „Przyjaźń” w Zawierciu. Została ona wybudowana wspólnie przez Polskę i NRD i stanowiła też wspólną własność obu krajów.
- 17 czerwca – 40-lecie pracy dyrektorskiej w Muzeum Narodowym prof.Stanisława Lorentza.
- 17-20 czerwca – oficjalna wizyta prezydenta Francji Valérego Giscarda d’Estaing.
- 16 lipca – z lotniska w Gawłówku samolotem An-2, z zamiarem ucieczki do Austrii wystartował Dionizy Bielański, którego kilka godzin później, 8 km od austriackiej granicy zestrzelił czechosłowacki samolot wojskowy.
- 18 lipca – Prezydium Rządu postanowiło wydać 25 mld zł z budżetu państwa na budowę fabryki papieru w Kwidzynie.
- 23 lipca – Gdańsk: w Porcie Północnym powstał Naftoport.
- 28 lipca – Zdzisław Marchwicki, znany jako „wampir z Zagłębia”, został skazany po pokazowym procesie w Katowicach na karę śmierci.
- 28-29 lipca – oficjalna wizyta w Warszawie Geralda Forda udającego się na obrady KBWE w Helsinkach.
- 30 lipca – w Stoczni Gdańskiej 33 spawaczy przerwało pracę z powodu zaniżonych zarobków.
- 1 sierpnia – katastrofa promu na Motławie, w której zginęło 18 osób.
- 3 sierpnia – posiedzenie Biura Politycznego; sprawozdanie Edwarda Gierka z konferencji w Helsinkach i z rozmów z Geraldem Fordem.
- 14 sierpnia – Festiwal Chopinowski w Dusznikach-Zdroju. Wśród wykonawców m.in. G.Ohlsson z USA, laureat I nagrody VIII Konkursu Pianistycznego im. F.Chopina.
- 15 sierpnia – premiera filmu Znikąd donikąd.
- 16 sierpnia – podwyżka cen detalicznych papierosów.
- 29 sierpnia – Prezydium Rządu debatowało na temat polskiego rolnictwa.
- 1 września – w katastrofie kolejowej pod Chorzewem koło Pajęczna zginęło 6 osób, 19 zostało rannych.
- 4 września – XVIII Plenum KC PZPR; dyskusja wokół „Wytycznych na Zjazd”.
- 5 września – wydano Kodeks ucznia.
- 8-9 września – I sesja Polsko-Amerykańskiej Gospodarczej.
- 10 września – na Stadionie Śląskim w Chorzowie Polska pokonała Holandię 4:1, w meczu eliminacyjnym do Mistrzostw Europy.
- 16 września – dokonano oblotu samolotu PZL M-20 Mewa.
- 18 września
- uruchomiono produkcję Fiata 126p w Zakładzie nr 2 w Tychach.
- w Pile odnotowano wrześniowy rekord temperatury (+34,7 °C).
- 19 września – biskup siedlecki zgodził się na przekazanie obrazu el Greca „Święty Franciszek” w zamian za budowę kościoła.
- 21 września – wielki pożar zniszczył Centralny Dom Dziecka w Warszawie.
- 22 września – odbyła się premiera filmu Noce i dnie.
- 23 września – pożar na Trasie Łazienkowskiej.
- 26 września – podpisano traktat gospodarczy między ZSRR a PRL.
- 1 października – zakończył swoją wizytę prezydent Portugalii, Francisco da Costa Gomes.
- 7-28 października – IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
- 9 października – w Warszawie podpisano układ PRL-RFN zezwalający mniejszości niemieckiej na emigrację w zamian za zapewnienie przez Bonn świadczeń emerytalnych polskim przymusowym robotnikom w III Rzeszy.
- 15 października – nastąpiło połączenie miast: Koźla, Kędzierzyna, Kłodnicy i Sławięcic oraz 3 wsi (Lenartowic, Miejsca Kłodnickiego i Cisowej) – początek miasta Kędzierzyn-Koźle.
- 16 października – występ piosenkarza francuskiego Sachy Distela w Sali Kongresowej.
- 20 października – premiera filmu Doktor Judym.
- 23 października – na posiedzeniu sejmu PRL Piotr Jaroszewicz złożył relację z obrad helsińskich zakończonych podpisaniem Aktu Końcowego KBWE.
- 25 października – program pierwszy polskiego radia nadał tysięczny odcinek popularnej powieści „Matysiakowie”.
