17 mei

17 mei is de 137ste dag van het jaar (138ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 228 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1642 - De stad Montréal wordt gesticht onder de naam Ville Marie. Het is de derde nederzetting in de kolonie Nieuw-Frankrijk.
  • 1978 - In 's-Hertogenbosch wordt de eerste glasbak van Nederland geplaatst.

•  Gezondheid
  • 1990 - De WHO schrapt homoseksualiteit uit de lijst van geestesziekten.

•  Infrastructuur
  • 1920 - Het eerste verkeersvliegtuig landt op Schiphol.

•  Muziek
  • 1846 - Adolphe Sax vraagt octrooi aan op de saxofoon.

•  Oorlog
  • 1940 - Tweede Wereldoorlog: De Duitsers bombarderen Middelburg waarop Zeeland, drie dagen na de rest van Nederland, capituleert.
  • 1940 - Tweede Wereldoorlog: Duitsland bezet Brussel.
  • 1943 - Tweede Wereldoorlog: 617 squadron van de Royal Air Force breekt met Operatie Chastise twee dammen in het Duitse Ruhrgebied.

•  Politiek
  • 1940 - Hitler bepaalt dat Nederland geen militair, maar een civiel Duits bestuur zal krijgen.
  • 1945 - De Stichting van de Arbeid wordt opgericht, een overlegorgaan tussen overheid, werkgevers en werknemers.
  • 1954 - Het Amerikaanse Hooggerechtshof geeft een arrest in de zaak Brown vs. The Board of Education waardoor de Amerikaanse middelbare scholen gedesegregeerd worden.
  • 1957 - Massabijeenkomst bij het Lincoln Memorial te Washington. Sprekers o.a. dr. Martin Luther King jr.
  • 1989 - In Peking demonstreren een miljoen mensen voor democratische hervormingen.
  • 2004 - Vanaf 17 mei mogen in de Amerikaanse deelstaat Massachusetts mensen van hetzelfde geslacht met elkaar in het huwelijk treden.

•  Religie
  • 352 - Paus Liberius volgt Julius I op, tijdens zijn pontificaat steunt hij het arianisme en verwerpt de Geloofsbelijdenis van Athanasius.
  • 1570 - Paus Pius V creëert zestien nieuwe kardinalen, onder wie de Italiaanse bisschop van Sant'Agata dei Goti Felice Peretti Montalto en de in 1772 zalig verklaarde Italiaanse bisschop van Piacenza Paolo Burali d'Arezzo.
  • 1706 - Paus Clemens XI creëert twintig nieuwe kardinalen, onder wie de curieprelaat Lorenzo Corsini.
  • 2003 - Oprichting van de Rooms-katholieke Bisschoppelijke Hiërarchie in Kazachstan met het Aartsbisdom Astana en de bisdommen Almaty en Karaganda.

•  Sport
  • 1937 - In Solna wordt het Råsunda Stadion geopend.
  • 1975 - Het Nederlands voetbalelftal speelt in Frankfurt met 1-1 gelijk tegen regerend wereldkampioen West-Duitsland in een vriendschappelijke wedstrijd. Herbert Wimmer en Wim van Hanegem maken de doelpunten.
  • 2000 - Galatasaray wint de UEFA Cup. In de finale in Kopenhagen zegeviert de Turkse voetbalclub na strafschoppen (4-1) ten koste van het Engelse Arsenal.
  • 2006 - Barcelona wint de Champions League. In de finale in Parijs wint Barça van Arsenal met 2-1.
  • 2009 - SC Heerenveen wint de KNVB beker door te winnen van FC Twente. De Friezen winnen na strafschoppen, nadat het na verlening 2-2 staat. Het is de eerste hoofdprijs voor de club uit Heerenveen

•  Wetenschap en technologie
  • 1630 - De Italiaanse astronoom Niccolò Zucchi ontdekt de ringen om de planeet Jupiter.
  • 1979 - In Tennessee wordt de hoogste spanning ooit opgewekt: 3,215 * 10⁸ volt.

