22 października

22 października jest 295. (w latach przestępnych 296.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 70 dni.

Kalendarium dzień po dniu

<<	październik 2012					>>
Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	So	Nd
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31	1	2	3	4

Święta

• Imieniny obchodzą: Abercjusz, Alodia, Donat, Euzebiusz, Filip, Gliceria, Ingbert, Józefina, Kordian, Kordula, Marek, Melaniusz, Nunilona, Salomea i Sewer.
• Międzynarodowe – Światowy Dzień Osób Jąkających
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim, obchodzą:
  • św. Donat (zm. ok. 875; biskup Fiesole)
  • bł. Jan Paweł II (papież)
  • św. Maria Salome (matka dwóch apostołów: Jakuba i Jana; wspomnienie również 24 kwietnia)

Wydarzenia w Polsce

• 1633 – Wojna polsko-turecka: wojska hetmana polnego koronnego Stanisława Koniecpolskiego powstrzymały szturm Turków na Kamieniec Podolski.
• 1656 – Potop szwedzki: wygrana Szwedów w bitwie pod Filipowem.
• 1906 – Założono Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Wilnie.
• 1908 – Premiera pierwszego polskiego filmu fabularnego Antoś po raz pierwszy w Warszawie.
• 1914 – Józef Piłsudski wystąpił z inicjatywą powołania w Królestwie Polskim konspiracyjnej organizacji niepodległościowej: Polskiej Organizacji Wojskowej (POW).
• 1923 – Początek kilkonastodniowego strajku kolejarzy krakowskich.
• 1939 – Na okupowanych terenach wschodniej Polski władze radzieckie zorganizowały sfałszowane wybory do zgromadzeń ludowych Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy.
• 1945 – Napad UPA na Kuźminę i Birczę.
• 1951 – Został wydany dekret całościowo regulujący kwestię dowodów osobistych.
• 1971 – Pochodząca ze starożytnego Egiptu mumia Dżed-Amonet-ius-anch została przewieziona na 11 lat z muzeum w Raciborzu do Muzeum Narodowego w Warszawie.
• 1972 – W katedrze koszalińskiej odbył się ingres biskupa Ignacego Jeża.
• 1980 – W pierwszym meczu 1/16 Pucharu UEFA Widzew Łódź pokonał Juventus F.C. 3:1.
• 1986 – Gdańsk: bazylika mariacka Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny została podniesiona do rangi konkatedry diecezji gdańskiej.
• 1995 – Francuz Philippe Giusiano i Rosjanin Aleksiej Sułtanow zdobyli ex aequo II nagrodę XIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (I nagrody nie przyznano).
• 1999:
  • Premiera filmu Pan Tadeusz.
  • Ukazał się album Miłość w czasach popkultury grupy Myslovitz.
• 2000 – Chiński pianista Li Yundi został zwycięzcą XIV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.
• 2003 – Ukazał się pierwszy numer dziennika Fakt.

