30 juni

30 juni is de 181ste dag van het jaar (182ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 184 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1908 - In Toengoeska (nu Evenkië, na 2007 Kraj Krasnojarsk) in Siberië vindt een ongekend krachtige explosie plaats, waarvan de oorzaak nooit is opgehelderd.
  • 1936 - Het boek "Gone with the wind" wordt gepubliceerd.
  • 1964 - In Amsterdam worden "Happenings" gehouden rond "Het Lieverdje"; het ontstaan van de provo's.
  • 1971 - Drie Russische kosmonauten worden dood aangetroffen in hun capsule na een schijnbaar probleemloze landing.
  • 1973 - Afschaffing dienstplicht in de Verenigde Staten.
  • 1973 - Een zonsverduistering van zeven minuten die in Afrika het beste zichtbaar is.
  • 1974 - De moeder van Martin Luther King, Alberta, wordt doodgeschoten tijdens een kerkdienst waar ze het orgel bespeelt.
  • 1994 - Een Airbus A330 stort tijdens een testvlucht neer, alle 7 inzittenden komen om.
  • 2000 - Op het Roskilde Festival in Kopenhagen worden negen mensen doodgedrukt tijdens een optreden van de Amerikaanse popgroep Pearl Jam.
  • 2007 - Op het vliegveld van Glasgow ramt een jeep gevuld met benzine terminal 1. Waarschijnlijk was de bedoeling dat de auto zou ontploffen. Dit komt een dag na de mislukte aanslagen in Londen. De autoriteiten vermoeden dat het om een terroristische aanval gaat; Groot-Brittannië stelt het hoogste terreuralarm in.
  • 2009 - Yemenia-vlucht 626, een Airbus A310 van de Jemenitische vliegmaatmaatschappij Yemenia, crasht met 153 mensen aan boord bij de eilandengroep Comoren voor de Afrikaanse oostkust. Een meisje van 14 overleeft op wonderbaarlijke wijze het ongeluk.

•  Politiek
  • 350 - Nepotianus wordt in opdracht van Magnentius vermoord. Hij regeert als keizer van Rome slechts 28 dagen.
  • 1914 - Gandhi wordt gearresteerd in zijn anti-apartheidsstrijd in Zuid-Afrika.
  • 1933 - Een massale demonstratie in Antwerpen tegen oorlog en fascisme.
  • 1934 - Nacht van de Lange Messen: Hitler schakelt alle oppositie binnen zijn eigen partij uit.
  • 1941 - Wegvoering van de Nederlandse ex-premier Colijn door de Duitsers.
  • 1960 - Ondertekening van de onafhankelijkheidsakte van Congo door Patrice Lumumba en Gaston Eyskens.
  • 1987 - De Europese Commissie publiceert haar groenboek over telecommunicatie.
  • 1990 - Zaïre viert dertig jaar onafhankelijkheid, maar zonder Belgische delegatie bij de feestelijkheden.
  • 2006 - Jan Peter Balkenende biedt het ontslag aan van het Kabinet-Balkenende II.
  • 2010 - Jennifer Simons en Ruth Wijdenbosch worden verkozen tot respectievelijk voorzitter en (eerste vrouwelijke) ondervoorzitter van het parlement van Suriname.

•  Religie
  • 1818 - Verheffing van het Bisdom Warschau in Polen tot Aartsbisdom Warschau.
  • 1911 - Oprichting van de Apostolische Prefectuur Sumatra in Nederlands-Indië.
  • 1930 - Paus Pius XI creëert vijf nieuwe kardinalen.
  • 1963 - Kroning van Paus Paulus VI in Rome. Hij is de laatste paus die met een tiara is gekroond.
  • 1979 - Paus Johannes Paulus II creëert vijftien nieuwe kardinalen.
  • 1988 - Aartsbisschop Marcel Lefebvre wijdt in Écône in Zwitserland vier bisschoppen zonder toestemming van de Heilige Stoel.

