2005
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rok 2005 / MMV
stulecia: XX wiek ~ XXI wiek ~ XXII wiek
dziesięciolecia: 1970–1979 • 1980–1989 • 1990–1999 • 2000–2009 • 2010–2019
lata: 1995 « 2000 « 2001 « 2002 « 2003 « 2004 « 2005 » 2006 » 2007 » 2008 » 2009 » 2010 » 2015
[edytuj] Rok 2005 ogłoszono
- Międzynarodowym Rokiem Fizyki (ONZ)
- Międzynarodowym Rokiem Sportu i Wychowania Fizycznego (ONZ)
- Międzynarodowym Rokiem Mikrokredytu (ONZ)
- Międzynarodowym Rokiem Hansa Christiana Andersena (Duński Instytut Kultury)
- Europejskim Rokiem Edukacji Obywatelskiej (Rada Europy)
- Rokiem Stanisława Staszica (PAN)
- Rokiem Mikołaja Reja (Sejm RP)
- Rokiem Zamościa
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
Wydarzenia szczegółowo: I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII
- 1 stycznia
- Olszyna uzyskała prawa miejskie.
- utworzono oddziały: TVP Gorzów Wielkopolski, TVP Kielce, TVP Olsztyn i TVP Opole.
- 19 stycznia – paraliż komunikacyjny w Krakowie spowodowany obfitymi opadami śniegu.
- 24 stycznia – zapadły wyroki w tzw. aferze starachowickiej.
- 27 stycznia – uroczystości upamiętniające 60. rocznicę wyzwolenia przez Armię Czerwoną nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Obecność blisko 40 delegacji rządowych i głów państw m.in. prezydent Aleksander Kwaśniewski, prezydent Mosze Kacaw (Izrael), prezydent Władimir Putin (Rosja), prezydent Jacques Chirac (Francja), prezydent Horst Köhler (Niemcy), wiceprezydent Dick Cheney (USA), prezydent Wiktor Juszczenko (Ukraina), królowa Beatrycze (Holandia).
- 1 lutego – w Internecie pojawiła się tzw. lista Wildsteina.
- 19 lutego – Fundacja Wikimedia, na prośbę polskich wikipedystów, uruchomiła serwis Wikinews w języku polskim. (Wikinews).
- 19 marca – Lech Kaczyński zapowiedział swój start w wyborach prezydenckich.
- 24 marca – Narodowy Dzień Życia.
- 29 marca – zapadły wyroki w tzw. aferze FOZZ.
- 2-8 kwietnia – żałoba narodowa po śmierci papieża Jana Pawła II.
- 8 kwietnia – oddano do użytku stację warszawskiego metra A-18 Plac Wilsona.
- 24 kwietnia – Telewizja Polska uruchomiła swój pierwszy kanał tematyczny – TVP Kultura.
- 25 kwietnia – otwarto Muzeum Miejskie w Tychach.
- 27 kwietnia – prezes Instytutu Pamięci Narodowej prof. Leon Kieres podał do publicznej wiadomości, za jednomyślną zgodą Kolegium IPN, że według informacji pochodzących z archiwum IPN tajnym współpracownikiem służb bezpieczeństwa PRL w otoczeniu Jana Pawła II był dominikanin Konrad Stanisław Hejmo.
- 5 maja – po raz pierwszy maturzyści trzyletnich szkół średnich pisali maturę według zasad tzw. „nowej matury”.
- 7 maja – w Warszawie powstała Unia Lewicy III RP.
- 16 maja – rozpoczął się szczyt Rady Europy w Warszawie.
- 29 maja – Wojciech Olejniczak – minister rolnictwa w rządzie Marka Belki został wybrany na stanowisko przewodniczącego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.
- 1 czerwca – Antyradio i Akademickie Radio Kampus rozpoczęły nadawanie audycji.
- 3 czerwca – papież Benedykt XVI mianował arcybiskupa Stanisława Dziwisza metropolitą krakowskim.
- 1 lipca – samosąd we Włodowie: we Włodowie koło Dobrego Miasta zabito recydywistę grożącego mieszkańcom maczetą.
- 5 lipca – koncert grupy rockowej U2 na Stadionie Śląskim w Chorzowie.
- 8 lipca – powołano Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa.
- 25 lipca – w Warszawie doszło do groźnie wyglądającej katastrofy kolejowej.
- 27 lipca – uchwalono ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym.
- 29 lipca
- ruszyła budowa Autostrady A1 z Gdańska do Nowych Marz.
- zakończono wydobycie węglą w kopalni "Piast" w Bieruniu i w kopalni Ruch IIw w Woli.
- 31 lipca-7 sierpnia – 61. Światowy Kongres Młodzieży Esperanckiej w Zakopanem.
- 12 sierpnia – premiera filmu Skazany na bluesa.
- 15 sierpnia – KRRiTV wprowadziło 5 nowych polskich oznaczeń telewizyjnych.
- 26 sierpnia – koncert Przestrzeń Wolności Jean Michel Jarre'a w Gdańsku na terenie Stoczni Gdańskiej z okazji 25 lecia wydarzeń Sierpnia 80.
- 27 sierpnia – arcybiskup Stanisław Dziwisz objął posługę biskupią w Archidiecezji Krakowskiej.
- 30 sierpnia – częstochowianin Piotr Bednarek odkrył poprzez Internet planetoidę 2005 QK76.
- 1 września – powstał Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy z przekształcenia Akademii Bydgoskiej – wcześniejszej Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
- 3 września – ukazało się premierowe wydanie magazynu Dzień Dobry TVN.