Geboren

Frederik II Gonzaga,
geboren 1500

Edward Jenner,
geboren 1749

• 1500 - Federico II Gonzaga, Italiaans markgraaf (overleden 1540)
• 1749 - Edward Jenner, Brits arts en ontdekker van het vaccinatieprincipe (overleden 1823)
• 1821 - Sebastian Kneipp, Duits geestelijke en alternatief genezer (overleden 1897)
• 1836 - Virginie Loveling, Vlaams schrijfster (overleden 1923)
• 1836 - Wilhelm Steinitz, Tsjechisch-Oostenrijks schaker (overleden 1900)
• 1883 - Cor Bruijn, Nederlands schrijver van streekromans (overleden 1978)
• 1866 - Erik Satie, Frans componist en pianist (overleden 1925)
• 1889 - Alfonso Reyes, Mexicaans schrijver (overleden 1959)
• 1904 - Jean Gabin, Frans filmacteur (overleden 1976)
• 1911 - Maureen O'Sullivan, Iers actrice (overleden 1998)
• 1912 - Archibald Cox, Amerikaans advocaat, hoogleraar en openbaar aanklager (overleden 2004)
• 1918 - Birgit Nilsson, Zweeds sopraan (overleden 2005)
• 1919 - Antonio Aguilar, Mexicaans zanger en acteur (overleden 2007)
• 1920 - Adhémar d'Alcantara, Belgisch politicus en burgemeester (overleden 2012)
• 1921 - Pete Felleman, eerste Nederlandse diskjockey (overleden 2000)
• 1924 - Othón Salazar, Mexicaans onderwijzer, activist en politicus (overleden 2008)
• 1925 - Michel de Certeau, Frans jezuïet en wetenschapper (overleden 1986)
• 1926 - Tenniel Evans, Brits acteur (overleden 2009)
• 1928 - Idi Amin, Oegandees dictator (overleden 2003)
• 1929 - Cees Slinger, Nederlands jazzpianist (overleden 2007)
• 1929 - Piet Wijn, Nederlands striptekenaar (overleden 2010)
• 1931 - David Clapham, Zuid-Afrikaans autocoureur (overleden 2005)
• 1932 - Miloslav Vlk, Tsjechisch kardinaal-aartsbisschop van Praag
• 1933 - Thérèse Steinmetz, Nederlands zangeres, actrice en kunstschilderes
• 1935 - Dennis Potter, Engels toneelschrijver (overleden 1994)
• 1936 - Philippe Boesmans, Belgisch componist
• 1936 - Dennis Hopper, Amerikaans acteur en regisseur (overleden 2010)
• 1936 - Herman Verbeek, Nederlands priester en politicus
• 1938 - Willem Levelt, Nederlands psycholinguïst
• 1938 - Trinus Riemersma, Fries schrijver
• 1938 - André Valardy, Belgisch acteur, komiek en filmregisseur (overleden 2007)
• 1939 - Wim de Bie, Nederlands televisiemaker en schrijver
• 1939 - Giovanni Trapattoni, Italiaans voetballer en voetbaltrainer
• 1940 - Alan Kay, Amerikaans informaticus
• 1942 - Tom Turesson, Zweeds voetballer (overleden 2004)
• 1945 - Leah Thys, Vlaams actrice
• 1946 - Udo Lindenberg, Duits zanger
• 1948 - Mikko Kozarowitzky, Fins autocoureur
• 1948 - Ivan Wolffers, Nederlands arts en schrijver van medische boeken
