20 september

20 september is de 263ste dag van het jaar (264ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 102 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

Inauguratie van Chester A. Arthur, 1881

•  Algemeen
  • 1924 - In Duitsland wordt het Gotische schrift officieel vervangen door het Latijnse.
  • 1982 - Een tornado vernietigt de dorpskern van het Luxemburgse dorp Léglise.

•  Kunst
  • 1946 - Eerste Filmfestival van Cannes.

•  Media
  • 1984 - Lancering van de krant "24 uur" in Vlaanderen; een tabloïd volksdagblad dat al op 26.10.1984 haar uitgave moet staken; "24 uur" werd zwaar geboycot door de dagbladverkopers die het niet namen dat het dagblad ook buiten hun circuit gedistribueerd werd.
  • 2003 - Veronica keert terug op televisie onder SBS Broadcasting BV.

•  Politiek
  • 1644 - Shunzhi, Keizer van China, verandert de hoofdstad van Shenyang naar Peking.
  • 1697 - De Vrede van Rijswijk wordt getekend.
  • 1850 - Slavenhandel wordt afgeschaft in het Amerikaanse District of Columbia.
  • 1870 - De Val van Rome zorgt voor de volledige ineenstorting van de Kerkelijke Staat.
  • 1881 - Chester A. Arthur legt de eed af als 21ste President van de Verenigde Staten.
  • 1966 - De installatie van het Boerenpartij-Eerste Kamerlid Hendrik Adams, die omstreden is vanwege zijn oorlogsverleden, leidt tot een handgemeen tussen hem en VVD-collega Jan Baas. Adams treedt korte tijd later af.
  • 1978 - Premier John Vorster van Zuid-Afrika maakt zijn aftreden bekend.

•  Religie
  • 1728 - Paus Benedictus XIII creëert twee nieuwe kardinalen.
  • 1784 - Paus Pius VI creëert één nieuwe kardinaal.

•  Sport
  • 1978 - In het eerste optreden sinds de verloren finale van het WK voetbal wint Nederland in Nijmegen met 3-0 van IJsland in de kwalificatiereeks voor het EK voetbal 1980.
  • 1979 - Oprichting van de Poolse voetbalclub Górnik Łęczna.
  • 2000 - Zwemster Inge de Bruijn verbetert bij de Olympische Spelen in Sydney haar eigen wereldrecord op de 100 meter vrije slag met driehonderdste van een seconde: van 53,80 naar 53,77.

•  Wetenschap en technologie
  • 1519 - Ferdinand Magellaan begint zijn reis rond de wereld.
  • 1839 - De eerste Nederlandse spoorweg, tussen Haarlem en Amsterdam, wordt in gebruik genomen.
  • 1932 - De naam Zuiderzee wordt officieel gewijzigd in IJsselmeer.
  • 1952 - Alfred Hershey en Martha Chase tonen aan dat DNA erfelijk materiaal bevat.
  • 1976 - Koning Boudewijn opent het eerste stuk metro in België, elf kilometer in Brussel.
  • 1991 - Bij Lelystad wordt een windmolenpark van 35 molens officieel in gebruik genomen.