- 5 września – telewizja TVN rozpoczęła emisję programu rozrywkowego "Szymon Majewski Show".
- 7 września – Rada Nadzorcza PLL LOT zdecydowała o zakupie nowych samolotów Boeing 787.
- 14 września – Włodzimierz Cimoszewicz wycofał się ze startu w wyborach prezydenckich.
- 16 września – Polska edycja Wikipedii przekroczyła próg 100 000 haseł.
- 17 września – powstała Nonsensopedia.
- 19 września – sieć Orange Polska weszła na polski rynek telefonii komórkowej.
- 23 września – na warszawskiej giełdzie zadebiutowały akcje Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa.
- 25 września – wybory parlamentarne: zwycięstwo Prawa i Sprawiedliwości.
- 30 września – 13 osób poniosło śmierć na skutek wypadku autokarowego koło Jeżewa.
- 2 października – rozpoczął się XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
- 3 października – miało miejsce częściowe zaćmienie Słońca.
- 7 października – odbyła się premiera filmu Komornik w reżyserii Feliksa Falka.
- 9 i 23 października – wybory prezydenckie: w pierwszej turze zwycięża Donald Tusk, zaś ostatecznie wygrał kandydat PiS-u Lech Kaczyński.
- 10 października – bundz i śliwowica łącka zostały wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych.
- 15 października – w Emilcinie odsłonięto jedyny w kraju pomnik UFO.
- 19 października – Kazimierz Marcinkiewicz został desygnowany na premiera.
- 21 października – zakończył się XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Zwycięzcą został polski pianista Rafał Blechacz.
- 25 października – zarejestrowano stowarzyszenie Młodzi Socjaliści.
- 31 października – tego dnia został zaprzysiężony Rząd Kazimierza Marcinkiewicza. Wotum zaufania gabinet ten otrzymał dnia 10 listopada.
- 3 listopada
- podczas sesji naukowej w katedrze we Fromborku poinformowano o odkryciu grobu Mikołaja Kopernika.
- w kanale TVP 1 wyemitowano pierwsze dwa odcinki amerykańskiego serialu Zagubieni.
- Polski serial po raz pierwszy osiągnął liczbę 1000 odcinków. 1000 odcinek serialu Klan wyemitowano w kanale TVP 1.
- 10 listopada
- rząd Kazimierza Marcinkiewicza otrzymał od Sejmu wotum zaufania.
- Rosja wprowadziła embargo na import polskich produktów mięsnych.
- 15 listopada – otwarto południową obwodnicę Torunia.
- 18 listopada – Katowice: otwarto centrum handlowo-usługowo-rozrywkowe Silesia City Center.
- 19 listopada – odsłonięto pomnik generała Jerzego Ziętka w Katowicach.
- 25 listopada – minister obrony narodowej Radosław Sikorski ogłosił ujawnienie archiwaliów Układu Warszawskiego.
- 5 grudnia – przestały obowiązywać międzystrefowe numery kierunkowe.
- 16 grudnia – prezydent Aleksander Kwaśniewski zastosował prawo łaski wobec byłego wiceministra spraw wewnętrznych Zbigniewa Sobotki, skazanego za udział w tzw. aferze starachowickiej.
- 22 grudnia – koniec prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego.
- 23 grudnia – zaprzysiężono Lecha Kaczyńskiego na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
- 28 grudnia – prezydent RP Lech Kaczyński powołał nową Radę Bezpieczeństwa Narodowego.
- 29 grudnia
- wyłączono ostatnią w Polsce analogową centralę telefoniczną, która znajdowała się w miejscowości Skorogoszcz w gminie Lewin Brzeski (województwo opolskie) i obsługiwała 600 abonentów.
- profesor Leon Kieres – pierwszy Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu zakończył urzędowanie. Przed Sejmem ślubowanie złożył następca prof. L. Kieresa – dr hab. Janusz Kurtyka.
- 30 grudnia – na Dworcu Centralnym w Warszawie bezdomny Hubert H. z Kłody znieważył prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego.
- W Kołobrzegu obchodzono 750-lecie nadania praw miejskich.
[edytuj] Wydarzenia na świecie
Wydarzenia szczegółowo: I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII
- 5 stycznia – odkryto obiekt transneptunowy większy od Plutona – Eris.
- 9 stycznia – pierwsze wybory prezydenckie w Autonomii Palestyńskiej wygrał Mahmud Abbas.
- 12 stycznia – została wystrzelona sonda Deep Impact, w celu przeprowadzenia badań naukowych komety Tempel 1.
- 14 stycznia – lądownik Huygens przekazał pierwsze w historii zdjęcia z Tytana.
- 16 stycznia – w wieku 66 lat Adriana Iliescu została prawdopodobnie najstarszą matką w historii medycyny.
- 18 stycznia – w Tuluzie został zaprezentowany pierwszy Airbus A380.
- 26 stycznia – Condoleezza Rice jako druga kobieta w historii została sekretarzem stanu USA.
- 30 stycznia – po raz pierwszy po obaleniu reżimu Saddama Husajna odbyły się wybory parlamentarne w Iraku.
- 2 lutego – Armando Guebuza został prezydentem Mozambiku.
- 15 lutego – uruchomiono serwis internetowy YouTube.
- 16 lutego – Protokół z Kioto został ratyfikowany przez 141 krajów, wytwarzających w sumie 61% światowej emisji gazów cieplarnianych.
