27 januari

27 januari is de 27ste dag van het jaar in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 338 dagen (339 dagen in een schrikkeljaar) tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 447 - De Muren van Constantinopel (Istanboel) worden door een aardbeving getroffen.
  • 1606 - Het proces tegen Guy Fawkes begint, de aanslagpleger van het buskruitverraad.
  • 1942 - Laagste minimumtemperatuur in Nederland ooit gemeten (-27,4 C), te Winterswijk.
  • 1999 - De parlementaire enquêtecommissie die de Bijlmerramp onderzoekt, begint aan de verhoren.
  • 2001 - Aardbeving in de Indiase deelstaat Gujarat: ongeveer 20.000 doden en 167.000 gewonden.
  • 2010 - Door een gasexplosie stort in Luik een appartementsgebouw in. De balans is 14 doden en meer dan 20 gewonden.

•  Infrastructuur
  • 1981 - Een scheepsramp bij Java eist 443 doden.

•  Kunst
  • 1866 - De opera Zaide van componist W.A. Mozart gaat in première in Frankfurt.
  • 1813 - De opera Il Signor Bruschino van componist Gioacchino Rossini gaat in première in het Teatro San Moisè in Venetië.
  • 1999 - Eerste Gedichtendag in Nederland en Vlaanderen.
  • 2000 - Nederlandse poëzielezers kiezen Gerrit Komrij tot de eerste Dichter des Vaderlands.
  • 2010 - Eerste winnaar van de Turing Nationale Gedichtenwedstrijd wordt bekend gemaakt. Het is de Leidse muziekdocent, componist en schrijver Gerwin van der Werf met zijn gedicht: "Misbruik".

•  Media
  • 2010 - Apple introduceert de iPad.

•  Oorlog
  • 1915 - De Verenigde Staten bezetten Haïti.
  • 1918 - De Finse Burgeroorlog breekt uit.
  • 1943 - De stad Wilhelmshaven is het slachtoffer van het eerste Amerikaanse bombardement op Duitsland.
  • 1944 - Na twee jaar wordt het beleg van Leningrad opgeheven.
  • 1945 - Het Rode Leger bevrijdt het inmiddels grotendeels verlaten concentratiekamp Auschwitz.
  • 1945 - Einde van het Ardennenoffensief.
  • 1973 - Akkoorden van Parijs die het einde van de Vietnamoorlog aankondigde.
  • 1989 - De Twee van Breda, de overgebleven oorlogsmisdadigers Franz Fischer en Ferdinand aus der Fünten, worden vrijgelaten.
  • 1991 - Siad Barre vlucht uit Somalië.

•  Politiek
  • 1991 - De politieke partij PSP wordt officieel opgeheven; de partij gaat samen met de CPN, EVP en PPR op in GroenLinks.

•  Religie
  • 1843 - Paus Gregorius XVI creëert vier nieuwe kardinalen.
  • 1951 - Naamswijziging van het rooms-katholieke Apostolisch Vicariaat Egypte in Alessandria di Egitto.
  • 1999 - Paus Johannes Paulus II keert vanuit Saint Louis terug naar Rome na een zesdaags bezoek aan Mexico en de Verenigde Staten.

•  Sport
  • 1917 - Coen de Koning wint voor de tweede keer in successie de Elfstedentocht. Hij doet dit in een parcoursrecord van 9 uur en 53 minuten.
  • 1935 - Het Uruguayaans voetbalelftal wint voor de zevende keer de Copa América door in de slotwedstrijd met 3-0 te winnen van Argentinië.
  • 2002 - Jennifer Capriati verlengt haar titel op de Australian Open. In de herhaling van de finale van een jaar eerder verslaat de Amerikaanse tennisster in Melbourne haar Zwitserse collega Martina Hingis: 4-6, 7-6 en 6-2.
  • 2002 - Thomas Rupprath stelt in Berlijn zijn eigen wereldrecord op de 100 meter vlinderslag kortebaan (25 meter) scherper: 50,10.

•  Wetenschap en technologie
  • 1880 - Thomas Edison ontvangt octrooi (#223898) op de gloeilamp.
  • 1908 - Ontdekking van de Jupitermaan Pasiphae door Philibert Jacques Melotte.
  • 1926 - John Logie Baird geeft de eerste demonstratie van een nieuwe uitvinding: de televisie.
  • 1967 - De Apollo 1 vliegt tijdens een oefening in brand. De drie astronauten (Virgil Grissom, Edward White, en Roger Chaffee) komen om.