Geboren

Rama V (L),
geboren in 1853

Rama VIII,
geboren in 1925

Richard Witschge,
geboren in 1969

Larsson,
geboren in 1971

• 1778 - Fabian Gottlieb von Bellingshausen, Russisch ontdekkingsreiziger (overleden 1852)
• 1826 - Frederik Willem Jacob van Aylva van Pallandt, Nederlands politicus (overleden 1906)
• 1830 - Yoshida Shoin, Japans diplomaat (overleden 1859)
• 1842 - James Dewar, Brits uitvinder van de thermosfles (overleden 1923)
• 1853 - Chulalongkorn (Rama V), koning van Thailand (overleden 1910)
• 1859 - Cyriel Buysse, Vlaams schrijver (overleden 1932)
• 1872 - Maurice Gamelin, Frans opperbevelhebber (overleden 1958)
• 1875 - Matthias Erzberger, Duits politicus (overleden 1921)
• 1877 - Armand Marsick, Belgisch componist, violist en dirigent (overleden 1959)
• 1878 - Upton Sinclair, Amerikaans schrijver (overleden 1968)
• 1880 - Ildebrando Pizzetti, Italiaans componist (overleden 1968)
• 1882 - Ossip Bernstein, Oekraïens schaker (overleden 1962)
• 1885 - Enrico Mizzi, Maltees nationalistisch politicus, premier van Malta (overleden 1950)
• 1891 - Henk Hemsing, Nederlands schoonspringer (overleden 1971)
• 1896 - Friedrich Sämisch, Duits schaker (overleden 1975)
• 1899 - Leo Strauss, Amerikaans filosoof (overleden 1973)
• 1900 - Willem Visser 't Hooft, Nederlands theoloog en eerste secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken (overleden 1985)
• 1905 - Abe Coleman, Pools-Amerikaans professioneel worstelaar (overleden 2007)
• 1914 - Marcel Kint, Belgisch wielrenner (overleden 2002)
• 1914 - Francis Steinmetz, Nederlands militair (overleden 2006)
• 1916 - Rudolf-August Oetker, Duitse ondernemer (overleden 2007)
• 1917 - Fernando Rey, Spaans acteur (overleden 1994)
• 1918 - Horace Gould, Brits autocoureur (overleden 1968)
• 1925 - Koning Rama VIII of Ananda Mahidol van Thailand (overleden 1946)
• 1926 - Frédéric Bastet, Nederlands archeoloog, kunsthistoricus, schrijver, essayist, dichter en biograaf (overleden 2008)
• 1927 - John Dankworth, Brits jazzcomponist, saxofonist en klarinettist (overleden 2010)
• 1930 - Eddie Bo, Amerikaans jazzmuzikant (overleden 2009)
• 1934 - Sophia Loren, Italiaans actrice
• 1937 - Monica Zetterlund, Zweeds zangeres en actrice (overleden 2005)
• 1939 - Walter Soethoudt, Vlaams schrijver en uitgever
• 1940 - Richard McDermott, Amerikaans schaatser
• 1942 - Robbe De Hert, Vlaams filmregisseur
• 1943 - Sani Abacha, Nigeriaans militair en politicus (overleden 1998)
• 1945 - Nico Dewalque, Belgisch voetballer
• 1947 - Mia Martini, Italiaans zangeres (overleden 1995)
• 1948 - George R.R. Martin, Amerikaans auteur
• 1949 - Jan Hendriks, Nederlands gitarist
• 1950 - Charlie Aptroot, Nederlands politicus
• 1951 - Henk Hofstede, Nederlands muzikant
• 1952 - Jos Geysels, Vlaams politicus
• 1956 - Gary Cole, Amerikaans acteur
• 1957 - Henryk Bolesta, Pools voetballer
• 1958 - Norbert Meier, Duits voetbalcoach
• 1959 - Danny Devos, Belgisch kunstenaar
• 1961 - José Reyes Baeza, Mexicaans politicus
• 1961 - Erwin Koeman, Nederlands voetballer en voetbaltrainer
• 1964 - Maggie Cheung, Chinees actrice
• 1966 - Nuno Bettencourt, gitarist
• 1966 - Ron Willems, Nederlands voetballer
• 1967 - Miguel Sanabria, Colombiaans wielrenner (overleden 2006)
• 1968 - Ben Shepherd, Amerikaans muzikant
• 1969 - Vladimir Chuchelov, Belgisch schaker
• 1969 - Richard Witschge, Nederlands voetballer
• 1970 - Gert Verheyen, Belgisch voetballer
• 1971 - Henrik Larsson, Zweeds voetballer
• 1973 - Mohammed Allach, Marokkaans-Nederlands voetballer
• 1973 - Andrei Kivilev, Kazachs wielrenner (overleden 2003)
• 1973 - Joanne Pavey, Brits atlete
• 1975 - Juan Pablo Montoya, Colombiaans autocoureur
• 1977 - Namie Amuro, Japans zangeres
• 1977 - Yusuke Imai, Japans schaatser
• 1978 - Sebastian Stahl, Duits autocoureur
• 1978 - Sarit Hadad, Israëlisch zangeres
• 1980 - Ashley Cole, Engels voetballer
• 1980 - Vladimir Karpets, Russisch wielrenner
• 1980 - Robert Koren, Sloveens voetballer
• 1980 - Gustav Larsson, Zweeds wielrenner
• 1982 - Bram Castro, Belgisch voetballer
• 1986 - Alexandra Putra, Frans zwemster
• 1987 - Alex Pullin, Australisch snowboarder
• 1987 - Olga Savtsjoek, Oekraïens tennisster
• 1989 - Stefan Wilson, Brits autocoureur
• 1995 - Laura Dekker, Nederlands solozeilster