- 18 lutego – odkryto największą znaną liczbę pierwszą (
, czyli 7 816 230 cyfr w zapisie dziesiętnym[1].
- 20 lutego – w Hiszpanii odbyło się referendum w sprawie ratyfikacji Traktatu Konstytucyjnego UE.
- 22 lutego – Iran: 612 osób zginęło, a 990 zostało rannych w trzęsieniu ziemi w prowincji Kerman.
- 24 lutego – w związku z poważnymi problemami z oddychaniem Jan Paweł II został ponownie hospitalizowany. Wieczorem przeszedł zabieg tracheotomii w znieczuleniu ogólnym.
- 28 lutego – Steve Fossett rozpoczął solowy lot dookoła świata na pokładzie samolotu GlobalFlyer.
- 3 marca – Steve Fossett zakończył samotny lot dookoła świata na pokładzie samolotu GlobalFlyer.
- 4 marca – porwana miesiąc wcześniej w Iraku włoska dziennikarka Giuliana Sgrena została uwolniona przez agentów włoskich służb specjalnych. W czasie jazdy na lotnisko w Bagdadzie samochód Włochów został ostrzelany przez amerykańskich żołnierzy. Zginął dowódca operacji, a 4 osoby zostały ranne.
- 6 marca – ulewne deszcze wywołały powodzie w saharyjskiej części Algierii, powodując śmierć 2 osób i obrażenia u dalszych 9 ludzi.
- 9 marca – sonda Cassini przeleciała 500 km nad powierzchnią księżyca Saturna, Enceladusa.
- 13 marca – papież Jan Paweł II opuścił po 18 dniach hospitalizacji poliklinikę Gemelli.
- 16 marca – Izrael przekazał Jerycho Palestyńczykom.
- 20 marca – ustanowiono rekord świata w długości skoku narciarskiego (239 m) na słoweńskiej Letalnicy w Planicy.
- 21 marca
- parlament Islandii przyznał obywatelstwo byłemu mistrzowi świata Bobby'emu Fischerowi, poszukiwanemu przez USA za rozegranie meczu w Jugosławii podczas obowiązywania sankcji.
- w stolicy indiańskiego rezerwatu Red Lake w stanie Minnesota, 16-letni szaleniec zastrzelił 9 osób, kilkanaście ranił, po czym popełnił samobójstwo. Do większości zbrodni doszło na terenie szkoły.
- 22 marca – Izrael przekazał administracji palestyńskiej miasto Tulkarm.
- 23 marca – eksplozja rafinerii koncernu BP w Texas City (zginęło 15 osób).
- 28 marca – około 1000 osób zginęło w trzęsieniu ziemi na Sumatrze.
- 31 marca – w związku z chorobą ojca, Rainiera III, Albert II Grimaldi przejął obowiązki księcia Monako.
- 2 kwietnia – w Watykanie po 27 latach pontyfikatu zmarł papież Jan Paweł II.
- 7 kwietnia
- w Watykanie opublikowano testament zmarłego 2 kwietnia papieża Jana Pawła II.
- Dżalal Talabani został prezydentem Iraku.
- 8 kwietnia – pogrzeb papieża Jana Pawła II.
- 9 kwietnia – książę Walii Karol poślubił swoją wieloletnią kochankę Camillę Parker Bowles.
- 13 kwietnia – do Grot Watykańskich pod Bazyliką św. Piotra wpuszczono pierwszych pielgrzymów mogących przejść obok grobu papieża Jana Pawła II.
- 18 kwietnia – w Watykanie rozpoczęło się konklawe.
- 19 kwietnia – kardynał Joseph Alois Ratzinger został obrany papieżem i przyjął imię Benedykt XVI.
- 20 kwietnia – prezydent Ekwadoru Lucio Gutiérrez został usunięty ze stanowiska przez parlament.
- 24 kwietnia – papież Benedykt XVI odprawił mszę świętą inaugurującą swój pontyfikat.
- 25 kwietnia
- Bułgaria i Rumunia podpisały traktat akcesyjny z Unią Europejską.
- Jiří Paroubek został premierem Czech.
- 27 kwietnia
- odbył się pierwszy lot samolotu Airbus A380.
- w Niemczech został ujęty gangster Ryszard Niemczyk.
- 28 kwietnia – trzęsienie ziemi na Oceanie Indyjskim będące wstrząsami wtórnymi potężnego trzęsienia z 26 grudnia 2004 roku.
- 5 maja – wybory do Izby Gmin w Wielkiej Brytanii wygrała Partia Pracy.
- 10 maja
- doszło do nieudanego zamachu na George'a W. Busha podczas jego przemówienia na Placu Wolności w Tbilisi. Granat rzucony z tłumu przez 27-letniego Vladimira Arutyuniana nie eksplodował.
- w Berlinie odsłonięto Pomnik Pomordowanych Żydów Europy.
- 11 maja – parlamenty Austrii i Słowacji ratyfikowały Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy.
- 13 maja
- papież Benedykt XVI ogłosił rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła II.
- ponad 200 osób zginęło w mieście Andiżan w wyniku rebelii w Uzbekistanie.
- 15 maja – w Etiopii odbyły się wybory parlamentarne.
- 16 maja – parlament Kuwejtu przyjął ustawę, dzięki której kobiety w tym kraju uzyskały pełne prawa wyborcze.
- 21 maja – w New Jersey otwarto Kingda Ka, jedną z najszybszych i najwyższą kolejkę górską na świecie.