Geboren

W.A. Mozart,
geboren op 27 januari 1756

Sophie van Beieren,
geboren op 27 januari 1805

Lewis Carroll,
geboren op 27 januari 1832

• 1443 - Albrecht III van Saksen, Hertog van Saksen, Landgraaf van Thüringen (overleden 1500)
• 1756 - Wolfgang Amadeus Mozart, Oostenrijks componist (overleden 1791)
• 1773 - August Frederik, hertog van Sussex, een zoon van koning George III van het Verenigd Koninkrijk (overleden 1843)
• 1775 - Friedrich von Schelling, Duits filosoof (overleden 1854)
• 1805 - Sophie van Beieren, aartshertogin van Oostenrijk (overleden 1872)
• 1814 - Eugène Viollet-le-Duc, Frans architect (overleden 1879)
• 1827 - Jozef Israëls, Nederlands schilder (overleden 1911)
• 1832 - Lewis Carroll, Engels auteur (overleden 1898)
• 1832 - Arthur Hughes, Engels kunstschilder en illustrator (overleden 1915)
• 1850 - John Collier, Engels kunstschilder (overleden 1934)
• 1858 - Neel Doff, Nederlands schrijfster (overleden 1942)
• 1859 - Wilhelm II van Duitsland, laatste Duitse keizer (overleden 1941)
• 1883 - Bok de Korver, Nederlands voetballer (overleden 1957)
• 1883 - Charles Henry Purcell, Amerikaans civiel ingenieur (overleden 1951)
• 1885 - Eduard Künneke, Duits opera- en operettecomponist (overleden 1953)
• 1889 - Balthasar van der Pol, Nederlands natuurkundige (overleden 1959)
• 1890 - Gerard de Kruijff, Nederlands ruiter (overleden 1968)
• 1891 - René Wijers, Nederlands politicus (overleden 1973)
• 1900 - Hyman Rickover, Amerikaans admiraal (overleden 1986)
• 1910 - Edvard Kardelj, Sloveens politicus en partizaan (overleden 1979)
• 1912 - Arne Næss, Noors filosoof (overleden 2009)
• 1913 - Lodewijk Prins, Nederlands schaker (overleden 1999)
• 1921 - Donna Reed, Amerikaans actrice (overleden 1986)
• 1923 - IJsbrand Hendrik de Zeeuw, Nederlands politicus en burgemeester (overleden 1975)
• 1924 - Rauf Denktaş, Turks-Cypriotisch politicus (overleden 2012)
• 1928 - Hans Modrow, Oost-Duits politicus
• 1929 - Hans Berliner, Amerikaans hoogleraar en schaker
• 1930 - Federico Vairo, Argentijns voetballer (overleden 2010)
• 1931 - Gazanfer Özcan, Turks acteur (overleden 2009)
• 1933 - Tony Bosković, Australisch voetbalscheidsrechter
• 1934 - Édith Cresson, Frans politicus
• 1934 - George Follmer, Amerikaans autocoureur
• 1935 - Vitaliano Agan, Filipijns politicus (overleden 2009)
• 1936 - Samuel Ting, Chinees-Amerikaans natuurkundige en Nobelprijswinnaar
• 1937 - Fred Åkerström, Zweeds zanger (overleden 1985)
• 1940 - James Cromwell, Amerikaans acteur
• 1941 - Rudolf Geel, Nederlands auteur
• 1943 - Piet Verkruijsse, Nederlands historisch letterkundige en boekhistoricus (overleden 2012)
• 1943 - Theo Verschueren, Belgisch wielrenner