- 26 października – na Stadionie Dziesięciolecia Polska zremisowała bezbramkowo z Włochami w meczu eliminacyjnym do mistrzostw Europy.
- 28 października – Krystian Zimerman został zwycięzcą IX. konkursu chopinowskiego.
- 4 listopada
- spotkanie Edwarda Gierka i Piotra Jaroszewicza z filmowcami. Przyznano odznaczenia Jerzemu Kawalerowiczowi, Ludwikowi Perskiemu i Andrzejowi Wajdzie.
- posiedzenie Biura Politycznego na temat Huty Katowice (po zakończeniu budowy miała produkować rocznie 10 mln ton stali).
- 8 listopada – 5 górników zginęło wskutek tąpnięcia w KWK Mysłowice.
- 13 listopada – utworzono Morską Jednostkę Działań Specjalnych "Formoza".
- 24 listopada – jazda próbna pierwszej polskiej lokomotywy spalinowej serii SP47 z przekładnią elektryczną, wyposażoną w trójfazową synchroniczną prądnicę główną prądu przemiennego.
- 27 listopada – premiera filmu Zaklęte rewiry.
- 29 listopada – Gdańsk: uruchomiono Rafinerię Gdańską.
- 5 grudnia
- 59 intelektualistów wysłało list do władz przeciwko zmianom w konstytucji PRL.
- oddano do użytku Dworzec Centralny w Warszawie.
- zakończono budowę Wisłostrady w Warszawie.
- 7 grudnia – powitanie na Dworcu Centralnym Leonida Breżniewa. Biuro Polityczne stawiło się w komplecie.
- 8-12 grudnia – obradował VII Zjazd PZPR.
- 16 grudnia – premiera pierwszego odcinka serialu Dyrektorzy w reżyserii Zbigniewa Chmielewskiego.
- 17 grudnia – prapremiera „Emigrantów” Sławomira Mrożka w reżyserii Jerzego Kreczmara.
- 24 grudnia – premiera filmu telewizyjnego Niespotykanie spokojny człowiek.
- 29 grudnia – Sejm PRL powołał komisję nadzwyczajną dla przygotowania projektu ustawy o zmianie Konstytucji PRL.
- Jaworzno zostało przyłączone do województwa katowickiego, wcześniej przynależne pod tereny Krakowa.
- Polki i Polacy zawarli 330,8 tys. małżeństw (najwięcej od zakończenia II wojny światowej).
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 1 stycznia – Irlandia objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej
- 7 stycznia – OPEC podniosło o 10% cenę surowej ropy naftowej.
- 4 lutego – trzęsienie ziemi (pierwsze skutecznie przewidziane) w Haicheng (Liaoning, Chiny) – wg władz chińskich zginęło 2 041 osób a 27 538 odniosło rany.
- 22 lutego
- 27 osób zginęło, a 25 zostało rannych w zderzeniu pociągów w południowej Norwegii.
- dokonano oblotu radzieckiego samolotu szturmowego Su-25.
- 24 lutego – ukazał się album Physical Graffiti grupy Led Zeppelin.
- 28 lutego – 43 osoby zginęły w katastrofie na stacji Moorgate w londyńskim metrze.
- 1 marca – w Australii rozpoczęto nadawanie sygnału kolorowej telewizji.
- 4 marca – Charlie Chaplin otrzymuje tytuł szlachecki od królowej angielskiej Elżbiety II.
- 5 marca – 20 osób zginęło, a 12 zostało rannych w wyniku strzelaniny po ataku palestyńskich terrorystów na Hotel Savoy w Tel Awiwie.
- 16 marca – amerykańska sonda Mariner 10 dokonała trzeciego przelotu obok Merkurego.
- 21 marca – junta wojskowa ogłosiła zniesienie cesarstwa w Etiopii.
- 25 marca – saudyjski król Faisal został zastrzelony przez swego bratanka.
- 1 kwietnia – w japońskiej telewizji wyemitowano premierowy odcinek serialu animowanego Pszczółka Maja.
- 2 kwietnia – zakończono budowę CN Tower w Toronto.
- 3 kwietnia
- Rosjanin Anatolij Karpow został uznany mistrzem świata przez Międzynarodową Federację Światową (FIDE) po tym, gdy Amerykanin Bobby Fischer nie przystąpił do meczu finałowego.
- premiera filmu Monty Python i Święty Graal.
- 4 kwietnia
- Bill Gates i Paul Allen zakładają Microsoft Corporation.
