1 maart

1 maart is de 60ste dag van het jaar (61ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 305 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1565 - Rio de Janeiro wordt gesticht.
  • 1901 - De Wuppertaler Schwebebahn wordt geopend.
  • 1932 - Charles Lindberghs zoon wordt gekidnapt.
  • 1983 - De cent wordt afgeschaft in Nederland. Het muntje wordt amper gebruikt en is te duur: 1 cent maken kost 3 cent.
  • 1984 - De twee belangrijkste verdachten van de ontvoeringszaak van Alfred Heineken en zijn chauffeur worden aangehouden in Parijs.
  • 1991 - Voor de Keniaanse kust zinkt een vrachtschip met vluchtelingen uit Somalië aan boord: 150 doden en 100 vermisten.
  • 1994 - In Groot-Brittannië komt aan het licht dat de beroemde foto van het monster van Loch Ness uit 1934 een vervalsing is.
  • 2003 - Al Qaida-kopman Khalid Sheikh Mohammed wordt gearresteerd in Pakistan.
  • 2007 - Dag van zelfbeschadiging of Self Injury Awareness Day.

•  Kunst & cultuur
  • 1972 - Franz, de eerste film over het leven van Jacques Brel, gaat in Brussel in première.
  • 2008 - De finale van Idols 4 wordt gehouden, gepresenteerd door Martijn Krabbé en Wendy van Dijk.

•  Oorlog
  • 317 - Eerste burgeroorlog tussen Licinius en Constantijn de Grote eindigt met een overwinning voor Constantijn. Licinius blijft keizer, maar moet zijn medekeizer Aurelius Valerius Valens executeren.
  • 1444 - Skanderbeg wordt uitgeroepen tot leider van het Albanese verzet.
  • 1562 - De Franse religieuze oorlog begint met een bloedbad, waarbij 1000 Hugenoten in Vassy worden vermoord.

•  Politiek
  • 293 - Keizer Diocletianus verdeelt het Romeinse Rijk en vormt in Milaan de Tetrarchie ("heerschappij van vier"). Constantius I "Chlorus" en Galerius worden benoemd tot Caesar.
  • 350 - Vetranio wordt in Illyricum tot Caesar gekozen. Hij onderhandelt met keizer Constantius II en sluit een verbond met Magnentius.
  • 1757 - Moordaanslag door Robert François Damiens op Lodewijk XV van Frankrijk.
  • 1796 - In Den Haag komt de eerste democratisch gekozen Nederlandse volksvertegenwoordiging bijeen.
  • 1815 - Napoleon keert terug naar Frankrijk na zijn ballingschap op Elba.
  • 1855 - In Mexico begint de Revolutie van Ayutla.
  • 1931 - Japan installeert ex-keizer Pu Yi van China als staatshoofd van de marionettenstaat Mantsjoekwo.
  • 2005 - Het Amerikaans Hooggerechtshof bepaalt dat het ter dood veroordelen van minderjarigen ongrondwettelijk is.

•  Religie
  • 391 - Keizer Theodosius I laat de Tempel van Vesta op het Forum Romanum sluiten. De orde van de Vestaalse Maagden wordt ontbonden en het "eeuwige vuur" van de godin Vesta wordt gedoofd.
  • 1841 - Paus Gregorius XVI creëert één nieuwe kardinaal.

•  Sport
  • 1981 - Na de wedstrijd tegen Hércules CF wordt FC Barcelona-speler Quini door twee mannen met een pistool overvallen en ontvoerd.
  • 1992 - Jenny Thompson scherpt in Indianapolis het wereldrecord op de 100 meter vrije slag aan tot 54,48. De mondiale toptijd was met 54,73 in handen van Kristin Otto.

•  Wetenschap en technologie
  • 1896 - Antoine Henri Becquerel ontdekt het fenomeen radioactiviteit.
  • 1936 - De bouw van de Hoover Dam wordt afgerond.
  • 2005 - Lancering van het eerste ruimteschip met zonnezeilen: de Cosmos 1.