- 22 maja – wybory prezydenckie w Mongolii wygrał Nambaryn Enchbajar.
- 29 maja i 1 czerwca – w wyniku referendum Francja i Holandia odrzuciły Traktat Konstytucyjny dla UE.
- 31 maja
- Dominique de Villepin został premierem Francji.
- rosyjski magnat naftowy Michaił Chodorkowski został skazany na 9 lat więzienia za defraudację i uchylanie się od płacenia podatków.
- 1 czerwca – Holandia odrzuciła w referendum konstytucję dla Europy.
- 5 czerwca – w wyniku referendum Szwajcaria zgodziła się na przystąpienie do układu z Schengen oraz zalegalizowała związki homoseksualne.
- 6 czerwca – koncern Apple Computer ogłosił, że od 2006 r. jego komputery będą produkowane na podstawie technologii firmy Intel. Zademonstrowano również działający system Mac OS X na zwykłym komputerze typu PC.
- 11 czerwca – ministrowie finansów państw grupy G8 uzgodnili anulowanie długów 18 najbiedniejszym krajom świata.
- 13 czerwca – Michael Jackson został uniewinniony od zarzutu molestowania seksualnego 13-letniego chłopca.
- 21 czerwca
- Międzynarodowa Unia Astronomiczna nadała dwóm nowo odkrytym księżycom Plutona nazwy Nix i Hydra.
- z powodu awarii rosyjskiej rakiety nośnej nie powiodła się próba wystrzelenia pojazdu kosmicznego Cosmos 1, pierwszego napędzanego przez żagiel słoneczny.
- 24 czerwca – Mahmud Ahmadineżad wygrał w drugiej turze wybory prezydenckie w Iranie.
- 28 czerwca – zainaugurowano proces beatyfikacyjny Jana Pawła II.
- 30 czerwca – hiszpański parlament przyjął ustawę legalizującą małżeństwa par homoseksualnych.
- 1 lipca – rozpoczęła się faza operacyjna misji EUJUST LEX.
- 2 lipca – odbyła się seria koncertów charytatywnych Live 8.
- 3 lipca – w Hiszpanii weszła w życie ustawa legalizująca małżeństwa homoseksualne.
- 4 lipca – impaktor sondy Deep Impact uderzył w kometę Tempel 1.
- 6 lipca – Londynowi przyznano prawo organizacji Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012.
- 7 lipca – co najmniej 52 osoby zginęły, a 700 kolejnych zostało rannych w wyniku zamachu terrorystycznego w Londynie.
- 10 lipca – obywatele Luksemburga przyjęli w referendum Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy.
- 11 lipca – w Madrycie odbył się pierwszy w Hiszpanii ślub pary tej samej płci.
- 12 lipca
- Albert II został zaprzysiężony na władcę Monako.
- 150 osób zginęło w katastrofie kolejowej w Pakistanie.
- 19 lipca – w Iranie, w mieście Meszhed wedle praw szariatu powieszono Mahmuda Asgari i Ajaza Marhoni, 15- i 18-letnich chłopców, za homoseksualizm.
- 20 lipca – na całym terytorium Kanady stały się legalne małżeństwa osób tej samej płci.
- 21 lipca – nieudany zamach terrorystyczny w Londynie. Niegroźny wybuch miał miejsce m.in. w londyńskim autobusie.
- 22 lipca
- Microsoft podał oficjalną nazwę systemu Windows Vista, wcześniej znanego jako Longhorn.
- w londyńskim metrze został omyłkowo zastrzelony przez policję, wzięty za zamachowca-samobójcę, Brazylijczyk Jean Charles de Menezes.
- 23 lipca – trzy zamachy bombowe w egipskim kurorcie Szarm el-Szejk nad Morzem Czerwonym.
- 26 lipca
- Mohammed Bouyeri, zabójca holenderskiego reżysera Theo van Gogha, został skazany przez amsterdamski sąd na dożywocie.
- rozpoczęła się misja STS-114 promu kosmicznego Discovery, pierwsza po katastrofie promu Columbia 1 lutego 2003 roku.
- 28 lipca – IRA oficjalnie ogłosiła koniec walki zbrojnej.
- 29 lipca – ogłoszono odkrycie planety karłowatej Eris.
- 30 lipca
- Rosja na mocy porozumienia z 30 maja 2005 rozpoczęła wycofywanie swoich wojsk z baz wojskowych położonych na terenie Gruzji.
- śmierć w wyniku katastrofy lotniczej lidera rebeliantów z południa i wiceprezydenta Sudanu Johna Garanga.
- 1 sierpnia – Abdullah bin Abdulaziz Al Saud został królem Arabii Saudyjskiej.
- 2 sierpnia – na lotnisku w Toronto doszło do katastrofy Airbusa A340. Nikt z 309 osób na pokładzie nie zginął.
- 3 sierpnia
- Mahmud Ahmadineżad został prezydentem Iranu.
- po obaleniu Maaouya Ould Sid'Ahmed Tayi prezydentem Mauretanii został Ely Ould Mohamed Vall.
- 5 sierpnia
- László Sólyom został prezydentem Węgier.
- 12 osób zginęło, a około 150 zostało rannych w zamachu bombowym na hotel Marriott w Dżakarcie, przeprowadzonym przez ugrupowanie Dżimah Islamija.
- 9 sierpnia – wahadłowiec Discovery wylądował w bazie wojskowej Edwards, kończąc misję STS-114.