•  Sport
  • 1974 - Het Nederlands voetbalelftal verslaat ook de DDR bij het WK voetbal 1974 in West-Duitsland. Het duel in Gelsenkirchen eindigt in 2-0 door doelpunten van Johan Neeskens en Rob Rensenbrink.
  • 1996 - Duitsland wint in Londen het EK voetbal door Tsjechië in de finale met 2-1 te verslaan. In de verlenging maakt Oliver Bierhoff de zogeheten golden goal.
  • 2002 - Brazilië wint in Yokohama de wereldtitel door Duitsland met 2-0 te verslaan in de finale van het WK voetbal.
  • 2003 - Oprichting van de Poolse voetbalclub MKS Kluczbork na een fusie van de clubs KKS Kluczbork en LZS Kuniów.
  • 2006 - De dag voor de Ronde van Frankrijk krijgen 9 wielrenners, waaronder favorieten zoals Jan Ullrich en Ivan Basso een startverbod wegens vermeend dopinggebruik.Het Astana - Würth Team kan uiteindelijk niet starten omdat vijf van de negen renners geweerd zijn en de ploeg dus niet aan het vereiste minimum van zes renners raakt.

•  Wetenschap en technologie
  • 1905 - Albert Einstein stuurt het artikel "Zur Elektrodynamik bewegter Körper" in, waarin hij de speciale relativiteitstheorie introduceert. Het wordt op 26 september gepubliceerd.
  • 1946 - Op het atol Bikini in de Stille Oceaan verwoest een proefexplosie van de atoombom meer dan 200 afgedankte schepen.
  • 1972 - Voor de eerste maal wordt een schrikkelseconde ingevoerd.