• 1949 - Alphonse Constantin, Belgisch voetbalscheidsrechter
• 1950 - Janez Drnovšek, president van Slovenië (overleden 2008)
• 1951 - Frank Visser, Nederlands rechter (De Rijdende Rechter)
• 1952 - Jody Pijper, Nederlands zangeres
• 1953 - Jack de Heer, Nederlands-Canadees ijshockeyer
• 1955 - Bill Paxton, Amerikaans acteur
• 1956 - Sugar Ray Leonard, Amerikaans bokser
• 1956 - Bob Saget, Amerikaans acteur en televisiepresentator
• 1956 - Dave Sim, Canadees striptekenaar
• 1957 - Peter Høeg, Deens schrijver
• 1957 - Paul van Kemenade, Nederlands jazzsaxofonist
• 1957 - Dirk De Nef, Belgisch componist en dirigent
• 1961 - Enya, Iers zangeres
• 1964 - Michiel Braam, Nederlands jazzpianist
• 1966 - Jasper Faber, Nederlands acteur
• 1967 - Kelsey Nakanelua, sprinter uit Amerikaans-Samoa
• 1969 - Anjelina Belakovskaia, Oekraïens-Amerikaans schaakster
• 1969 - José Chamot, Argentijns voetballer
• 1970 - Jordan Knight, Amerikaans zanger (New Kids on the Block)
• 1971 - Stella Jongmans, Nederlands atlete
• 1971 - Ronny Mosuse, Vlaams zanger en presentator
• 1971 - Máxima Zorreguieta, Argentijns-Nederlands prinses
• 1972 - Erik-Jan Rosendahl, Nederlands radio-co-host
• 1972 - Natascha Scheffers, Nederlands zangeres (Close II You)
• 1973 - Josh Homme, Amerikaans muzikant (Queens of the Stone Age) en producer
• 1973 - Michiel de Jong, Nederlands acteur
• 1974 - Andrea Corr, Iers zangeres (The Corrs)
• 1974 - Damiano Tommasi, Italiaans voetballer
• 1976 - Kirsten Vlieghuis, Nederlands zwemster
• 1977 - Anders Södergren, Zweeds langlaufer
• 1979 - Jepkorir Aiyabei, Keniaans atlete
• 1980 - Fredrik Kessiakoff, Zweeds wielrenner
• 1980 - Aleksandr Mojsejenko, Oekraïens schaker
• 1981 - Beñat Albizuri, Spaans wielrenner
• 1981 - Shiri Maimon, Israëlisch zangeres
• 1981 - Julia Soldatova, Russisch kunstschaatsster
• 1982 - Tony Parker, Belgisch-Frans basketballer
• 1983 - Nicky Hofs, Nederlands voetballer
• 1983 - Danko Lazović, Servisch voetballer
• 1983 - Manuel Olmedo, Spaans atleet
• 1984 - Cristian Bolaños, Costa Ricaans voetballer
• 1984 - Alden Susa, Nederlands journalist en acteur
• 1985 - Emil Sitoci, Nederlands professioneel worstelaar
• 1985 - Greg Van Avermaet, Belgisch wielrenner
• 1986 - Marcello Puglisi, Italiaans autocoureur
• 1986 - Erin Richards, Welsh actrice
• 1986 - Drew Roy, Amerikaans acteur
• 1987 - Edvald Boasson Hagen, Noors wielrenner
• 1987 - Aleandro Rosi, Italiaans voetballer
• 1988 - Granddi Ngoyi, Frans voetballer
• 1988 - Nikki Reed, Amerikaans actrice en scriptschrijfster
• 1989 - Armaan Ebrahim, Indiaas autocouruer
• 1989 - Tim Sluiter, Nederlands golfer