- 172 osoby zginęły w katastrofie ewakuującego wietnamskie sieroty wojenne amerykańskiego samolotu wojskowego Lockheed C-5 Galaxy.
- 5 kwietnia
- po śmierci Czang Kaj-szeka prezydentem Tajwanu został Yen Chia-kan.
- krótko po starcie doszło do awarii rakiety nośnej statku kosmicznego Sojuz 18-1. Dwuosobowa załoga powróciła bezpiecznie na Ziemię dzięki zadziałaniu automatycznego systemu ratunkowego.
- 8 kwietnia
- odbyła się 47. ceremonia wręczenia Oscarów.
- utworzono Park Narodowy Voyageurs w stanie Minnesota.
- 12 kwietnia – z opanowanej przez Czerwonych Khmerów stolicy Kambodży Phnom Penh Amerykanie ewakuowali 276 pracowników swojej ambasady.
- 17 kwietnia – Czerwoni Khmerzy zajęli stolicę Kambodży Phnom Penh i obalili reżim Lon Nola, zmieniając natychmiast nazwę kraju na Kampucza.
- 19 kwietnia
- Włochy zremisowały bezbramkowo z Polską w rozegranym w Rzymie meczu eliminacyjnym do mistrzostw Europy.
- z radzieckiego kosmodromu Kapustin Jar został wystrzelony pierwszy indyjski sztuczny satelita Ariabhata.
- Nicolaas Johannes Diederichs został prezydentem RPA.
- 21 kwietnia – został wydany album ABBA grupy ABBA.
- 24 kwietnia
- Frakcja Czerwonej Armii rozpoczęła okupację ambasady RFN w Sztokholmie.
- zakończono produkcję Citroëna DS.
- 29 kwietnia – wojna wietnamska: rozpoczęła się operacja Frequent Wind, ewakuacja drogą powietrzną Amerykanów i niektórych Wietnamczyków z Sajgonu.
- 30 kwietnia
- upadł Sajgon stolica Wietnamu Południowego, koniec wojny wietnamskiej.
- ogłoszono bezwarunkową kapitulację wojsk południowowietnamskich.
- 3 maja – wszedł do służby lotniskowiec o napędzie atomowym USS Nimitz.
- 16 maja
- Indie zaanektowały stan Sikkim.
- Japonka Junko Tabei, uczestniczka ekspedycji himalajskiej, jako pierwsza kobieta zdobyła Mount Everest.
- 20 maja – ustanowiono flagę Kamerunu.
- 24 maja – z kosmodromu Bajkonur został wystrzelony Sojuz 18 z dwuosobową załogą.
- 28 maja – wraz z podpisaniem Traktatu z Lagos utworzono Wspólnotę Gospodarczą Państw Afryki Zachodniej.
- 29 maja – Gustáv Husák został prezydentem Czechosłowacji.
- 5 czerwca
- w referendum w Wielkiej Brytanii 67% głosujących opowiedziało się za pozostaniem kraju w EWG.
- otwarto żeglugę na Kanale Sueskim zawieszoną po wojnie sześciodniowej.
- 7 czerwca – firma Sony zaprezentowała system zapisu wideo Betamax.
- 8 czerwca – w kierunku Wenus wystrzelono radziecką sondę Wenera 9.
- 19 czerwca – bezzałogowa sonda kosmiczna Viking 1 osiągnęła orbitę Marsa.
- 20 czerwca – światowa premiera filmu Szczęki.
- 24 czerwca – 113 osób zginęło w katastrofie Boeinga 727 w Nowym Jorku.
- 25 czerwca – Mozambik uzyskał niepodległość (od Portugalii).
- 26 czerwca – w zbrojnym „incydencie w Oglala” w rezerwacie Pine Ridge zginęło dwóch agentów FBI i jeden Indianin z AIM.
- 1 lipca – Włochy objęły prezydencję w Radzie Unii Europejskiej
- 5 lipca – Republika Zielonego Przylądka uzyskała niepodległość od Portugalii.
- 6 lipca – Komory uzyskały niepodległość od Francji.
- 7 lipca – konsekracja sanktuarium maryjnego w Torreciudad (Hiszpania).
- 12 lipca – Wyspy Świętego Tomasza i Książęca uzyskały niepodległość od Portugalii.
- 15 lipca – rozpoczęła się radziecko-amerykańska misja kosmiczna Sojuz-Apollo.