Geboren

Caroline van Brandenburg-Ansbach
geboren in 1683

Yitchzak Rabin
geboren in 1922

• 1683 - Caroline van Brandenburg-Ansbach, Duitse echtgenote van George II van Groot-Brittannië (overleden 1737)
• 1690 - Victor Amadeus I van Savoye-Carignano, prins van Savoye (overleden 1741)
• 1810 - Frédéric Chopin, Frans-Pools componist en pianist (overleden 1849)
• 1818 - Adriaan De Braekeleer, Belgisch kunstschilder (overleden 1904)
• 1850 - Raphaela Maria Porras, Spaans heilige van de Rooms-Katholieke kerk (overleden 1925)
• 1858 - Georg Simmel, Duits filosoof en socioloog (overleden 1918)
• 1868 - Sophie Chotek, echtgenote van Aartshertog Frans Ferdinand van Oostenrijk-Este (overleden 1914)
• 1886 - Julius Gustaaf Arnout Koenders, Surinaams onderwijzer en schrijver (overleden 1957)
• 1886 - Oskar Kokoschka, Tsjechisch schilder, graficus en schrijver (overleden 1980)
• 1879 - Aleksandar Stambolijski, Bulgaars politicus (overleden 1923)
• 1899 - Erich von dem Bach-Zelewski, Duits SS-officier en Holocaustpleger (overleden 1972)
• 1903 - Jaap Boot, Nederlands atleet (overleden 1986)
• 1904 - Glenn Miller, Amerikaans jazztrombonist, bigbandleider en arrangeur (overleden 1944)
• 1910 - David Niven, Brits acteur (overleden 1983)
• 1911 - Harry Golombek, Brits schaker (overleden 1995)
• 1912 - Boris Tsjertok, Russisch ruimtepionier (overleden 2011)
• 1914 - Ralph Ellison, Amerikaans schrijver (overleden 1994)
• 1914 - Viljo Heino, Fins atleet (overleden 1998)
• 1915 - Joop Klant, Nederlands prozaschrijver en econoom (overleden 1994)
• 1919 - Leroy Warriner, Amerikaans autocoureur (overleden 2003)
• 1921 - Terence James Cooke, Amerikaans kardinaal-aartsbisschop van New York (overleden 1983)
• 1922 - Yitzchak Rabin, Israëlisch generaal, diplomaat, politicus (o.a. premier) en Nobelprijswinnaar (overleden 1995)
• 1925 - Juul Zandbergen, Nederlands oud-burgemeester en verzetsman (overleden 2008)
• 1926 - Jan Eijkelboom, Nederlands schrijver, journalist, dichter (overleden 2008)
• 1927 - Harry Belafonte, Amerikaans acteur en zanger
• 1930 - Siep Martens, president van de Hoge Raad der Nederlanden (overleden 2001)
• 1930 - Gastone Nencini, Italiaans wielrenner (overleden 1980)
• 1931 - Lamberto Dini, Italiaans politicus
• 1934 - Jean-Michel Folon, Belgisch kunstenaar (overleden 2005)
• 1936 - Karel Eykman, Nederlands schrijver
• 1936 - Helmut Kuhnert, (Oost-)Duits langebaanschaatser
• 1936 - Willy Soemita, Surinaams politicus
• 1938 - Aart Staartjes, Nederlands acteur
• 1940 - David Broome, Brits springruiter
• 1943 - Benny Begin, Israëlisch geoloog en politicus