Overleden

Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord,
overleden 1838

Donna Summer in 1977,
overleden 2012

Warda Al-Jazairia,
overleden 2012

• 290 - Sima Yan (54), keizer van het Chinese Keizerrijk
• 1395 - Maria van Hongarije (~25), koningin van Hongarije
• 1592 - Paschalis Baylon (52), Spaans heilige en Franciscaans broeder
• 1803 - Karel Willem van Nassau-Usingen (67), vorst van Nassau-Usingen
• 1838 - Charles-Maurice de Talleyrand (84), Frans diplomaat
• 1888 - Frederik Jacob Willem van Pallandt van Keppel (62), Nederlands politicus
• 1908 - Henri François Rikken (44), Surinaams prozaschrijver
• 1927 - Emiel-Jan Seghers (71), Belgisch bisschop van Gent
• 1935 - Paul Dukas (69), Frans componist
• 1936 - Joannes Jansen (68), Nederlands aartsbisschop van Utrecht
• 1959 - Jerry Unser (26), Amerikaans autocoureur
• 1961 - Frans Van Cauwelaert (81), Belgisch politicus
• 1969 - Josef Beran (80), Tsjechisch kardinaal-aartsbisschop van Praag
• 1986 - Herma Szabo (84), Oostenrijks kunstschaatsster
• 1991 - G. Evelyn Hutchinson (88), Brits-Amerikaans zoöloog en ecoloog
• 2000 - Donald Coggan (90), Anglicaans aartsbisschop van Canterbury
• 2002 - Ladislao Kubala (74), Hongaars voetballer
• 2004 - Willem Endstra (51), Nederlands vastgoedmagnaat
• 2004 - Jørgen Nash (84), Deens kunstenaar
• 2004 - Tony Randall (84), Amerikaans acteur
• 2004 - Enrique Zobel (77), Filipijns zakenman
• 2005 - Pieter Andriessen (62), Vlaams musicoloog
• 2005 - Luc-Peter Crombé (85), Vlaams kunstschilder
• 2005 - Piero Dorazio (77), Italiaans kunstschilder
• 2007 - Lloyd Alexander (83), Amerikaans (kinderboeken)schrijver
• 2009 - Mario Benedetti (88), Uruguayaans schrijver, dichter, journalist en criticus
• 2009 - Peter Slabakov (86), Bulgaars filmacteur en politicus
• 2010 - Yvonne Loriod (86), Frans pianiste
• 2010 - Rafael Nantes (53), Filipijns politicus
• 2010 - Bobbejaan Schoepen (85), Vlaams zanger, gitarist, acteur en pretparkdirecteur
• 2010 - Fritz Sennheiser (98), Duits elektrotechnicus en oprichter van het familiebedrijf Sennheiser Electronic
• 2010 - Walasse Ting (80), Chinees-Amerikaans kunstschilder
• 2011 - Joseph Galibardy (96), Indiaas hockeyer
• 2012 - Warda Al-Jazairia (72), Algerijns zangeres en actrice
• 2012 - Patrick Mafisango (32), Rwandees voetballer
• 2012 - Donna Summer (63), Amerikaans zangeres, songwriter en artieste

Viering/herdenking

• Noorwegen - Nationale feestdag
• Werelddag voor telecommunicatie
• Internationale Dag tegen Homofobie
• rooms-Katholieke kalender:
  • Heilige Paschal(is) Baylon († 1592)
  • Heilige Dietmar (van Neumünster) († 1152)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1935 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 5 °C
• 1925 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 22 °C
• 1935 - Laagste minimumtemperatuur -1,1 °C
• 1925 - Hoogste maximumtemperatuur 28,6 °C
• 1926 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 12,3 m/s
• 1998 - Langste zonneschijnduur 14,8 uur
• 1972 - Langste neerslagduur 15,1 uur
• 1955 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 21,6 mm
• 1905 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 45 %

België

Dagrecords

• 1891 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 4,6 °C.
• 1925 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 22,4 °C.
• 1891 - Laagste minimumtemperatuur 1,6 °C.
• 1945 - Hoogste maximumtemperatuur 28,5 °C.
• 1903 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 12,5 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1923 - Sneeuw in de streek rond Stavelot
• 1955 - Tornado in de streek tussen Aalst en Oudenaarde met schade op verschillende plaatsen
• 1997 - 102 mm neerslag in Mürringen (Büllingen)

Bronnen, noten en/of referenties