- 17 lipca – na orbicie okołoziemskiej doszło do połączenia amerykańskiego statku Apollo z radzieckim Sojuzem 19 w ramach misji Sojuz-Apollo.
- 18 lipca – dokonano oblotu czeskiego samolotu akrobacyjnego Zlin Z-50.
- 28 lipca – po raz pierwszy zdobyty został szczyt Broad Peak Middle (8013 m n.p.m.); zdobywcami byli Polacy – Kazimierz Głazek, Marek Kęsicki, Janusz Kuliś, Bohdan Nowaczyk, Andrzej Sikorski a kierownikiem wyprawy Janusz Fereński.
- 1 sierpnia
- w Helsinkach przyjęto Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.
- Kabinda (obecnie prowincja Angoli) ogłosiła niepodległość (od Portugalii).
- 3 sierpnia – 188 osób zginęło w katastrofie jordańskiego Boeinga 707 w Maroku.
- 4 sierpnia – terroryści z Japońskiej Czerwonej Armii wzięli 52 zakładników w ambasadach Szwecji i USA w Kuala Lumpur, domagając się uwolnienia przez rząd japoński pięciu aresztowanych członków organizacji.
- 8 sierpnia – w Chinach w wyniku powodzi wywołanej tajfunem została przerwana tama Banqiao i 61 mniejszych tam; zginęło 26 tysięcy osób.
- 15 sierpnia – przewrót wojskowy w Bangladeszu; zamordowany został prezydent Sheikh Mujibur Rahman i jego rodzina.
- 16 sierpnia – pierwszy raz został aresztowany amerykański seryjny morderca Ted Bundy.
- 20 sierpnia
- wystrzelono bezzałogową sondę kosmiczną Viking 1 w stronę Marsa.
- w katastrofie czechosłowackiego Iła-62 pod Damaszkiem zginęło 126 osób.
- 23 sierpnia – komunistyczne siły Pathet Lao zdobyły stolicę Laosu Wientian.
- 29 sierpnia – w gwiazdozbiorze Łabędzia rozbłysła gwiazda nowa V1500 Cygni.
- 1 września – doszło do zawarcia izraelsko-egipskiego porozumienia w sprawie Półwyspu Synaj. Na jego mocy Izrael przeprowadził częściowe wycofanie swoich wojsk na odległość 70 km na wschód od Kanału Sueskiego.
- 6 września – 2385 osób zginęło w zniszczonym przez trzęsienie ziemi mieście Lice w tureckiej prowincji Diyarbakır.
- 9 września – wystrzelono sondę marsjańską Viking 2.
- 13 września – w Holandii szaleniec zniszczył obraz Rembrandta Straż nocna.
- 14 września – Elisabeth Ann Seton została pierwszą amerykańską świętą, kanonizowaną przez papieża Pawła VI.
- 15 września – zespół Pink Floyd wydał album Wish You Were Here.
- 16 września
- Papua-Nowa Gwinea proklamowała niepodległość (od Australii).
- Mozambik, Republika Zielonego Przylądka oraz Wyspy Świętego Tomasza i Książęca zostały członkami ONZ.
- 18 września – w San Francisco aresztowano Patty Hearst, dziedziczkę fortuny magnata prasowego Williama Randolpha Hearsta, która, po porwaniu jej przez lewicową grupę rewolucyjną, została jej członkinią i wzięła udział w napadzie na bank.
- 19 września
- założono Uniwersytet w Mariborze (Słowenia).
- BBC wyemitowała premierowy odcinek sitcomu Hotel Zacisze.
- 21 września – premiera filmu Pieskie popołudnie.
- 22 września – dokonano nieudanego zamachu na prezydenta USA Geralda Forda.
- 30 września
- w Libanie rozbił się węgierski Tu-154B; zginęło 60 osób.
- dokonano oblotu amerykańskiego śmigłowca szturmowego Apache.
- 4 października – otwarto Port lotniczy Montreal-Mirabel.
- 10 października – Papua-Nowa Gwinea została członkiem ONZ.
- 11 października
- zwodowano lotniskowiec o napędzie atomowym USS Dwight D. Eisenhower.
- w Fayetteville (Arkansas) pobrali się Hillary Rodham i Bill Clinton.
- w sieci NBC ukazało się premierowe wydanie programu Saturday Night Live.
- 12 października – Oliver Plunkett został kanonizowany przez papieża Pawła VI.
- 18 października – we Francji otwarto Most Saint-Nazaire nad Loarą.