Overleden

Jacob Grimm (r.),
overleden in 1863

• 1085 - Herman II van Lotharingen (ca. 36), paltsgraaf van Lotharingen
• 1384 - Lodewijk I van Anjou (45), hertog van Anjou
• 1440 - Frederik I (68), keurvorst van Brandenburg
• 1460 - Gilles Binchois (ca. 60), Belgisch priester en componist
• 1763 - Gabriela Silang (32), Filipijns rebellenleidster
• 1839 - Thomas Bibb (56), Amerikaans politicus
• 1863 - Jacob Grimm (78), Duits taalkundige
• 1887 - Pieter Johannes Hamer (74), Nederlands architect
• 1898 - Theodor Fontane (78), Duits schrijver
• 1918 - Erik Bernadotte (29), prins van Zweden
• 1923 - Ferdinand Avenarius (66), Duits dichter en activist
• 1933 - Annie Besant (85), Brits feministe
• 1938 - Anna Maria Tauscher (83), Duits zalige, stichteres van de Karmelietessen van het Goddelijk Hart van Jezus
• 1952 - Bill Schindler (43), Amerikaans autocoureur
• 1957 - Jean Sibelius (91), Fins componist
• 1965 - Arthur Holmes (75), Brits geoloog
• 1971 - George Seferis (71), Grieks dichter
• 1973 - Jim Croce (30), Amerikaans zanger en liedjesschrijver
• 1973 - Ben Webster (64), Amerikaans jazz-saxofonist
• 1975 - Saint-John Perse (88), Frans schrijver en Nobelprijswinnaar
• 1976 - Johan Boskamp (85), Nederlands acteur
• 1980 - Josias Braun-Blanquet (96), Zwitsers botanicus
• 1989 - Richie Ginther (59), Amerikaans autocoureur
• 1993 - Erich Hartmann (71), Duits oorlogsvlieger
• 1994 - Jule Styne (88), Amerikaans componist
• 1995 - Franz de Voghel (91), Belgisch politicus
• 1995 - Hans Mondt (54), Nederlands radiopresentator
• 1996 - Paul Erdős (83), Hongaars wiskundige
• 1996 - Berry Esselink (52), Nederlands politicus
• 1997 - Max Heijmans (79), Nederlands couturier
• 1999 - Raisa Gorbatsjov (67), vrouw van de Sovjet-leider Michail Gorbatsjov
• 1999 - Willy Millowitsch (90), Duits toneelspeler
• 2000 - Sam van Embden (95), Nederlands stedenbouwkundige
• 2000 - German Titov (65), Russisch ruimtevaarder
• 2001 - Marcos Pérez Jiménez (87), dictator van Venezuela
• 2002 - Sergej Bodrov Jr. (30), Russisch acteur en filmregisseur
• 2003 - Truusje Koopmans (76), Nederlands zangeres
• 2004 - Brian Clough (69), Engels voetballer en manager
• 2004 - Nordin Ben Salah (32), Marokkaans-Nederlands bokser
• 2005 - Simon Wiesenthal (96), Oostenrijks speurder naar Nazi-oorlogsmisdadigers
• 2006 - Sven Nykvist (83), Zweeds cameraman van filmregisseur Ingmar Bergman
• 2007 - Anton Blok (87), Nederlands atleet
• 2009 - Bertil Gärtner (84), Zweeds bisschop
• 2009 - John Hart (91), Amerikaans acteur
• 2010 - Prudent Bettens (67), Belgisch voetballer
• 2010 - Fud Leclerc (86), Belgisch zanger
• 2011 - Burhanuddin Rabbani (71), Afghaans politicus
• 2011 - Per Unckel (63), Zweeds politicus

Viering/herdenking

• Rooms-katholieke kalender:
  • Heilige Eusebia (van Saint-Cyr) († 731)
  • Heilige Eustachius (van Rome) († 118)
  • Heilige Filippa († 3e eeuw)
  • Heiligen Martelaren van Korea: o.a. Andreas Kim Taegon († 1846) en Paulus Chong Hasang († 1839) - Gedachtenis
  • Zaligen Kartuizers-Martelaren: o.a. Jean Davy en Thomas Johnson († 1527)
  • Zalige Anna Maria Tauscher († 1938)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1919 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 8,2 C
• 1926 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 20,4 C
• 1962 - Laagste minimumtemperatuur 1,8 C
• 1926 - Hoogste maximumtemperatuur 28,6 C
• 1930 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 14,4 m/s
• 1903 - Langste zonneschijnduur 12,3 uur
• 1994 - Langste neerslagduur 14,9 uur
• 1936 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 21,5 mm
• 1904 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 56 %

België

Dagrecords

• 1952 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 8,2 °C
• 1926 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 23,3 °C
• 1952 - Laagste minimumtemperatuur 3,1 °C
• 2003 - Hoogste maximumtemperatuur 29,9 °C
• 1960 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 48 mm. Dit is de natste dag ooit in de maand september.

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1947 - Warmste september-decade van de eeuw: 21,5°C.
• 1952 - Koudste september-decade van de eeuw in Ukkel: gemiddelde temperatuur 10,9°C.
• 1952 - Minimumtemperatuur ten zuiden van Samber en Maas: –0,9°C op de Baraque Michel (Jalhay) en –1,4°C in Rochefort.
• 1959 - In Ukkel geen druppel regen gedurende 30 dagen, tussen 22 augustus en 20 september.
• 1960 - 80 mm neerslag in Gentbrugge (Gent).
• 1982 - Zware tornado in centrum van Léglise, in de provincie Luxemburg. Enorme schade: meer dan de helft van alle huizen van het dorp zijn beschadigd en een kerk en een 10-tal woningen zijn totaal verwoest.

Bronnen, noten en/of referenties