- 12 sierpnia – z przylądka Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Atlas V 401 z sondą Mars Reconnaissance Orbiter na pokładzie.
- 14 sierpnia – w katastrofie cypryjskiego Boeinga na północ od Aten zginęło 121 osób.
- 15 sierpnia – rozpoczęła się przymusowa ewakuacja wszystkich 21 żydowskich osiedli ze Strefy Gazy i 4 ze 120 z Zachodniego Brzegu Jordanu.
- 16 sierpnia
- XX Światowe Dni Młodzieży z udziałem papieża Benedykta XVI rozpoczęły się w Kolonii w Niemczech.
- papież Benedykt XVI złożył wizytę w kolońskiej synagodze. Była to druga wizyta głowy kościoła rzymskokatolickiego w synagodze.
- w zachodniej Wenezueli, wskutek oblodzenia skrzydeł, rozbił się samolot MD-82. Zginęło 160 osób.
- 18 sierpnia – w wyniku blackoutu na indonezyjskiej wyspie Jawa 100 mln osób zostało pozbawionych energii elektrycznej.
- 23 sierpnia – na Bahamach uformował się huragan Katrina.
- 26 sierpnia – w pożarze paryskiego wieżowca zamieszkanego przez afrykańskich emigrantów zginęło 17 osób, w tym 14 dzieci.
- 27 sierpnia – w szwedzkim Malmö został oddany do użytku Turning Torso, drugi najwyższy mieszkalny wieżowiec w Europie (190 m).
- 29 sierpnia – huragan Katrina splądrował wybrzeża stanów Luizjana, Missisipi i Alabama. Śmierć poniosło ponad 1000 osób.
- 31 sierpnia – w Bagdadzie w wyniku paniki, która wybuchła na moście, zginęło 1199 osób.
- 1 września – w Europie i Australii odbyła się premiera pierwszej wersji PSP, czyli 1000 (FAT).
- 5 września
- w Medan na Sumatrze, podczas nieudanej próby startu, rozbił się Boeing 737 należący do Mandala Airlines; zginęło 100 spośród 117 osób na pokładzie. Śmierć poniosło również 44 mieszkańców miasta, a 26 zostało rannych.
- w pożarze Pałacu Kultury w Bani Suwajf w środkowym Egipcie zginęło 46 osób.
- 7 września – w Egipcie odbyło się pierwsze referendum zatwierdzające wybór Hosniego Mubaraka na kolejną 6-letnią kadencję przez Zgromadzenie Ludowe.
- 8 września – na Ukrainie upadł pierwszy rząd Julii Tymoszenko.
- 11 września
- Izrael oficjalnie ogłosił koniec 38-letniej okupacji Strefy Gazy.
- w Japonii odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne.
- 14 września – rozpoczął się Światowy Szczyt ONZ w Nowym Jorku.
- 15 września – uchwalono konstytucję Iraku.
- 16 września – zakończył się Światowy Szczyt ONZ w Nowym Jorku.
- 24 września – Huragan Rita uderzył w amerykańskie stany Teksas i Luizjana.
- 26 września – Irlandzka Armia Republikańska rozpoczęła zdawanie broni, realizując warunki porozumienia wielkopiątkowego.
- 28 września – Departament Obrony Stanów Zjednoczonych ostatecznie zaaprobował wprowadzenie do produkcji seryjnej samolotów V-22 Osprey.
- 30 września
- duński dziennik Jyllands-Posten zamieścił na swych łamach kontrowersyjne karykatury Mahometa.
- uchwalono nowy statut autonomii Katalonii.
- 1 października – w wyniku zamachów terrorystycznych na wyspie Bali zginęło 26 osób.
- 8 października
- trzęsienie ziemi w Indiach, Pakistanie i Afganistanie. Śmierć ponad 30 000 osób.
- otwarto odbudowany Most Wolności nad Dunajem w Nowym Sadzie (Serbia), zniszczony w czasie nalotów NATO w 1999 roku.
- 12 października – wystrzelono drugi w historii chiński statek kosmiczny Szenzhou VI, na jego pokładzie dwóch astronautów przez pięć dni przebywało w przestrzeni kosmicznej.
- 13 października – w walkach po ataku czeczeńskich separatystów na miasto Nalczyk zginęło 137 osób.
- 15 października
- nad zachodnim Atlantykiem uformował się huragan Wilma.
- obywatele Iraku przyjęli w referendum nową konstytucję.
- 19 października – rozpoczął się proces Saddama Husajna, oskarżonego o zbrodnie przeciwko ludzkości.
- 22 października
- huragan Wilma uderzył we wschodnie wybrzeże Meksyku, pozbawiając dziesiątki tysięcy ludzi dachu nad głową.
- w Nigerii 117 osób zginęło w katastrofie lotu Bellview 210.
- 25 października – masakra 85 muzułmanów w Tak Bai w Tajlandii.
- 27 października – we Francji wybuchły zamieszki po tym, jak zginęło dwóch nastolatków-imigrantów, którzy uciekając przed policją, ukryli się w stacji transformatorowej.
- 29 października – 61 osób zginęło w zamachach bombowych w New Delhi.
- 30 października – ponownie poświęcono kościół Marii Panny w Dreźnie, odbudowany po zniszczeniu w czasie bombardowania w 1945 roku.
- 1 listopada – Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, wyznaczając jego datę na 27 stycznia – rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau.
