1857
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rok 1857 / MDCCCLVII
stulecia: XVIII wiek ~ XIX wiek ~ XX wiek
dziesięciolecia: 1820–1829 • 1830–1839 • 1840–1849 • 1850–1859 • 1860–1869 • 1870–1879 • 1880–1889
lata: 1847 « 1852 « 1853 « 1854 « 1855 « 1856 « 1857 » 1858 » 1859 » 1860 » 1861 » 1862 » 1867
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
- 13 lutego – założono Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
- 24 listopada – w Warszawie założono wydawnictwo Gebethner i Wolff.
- 1 grudnia – została uruchomiona latarnia morska Świnoujście.
- 22 grudnia – uruchomiono gazownię miejską w Krakowie (wprowadzenie ulicznego oświetlenia gazowego).
- W Klęczanach koło Nowego Sącza, Łukasiewicz otworzył pierwszą na świecie rafinerię. Z ropy produkował naftę, smary, oleje smarne i asfalt.
- Otwarcie Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie.
- Za zgodą cara w Królestwie Polskim zostało założone Towarzystwo Rolnicze.
- W Krakowie wprowadzono wiedeński system miar i wag.
- We wsi Szalowa powstała szkółka parafialna, działająca z inicjatywy księdza Stanisława Muszyńskiego.
- We Wronkach powstała jedna z najstarszych Ochotniczych Straży Pożarnych w Polsce.
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 9 stycznia – silne trzęsienie ziemi (ok. 7,9° w skali Richtera) z epicentrum w pobliżu Parkfield w Kalifornii (zwane także trzęsieniem ziemi w Fort Tejon).
- 24 stycznia – założono uniwersytet w Kalkucie.
- 25 marca – Édouard-Léon Scott de Martinville opatentował fonautograf, pierwsze urządzenie do zapisu dźwięku.
- 29 marca – żołnierz z bengalskiego pułku piechoty Mangal Pandey zabił angielskiego oficera, sprzeciwiając się używaniu przez Hindusów amunicji posmarowanej krowim tłuszczem – początek powstania Sipajów w Indiach.
- 18 kwietnia – wydano Księgę Duchów Allana Kardeca.
- 25 czerwca – pierwsze wydanie Kwiatów zła, zbioru dekadenckich poezji Charles'a Baudelaire'a.
- 30 sierpnia – uruchomiono pierwszą linię kolejową w Argentynie.
- 11 września – wojna w Utah: mormoni i Pajutowie dokonali masakry ponad stu udających się do Kalifornii osadników z Arkansas.
- 12 września – w czasie huraganu zatonął płynący z Panamy do Nowego Jorku statek SS Central America, z około 400 pasażerami i ładunkiem 30 tys. funtów złota. Uratowano ponad 200 osób.
- 15 września – Robert Luther odkrył planetoidę 47 Aglaja.
- 19 września – Hermann Goldschmidt odkrył planetoidy Doris i Pales.
- 24 października – został założony pierwszy klub piłkarski na świecie Sheffield F.C..
- 16 grudnia – ponad 11 tys. osób zginęło w trzęsieniu ziemi z epicentrum w regionie Basilicata w południowych Włoszech.
- 31 grudnia – Ottawa została stolicą Kanady.