Wydarzenia na świecie

•   794 – Kioto zostało stolicą Japonii.
• 1303 – Benedykt XI został wybrany na papieża.
• 1383 – Bezpotomna śmierć króla Portugalii Ferdynanda I zapoczątkowała dwuletni okres anarchii w kraju.
• 1575 – Założono miasto Aguascalientes w środkowym Meksyku.
• 1707 – 4 okręty Royal Navy rozbiły się we mgle na skałach wysp Scilly; zginęło 1 600 marynarzy.
• 1721 – Piotr I przyjął tytuł Imperatora Wszechrosji, a państwo carów nazwano Cesarstwem Rosyjskim.
• 1746 – Założono Princeton University (jako College of New Jersey).
• 1797 – André-Jacques Garnerin wykonał pierwszy odnotowany skok ze spadochronem (z wysokości ok. 700 m).
• 1836 – Sam Houston został pierwszym prezydentem Republiki Teksasu.
• 1844 – Wśród części protestantów doszło do tzw. wielkiego rozczarowania, które wiązało się z interpretacją biblijnej księgi Daniela (Dn 8, 13-14) przez Williama Millera, który ogłosił, iż Jezus Chrystus przyjdzie powtórnie właśnie o tym czasie.
• 1859 – Wybuchła wojna hiszpańsko-marokańska.
• 1873 – Zawarto Sojusz Trzech Cesarzy.
• 1883 – W Nowym Jorku otwarto Metropolitan Opera.
• 1895 – Katastrofa pociągu na dworcu Montparnasse w Paryżu.
• 1904 – Okręty rosyjskiej Drugiej Eskadry Pacyfiku ostrzelały omyłkowo brytyjskie kutry rybackie na Morzu Północnym (incydent na Dogger Bank).
• 1923 – W Hamburgu wybuchło powstanie robotnicze pod przywództwem Komunistycznej Partii Niemiec.
• 1929 – James Scullin został premierem Australii.
• 1938 – Amerykanin Chester Carlson wykonał pierwszą udaną kserokopię.
• 1943 – Po nalocie RAF na Kassel w mieście rozpętała się burza ogniowa; zginęło ok. 10 tys. osób.
• 1944 – Żołnierze sowieccy dokonali zbrodni na niemieckiej ludności w Nemmersdorf.
• 1945 – Powstała portugalska tajna policja polityczna PIDE.
• 1946:
  • Incydent w cieśninie Korfu: 44 marynarzy zginęło, a 41 zostało rannych po wpadnięciu dwóch brytyjskich statków na albańskie miny.
  • NKWD aresztowało przechwyconych wcześniej i zatrudnionych w Instytucie Rabe w Nordhausen niemieckich specjalistów z programu V2, których wraz z rodzinami przewieziono następnie do ZSRR.
• 1953 – Laos ogłosił niepodległość (od Francji).
• 1956 – Dokonano oblotu amerykańskiego helikoptera wielozadaniowego Bell UH-1 Iroquois.
• 1957 – François Duvalier został prezydentem Haiti.
• 1962:
  • Kryzys kubański: prezydent John F. Kennedy wprowadził blokadę morską Kuby.
  • Pod zarzutem szpiegostwa na rzecz USA i Wielkiej Brytanii aresztowano Olega Pieńkowskiego, wysokiego oficera radzieckiego wywiadu wojskowego GRU.
• 1963 – Państwa członkowskie RWPG powołały Międzynarodowy Bank Współpracy Gospodarczej z siedzibą w Moskwie.
• 1964:
  • Jean-Paul Sartre został laureatem Literackiej Nagrodą Nobla.
  • Kanadyjski komitet parlamentarny wybrał, spośród 2 600 zgłoszonych na konkurs propozycji, obecny wzór flagi Kanady.
• 1966 – Została wystrzelona sonda księżycowa Łuna 12.
• 1968 – Zakończyła się załogowa misja kosmiczna Apollo 7.
• 1971 – W Holandii założono Partię Socjalistyczną.
• 1975 – Radziecka sonda Wenera 9 wylądowała na Wenus.
• 1978 – Inauguracja pontyfikatu papieża Jana Pawła II.
• 1979 – Obalony szach Iranu Mohammed Reza Pahlavi przybył na leczenie do Nowego Jorku.
• 1982 – Premiera filmu Rambo - Pierwsza krew.
• 1983 – W RFN ponad milion osób wzięło udział w protestach przeciwko zbrojeniom atomowym.
• 1989 – Zawarto porozumienie z Taif kończące libańską wojnę domową.
• 1992 – Rozpoczęła się misja STS-52 wahadłowca Columbia.
• 1993 – Ange-Félix Patassé został prezydentem Republiki Środkowoafrykańskiej.
• 1999 – Rada Bezpieczeństwa ONZ zatwierdziła utworzenie i wysłanie sił pokojowych UNAMSIL do Sierra Leone.
• 2000:
  • Laurent Gbagbo wygrał wybory prezydenckie na Wybrzeżu Kości Słoniowej.
  • Tunezja zerwała stosunki dyplomatyczne z Izraelem w proteście przeciw stosowaniu przemocy wobec Palestyńczyków.
• 2001 – Nigeryjska armia dokonała masakry ok. 200 cywilów w stanie Benue w odwecie za wcześniejsze uprowadzenie i zamordowanie 19 żołnierzy.
• 2005:
  • Huragan Wilma uderzył we wschodnie wybrzeże Meksyku, pozbawiając dziesiątki tysięcy ludzi dachu nad głową.
  • W Nigerii 117 osób zginęło w katastrofie lotu Bellview 210.
• 2006 – W ogólnokrajowym referendum mieszkańcy Panamy opowiedzieli się za rozbudową Kanału Panamskiego.
• 2008 – Indie wystrzeliły swą pierwszą sondę kosmiczną Chandrayaan-1 przeznaczoną do badań Księżyca.
• 2009:
  • Microsoft wydał Windows 7.
  • Rosyjskie Stowarzyszenie Memoriał zostało uhonorowane Nagrodą Sacharowa.