- 7 listopada
- 8 listopada – w Australii policja aresztowała 16 osób oskarżonych o przygotowywanie ataku terrorystycznego. Znaleziono broń i środki chemiczne służące do produkcji bomb podobnych do użytych w zamachach w Londynie w lecie 2005.
- 9 listopada
- Europejska Agencja Kosmiczna: w kierunku Wenus wysłana została sonda Venus Express.
- Amman, Jordania: w wyniku samobójczych zamachów bombowych na trzy hotele zginęło 60 osób, a ponad 100 zostało rannych.
- 10 listopada – został oddany do użytku Wielki Teleskop Południowoafrykański.
- 17 listopada – w wyborach prezydenckich na Sri Lance premier Mahinda Rajapakse pokonał byłego premiera Ranila Wickremesinghe.
- 18 listopada – po raz kolejny pobito rekord Guinnessa w przewracaniu kostek domina (Domino Day).
- 19 listopada
- Irak: masakra w Al-Hadisie.
- Albert II został intronizowany na księcia Monako.
- japońska sonda kosmiczna Hayabusa wylądowała na planetoidzie Itokawa.
- Mahinda Rajapaksa został prezydentem Sri Lanki.
- 21 listopada
- premier Izraela Ariel Szaron po opuszczeniu Likudu założył centrową partię Kadima.
- podczas swojej podróży do Azji George W. Bush jako pierwszy urzędujący prezydent USA złożył wizytę w Mongolii.
- 22 listopada – Angela Merkel została pierwszą w historii kobietą zaprzysiężoną na stanowisku kanclerza Niemiec.
- 23 listopada – uruchomiono metro w Valparaíso w Chile.
- 25 listopada – słowacka fujara pasterska została wpisana na listę Arcydzieł Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.
- 27 listopada
- Manuel Zelaya wygrał wybory prezydenckie w Hondurasie.
- w klinice we francuskim Amiens dokonano pierwszego w świecie przeszczepu fragmentu twarzy pacjentce pogryzionej przez psa.
- 30 listopada – Omar Bongo, najdłużej urzędujący afrykański prezydent (od 1967 roku), zwyciężył kolejny raz w wyborach prezydenckich w Gabonie.
- 4 grudnia – Nursułtan Nazarbajew wygrał po raz trzeci wybory prezydenckie w Kazachstanie.
- 5 grudnia – w Wielkiej Brytanii wszedł w życie Civil Partnership Act, przy czym pierwsze związki partnerskie par tej samej płci zarejestrowano dopiero 19 grudnia.
- 6 grudnia – w Teheranie w wyniku uderzenia samolotu w 10-kondygnacyjny budynek mieszkalny zginęło ponad 120 osób.
- 7 grudnia – na Teneryfie został aresztowany chorwacki zbrodniarz wojenny Ante Gotovina.
- 9 grudnia
- rozpoczęto budowę Gazociągu Północnego.
- w Londynie zakończono eksploatację piętrowych autobusów Routemaster.
- 10 grudnia
- w Nigerii w katastrofie lotu Sosoliso Airlines 1145 zginęło 108 osób, ocalały 2.
- w Sanya (Chiny) Islandka Unnur Birna Vilhjálmsdóttir zdobyła tytuł Miss Świata.
- wystartowała rosyjska telewizja informacyjna w języku angielskim Russia Today.
- 11 grudnia
- zakończyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich w Chile, do drugiej tury przeszli Michelle Bachelet (CPD) i Sebastián Piñera (RN).
- w miejscowości Leverstock Green na północ od Londynu doszło do serii silnych eksplozji w składzie paliw Buncefield należącym do spółki Total Texaco. Ranne zostały 43 osoby, ponad 2 tysiące ewakuowano.
- 15 grudnia – odbyły się wybory parlamentarne w Iraku.
- 17 grudnia – na szczycie UE w Brukseli osiągnięto porozumienie w sprawie unijnego budżetu na lata 2007-2013.
- 18 grudnia – Evo Morales Ayma został wybrany prezydentem Boliwii.
- 20 grudnia – Beniamin Netanjahu został przewodniczącym izraelskiego prawicowego ugrupowania Likud.
- 21 grudnia
- port lotniczy Ułan Bator otrzymał imię Czyngis-chana.
- weszła w życie brytyjska ustawa o związkach partnerskich (Civil Partnership Act). Tego samego dnia Elton John zawarł cywilny związek partnerski z Davidem Furnishem po 12 latach związku.
- 23 grudnia
- rozpoczął się konflikt czadyjsko-sudański.
- zakończyła swą działalność Sekcja polska radia BBC.
- w katastrofie lotu Azerbaijjan Airlines 217 na Morzu Kaspijskim zginęły wszystkie 23 osoby na pokładzie.
- 25 grudnia – w wyniku błędu pracowników doszło do uszkodzenia i wyłączenia reaktora nr 1 w jedynej na kontynencie afrykańskim elektrowni atomowej Koeberg w RPA.
- 28 grudnia – wyniesiono na orbitę satelitę GIOVE-A, pierwszego należącego do europejskiego systemu nawigacji satelitarnej Galileo.
[edytuj] Wydarzenia sportowe
- 20 marca – norweski skoczek narciarski Bjørn Einar Romøren ustanowił rekord świata na skoczni Letalnica (239 m.)
- 25 maja – FC Liverpool z Jerzym Dudkiem w bramce pokonał A.C. Milan w rozgrywanym w Stambule finale Ligi Mistrzów UEFA.
- 14 czerwca – w Atenach, Jamajczyk Asafa Powell ustanowił rekord świata w biegu na 100 m wynikiem 9,77 s.