- 19 października
- w Rzymie beatyfikowano Marię Teresę Ledóchowską.
- premiera filmu Lot nad kukułczym gniazdem.
- 22 października – radziecka sonda Wenera 9 wylądowała na Wenus.
- 30 października
- Jan Karol I został królem Hiszpanii.
- w katastrofie jugosłowiańskiego samolotu Douglas DC-9 pod Pragą zginęło 75 osób.
- 31 października – zespół Queen wydał singel Bohemian Rhapsody.
- 3 listopada – stacja ABC News rozpoczęła emisję programu Good Morning America.
- 6 listopada
- Zielony Marsz: 300 tys. Marokańczyków przekroczyło w pokojowej demonstracji granicę z Saharą Hiszpańską (ob. Sahara Zachodnia), domagając się zakończenia hiszpańskiej okupacji prowincji.
- pierwszy koncert grupy Sex Pistols.
- 10 listopada
- rezolucję ONZ nr 3379, stwierdzającą, że syjonizm jest formą rasizmu, przyjęto stosunkiem głosów 72 do 35 (w 1991 rezolucja została uchylona).
- Włochy i Jugosławia zawarły traktat z Osimo, regulujący wspólną granicę.
- 11 listopada
- Angola proklamowała niepodległość (od Portugalii).
- w wyniku kryzysu politycznego gubernator generalny Australii John Kerr jedyny raz w historii zdymisjonował premiera (Gougha Whitlama) i powołał nowego (Malcolma Frasera) do czasu przedterminowych wyborów.
- 12 listopada – Komory zostały członkiem ONZ.
- 13 listopada – palestyńscy terroryści z Al-Fatah zdetonowali bombę na handlowej ulicy Zion Square w centrum Jerozolimy. Zginęło 6 Izraelczyków, a 40 osób zostało rannych.
- 14 listopada – Hiszpania wycofała się z Sahary Zachodniej.
- 20 listopada
- 3 arabskich terrorystów wdarło się do akademika w Ramat Magshimim na Wzgórzach Golan, zabijając trzech izraelskich studentów i raniąc jednego.
- Wilnelia Merced z Portoryko zdobyła w Londynie tytuł Miss World 1975.
- 21 listopada – grupa Queen wydaje jeden z najdroższych albumów w historii muzyki: A Night At The Opera.
- 22 listopada – Jan Karol został królem Hiszpanii.
- 25 listopada
- holenderska kolonia Gujana Holenderska otrzymała niepodległość jako Surinam.
- Portugalia: nieudany komunistyczny zamach stanu.
- 28 listopada – Timor Wschodni ogłosił niepodległość (od Portugalii).
- 29 listopada – otwarto Port lotniczy Montreal-Mirabel.
- 30 listopada – Dahomej zmienił nazwę na Benin.
- 1 grudnia – prezydent USA Gerald Ford przybył z wizytą do Pekinu.
- 2 grudnia
- 91 osób zginęło, a 150 zostało rannych w izraelskim nalocie na obozy palestyńskie w Libanie.
- proklamowano Ludowo-Demokratyczną Republikę Laosu.
- 7 grudnia
- Indonezja zaatakowała Timor Wschodni.
- w elektrowni atomowej w Greifswaldzie w NRD spięcie spowodowane pomyłką elektryka wywołało pożar, który niemal spowodował stopienie reaktora.
- 10 grudnia – utworzono Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego.
- 21 grudnia – zamach na siedzibę OPEC w Wiedniu.
- 25 grudnia – Steve Harris zakłada zespół muzyczny Iron Maiden (Londyn).
- 26 grudnia – rozpoczął regularne loty pierwszy ponaddźwiękowy samolot pasażerski Tu-144S.
- 27 grudnia
- papież Paweł VI wezwał Izrael do uznania praw Palestyńczyków.
- 372 górników zginęło w katastrofie w kopalni węgla kamiennego w Chasnala w indyjskim stanie Jharkhand.
- 29 grudnia – 11 osób zginęło, a 74 zostały ranne w wybuchu bomby podłożonej przez nieznanych sprawców na lotnisku LaGuardia w Nowym Jorku.
- Odkrycie tzw. białek adhezyjnych.
[edytuj] Wydarzenia sportowe
- 8-25 maja – XXVII Wyścig Pokoju, kolejne zwycięstwo Ryszarda Szurkowskiego.