Geboren

Jetty Mathurin
geboren in 1951

• 1470 - Karel VIII, koning van Frankrijk (overleden 1498)
• 1503 - Johan Frederik I van Saksen, Keurvorst van Saksen en Hertog van Saksen (overleden 1554)
• 1646 - Paul Hermann, Duits medicus en botanicus (overleden 1695)
• 1685 - John Gay, Brits schrijver (overleden 1732)
• 1695 - Christiane Mariane von Ziegler, Duits tekstdichteres (overleden 1760)
• 1722 - Georg Benda, Tsjechisch componist (overleden 1795)
• 1755 - Paul Barras, Frans politicus (overleden 1829)
• 1768 - Elizabeth Kortright Monroe, Amerikaans First Lady (echtgenote van James Monroe) (overleden 1830)
• 1801 - Frédéric Bastiat, Frans econoom en filosoof (overleden 1850)
• 1817 - Joseph Dalton Hooker, Brits botanicus (overleden 1911)
• 1825 - Hervé, Frans operettecomponist, zanger, acteur en dirigent (overleden 1892)
• 1860 - Gyula II Andrássy, Oostenrijk-Hongaars politicus (overleden 1929)
• 1865 - Herman Coster, Nederlands advocaat (overleden 1899)
• 1888 - Rudolf Amelunxen, Duits politicus (overleden 1969)
• 1890 - Paul Boffa, Maltees politicus (overleden 1962)
• 1893 - Walter Ulbricht, Oost-Duits politicus (overleden 1973)
• 1899 - Madge Bellamy, Amerikaans actrice (overleden 1990)
• 1904 - Glenda Farrell, Amerikaans actrice (overleden 1971)
• 1908 - Dave Baan, Nederlands bokser (overleden 1984)
• 1908 - Johan Buursink, Nederlands journalist en publicist (overleden 1993)
• 1911 - Czesław Miłosz, Pools schrijver en dichter (overleden 2004)
• 1912 - Ludwig Bölkow, Duits luchtvaartpionier (overleden 2003)
• 1914 - Francisco da Costa Gomes, Portugees militair en politicus (overleden 2001)
• 1915 - Toos Goorhuis-Tjalsma, Nederlands ondernemer (overleden 2004)
• 1917 - Susan Hayward, Amerikaans actrice (overleden 1975)
• 1917 - Lena Horne, Amerikaans zangeres en actrice (overleden 2010)
• 1920 - Zeno Colò, Italiaans alpineskiër (overleden 1993)
• 1920 - Theo Sanders, Nederlands politiefunctionaris (overleden 2008)
• 1924 - Isidoor Van de Wiele, Belgisch atleet (overleden 2010)
• 1925 - Anna Stella Schic, Braziliaans pianiste (overleden 2009)
• 1926 - Peter Alexander, Oostenrijks zanger en acteur (overleden 2011)
• 1926 - Paul Berg, Amerikaans scheikundige en Nobelprijswinnaar
• 1926 - Henk Bouwman, Nederlands hockeyer (overleden 1995)
• 1930 - Tata Guines, Cubaans percussionist (overleden 2008)
• 1931 - Bert Eriksson, Vlaams voorzitter van het VMO (overleden 2005)
• 1931 - Hans Gruijters, Nederlands politicus (overleden 2005)
• 1933 - Tomislav Ivić, Kroaats voetballer (overleden 2011)
• 1933 - Manfred Orzessek, Duits voetbaldoelman (overleden 2012)
• 1936 - Flemming Flindt, Deens balletdanser (overleden 2009)
• 1936 - Dave Van Ronk, Amerikaans volkszanger (overleden 2002)
• 1937 - Gideon Ezra, Israëlisch politicus (overleden 2012)
• 1938 - Chris Hinze, Nederlands dwarsfluitist en componist
• 1939 - Harry Källström, Zweeds rallyrijder (overleden 2009)
• 1941 - Willem Albert Wagenaar, Nederlands psycholoog (overleden 2011)
• 1942 - Robert Ballard, Amerikaans oceanograaf
• 1942 - Corrie van Gorp, Nederlands actrice en zangeres
• 1943 - Florence Ballard, Amerikaans zangeres
• 1944 - Terry Funk, Amerikaans acteur en professioneel worstelaar
• 1944 - Els Ingeborg Smits, Nederlands actrice (overleden 2011)
• 1945 - Koen Koch, Nederlands bijzonder hoogleraar (overleden 2012)
• 1946 - Serge-Henri Valcke, Belgisch acteur
• 1947 - Julius Fortuna, Filipijns journalist (overleden 2009)
• 1948 - Dag Fornæss, Noors schaatser
