1947

Izvor: Wikipedia

< | 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek | >
< | 1910-e | 1920-e | 1930-e | 1940-e | 1950-e | 1960-e | 1970-e | >
<< | < | 1943. | 1944. | 1945. | 1946. | 1947. | 1948. | 1949. | 1950. | 1951. | > | >>


1947 u drugim kalendarima
Gregorijanski 1947
MCMXLVII
Ab urbe condita 2700
Islamski 1366 – 1367
Iranski 1325 – 1326
Hebrejski 5707 – 5708
Bizantski 7455 – 7456
Koptski 1663 – 1664
Hindu kalendari
 - Vikram Samvat 2002 – 2003
 - Shaka Samvat 1869 – 1870
 - Kali Yuga 5048 – 5049
Kineski
 - Kontinualno 4583 – 4584
 - 60 godina Yin Vatra Svinja
(od kineske N. g.)
Holocenski kalendar 11947
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1947 (MCMXLVII) bila je redovna godina koja počinje u srijedu.

[uredi - уреди] Događaji

[uredi - уреди] Januar/Siječanj

  • 1. 1. - Britanska Nigerija dobila ograničenu autonomiju.
  • 5. 1. - Prvi derbi Crvena Zvezda - Partizan.
  • 6. 1. - Radikalski političar Miloš Trifunović i još sedmorica osuđeni zbog "davanja informacija američkoj ambasadi" - Trifunović na osam godina, trojica na smrt - Milutin Stefanović, prevodilac ambasade SAD, major Željko Šušin i novinar Jovanović (Eric Pridonoff, ekonomski analitičar ambasade organizovao doušničku mrežu[1]).
  • 15. 1. - U Los Angelesu pronađeno unakaženo telo Elisabet Short, kasnije prozvane Black Dahlia.
  • 16. 1. - Vincent Auriol postaje prvi predsednik Francuske Četvrte republike.
  • 19. 1. - Izbori u Poljskoj, Demokratski blok (komunisti, socijalisti i dr.) zvanično dobija 80 % glasova, na osnovu čega preuzimaju vlast krajem meseca.

[uredi - уреди] Februar/Veljača

  • 2.2. - Osnovano Oblasno narodno pozorište u Zaječaru, danas Pozorište "Zoran Radmilović".
  • 3.2. - U Jukonu izmereno -63°C, najniža temperatura u Severnoj Americi.
  • 5.2. - Komunista Bolesław Bierut postaje predsednik Poljske.
+ Zemljotres kod Prizrena.
+ Edwin Land u Njujorku predstavio prvu instant ("Polaroid") kameru.

[uredi - уреди] Mart/Ožujak

  • 4.3. - Sastanak Politbiroa CK KPJ sa rukovodstvom CK KP Srbije - Blagoje Nešković kritikovan zbog rezervisanosti prema petogodišnjem planu i "oportunizma u ostvarivanju otkupa" (smanjivanje količina).
+ Ugovor iz Dankerka između V.Britanije i Francuske - savez u slučaju nemačkog napada.
  • 9.3. - Jugoslavija preko SAD traži pomoć u žitu.
  • 12.3. - Američki predsjednik Truman iznio je svoju doktrinu pred Kongresom SAD-a - vojno-ekonomska pomoć vredna 400 miliona dolara Grčkoj i Turskoj protiv komunističkog nadiranja (odgovarajući zakon potpisan 22.5.).
  • 15.3. - Međuverski sukobi u Pendžabu, Britanska Indija.
  • 28.3. - Ekspoze ministra unutrašnjih poslova Rankovića Narodnoj skupštini: zapadni saveznici prikrivaju ratne zločince.
  • 29.3. - Malgaški ustanak na Madagaskaru protiv francuske vlasti.
  • 31.3. - U iranskom Mahabadu obešeni lideri, prošle godine ugušene, kurdske Mahabadske republike.