- 29 maja – Mirosław Wodzyński ustanowił rekord Polski w biegu na 110 m ppł. wynikiem 13,55 s.
- 24 czerwca – Norweżka Grete Andersen ustanowiła w Oslo rekord świata w biegu na 3 000 m wynikiem 8.46,6 s.
- 27 czerwca – Bronisława Ludwichowska ustanowiła rekord Polski w biegu na 3 000 m wynikiem 8.58,8 s.
- 1 lipca – w Sztokholmie
- Szwed Anders Gärderud ustanowił rekord świata w biegu na 3 000 m przeszk. wynikiem 8.09,8 s.
- Bronisław Malinowski ustanowił rekord Polski w biegu na 3 000 m przeszk. wynikiem 8.12,6 s.
- 12 lipca – Grażyna Rabsztyn ustanowiła rekord Polski w biegu na 100 m ppł. wynikiem 12,82 s.
- 30 lipca – Marian Gęsicki ustanowił rekord Polski w biegu na 800 m wynikiem 1.45,4 s.
- 12 sierpnia – Nowozelandczyk John Walker ustanowił w szwedzkim Goeteborgu nowy rekord świata w biegu na 1 milę, stając się pierwszym lekkoatletą który 'złamał' granicę 3 min. 50 sek. (3:49,4 s.)
- 17 sierpnia – Bronisława Ludwichowska ustanowiła rekord Polski w biegu na 1 500 m wynikiem 4.12,9 s.
- 10 września – Piłka nożna: w ramach eliminacji Mistrzostw Europy Polska pokonała drużynę Holandii 4:1.
- 15 października – Brazylijczyk João Carlos de Oliveira ustanowił w Meksyku rekord świata w trójskoku (17,89 m).
[edytuj] Dane statystyczne
- Ludność świata: 4 068 109 tys.
- Azja: 2 397 512 tys. (58,93%)
- Europa: 675 542 tys. (16,61%)
- Afryka: 408 160 tys. (10,03%)
- Ameryka Łacińska: 321 906 tys. (7,91%)
- Ameryka Północna: 243 425 tys. (5,98%)
- Oceania: 21 564 tys. (0,53%)
- Najludniejsze państwa świata[1]
- 1.ChRL: 917 899 tys. (22,56% ludności świata)
- 2.Indie: 618 923 tys. (15,21%)
- 3.USA: 215 465 tys. (5,30%)
- 4.Indonezja: 135 271 tys. (3,33%)
- 5.ZSRR: 134 293 tys. (3,30%)
- 6.Japonia: 111 573 tys. (2,74%)
- 7.Brazylia: 108 879 tys. (2,68%)
- 8.RFN+NRD: 78 672 tys. (1,93%)
- 9.Pakistan: 76 456 tys. (1,88%)
- 10.Bangladesz: 76 153 tys. (1,87%)
[edytuj] Urodzili się
- 1 stycznia
- Kevin Koe, kanadyjski curler
- Eiichirō Oda, japoński mangaka
- Roman Slobodjan, niemiecki szachista, arcymistrz
- 2 stycznia – Edyta Lewandowska, polska dziennikarka
- 18 stycznia – Aleksandra Woźniak, polska aktorka
- 19 stycznia – Birger Lüssow, niemiecki polityk
- 22 stycznia – Balthazar Getty, amerykański aktor
- 23 stycznia – Joanna Sydor-Klepacka, polska aktorka
- 27 stycznia – Benjamin von Stuckrad-Barre, niemiecki pisarz
- 7 lutego – Wes Borland, amerykański gitarzysta zespołu Limp Bizkit
- 14 lutego – Leandro Fonseca, brazylijski piłkarz
- 17 lutego – Anita Jancia, polska aktorka
- 18 lutego – Gary Neville, piłkarz angielski
- 19 lutego
- Paweł Golec i Łukasz Golec, polscy muzycy, założyciele zespołu Golec uOrkiestra
- Daniel Adair, perkusista kanadyjskiego zespołu rockowego Nickelback
- 22 lutego – Drew Barrymore, aktorka amerykańska
- 26 lutego – Beata Bublewicz, polska polityk
- 5 marca – Mihai Gîncu – mołdawski instrumentalista, założyciel grupy Zdob şi Zdub
- 9 marca
- Roy Makaay, holenderski piłkarz
- Juan Sebastián Verón, argentyński piłkarz
- 15 marca – Will.i.am amerykański raper