Urodzili się

• 1071 – Wilhelm IX Trubadur, książę Akwitanii, poeta (zm. 1126)
• 1197 – Juntoku, cesarz Japonii (zm. 1242)
• 1592 – Gustaw Horn, hrabia, szwedzki feldmarszałek, gubernator Inflant (zm. 1657)
• 1688 – Nadir Szach, szach Persji (zm. 1747)
• 1689 – Jan V Wielkoduszny, król Portugalii (zm. 1750)
• 1701 – Maria Amalia Habsburg, księżna Bawarii, cesarzowa Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, królowa Czech, żona Karola VII (zm. 1756)
• 1729 – Johann Reinhold Forster, niemiecki biolog pochodzenia szkockiego (zm. 1798)
• 1761 – Antoine Barnave, francuski prawnik, polityk (zm. 1793)
• 1811 – Ferenc Liszt, węgierski kompozytor, pianista (zm. 1886)
• 1818 – Charles Leconte de Lisle, francuski poeta (zm. 1894)
• 1825 – Karol Miarka, polski pisarz, działacz społeczny na Górnym Śląsku (zm. 1882)
• 1844:
  • Sarah Bernhardt, francuska aktorka (zm. 1923)
  • Louis Riel, kanadyjski polityk, przywódca Metysów (zm. 1885)
• 1858 – Augusta Wiktoria, cesarzowa Niemiec, żona Wilhelma II (zm. 1921)
• 1865 – Kristjan Raud, estoński malarz (zm. 1943)
• 1870:
  • Iwan Bunin, rosyjski pisarz, noblista (zm. 1953)
  • Alfred Douglas, brytyjski pisarz, tłumacz (zm. 1945)
• 1872 – Stanisław Janicki, polski polityk, minister rolnictwa i dóbr państwowych (zm. 1939)
• 1875 – Zygmunt Jastrzębski, polski prawnik, minister skarbu (zm. 1925)
• 1881 – Clinton Joseph Davisson, amerykański fizyk, noblista (zm. 1958)
• 1885 – Stanisław Kot, polski historyk, polityk, działacz ruchu ludowego, minister informacji i dokumentacji (zm. 1975)
• 1891 – Ignacy Czuma, polski prawnik, polityk, profesor KUL, szambelan papieski (zm. 1963)
• 1892 – Harry King Goode, angielski pilot myśliwski (zm. 1942)
• 1895 – Rolf Nevanlinna, fiński matematyk (zm. 1980)
• 1887 – John Reed, amerykański dziennikarz (zm. 1920)
• 1900:
  • James Hall, amerykański aktor (zm. 1940)
  • Mieczysław Siewierski, polski prawnik, profesor (zm. 1981)
• 1903:
  • George Wells Beadle, amerykański genetyk, noblista (zm. 1989)
  • Curly Howard, amerykański aktor (zm. 1952)
• 1904 – Constance Bennett, amerykańska aktorka (zm. 1965)
• 1905:
  • Karl Guthe Jansky, amerykański fizyk, radioastronom (zm. 1950)
  • Joseph Kosma, austriacki kompozytor, twórca muzyki filmowej (zm. 1969)
• 1907:
  • Zdzisław Rajewski, polski archeolog, profesor (zm. 1974)
  • Emilie Schindler, austriacka działaczka, żona Oskara Schindlera (zm. 2001)
  • Jan Trepczyk, polski pisarz, działacz społeczny na Kaszubach (zm. 1989)