- 1 lipca – w Saint-Denis, płotkarka Anna Jesień ustanowiła rekord Polski w biegu na 400 m ppł. wynikiem 53,96 s.
- 6 lipca – Londynowi przyznano prawo organizacji Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012.
- 19 lipca – Czech Ondřej Sosenka na torze kolarskim Kryłatskoje w Moskwie ustanowił kolarski rekord świata w jeździe godzinnej (49,700 km).
- 22 lipca – Rosjanka Jelena Isinbajewa podczas mityngu w Londynie jako pierwsza kobieta osiągnęła wysokość 5 metrów w skoku o tyczce.
- 10 września – Tony Rickardsson został indywidualnym mistrzem świata na żużlu.
- 25 września – polskie siatkarki pokonując Włoszki 3:1 obroniły tytuł mistrzyń Europy z 2003 z Turcji.
- wrzesień – Polacy zdobyli pierwsze miejsce w grze komputerowej Counter-Strike 1.6 na WCG.
- 12 października – Manchester: w meczu eliminacyjnym do mistrzostw świata Anglia pokonała Polskę 2:1.
- 24 października – powstała gra Club Penguin.
[edytuj] Dane statystyczne
- Ludność świata: 6,456,443,080[2]
- Stopa bezrobocia w Polsce (koniec czerwca): 18,0%
- Stopa bezrobocia w Polsce (koniec grudnia): 17,6%[3]
- Stopa inflacji w Polsce: 2,1%[potrzebne źródło]
[edytuj] Zmarli
- 1 stycznia – Shirley Chisholm, amerykańska polityk, pierwsza Afroamerykanka wybrana do Kongresu (ur. 1924)
- 11 stycznia – Jerzy Pawłowski, polski szermierz, pięciokrotny medalista Igrzysk Olimpijskich (ur. 1932)
- 17 stycznia
- Virginia Mayo, amerykańska aktorka (ur. 1920)
- Zhao Ziyang, chiński polityk, sekretarz generalny Komunistycznej Partii Chin (ur. 1919)
- 20 stycznia – Jan Nowak-Jeziorański, polski polityk i dziennikarz (ur. 1914)
- 25 stycznia
- Stanisław Albinowski, polski ekonomista, publicysta i dziennikarz ekonomiczny (ur. 1923)
- Philip Johnson, amerykański architekt (ur. 1906)
- 27 stycznia – Paweł Berger, polski klawiszowiec, kompozytor, współzałożyciel zespołu Dżem (ur. 1950)
- 31 stycznia – Jan Mulak, polski trener lekkoatletyczny, twórca Wunderteamu (ur. 1914)
- 3 lutego – Zurab Żwania, gruziński polityk; w latach 2003 – 2005 premier tego kraju (ur. 1963)
- 4 lutego – Jerzy Makles, polski trener lekkoatletyczny, członek Wunderteamu, trener kadry ZEA, inicjator Cross'ów Ostrzeszowskich (ur. 1932)
- 8 lutego – Jimmy Smith, amerykański muzyk jazzowy (ur. 1925 lub 1928)
- 10 lutego – Arthur Miller, amerykański dramaturg (ur. 1915)
- 11 lutego – Jack L. Chalker, amerykański pisarz science-fiction (ur. 1944)
- 13 lutego – Łucja dos Santos (ur.1907)
- 14 lutego – Rafik Hariri, libański polityk, premier Libanu (ur. 1944)
- 15 lutego – Bogdan Chojna, polski przedsiębiorca, twórca konkursu Teraz Polska (ur. 1953)
- 21 lutego – Zdzisław Beksiński, polski malarz, rzeźbiarz, fotografik i artysta posługujący się grafiką komputerową (ur. 1929)
- 3 marca – Rinus Michels, holenderski trener piłkarski, z reprezentacją Holandii wicemistrz świata i mistrz Europy (ur. 1928)
- 6 marca – Hans Bethe, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (ur. 1906)
- 11 marca – Karen Wynn Fonstad, wybitna amerykańska kartografka. Wydała w 1981 roku Atlas Śródziemia.