• 1948 - Kars Veling, Nederlands politicus
• 1949 - Alain Finkielkraut, Frans filosoof en politiek commentator
• 1950 - Willem Urlings, Nederlands burgemeester
• 1951 - Stanley Clarke, Amerikaans muzikant en componist
• 1951 - André Hazes, Nederlands zanger van het levenslied (overleden 2004)
• 1951 - Jetty Mathurin, Nederlands-Surinaams cabaretière en columniste
• 1952 - David Garrison, Amerikaans acteur
• 1953 - Hal Lindes, Engels-Amerikaans gitarist en componist
• 1954 - Øystein Gåre, Noors voetbalcoach (overleden 2010)
• 1954 - Paulin Pomodimo, Centraal-Afrikaans rooms-katholiek aartsbisschop van Bangui
• 1954 - Serzj Sarkisian, Armeens politicus
• 1956 - Volker Beck, Oost-Duits atleet
• 1958 - Carl Ridders, Nederlands-Vlaams acteur (overleden 2008)
• 1958 - Esa-Pekka Salonen, Fins componist
• 1959 - Vincent D'Onofrio, Amerikaans acteur
• 1959 - Daniel Goldhagen, Amerikaans historicus en politicoloog
• 1959 - Brendan Perry, Brits zanger
• 1960 - Francisco van Jole, Nederlands internetjournalist
• 1960 - Jacqueline Zirkzee, Nederlands schrijver
• 1961 - Clive Nolan, Brits toetsenist
• 1963 - Olga Bryzgina, Russisch atlete
• 1963 - Yngwie Malmsteen, Zweeds gitarist
• 1963 - Wim Vandekeybus, Belgisch choreograaf, regisseur, acteur en fotograaf
• 1964 - Alexandra Christina Manley, prinses van Denemarken
• 1964 - Mark Waters, Amerikaans filmregisseur
• 1965 - Yvonne van Mastrigt, Nederlands burgemeester
• 1966 - Andrej Abduvalijev, Russisch atleet
• 1966 - Marton Csokas, Nieuw-Zeelands acteur
• 1966 - Ron Dekker, Nederlands zwemmer
• 1966 - Mike Tyson, Amerikaans bokser
• 1967 - Veerle Dobbelaere, Vlaams actrice
• 1967 - Ruddy Walem, Belgisch atleet
• 1968 - Phil Anselmo, Amerikaans zanger
• 1970 - Brian Bloom, Amerikaans acteur
• 1971 - Bastiaan Ragas, Nederlands acteur en zanger
• 1972 - Stuart Rendell, Australisch atleet
• 1973 - Frank Rost, Duits voetballer
• 1974 - Barbara Barend, Nederlands televisiepresentatrice
• 1975 - Ralf Schumacher, Duits autocoureur
• 1975 - Rami Shaaban, Zweeds voetballer
• 1977 - Tathiana Garbin, Italiaans tennisster
• 1977 - Justo Villar, Paraguayaans voetbaldoelman
• 1978 - Patrick Ivuti, Keniaans atleet
• 1979 - Sylvain Chavanel, Frans wielrenner
• 1979 - Tim Klijn, Nederlands diskjockey
• 1979 - Matisyahu, Amerikaans zanger
• 1980 - Nourdin Boukhari, Marokkaans-Nederlands voetballer
• 1980 - Ryan ten Doeschate, Nederlands cricketspeler
• 1980 - Rade Prica, Zweeds voetballer
• 1981 - Can Artam, Turks autocoureur
• 1981 - Sanne Heijen, Nederlands televisiepresentatrice
• 1981 - Geoffroy Lequatre, Frans wielrenner
• 1981 - Barbora Špotáková, Tsjechisch speerwerpster
• 1983 - Cheryl Cole, Brits zangeres
• 1983 - Anne van Veen, Nederlands kleinkunstzangeres
• 1984 - Gabriel Badilla, Costa Ricaans voetballer
• 1984 - Fantasia Barrino, Amerikaans zangeres
• 1985 - Rafał Blechacz, Pools pianist
• 1985 - Michael Phelps, Amerikaans zwemmer
• 1985 - Cody Rhodes, Amerikaans professioneel worstelaar
• 1986 - Michaël Bultheel, Belgisch atleet
• 1986 - Victoria Crawford, Amerikaans model en worstelaar
• 1986 - Freddy Guarín, Colombiaans voetballer
• 1986 - Yvonne Hak, Nederlands atlete
• 1986 - Jamai Loman, Nederlands zanger en musical-acteur
• 1987 - Marieke Westenenk, Nederlands actrice, zangeres en model
• 1988 - Giel Deferm, Belgisch voetballer
• 1988 - Joachim Mununga, Belgisch voetballer
• 1989 - Asbel Kiprop, Keniaans atleet
• 1989 - Raoul Ngadrira, Belgisch voetballer

