Edward Leja
Edward Bolesław Leja (ur. 22 lutego 1937 w Rakszawie[1], zm. 5 października 2009 w Krakowie)[2] – polski fizyk, profesor dr hab. Akademii Górniczo-Hutniczej, członek wielu organizacji krajowych i zagranicznych, wynalazca.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
W 1954 ukończył Liceum Ogólnokształcące w Żołyni i rozpoczął studia na Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP) w Krakowie. Po pierwszym roku, ze względu na zamknięcie w krakowskiej WSP nauczycielskiego kierunku przedmiotu fizyki, kontynuował studia na WSP w Opolu. W 1958 po obronie pracy magisterskiej (Kompleksowa metoda badania fotoprzewodnictwa tlenku miedziawego), w ramach obowiązującego nakazu pracy, zostaje skierowany na posadę nauczyciela fizyki do szkoły zawodowej w Rudzie Śląskiej (Nowy Bytom). W 1959 wraca do Krakowa i pracuje w Zakładzie Fizyki Akademii Medycznej (1959-62) oraz w Liceum Ogólnokształcącym Nr. 9 w Krakowie (1961-64). Od 1 września 1963 rozpoczyna prace naukową na Akademii Górniczo-Hutniczej najpierw jako asystent w Katedrze Fizyki I Wydziału Metalurgicznego, następnie po doktoracie (Półprzewodnikowe własności cienkich warstw SnO2 domieszkowanych indem i antymonem) w grudniu 1968 na stanowisku adiunkta (1969 - 1986). Po habilitacji (Otrzymywanie i właściwości elektryczne przeźroczystych warstw tlenkowych typu SnO2 i In2O3) w marcu 1984 na stanowisku docenta (1986 - 1999), w końcu na stanowisku profesora nadzwyczajnego AGH od czerwca 1999 aż do przejścia na emeryturę 30 września 2007[3].
Docent Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Mikroelektroniki Hybrydowej i Rezystorów. Wieloletni Kierownik Katedry Elektroniki[4] Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki, Kierownik Zakładu Fizyki i Technologii Elektronowej Instytutu Elektroniki[5] Akademii Górniczo-Hutniczej (1986-92).
Specjalizował się w fizyce ciała stałego, inżynierii materiałowej, technologii elektronowej i elektroniki. Był pionierem oraz uznanym autorytetem w metodach nanoszenia cienkich warstw technikami jonowymi, oraz w reaktywnym rozpyleniu katodowym[3].
Autor wielu publikacji naukowych z dziedziny techniki próżni i zastosowań technologii próżniowych w praktyce przemysłowej[6]. Autor wielu wynalazków i patentów. Dorobek naukowy Edwarda Lei obejmuje łącznie 135 pozycji w tym 94 artykuły, referaty i komunikaty, 2 skrypty, 12 patentów oraz liczne niepublikowane opracowania naukowe na zamówienie przemysłu (np. ministerialne projekty badawcze i wdrożeniowe przyznane drogą konkursową)[3].
Kierownik prac badawczo-naukowych prowadzonych na Akademii Górniczo-Hutniczej; Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki oraz na Politechnice Rzeszowskiej Wydział Elektrotechniki i Informatyki[7].
Promotor i recenzent prac doktorskich i habilitacyjnych wielu Doktorantów Wydziału EAIiE[8].
Prof. Leja pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
[edytuj] Hobby
Prof. Leja uważano także za Najlepszego fizyka wśród malarzy oraz najlepszego malarza wśród fizykow, gdyż jego pasją obok fizyki było malarstwo i grafika. Malował praktycznie codziennie głównie krajobrazy i kwiaty w technice akwarelowej. Jego obrazy znajdują się w wielu domach w Polsce i w Australii. Przez wiele lat projektował pamiątkowe kufle i wyroby metalowe wykonywane dla śląskich kopalń.
Działał także w Towarzystwie Przyjaciół Bronowic w Krakowie, w celu upowszechniania wiedzy o Bronowicach i kultywowania tradycji m.in. wielkanocnych, dla którego projektował pamiątkowe dyplomy[9].
Był także zapalonym grzybiarzem i wędkarzem.
[edytuj] Odznaczenia
Prof. Leja odznaczony został:
- Srebrnym Krzyżem Zasługi
- Złotym Krzyżem Zasługi
- Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Złotą Odznaką za Prace Społeczne dla Miasta Krakowa[5]
Przypisy
- ↑ Tomasz Stobiecki: Dr hab. Edward Leja (1937 - 2009). Polskie Towarzystwo Próżniowe. [dostęp 12/12/2009].
- ↑ Wspomnij Bliskich Polska Gazeta Krakowska.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Tomasz Stobiecki: Dr hab. Edward Leja (1937 - 2009). Polskie Towarzystwo Próżniowe. [dostęp 12/12/2009].
- ↑ Elektronika i Telekomunikacja AGH accessdate=2009-11-04
- ↑ 5,0 5,1 Polskie Towarzystwo Próżniowe
- ↑ Wykaz publikacji Leja Edward, dr hab., prof. AGH |accessdate=2009-11-04
- ↑ Edward Leja w bazie „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI)
- ↑ Doktoranci Wydziału EAIiE. [dostęp 12/11/2009].
- ↑ Gazeta Bronowicka maj 2005 str. 10