- 22 marca
- Edward Moskal, polski działacz polonijny w USA, przewodniczący Kongresu Polonii Amerykańskiej (ur. 1924)
- Kenzo Tange, japoński architekt (ur. 1913)
- 26 marca – Paul Hester, perkusista australijskiego zespołu Crowded House (popełnił samobójstwo) (ur. 1959)
- 2 kwietnia – Jan Paweł II, (Karol Wojtyła), polski duchowny katolicki, arcybiskup krakowski, kardynał, papież (ur. 1920)
- 5 kwietnia – Saul Bellow, amerykański pisarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (ur. 1915)
- 6 kwietnia – Rainier III, książę Monako (ur. 1923)
- 9 kwietnia – Jerzy Grzegorzewski, polski reżyser i scenograf teatralny (ur. 1939)
- 17 kwietnia – Rajmund Kaczyński, polski fizyk, żołnierz Armii Krajowej, ojciec Lecha i Jarosława Kaczyńskich (ur. 1922)
- 23 kwietnia – Romano Scarpa, rysownik, najsłynniejszy włoski twórca komiksów z Kaczorem Donaldem i Myszką Miki (ur. 1927)
- 26 kwietnia – Maria Schell, austriacka aktorka (ur. 1926)
- 29 kwietnia – William Joseph Bell, amerykański scenarzysta filmowy (ur. 1927)
- 8 maja – Małgorzata Lorentowicz, polska aktorka filmowa i teatralna (ur.1927)
- 30 maja – Tomasz Pacyński, polski pisarz (ur. 1958)
- 1 czerwca – George Mikan, amerykański koszykarz, 4-krotny mistrz NBA (ur. 1924)
- 10 czerwca – Tadeusz Bolduan, polski dziennikarz, kaszubski działacz (ur. 1930)
- 11 czerwca – Henryk Kluba, polski aktor (ur. 1931)
- 18 czerwca – Zbigniew Kotański, polski geolog (ur. 1927)
- 20 czerwca – Jack Kilby, amerykański fizyk, wynalazca układu scalonego, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (ur. 1923)
- 24 czerwca – Paul Winchell, amerykański aktor dubbingowy, znany jako głos Gargamela i Dicka Dastardlay'a (ur. 1922)
- 6 lipca – Claude Simon, francuski pisarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (ur. 1913)
- 8 lipca – Eugeniusz Priwieziencew, polski aktor (ur. 1946)
- 21 lipca
- Andrzej Grubba, polski tenisista stołowy (ur. 1958)
- Stanisław Stomma, polski publicysta i działacz katolicki (ur.1908)
- 1 sierpnia – Fahd ibn Abd al-Aziz as-Saud, król Arabii Saudyjskiej (ur. 1923)
- 3 sierpnia – Mariusz Szczerski, polski muzyk i wokalista zespołu Honor (ur. 1970)
- 16 sierpnia – Roger Louis Schutz-Marsauche, brat Roger, szwajcarski duchowny ewangelicki, założyciel ekumenicznej Wspólnoty Taizé (ur. 1915)
- 18 sierpnia – Krzysztof Raczkowski, polski muzyk, perkusista (ur. 1970)
- 25 sierpnia – Peter Glotz, niemiecki socjolog, działacz Związku Wypędzonych (ur. 1939)
- 31 sierpnia – Józef Rotblat, polski fizyk i radiobiolog, współzałożyciel i lider Pugwash, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1995 roku (ur. 1908)
- 16 września
- Arkadiusz Gołaś, polski siatkarz, reprezentant Polski (ur. 1981)
- Jerzy Sołtan, polski architekt, profesor Uniwersytetu Harvarda (ur. 1913)
- 19 września – Ks. Edward Nawrot, proboszcz parafii pw. św. Michała Archanioła i Wniebowzięcia NMP w Kiekrzu (ur. 1947)
- 20 września – Szymon Wiesenthal, żydowski działacz, tropiciel hitlerowskich zbrodniarzy wojennych (ur. 1908)
- 22 września – Janusz Bukowski, polski aktor i reżyser (ur. 1941)
- 1 października – Szymon Jędrzejczak, pływak polski, brat Otylii Jędrzejczak (ur. 1986)
- 8 października – Andrzej Jakóbiec, polski trębacz jazzowy (ur. 1943)
- 9 października – Waldemar Wróblewski, polski kompozytor i aranżer (ur. 1959)
- 11 października – Edward Szczepanik, polski polityk, ostatni premier polskiego rządu na uchodźstwie (ur. 1915)
- 25 października – Mira Kubasińska, polska wokalistka blues-rockowego zespołu Breakout (ur. 1944)
- 27 października – Ewa Zaleska, naczelna konińska działaczka "Solidarności" (ur. 1949)
- 5 listopada – John Fowles, angielski pisarz (ur. 1926)
- 6 listopada – Augustyn Jankowski, polski zakonnik, biblista, opat klasztoru benedyktynów w Tyńcu (ur. 1916)
- 17 listopada – Marek Perepeczko, polski aktor (ur. 1942)
- 24 listopada
- Alfred Gauda, lubelski muzealnik, etnograf, grafik (ur. 1940)
- Pat Morita, amerykański aktor (ur. 1932)
- 25 listopada – Richard Burns, angielski kierowca rajdowy (ur. 1971)
- 11 grudnia – Maria Kaniewska, polska reżyser (ur. 1911)
- 28 grudnia – Kerry Packer, australijski przedsiębiorca, właściciel imperium medialnego (ur. 1937)
[edytuj] Zdarzenia astronomiczne
- 1 stycznia – kometa Machholza
- 8 kwietnia – obrączkowe zaćmienie Słońca (widoczne nad południowym Pacyfikiem)
- 3 października – obrączkowe zaćmienie Słońca (północna Portugalia, Hiszpania, wschodnia Afryka)
- 8 października – duża aktywność roju Drakonidów
- 17 października – zaćmienie Księżyca
[edytuj] Nagrody Nobla
- z fizyki – Roy Glauber, John Hall, Theodor Hänsch
- z chemii – Yves Chauvin, Robert H. Grubbs, Richard R. Schrock
- z medycyny – Robin Warren, Barry Marshall
- z literatury – Harold Pinter
- nagroda pokojowa – Mohamed ElBaradei, Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej
- z ekonomii – Robert Aumann, Thomas Schelling
[edytuj] Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 3 lutego
- Ostatki: 8 lutego
- Popielec: 9 lutego
- Niedziela Palmowa: 20 marca
- Wielki Czwartek: 24 marca
- Wielki Piątek: 25 marca
- Wielka Sobota: 26 marca
- Wielkanoc: 27 marca
- Poniedziałek wielkanocny: 28 marca
- Wniebowstąpienie: 8 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 15 maja
- Boże Ciało: 26 maja
[edytuj] Zobacz też