- 18 marca – Przemysław Sadowski, polski aktor
- 21 marca – Mark J. Williams, snookerzysta walijski, dwukrotny Mistrz Świata
- 23 marca – Maria Seweryn, aktorka polska
- 24 marca – Tamara Arciuch, aktorka polska
- 27 marca
- Radosław Elis, polski aktor
- Stacy Ferguson, amerykańska piosenkarka
- 11 kwietnia
- Łukasz Borowiak, polski polityk
- Damian Raczkowski, polski polityk
- 19 kwietnia – Iwona Kutyna, polska dziennikarka
- 26 kwietnia – Joey Jordison, amerykański muzyk, kompozytor i instrumentalista
- 29 kwietnia – Mateusz Kusznierewicz, polski żeglarz, trzykrotny medalista olimpijski
- 2 maja – David Beckham, angielski piłkarz
- 3 maja – Rafał Mohr polski aktor
- 8 maja – Enrique Iglesias, hiszpański piosenkarz, syn piosenkarza Julio Iglesiasa
- 16 maja – Tony Kakko, fiński wokalista i klawiszowiec, założyciel zespołu Sonata Arctica
- 25 maja – Lauryn Hill, wokalistka amerykańska
- 27 maja – James Dryburgh, szwedzki curler
- 2 czerwca – Jill Officer, kanadyjska curlerka
- 4 czerwca – Angelina Jolie, aktorka amerykańska
- 9 czerwca – Bartosz Żukowski, polski aktor
- 11 czerwca – Margareta Budner, polska polityk
- 13 czerwca – Anita Lipnicka, polska wokalistka
- 14 czerwca
- Beata Tadla – polska dziennikarka informacyjna
- Taboo, amerykański raper
- 16 czerwca – Elżbieta Wiśniowska, polska polityk
- 23 czerwca
- Maciej Stuhr, aktor polski
- KT Tunstall, wokalistka szkocka
- 29 czerwca – Katarzyna Matusik-Lipiec, polska polityk
- 1 lipca
- Marcin Przybylski, polski aktor teatralny, filmowy i dubbingowy
- Łukasz Zagrobelny, polski aktor i wokalista
- 2 lipca – Jens Ackermann, polityk niemiecki
- 5 lipca – Gunnar H. Thomsen, farerski muzyk
- 6 lipca
- Curtis Jackson (50 Cent), amerykański raper
- Sebastián Rulli, meksykański aktor telewizyjny i model
- 9 lipca – Jack White, amerykański gitarzysta i wokalista
- 14 lipca – Beata Chmielowska-Olech, polska dziennikarka
- 15 lipca
- Heather Nedohin, kanadyjska curlerka
- Žydrūnas Savickas, litewski strongman
- 18 lipca – Daron Malakian, amerykańki gitarzysta i wokalista, współzałożyciel zespołu System Of A Down i projektu Scars On Broadway
- 20 lipca – Ray Allen, amerykański koszykarz
- 22 lipca – Paweł Kowal, polski polityk
- 24 lipca – Eric Szmanda, amerykański aktor
- 25 lipca – Linda Cardellini, amerykańska aktorka
- 31 lipca – Anicet Hojdys, polski bokser
- 1 sierpnia – Adam Skorupa, polski kompozytor, reżyser dźwięku
- 2 sierpnia – Grzegorz Skwara, polski piłkarz
- 5 sierpnia
- Krystian Wieczorek - polski aktor
- Kajol, indyjska aktorka
- Eicca Toppinen, fiński wiolonczelista, lider zespołu „Apocalyptica”
- 7 sierpnia
- Charlize Theron aktorka amerykańska
- Funky Polak, polski wykonawca hiphopowy
- 5 września – Bartek Papierz, polski gitarzysta, muzyk sesyjny, producent muzyczny
- 14 września – Romain Poite, francuski sędzia rugby
- 20 września – Juan Pablo Montoya były kierowca Formuły 1, obecnie zawodnik startujący w wyścigach NASCAR
- 5 października – Kate Winslet, angielska aktorka filmowa, laureatka Oscara za rolę pierwszoplanową w filmie Lektor.