• 1944 - Kevin Coyne, Brits zanger, auteur en schilder (overleden 2004)
• 1944 - Nick Mason, Brits muzikant en drummer
• 1945 - Jules Ajodhia, Surinaams politicus
• 1946 - Mike Verdrengh, Vlaams presentator en medestichter van vtm
• 1947 - D.C. Lewis, Nederlands zanger (overleden 2000)
• 1948 - Sjef Hensgens, Nederlands atleet
• 1948 - Braz Paschoalin, Braziliaans politicus (overleden 2010)
• 1951 - Cees van der Knaap, Nederlands politicus
• 1952 - Asma Jahangir, Pakistaans juriste en mensenrechtenactiviste
• 1953 - Wilfried Reybrouck, Belgisch wielrenner
• 1954 - Karel De Gucht, Belgisch politicus
• 1955 - Walter Grootaers, Vlaams zanger en presentator
• 1956 - Kanak Dixit, Nepalees uitgever
• 1956 - Mimi Rogers, Amerikaans actrice
• 1957 - Frank Miller, Amerikaans auteur en regisseur
• 1963 - Patricia Goemaere, Vlaams actrice
• 1964 - Patrick van Deurzen, Nederlands componist
• 1964 - Bridget Fonda, Amerikaans actrice
• 1965 - Alan Cumming, Schots acteur
• 1967 - Marjet van Zuijlen, Nederlands politica
• 1968 - Frédéric Caudron, Belgisch biljarter
• 1969 - Peter Farazijn, Belgisch wielrenner
• 1969 - Patton Oswalt, Amerikaans acteur
• 1969 - Jeroen Piket, Nederlands schaker
• 1970 - Prins Carlos van Bourbon-Parma, zoon van prinses Irene
• 1971 - Andrei Alenichev, Russisch voetballer
• 1971 - Marianne Langkamp, Nederlands politica
• 1972 - Mark Owen, Engels zanger en songwriter
• 1973 - Yoshihide Muroya, Japans piloot
• 1974 - Ole Einar Bjørndalen, Noors biatleet en langlaufer
• 1976 - Ahn Jung-hwan, Zuid-Koreaans voetballer
• 1976 - Zoriah Miller, Amerikaans fotograaf
• 1978 - Jeroen Boelen, Nederlands wielrenner
• 1978 - Osbourne Moxey, Bahamaans atleet
• 1978 - Gustavo Munúa, Uruguayaans voetballer
• 1979 - Cyprien Richard, Frans alpineskiër
• 1980 - Eva Padberg, Duits supermodel, fotomodel en actrice
• 1980 - Marat Safin, Russisch tennisser
• 1982 - Tereje Wodajo, Ethiopisch atleet
• 1983 - Paul Hession, Iers atleet
• 1984 - Monique Angermüller, Duits langebaanschaatsster
• 1985 - Gerard Aafjes, Nederlands voetballer
• 1985 - Karim El Ahmadi, Nederlands-Marokkaans voetballer
• 1985 - Fatih Kantarçi, Belgisch voetballer
• 1985 - Dustley Mulder, Nederlands voetballer
• 1985 - Floor van der Wal, Nederlands cabaretière (overleden 2011)
• 1987 - Lily Donaldson, Brits model
• 1987 - Hannah Teter, Amerikaans snowboarder
• 1988 - Kerlon Moura Souza, Braziliaans voetballer
• 1988 - Domien Verschuuren, Nederlands radiomaker
• 1989 - Dean Delannoit, Belgisch zanger
• 1989 - Daisy Lowe, Brits model
• 1989 - Laurens Maldrie, Belgisch voetballer
• 1989 - Ricky van Wolfswinkel, Nederlands voetballer
• 1991 - Markus Pommer, Duits autocoureur
• 1992 - Tio Ellinas, Cypriotisch autocoureur