• 1943 - Ben Jipcho, Keniaans atleet
• 1943 - Piet Veerman, Nederlands zanger
• 1944 - Roger Daltrey, Brits zanger (o.a. The Who)
• 1945 - Dirk Benedict, Amerikaans acteur
• 1945 - Gordon Thomson, Amerikaans acteur (o.a. Dynasty)
• 1945 - Wilfried Van Moer, Belgisch voetballer en voetbalcoach
• 1946 - Jan Kodeš, Tsjechisch tennisser
• 1946 - Lana Wood, Amerikaans actrice
• 1947 - Alan Thicke, Amerikaans acteur
• 1948 - Slobodan Mitrić, Joegoslavisch geheimagent
• 1952 - Jean Blaute, Vlaams muzikant
• 1952 - Martin O'Neill, Noord-Iers voetballer en voetbalcoach
• 1954 - Catherine Bach, Amerikaans actrice
• 1954 - Ron Howard, Amerikaans acteur (Happy Days), regisseur (The Da Vinci Code) en filmproducent
• 1956 - Jan Van der Roost, Belgisch componist en dirigent
• 1958 - Bertrand Piccard, Zwitsers arts en luchtvaartpionier
• 1961 - Helen Vreeswijk, Nederlands jeugdauteur
• 1962 - Femke van Hove, Nederlands actrice
• 1963 - Hannu Jäntti, Fins voetballer
• 1963 - Arnold Oosterveer, Nederlands voetballer en voetbalmakelaar
• 1964 - Luis Medina Cantalejo, Spaans voetbalscheidsrechter
• 1964 - Paul Le Guen, Frans voetballer en voetbaltrainer
• 1966 - Susan Auch, Canadees schaatsster
• 1966 - Tibor Balog, Hongaars voetballer en voetbaltrainer
• 1967 - Romijn Conen, Nederlands acteur
• 1967 - George Eads, Amerikaans acteur
• 1967 - Aron Winter, Nederlands voetballer
• 1969 - Javier Bardem, Spaans acteur
• 1971 - Tyler Hamilton, Amerikaans wielrenner
• 1971 - André Karnebeek, Nederlands voetballer
• 1971 - Dick Norman, Belgisch tennisser
• 1972 - Sjerstin Vermeulen, Nederlands paralympisch sportster
• 1973 - Jack Davenport, Brits acteur
• 1974 - Mark-Paul Gosselaar, Amerikaans acteur (o.a. NYPD Blue)
• 1974 - Alessandro Petacchi, Italiaans wielrenner
• 1977 - Rens Blom, Nederlands atleet
• 1978 - Jensen Ackles, Amerikaans model en acteur
• 1979 - Katrin Zeller, Duits langlaufster
• 1981 - Maksim Pedos, Oekraïens schaatser
• 1982 - Gil da Cruz Trindade, Oost-Timorees atleet
• 1983 - Carlos Abellán, Spaans wielrenner
• 1983 - Daniel Carvalho, Braziliaans voetballer
• 1984 - Boško Janković, Servisch voetballer
• 1986 - Maurice Lede, Nederlands televisiepresentator
• 1987 - Daniël Stellwagen, Nederlands schaker
• 1987 - Hansen Tomas, Nederlands zanger
• 1988 - Jack Clarke, Brits autocoureur
• 1989 - Daniella Monet, Amerikaans actrice en zangeres
• 1989 - Edinho Pattinama, Nederlands voetballer
• 1989 - Jordão Pattinama, Nederlands voetballer
• 1991 - Jia Zongyang, Chinees freestyleskiër
• 1994 - Justin Bieber, Canadees zanger
• 1996 - Ye Shiwen, Chinees zwemster