• 1909 – Witold Trąmpczyński, polski ekonomista, polityk (zm. 1982)
• 1913:
  • Robert Capa, węgierski fotografik (zm. 1954)
  • Bảo Đại, wietnamski polityk, premier i cesarz (zm. 1997)
• 1917 – Joan Fontaine, amerykańska aktorka
• 1919:
  • Doris Lessing, brytyjska pisarka, noblistka
  • Wanda Wolska Conus, polska historyk, bizantynolog, filolog klasyczny (zm. 2012)
  • Bogdan Zieliński, polski aktor (zm. 1982)
  • Raisa Żuk-Hryszkiewicz, białoruska działaczka niepodległościowa, żona Wincenta Hryszkiewicza (zm. 2009)
• 1920:
  • Augusto da Costa, brazylijski piłkarz (zm. 2004)
  • Timothy Leary, amerykański pisarz, psycholog (zm. 1996)
• 1921:
  • Georges Brassens, francuski piosenkarz, kompozytor (zm. 1981)
  • Czesław Słania, polski grawer, plastyk, projektant znaczków pocztowych i banknotów (zm. 2005)
• 1922 – Tadeusz Machl, polski kompozytor, organista, pedagog (zm. 2003)
• 1923:
  • Henryk Jaskuła, polski żeglarz
  • Andrzej Łukoski, polski podharcmistrz, żołnierz AK, podporucznik, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944)
• 1924 – Sabina Chromińska, polska aktorka
• 1925:
  • Dory Previn, amerykańska wokalistka i kompozytorka, autor tekstów piosenek (zm. 2012)
  • Robert Rauschenberg, amerykański artysta, pionier pop-artu (zm. 2008)
• 1927 – Tadeusz Mikołajek, polski pisarz
• 1928:
  • Radovan Kuchař, czeski wspinacz (zm. 2012)
  • Nelson Pereira dos Santos, brazylijski reżyser filmowy
  • Zofia Petri, polska aktorka (zm. 1999)
• 1929:
  • Andrzej Chmielarczyk, polski aktor, reżyser teatralny (zm. 2005)
  • Lew Jaszyn, rosyjski piłkarz, bramkarz (zm. 1990)
• 1930 – Lech Budrecki, polski krytyk literacki, tłumacz (zm. 2004)
• 1933:
  • Donald Peterson, amerykański astronauta
  • Helmut Senekowitsch, austriacki piłkarz, trener piłkarski (zm. 2007)
• 1934 – Andrzej Piątkowski, polski szermierz, szablista (zm. 2010)
• 1935:
  • Bohdan Kopczyński, polski polityk, poseł na Sejm
  • Ann Rule, amerykańska pisarka
• 1938:
  • Derek Jacobi, brytyjski aktor
  • Christopher Lloyd, amerykański aktor
  • Janusz Rolicki, polski dziennikarz, pisarz
• 1939:
  • Joaquim Chissano, mozambicki polityk, prezydent
  • George Cohen, angielski piłkarz
• 1940 – Zofia Marcinkowska, polska aktorka (zm. 1963)
• 1942 – Annette Funicello, amerykańska aktorka
• 1943:
  • Jan de Bont, holenderski reżyser filmowy
  • Catherine Deneuve, francuska aktorka
  • Urszula Dudziak, polska wokalistka jazzowa
• 1945:
  • Leslie West, amerykański muzyk zespołu Mountain