Overleden

Bartolomeo Cristifori,
overleden op 27 januari 1731

Virgil Grissom,
overleden op 27 januari 1967

Muhammad Soeharto,
overleden op 27 januari 2008

• 1540 - Angela Merici (65), Italiaans heilige, stichteres van de Ursulinen
• 1625 - Adriaen Valerius (49?), Nederlands schrijver van geuzenliederen
• 1651 - Abraham Bloemaert (86), Nederlands kunstschilder
• 1699 - William Temple (70), Engels diplomaat en essayist
• 1731 - Bartolomeo Cristofori (75), Italiaans muziekinstrumentenbouwer
• 1763 - Johan Theodoor van Beieren (59), kardinaal, prins-bisschop van Luik
• 1800 - Costillares (70), Spaans torero
• 1811 - Jean-Baptiste Huet (65), Frans kunstschilder
• 1851 - John James Audubon (65), Amerikaans schrijver, woudloper, natuuronderzoeker en kunstschilder
• 1858 - De Schoolmeester (Gerrit van der Linde) (49), Nederlands dichter
• 1901 - Giuseppe Verdi (87), Italiaans componist
• 1906 - Frederik Willem Jacob van Aylva van Pallandt (79), Nederlands politicus
• 1940 - Isaak Babel (45), Russisch auteur
• 1942 - Jan Jongebreur (39), Nederlands verzetsstrijder
• 1965 - Theo Uden Masman (63), Nederlands musicus, oprichter van The Ramblers
• 1967 - Roger Chaffee (31), Amerikaans ruimtevaarder
• 1967 - Virgil Grissom (40), Amerikaans ruimtevaarder
• 1967 - Edward White (36), Amerikaans ruimtevaarder
• 1971 - Jacobo Arbenz Guzmán (57), Guatemalteeks president
• 1972 - Mahalia Jackson (60), Amerikaans gospelzangeres
• 1982 - Félix Labisse (76), Frans kunstschilder
• 1982 - Pleun van Leenen (81), Nederlands langeafstandsloper
• 1983 - Georges Bidault (83), Frans interim-staatshoofd en minister-president
• 1983 - Louis de Funès (68), Frans acteur
• 1985 - Willem Cobben (87), Nederlands bisschop van Helsinki
• 1986 - Lilli Palmer (72), Duits actrice
• 1986 - Louis van Son (63), Nederlands politicus
• 1987 - Marc Mijlemans (48), Vlaams journalist
• 1990 - Spider Webb (79), Amerikaans autocoureur
• 1993 - André the Giant (46), Frans-Amerikaans worstelaar en acteur
• 2001 - Marie José (94), laatste koningin van Italië
• 2002 - John James (87), Brits autocoureur
• 2004 - Harry Verbeke (81), Nederlands tenor-saxofonist
• 2005 - Aurélie Nemours (94), Frans kunstschilderes
• 2006 - Lucien Hanswijk (76), Belgisch atleet
• 2006 - Gene McFadden (56), Amerikaans singer-songwriter en muziekproducent
• 2006 - Johannes Rau (75), Duits bondspresident
• 2007 - Herbert Reinecker (92), Duits journalist en (scenario)schrijver
• 2007 - Jelena Romanova (43), Russisch atlete
• 2007 - Yang Chuan-kwang (73), Taiwanees atleet
• 2008 - Gordon Hinckley (97), Amerikaans geestelijke
• 2008 - Walter Luyten (73), Belgisch historicus en politicus
• 2008 - Soeharto (86), Indonesisch generaal en president (1967-1998)
• 2009 - Abdelhamid Benbrahim (?), Marokkaans fluitist en componist
• 2009 - Mino Reitano (64), Italiaans zanger en acteur
• 2009 - Sharat Sardana (40), Brits scenarioschrijver
• 2009 - John Updike (76), Amerikaans schrijver
• 2009 - Ramaswamy Venkataraman (98), Indiaas president
• 2010 - Zelda Rubinstein (76), Amerikaans actrice
• 2010 - J.D. Salinger (91), Amerikaans auteur
• 2010 - Ajmer Singh (69), Indiaas atleet
• 2011 - Mārtiņš Freimanis (33), Lets zanger, componist, acteur en tv-persoonlijkheid
• 2011 - Frans Vorstman (88), Nederlands acteur

Viering/herdenking

• Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust - gedenkdag voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme
• Auschwitzherdenking
• Rooms-katholieke kalender:
  • Heilige Angela Merici († 1540), stichteres van de Ursulinen - Vrije Gedachtenis
  • Heilige Juliaan (van Le Mans) († 3e eeuw)
  • Heilige Theodorik (van Orléans) († 1022)
  • Heilige Kandida (van Bañoles) († 798)
  • Heilige Devota (van Ajaccio) († c.303)
  • Zalige Johannes van Waasten († 1130)
  • Zalige Paulus Jozef Nardini († 1862)
• Oosters-orthodoxe Kerk en de Oosters-katholieke Kerken:
  • Heilige Johannes Chrysostomus († 407), aartsbisschop van Constantinopel, kerkvader en kerkleraar

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1942 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -14,4 °C
• 1983 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 10,8 °C
• 1942 - Laagste minimumtemperatuur -25,7 °C
• 1983 - Hoogste maximumtemperatuur 12,4 °C
• 1994 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 12,3 m/s
• 1963 - Langste zonneschijnduur 7,9 uur
• 1977 - Langste neerslagduur 11 uur
• 1977 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 19,8 mm
• 1954 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 57 %

België

Dagrecords

• 1942 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -9,6 °C
• 2002 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 11,2 °C
• 1942 - Laagste minimumtemperatuur -17,2 °C
• 2002 - Hoogste maximumtemperatuur 12,2 °C
• 2002 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 24 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1932 - Luchtdruk 1048 hPa in Ukkel (hoogste waarde van de eeuw).
• 1942 - Minimumtemperatuur tot -23,2 °C in Gerdingen (Bree) en -24,3 °C in Wardin (Bastogne).
• 1952 - 28 cm sneeuw in Koksijde.
• 1994 - Windstoten bereiken snelheden tot 130 km/h in Koksijde.

Bronnen, noten en/of referenties