- 27 października – Zadie Smith, brytyjska pisarka
- 1 listopada – Łukasz Kruczek, polski skoczek narciarski, obecnie trener
- 17 listopada
- Kinga Baranowska, polska himalaistka
- Ewan MacDonald, szkocki curler
- 19 listopada – Ricardo Garcia, brazylijski siatkarz
- 27 listopada – Jakub Wandachowicz, basista zespołów Cool kids of death i N.O.T
- 3 grudnia – Małgorzata Sadurska, polska polityk
- 5 grudnia – Ronnie O'Sullivan, snookerzysta angielski, dwukrotny Mistrz Świata
- 17 grudnia – Milla Jovovich, aktorka piosenkarka i modelka
- 18 grudnia – Bartosz Danowski, autor książek informatycznych
- 23 grudnia – Adam Konkol, polski muzyk rockowy (Łzy)
- 27 grudnia – Heather O'Rourke, aktorka amerykańska
- 29 grudnia – Sławomir Kopyciński, polski polityk
- Bernard Marszałek, polski motorowodniak, syn Waldemara Marszałka (zm. 2007)
[edytuj] Zmarli
- 16 stycznia – Jan Kazimierz Dorawski, polski lekarz rentgenolog, taternik i alpinista (ur. 1899)
- 17 stycznia – Tadeusz Seweryn, polski etnograf, malarz, grafik, muzeolog i badacz sztuki ludowej (ur. 1894)
- 19 stycznia – Kazimierz Wyka, polski historyk i krytyk literatury (ur. 1910)
- 26 stycznia – Toti dal Monte, włoska śpiewaczka operowa, sopranowa (ur. 1893)
- 9 lutego – Paul Bromme, niemiecki polityk (ur. 1906)
- 24 lutego – Marcel Grandjany, francusko-amerykański harfista, kompozytor i pedagog (ur. 1891)
- 15 marca – T-Bone Walker, wybitny bluesman amerykański, prekursor gitary elektrycznej (ur. 1910)
- 5 kwietnia – Czang Kaj-szek, chiński polityk (ur. 1887)
- 6 maja – József Mindszenty, prymas Węgier w latach 1945-74 (ur. 1892)
- 14 maja – Oskar Hammelsbeck, niemiecki pedagog (ur. 1899)
- 3 czerwca – Eisaku Satō, japoński premier (ur. 1901)
- 26 czerwca – Jose Maria Escriva de Balaguer, duchowny katolicki, założyciel Opus Dei (ur. 1902)
- 7 sierpnia – Robert Rembieliński, doktor farmacji, wybitny historyk farmacji łódzkiej i polskiej (ur. 1894)
- 9 sierpnia – Dymitr Szostakowicz, kompozytor rosyjski (ur. 1906)
- 20 sierpnia
- Adolf Dymsza, polski aktor komediowy (ur. 1900)
- Maria Jarochowska, polska dziennikarka, reportażystka i pisarka (ur. 1918)
- 29 sierpnia – Eamon de Valera, irlandzki prezydent (ur. 1882)
- 17 października – Jerzy Bronisław Braun, pisarz, działacz polityczny, poeta, dramaturg, krytyk literacki, publicysta, scenarzysta, filozof (ur. 1901)
- 30 października – Gustaw Hertz, niemiecki fizyk (ur. 1887)
- 2 listopada – Pier Paolo Pasolini, włoski pisarz, poeta i reżyser filmowy (ur. 1922)
- 9 listopada – Beata Hłasko, polska tłumaczka literatury skandynawskiej (ur. 1908)
- 11 listopada – Theodosius Dobzhansky, amerykański genetyk (ur. 1900)
- 16 listopada – Guadalupe Ortiz de Landázuri, hiszpańska członkini Opus Dei, katolicka Służebnica Boża (ur. 1916)
- 20 listopada – Francisco Franco, hiszpański generał i polityk (ur. 1892)
[edytuj] Nagrody Nobla
- z fizyki – Aage Niels Bohr, Benjamin Mottelson, James Rainwater
- z chemii – John Warcup Cornforth, Vladimir Prelog
- z medycyny – David Baltimore, Renato Dulbecco, Howard Temin
- z literatury – Eugenio Montale
- nagroda pokojowa – Andriej Sacharow
- z ekonomii – Leonid Kantorowicz, Tjalling Koopmans
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 6 lutego
- Ostatki: 11 lutego
- Popielec: 12 lutego
- Niedziela Palmowa: 23 marca
- Wielki Czwartek: 27 marca
- Wielki Piątek: 28 marca
- Wielka Sobota: 29 marca
- Wielkanoc: 30 marca
- Poniedziałek wielkanocny: 31 marca
- Wniebowstąpienie: 8 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 18 maja
- Boże Ciało: 29 maja