  • Andrzej Piszczatowski, polski aktor (zm. 2011)
• 1948:
  • Robertino Loreti, włoski piosenkarz
  • Krzysztof Pakulski, polski operator filmowy
• 1949 – Arsène Wenger, francuski trener piłkarski
• 1952:
  • Jeff Goldblum, amerykański aktor
  • Andrzej Supron, polski zapaśnik
• 1955 – Bill Condon, amerykański reżyser filmowy
• 1957 – Virgil Donati, australijski muzyk, kompozytor
• 1962 – Grzegorz Wawrzyszak, polski wokalista zespołów Papa Dance i Ex-Dance
• 1963 – Brian Boitano, amerykański łyżwiarz figurowy
• 1964:
  • Michael Hill, brytyjski oszczepnik
  • Piotr Krzywicki, polski polityk, poseł na Sejm (zm. 2009)
  • Toby Mac, amerykański wokalista zespołu dc Talk
  • Zurab Nogaideli, gruziński polityk, premier
  • Małgorzata Ostrowska-Królikowska, polska aktorka
  • Dražen Petrović, chorwacki koszykarz (zm. 1993)
• 1965:
  • John Wesley Harding, angielski piosenkarz
  • Piotr Wiwczarek, polski muzyk zespołu Vader
• 1966:
  • Valeria Golino, włoska aktorka
  • Jakub, polski duchowny prawosławny, biskup białostocki i gdański
  • Tatjana Owsijenko, rosyjska piosenkarka
  • Alfred Stelleman, holenderski niewidomy kolarz
• 1967:
  • Rita Guerra, portugalska piosenkarka
  • Ulrike Maier, austriacka narciarka alpejska (zm. 1994)
  • Carlos Mencia, amerykański aktor pochodzenia honduraskiego
• 1968 – Shaggy, jamajski wokalista reggae
• 1969:
  • Spike Jonze, amerykański reżyser filmowy
  • Rafael Lewandowski, polski reżyser filmowy
  • Helmut Lotti, belgijski piosenkarz
  • Tomasz Preniasz-Struś, polski aktor
• 1971:
  • Amanda Coetzer, południowoafrykańska tenisistka
  • Tomislav Erceg, chorwacki piłkarz
• 1973 – Andrés Palop, hiszpański piłkarz, bramkarz
• 1974:
  • Miroslav Šatan, słowacki hokeista
• 1975:
  • Martín Cardetti, argentyński piłkarz
  • Míchel Salgado, hiszpański piłkarz
• 1976:
  • Janet Lee, tajwańska tenisistka
  • Adam Skórnicki, polski żużlowiec
  • Helen Svedin, szwedzka modelka
• 1978:
  • Dorota Pykosz, polska siatkarka
  • Marcin Styczeń, polski piosenkarz, bard
• 1979 – Deivid, brazylijski piłkarz
• 1982:
  • Melinda Czink, węgierska tenisistka
  • Kumiko Iijima, japońska tenisistka
  • Ołeksandr Kuczer, ukraiński piłkarz
  • Mark Renshaw, australijski kolarz szosowy
• 1983:
  • Glenn Loovens, holenderski piłkarz
  • Antoni Pawlicki, polski aktor
• 1985 – Zachary Hanson, amerykański muzyk zespołu Hanson
• 1986 – Vegard Swensen, norweski skoczek narciarski
• 1990 – Jonathan Lipnicki, amerykański aktor