[edytuj] Urodzili się
- 2 stycznia – Viktor Uhlig, austriacki paleontolog i geolog (zm. 1911)
- 12 stycznia – Knut Johan Ångström, szwedzki geofizyk (zm. 1910)
- 3 lutego – Wilhelm Johannsen, duński botanik i genetyk (zm. 1927)
- 22 lutego
- Heinrich Hertz, niemiecki fizyk, odkrywca fal elektromagnetycznych (zm. 1894)
- lord Robert Baden-Powell, twórca skautingu (zm. 1941)
- 21 marca – Alice Henry, australijska dziennikarka, aktywistka, sufrażystka i rzecznik praw kobiet (zm. 1943)
- 23 marca – Teodor Talowski, polski architekt i malarz (zm. 1910)
- 30 marca – Gabriela Zapolska, polska pisarka i aktorka (zm. 1921)
- 5 kwietnia – Aleksander I Battenberg, książę Bułgarii (zm. 1893)
- 23 kwietnia – Ruggiero Leoncavallo, włoski kompozytor operowy (zm. 1919)
- 28 kwietnia – Władysław Biegański, polski lekarz i etyk (zm. 1917)
- 7 maja – Stanisław Barabasz, architekt, malarz, narciarz (zm. 1949)
- 1 czerwca – Joseph Pujol, piekarz zarabiający na pokazowym puszczaniu wiatrów (zm. 1945)
- 2 czerwca – Edward Elgar, brytyjski kompozytor (zm. 1934)
- 6 czerwca – Aleksandr Lapunow, rosyjski matematyk (zm. 1918)
- 11 czerwca – Antoni Grabowski, polski inżynier i działacz ruchu esperanto (zm. 1921)
- 21 czerwca – Mieczysław Kowalewski, polski zoolog i parazytolog (zm. 1919)
- 8 lipca – Alfred Binet, francuski psycholog (zm. 1911)
- 24 lipca – Henrik Pontoppidan, duński pisarz, laureat Nagrody Nobla w 1917 (zm. 1943)
- 30 lipca – Leon Mangin, francuski jezuita, misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
- 13 września – Michał Drzymała polski chłop, wsławiony walką z germanizacją (zm. 1937)
- 17 września – Konstantin Ciołkowski, rosyjski wynalazca i twórca teorii lotu rakiet (zm. 1935)
- 1 października – Henryk Kon (lekarz), polski lekarz, łódzki lekarz społecznik (zm. 1934)
- 8 listopada – Alexandru C. Cuza – rumuński ekonomista i prawnik, polityk o zapatrywaniach nacjonalistycznych i antysemickich (zm. 1947)
- 15 listopada – Michaił Aleksiejew, rosyjski generał, dowódca antybolszewickiej Armii Ochotniczej (zm. 1918)
- 27 listopada – Charles Sherrington, angielski lekarz i fizjolog, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizjologii i medycyny w roku 1932 za odkrycie funkcji neuronów (zm. 1952)
- 28 listopada – Alfons XII Burbon, król Hiszpanii (zm. 1885)
- 30 listopada – Odo Feliks Kazimierz Bujwid, pierwszy polski bakteriolog, pionier higieny i profilaktyki lecznictwa, jeden z pierwszych polskich naukowców zajmujących się wytwórczością szczepionek leczniczych (zm. 1942)
- 3 grudnia – Joseph Conrad (Józef Korzeniowski), angielski pisarz polskiego pochodzenia (zm. 1924)
- 9 grudnia – Czesław Jankowski, polski poeta, krytyk, publicysta, historyk (zm. 1929)
- 15 grudnia – Eugeniusz Pankiewicz, polski kompozytor i pianista (zm. 1898)
[edytuj] Zmarli
- 3 lutego – Stanisław Worcell, polski działacz polityczny (ur. 1799)
- 15 lutego – Michaił Glinka, rosyjski kompozytor (ur. 1804)
- 9 marca – Dominik Savio, włoski święty katolicki, patron ministrantów (ur. 1842)
- 20 marca – Pierre-Armand Dufrénoy, francuski geolog i mineralog, inżynier górniczy (ur. 1792)
- 6 kwietnia – Paweł Lê Bảo Tịnh, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1793)
- 2 maja – Alfred de Musset, francuski poeta i pisarz (ur. 1810)
- 5 maja – Katarzyna Cittadini, włoska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Sióstr Urszulanek od św. Hieronima z Somasco, błogosławiona katolicka (ur. 1801)
- 22 maja – Michał Hồ Đình Hy, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1808)
- 25 maja – Piotr Ðoàn Văn Vân, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1780)
- 5 września – Auguste Comte, francuski filozof (ur. 1798)
- 18 września – Karol Kurpiński polski kompozytor i dyrygent (ur. 1785)
- 26 listopada – Joseph von Eichendorff, niemiecki poeta epoki romantyzmu (ur. 1788)
[edytuj] Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 19 lutego
- Ostatki: 24 lutego
- Popielec: 25 lutego
- Niedziela Palmowa: 5 kwietnia
- Wielki Czwartek: 9 kwietnia
- Wielki Piątek: 10 kwietnia
- Wielka Sobota: 11 kwietnia
- Wielkanoc: 12 kwietnia
- Poniedziałek wielkanocny: 13 kwietnia
- Wniebowstąpienie: 21 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 31 maja
- Boże Ciało: 11 czerwca