Overleden

• 350 - Nepotianus, Romeins keizer
• 718 - Heilige Erentrudis, abdis van een Benedictinessenklooster
• 1520 - Motecuhzoma II (54), Azteeks leider
• 1522 - Johannes Reuchlin (67), Duits filosoof en humanist
• 1538 - Karel van Gelre (70), hertog van Gelre
• 1607 - Caesar Baronius (68), Italiaans historicus en theoloog
• 1817 - Abraham Gottlob Werner (67), Duits geoloog
• 1882 - Charles J. Guiteau (40), Amerikaans advocaat
• 1916 - Gaston Maspero (70), Italiaans egyptoloog
• 1919 - John William Strutt (76), Brits natuurkundige
• 1924 - Jacob Israël de Haan (42), Nederlands schrijver, jurist en politicus
• 1928 - Giovanni Tacci Porcelli (64), Italiaans nuntius in België en Nederland en curiekardinaal
• 1934 - Fritz Gerlich (51), Duits journalist
• 1934 - Ernst Röhm (46), Duits leider van de Sturmabteilung
• 1934 - Kurt von Schleicher (51) Duits generaal en politicus
• 1934 - Gregor Strasser (42), Duits nationaal-socialistisch politicus
• 1953 - Vsevolod Poedovkin (60), Russisch regisseur
• 1959 - José Vasconcelos (77), Mexicaans filosoof en politicus
• 1961 - Lee De Forest (87), Amerikaans uitvinder en elektrotechnicus
• 1974 - Eddie Johnson (55), Amerikaans autocoureur
• 1976 - Gerard Desmet (65), Belgisch wielrenner
• 1986 - László Lékai (76), Hongaars kardinaal-aartsbisschop van Esztergom
• 1986 - Jean Raine (59), Belgisch kunstschilder en filmmaker
• 1995 - Gale Gordon (89), Amerikaans komische acteur
• 1996 - Jef Maes (91), Belgisch componist en muziekpedagoog
• 2001 - Pol Appeltants (79), Belgisch voetballer
• 2001 - Chet Atkins (77), Amerikaans gitarist
• 2004 - Stive Vermaut (28), Belgisch wielrenner
• 2005 - Christopher Fry (97), Brits toneelschrijver
• 2005 - Herman van Laer (85), Nederlands voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Schaatsenrijders Bond
• 2005 - John Lagrand (55), Nederlands muzikant
• 2008 - Mies Bouhuys (81), Nederlands dichteres, scenario-, toneel- en kinderboekenschrijfster
• 2008 - Hans van Doorneveld (67), Nederlands voetballer en voetbaltrainer
• 2009 - Pina Bausch (68), Duits danseres en choreografe
• 2009 - Harve Presnell (75), Amerikaans acteur
• 2009 - Shi Pei Pu (70), Chinees spion en operazanger
• 2009 - Philippe Vandenberg (57), Belgisch kunstschilder
• 2010 - Elliott Kastner (80), Amerikaans filmproducent
• 2010 - Park Yong-ha (32), Zuid-Koreaans zanger en acteur
• 2011 - Georg Maximilian Sterzinsky (75), Duits aartsbisschop en kardinaal

Viering/herdenking

• Rooms-katholieke kalender:
  • Feestdag van de Eerste Heilige Martelaren van de Romeinse Kerk (waaronder de Donatus) - Vrije Gedachtenis
  • Heilige Adilia van Orp († 670)
  • Heilige Luci(a)na (van Rome) († 1e eeuw)
  • Heilige Martiaal († c. 250)
  • Heilige Theobaldus van Provins († 1066)
  • Heilige Bertram van Le Mans († 623)
  • Heilige Clotsildis (van Marchiennes) († 714)
  • Heilige Erentrud(e) van Nonnberg († c. 718)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1919 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 10,7 °C
• 1957 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 26,4 °C
• 1989 - Laagste minimumtemperatuur 3,8 °C
• 1957 - Hoogste maximumtemperatuur 34,2 °C
• 1945 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 10,3 m/s
• 1976 - Langste zonneschijnduur 15,8 uur
• 1983 - Langste neerslagduur 5,5 uur
• 2005 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 17,4 mm
• 1935 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 55 %

België

Dagrecords

• 1919 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 10,2 °C
• 1957 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 26,1 °C
• 1835 en 1964 - Laagste minimumtemperatuur 5,7 °C
• 1957 - Hoogste maximumtemperatuur 33,1 °C
• 1980 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 20,2 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1953 - In 1 uur 40 minuten 83 mm neerslag in Roucourt (Péruwelz).
• 1957 - Temperatuur boven 30 °C op de Baraque Michel(Jalhay).
• 1987 - Hagelbuien beschadigen gewassen in de streek tussen Genk en Hasselt.

Bronnen, noten en/of referenties