Overleden

Anna Paulowna
overleden in 1865

• 492 - Paus Felix III (?), paus (van 483 tot 492)
• 965 - Paus Leo VIII (?), paus (van 963 tot 965)
• 1551 - Martin Bucer (59), Duits theoloog
• 1576 - Luis de Zúñiga y Requesens (47), Spaans landvoogd van de Nederlanden
• 1599 - Edzard II van Oost-Friesland (66), graaf van Oost-Friesland
• 1633 - George Herbert (39), Engels priester en dichter
• 1643 - Girolamo Frescobaldi (59), Italiaans componist en organist
• 1757 - Edward Moore (44), Engels (toneel)schrijver
• 1773 - Jan Wagenaar (63), Nederlands geschiedschrijver
• 1792 - Leopold II (44), keizer van het Heilige Roomse Rijk
• 1865 - Anna Paulowna (70), Russisch echtgenote van koning Willem II
• 1870 - Francisco Solano López (42), Paraguayaans dictator
• 1877 - James Butler Hickok (39), persoonlijkheid uit het vroegere Wilde Westen
• 1885 - Josip Pagliaruzzi (25), Sloveens dichter en schrijver
• 1895 - Pauline Musters (19), Nederlands danseres
• 1911 - Jacobus van 't Hoff (58), Nederlands scheikundige
• 1919 - James McNaught (48), Schots voetballer
• 1921 - Nicolaas I van Montenegro (79), eerste en laatste koning van Montenegro
• 1938 - Gabriele D'Annunzio (74), Italiaans schrijver en politicus
• 1947 - Jan Boogaard (25), Nederlands SS'er
• 1950 - Alfred Korzybski (70), Pools taalkundige
• 1952 - Mariano Azuela (79), Mexicaans schrijver en medicus
• 1963 - Jorge Daponte (39), Argentijns autocoureur
• 1979 - Mustafa Barzani (75), Vader der Koerden (Babê Kurda)
• 1984 - Peter Walker (71), Brits autocoureur
• 1987 - Wolfgang Seidel (60), Duits autocoureur
• 1989 - Josephine van Gasteren (71), Nederlands actrice
• 1989 - Henk van Stipriaan (64), Nederlands journalist en presentator
• 1995 - Jackie Holmes (74), Amerikaans autocoureur
• 1996 - Leen Valkenier (71), Nederlands schrijver, geestelijk vader van De Fabeltjeskrant
• 1998 - Aat van Noort (89), Nederlands atlete
• 1998 - Maurice Raichenbach (82), Pools-Frans dammer, wereldkampioen van 1933 tot 1945
• 1999 - Enneüs Heerma (54), Nederlands politicus
• 2001 - Hannie Termeulen (72), Nederlands zwemster
• 2005 - Cissy van Bennekom (93), Nederlands actrice
• 2006 - Lee Drollinger (78), Amerikaans autocoureur
• 2006 - Johnny Jackson (54), Amerikaans drummer (The Jackson 5)
• 2006 - Peter Osgood (59), Engels voetballer
• 2006 - Jack Wild (53), Brits acteur en zanger
• 2007 - Manuel Bento (58), Portugees voetbaldoelman
• 2007 - Ernst Stern (80), Nederlands theoloog
• 2009 - Jacques Lagroye (72), Frans historicus
• 2009 - François Martou (65), Waals vakbondsleider
• 2009 - Freddy Sijthoff (87), Nederlands uitgever en krantenmaker
• 2009 - Joan Turner (86), Brits actrice
• 2012 - Alice Arden (97), Amerikaans atlete
• 2012 - Henryk Bałuszyński (39), Pools voetballer
• 2012 - Lucio Dalla (68), Italiaans zanger, songwriter en muzikant
• 2012 - Mary Russell-Vick (89), Brits hockeyer

Viering/herdenking

• Bosnië en Herzegovina - Onafhankelijkheidsdag (sinds 1992)
• Bulgarije - Baba Marta (мартеница)
• Korea - Dag van de Onafhankelijkheidsbeweging (Samiljeol; 삼일절) (sinds 1919)
• Roemenië - Mărțișor
• Rooms-katholieke kalender:
  • Heilige Albin († 549)
  • Heilige Swidbert/Swiebert († 713), bisschop - Gedachtenis (in Bisdom Rotterdam en bisdom Utrecht)
  • Heilige David († c. 601), bisschop, apostel van Zuid-Wales en patroon van Wales. Deze dag heet in Wales St. David's.
  • Heilige Eudoxia († 2e eeuw)
  • Heilige Seth (Aartsvader)
  • Heilige Jonat(h)an (de Benjaminiet)
  • Heilige Marnock van Kilmarnock († c. 625)
• De Matronalia in het Oude Rome
• Het nieuwe jaar in het Oude Rome: vernieuwing van het Vestaalse vuur
• Complimentendag wordt in de wereld gevierd (begonnen in Nederland, later gevolgd door respectievelijk België en Noorwegen)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1929 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -3,2 °C
• 1960 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 10 °C
• 1929 - Laagste minimumtemperatuur -10,9 °C
• 1959 - Hoogste maximumtemperatuur 16,5 °C
• 1949 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 25,2 m/s
• 1929 - Langste zonneschijnduur 10 uur
• 1999 - Langste neerslagduur 13,1 uur
• 1999 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 29,9 mm
• 1932 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 40 %

België

Dagrecords

• 1888 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -5,5 °C
• 1870 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 11,7 °C
• 1888 - Laagste minimumtemperatuur -10,5 °C
• 1959 - Hoogste maximumtemperatuur 17,7 °C
• 1946 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 20 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1949 - Storm die veel schade veroorzaakt in het noordoosten van Europa, en in het bijzonder aan de Belgische kust, met in Ukkel windstoten tot 128 km/h. De erge schade aan de kust wordt onder andere veroorzaakt door de wind die uitzonderlijk loodrecht op de kust blaast en daardoor de vloed nog extra benadrukt. Langs bijna de hele kust zijn er overstromingen.

Bronnen, noten en/of referenties