[uredi - уреди] April/Travanj

+ Osnovan Jugoslovenski aerotransport (JAT).
+ Umro kralj Đorđe II Grčki, nasleđuje ga brat Pavle I Grčki.
+ Jackie Robinson potpisao za Brooklyn Dodgers-e (igra od 15.4., kao prvi crnac u modernom Major League bejzbolu).
+ Britanci pokušavaju da detonacijom 6700 tona eksploziva unište nemačko ostrvo Helgoland.
  • 27.4. - Narodna skupština donela prvi Petogodišnji plan (Zakon o petogodišnjem planu razvitka narodne privrede FNRJ u godinama 1947 – 1951) sa određenim ciljevima proizvodnje (ubrzana industrijalizacija i centralna akumulacija). Jedini sa primedbama Dragoljub Jovanović, lider predratnih zemljoradnika.
  • 29.4. - Premijerno prikazana Slavica, službeno prvi film u historiji jugoslavenske kinematografije (prvi jugoslavenski posleratni film).
  • april - Blagoje Nešković, čelnik srpske vlade i partije, kritikuje pokrajinski komitet Vojvodine, na isti način na koji je i sam kritikovan 4.3., u vezi otkupa.

[uredi - уреди] Maj/Svibanj

[uredi - уреди] Jun/Juni/Lipanj

+ Bugarski antikomunistički političar Nikola Petkov uhapšen u Parlamentu (obešen 23.9.).
  • 7.6. - Akcija 10. travnja: prva ustaška grupa (Božidar Kavran) ulazi u FNRJ, postaće žrtve Udbine Operacije Gvardijan.
  • 23.6. - Prevazilaženjem predsedničkog veta u SAD donet Taft–Hartleyev zakon, kojim se nadgledaju sindikalne aktivnosti.
  • 24.6. - Kenneth Arnold-ovo opažanje NLO-a u državi Vašington, SAD - prvo o kome se široko izveštavalo i prvi put upotrebljen izraz "leteći tanjir".
  • 25.6. - U Srbiji osnovan Republički zavod za zaštitu spomenika kulture.
  • 26.6. - Grčka se obratila Savetu Bezbednosti UN zbog kršenja mira od strane Jugoslavije, Bugarske i Albanije (izveštaj Anketne komisije UN nepovoljan za Jugoslaviju).

[uredi - уреди] Jul/Juli/Srpanj

  • jun/jul - Roswellski NLO incident.
  • 7. 7. - Izveštaj Johna Cabota, otpravnika poslova u beogradskoj ambasadi - nesporazumi Jugoslavije sa Sovjetima neminovni (prolazi nezapaženo).
  • 8. 7. - Počeo proces protiv sedmorice "špijuna-obaveštajaca" u Beogradu - američka Služba za registrovanje grobova kontaktirala sa ostacima četnika radi sakupljanja informacija, za šta im je dala malu količinu oružja (vojnik Walter Florek), službenik ambasade SAD Borivoje Pantelić osuđen na smrt[2].
  • 12. 7. - Sastanak u Parizu u vezi Maršalovog plana, istočne zemlje (među kojima i FNRJ) odbijaju, ili od Sovjeta prinuđene da odbiju.
  • 15. 7. - U Zagrebu, Čehoslovačka pobedila Jugoslaviju u zonskom finalu Davis Cupa 4:0; poslednji meč nije odigran jer su gledaoci napravili nerede, uvređeni češkom zamenom povređenog tenisera.
  • 18. 7. - Brod SS Exodus sa 4500 Jevreja stigao iz Francuske do blizu Palestine, ali Britanske vlasti ne dozvoljavaju iskrcavanje.
  • 26. 7. - Predsednik SAD Hari Truman potpisao Zakon o nacionalnoj sigurnosti (1947): departmani vojske i mornarice konsolidovani u Departman odbrane, stvoreni CIA, Veće nacionalne sigurnosti i Združeni načelnici štabova (stupilo na snagu 18.9.).

[uredi - уреди] Avgust/August/Kolovoz

+ Izbori u Mađarskoj, komunisti prvi, ali sa samo 22,3 % glasova.

[uredi - уреди] Septembar/Rujan

  • 15.9.-16.9. - Stupa na snagu mirovni ugovor sa Italijom, savezničke snage napuštaju Pulu, povučena linije Tršćanske zone, neredi u Trstu, Jugoslavija preuzima bivše italijanske teritorije.
  • 22-27.9. - Osnivački sastanak Informbiroa u Šklarskoj Porembi kod Vroclava, Poljska. Prisutno devet partija, doneta Deklaracija koja ističe da je u toku borba između imperijalističkog (SAD) i antiimperijalističkog (SSSR) tabora. Za sedište organizacije određen Beograd.
  • 25.9. - Na Međunarodnom sudu za ratne zločine japanski car Hirohito oslobođen je svake krivnje za rat.
  • 30.9. - U Beogradu osnovan Savez udruženja boraca Narodnooslobodilačkog rata (SUBNOR).
  • septembar - Jugoslavija odbila Maršalov plan.
+ Drugi kongres Narodnog fronta Jugoslavije, Tito: postojanje predratnih buržujskih stranaka neopravdano.