Zmarli

•   741 – Karol Młot, majordom Austrazji i Neustrii (ur. 686)
• 1383 – Ferdynand I Burgundzki, król Portugalii (ur. 1345)
• 1751 – Wilhelm IV Orański, stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji (ur. 1711)
• 1772 – Franciszek Salezy Potocki, krajczy wielki koronny, wojewoda kijowski i wołyński (ur. 1700)
• 1798 – Józef Sułkowski, polski oficer, brygadier, adiutant Napoleona Bonaparte (ur. 1773)
• 1882 – János Arany, węgierski pisarz (ur. 1817)
• 1883 – Thomas Mayne Reid, amerykański pisarz pochodzenia irlandzkiego (ur. 1818)
• 1891 – Ernst Fleischl von Marxow, austriacki lekarz, fizjolog (ur. 1846)
• 1904 – Carl Josef Bayer, austriacki chemik, wynalazca procesu Bayera (ur. 1847)
• 1906 – Paul Cézanne, francuski malarz (ur. 1839)
• 1915 – Wilhelm Windelband, niemiecki filozof (ur. 1848)
• 1918 – Myrtle Gonzalez, amerykańska aktorka (ur. 1891)
• 1924 – Witold Jodko-Narkiewicz, polski polityk, dyplomata, publicysta (ur. 1864)
• 1928 – Andrew Fisher, australijski polityk, premier (ur. 1862)
• 1935 – Komitas Wartabed, ormiański kompozytor (ur. 1869)
• 1948 – August Hlond, polski duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski (ur. 1881)
• 1956 – Walenty Dymek, polski duchowny katolicki, arcybiskup poznański (ur. 1888)
• 1963 – Elvin Morton Jellinek, amerykański fizjolog (ur. 1890)
• 1965 – Paul Tillich, niemiecki teolog, filozof (ur. 1886)
• 1967 – Jan Bartecki, polski pedagog (ur. 1901)
• 1968:
  • Vladimir Turina, chorwacki architekt (ur. 1913)
  • Stefan Rachubiński, polski seryjny morderca (ur. 1929)
• 1971 – Grzegorz Korczyński, polski polityk, działacz komunistyczny, generał, wiceminister obrony narodowej (ur. 1915)
• 1973:
  • Pablo Casals, hiszpański wiolonczelista, dyrygent (ur. 1876)
  • Antoni Żuliński, polski aktor (ur. 1900)
• 1975:
  • Michał Matyas, polski piłkarz, trener piłkarski (ur. 1910)
  • Arnold Joseph Toynbee, brytyjski historyk, filozof historii (ur. 1889)
• 1979 – Nadia Boulanger, francuska kompozytorka (ur. 1887)
• 1986 – Albert Szent-Györgyi, węgierski biochemik, noblista (ur. 1893)
• 1987 – Lino Ventura, francuski aktor (ur. 1919)
• 1990 – Louis Althusser, francuski filozof (ur. 1918)
• 1991 – Steven Jesse Bernstein, amerykański poeta (ur. 1950)
• 1992 – Cleavon Little, amerykański aktor (ur. 1939)
• 1993 – Innes Ireland, szkocki kierowca wyścigowy Formuły 1 (ur. 1930)
• 1995:
  • Sir Kingsley Amis, angielski pisarz (ur. 1922)
  • Mary Wickes, amerykańska aktorka (ur. 1910)
• 1998 – Eric Ambler, angielski pisarz (ur. 1909)
• 2000 – Franciszka Cegielska, polska polityk, prezydent Gdyni (ur. 1946)
• 2001:
  • Roger Coggio, francuski aktor, reżyser filmowy (ur. 1934)
  • Albert Ducrocq, francuski pisarz, dziennikarz (ur. 1921)
• 2002 – Geraldine Apponyi, królowa Albanii, żona Ahmeda Zogu (ur. 1915)
• 2003:
  • Józef Buszko, polski historyk (ur. 1925)
  • Stanisława Zawiszanka, polska aktorka, piosenkarka, poetka, malarka (ur. 1917)
• 2005 – Franky Gee, amerykański muzyk zespołu Captain Jack (ur. 1962)
• 2006 – Choi Kyu-ha, koreański polityk, premier i prezydent (ur. 1919)
• 2007:
  • Ève Curie, francuska pisarka, dziennikarka, pianistka, polityk, córka Marii Skłodowskiej-Curie i Piotra Curie (ur. 1904)
  • Barbara Śródka-Makówka, polska kostiumograf (ur. 1945)
• 2008:
  • Wołodymyr Szczeholkow, ukraiński piłkarz (ur. 1937)
  • Halina Szyrmerowa, polska działaczka społeczna, żołnierz Armii Krajowej (ur. 1918)
• 2009:
  • Daniel Bekker, południowoafrykański bokser (ur. 1932)
  • Fritz Csoklich, austriacki dziennikarz (ur. 1929)
  • Pierre Chaunu, francuski historyk (ur. 1923)
  • Maciej Rybiński, polski dziennikarz, scenarzysta filmowy (ur. 1945)
• 2011 – Sultan bin Abdulaziz al Saud, saudyjski polityk, książę, następca tronu Arabii Saudyjskiej (ur. 1928)