[uredi - уреди] Oktobar/Listopad

  • 1.10. - SAD priznale bugarsku vladu i uspostavile diplomatske odnose, samo 8 dana nakon pogubljenja Nikole Petkova.
  • 2.10. - Osnovana Baletska škola "Lujo Davičo" u Beogradu.
  • 3.10. - Zbog incidenta od 24.8., u Pazinu osuđen sveštenik Stepan Ček na šest godina i msr. Jakob Ukmar na mesec dana (već odležao) zbog "provokacije". Ubice sveštenika osuđene na tri odn. pet meseci.
  • 5.10. - U Varšavi formalno osnovan Informbiro, sa sedištem u Beogradu i zadatkom "razmene iskustava i, u slučaju potrebe, koordinacije delatnosti komunističkih partija na osnovu uzajamne saglasnosti".
  • 7.10. - Dragoljub Jovanović, lider Zemljoradničke stranke i bivši saveznik KPJ, osuđen na devet godina zatvora; istovremeno i HSS-ovac Franjo Gaži na pet godina (političke krivice).
  • 11.10. - Jugoslavija prekinula odnose sa Čileom, nakon što su odatle proterana dvojica jugoslovenskih zvaničnika kao "deo opšte-hemisferske komunističke mreže".
  • 14.10. - Čak Jeger prvi put ikad probio zvučni zid, raketnim avionom Bell X-1.
  • 21.10. - Rezolucija 109 Generalne skupštine Ujedinjenih nacija: pozivaju se Albanija, Bugarska i Jugoslavija da ne pomažu gerilu u Grčkoj, osniva se Specijalna komisija sa sedištem u Solunu (radi od decembra).
+ Počinje Indo-pakistanski rat 1947 u Kašmiru - prvi od četiri rata između dve nacije (do 1999).
  • 27.10. - Crveni strah: Počinje saslušavanje osoba iz filmske industrije pred Parlamentarnim komitetom za neameričke aktivnosti povodom veza sa KP SAD - Holivudska desetorica odbijaju saradnju (vidi 25.11.).
  • 28.10. - Osnovan Gradski zavod za zdravstvenu zaštitu u Beogradu.
  • 30.10. - Ustanovljen Generalni sporazum o carinama i trgovini (GATT), prethodnik Svetske trgovinske organizacije.

[uredi - уреди] Novembar/Studeni

  • 2.11. - Howard Hughes prvi i jedini put poleteo svojim džinovskim avionom Hughes H-4 Hercules (Spruce Goose - "Smrčeva guska").
  • 10.11. - Hapšenje četvorice radnika čeličane u Marseju dovodi do komunističkih nereda koji se šire i na Pariz.
  • 15.11. - Parlament u Mađarskoj prinuđen da preda ovlašćenja vladi.
  • 16.11. - Puštena u saobraćaj pruga Šamac-Sarajevo (gradili je omladinci iz Jugoslavije i još 42 zemlje).
+ Britanci počinju povlačenje vojske iz Palestine.
+ Parlament Novog Zelanda ratifikovao Westminsterski statut, koji ovom dominionu daje suverenost.
  • 27.11. - U Evksinogradu kod Varne Ugovor o prijateljstvu, saradnji i uzajamnoj pomoći Jugoslavije i Bugarske (tekst sastavljen još 1.8.).
+ Policija u Parizu zauzela uredništva komunističkih listova.

[uredi - уреди] Decembar/Prosinac

  • 3.12. - U Francuskoj, ekspresni voz Paris-Tourcoing izbačen iz šina uz 21-og poginulog - optuženi komunistički štrajkači koji su mislili da voz prevozi vojsku; sutradan preduzete vanredne mere u zemlji.
  • 4.12. - Bugarska ima novi ustav, tzv. Dimitrovljev.
  • 9.12. - Francuski sindikati opozvali generalni štrajk i nastavili pregovore sa vladom.
  • 14.12. - Osnovano Udruženje bibliotekara Srbije.
  • 22.12. - Bardeen, Brattain i Shockley predstavili prvi praktičan elektronski tranzistor.
  • 24.12. - Probni let MiG-15.
  • 24.12. - Uredbom o zabrani privatnih akcionarskih društava ugašeno preduzeće "Aeroput".
  • 30.12. - Rumunski kralj Mihai I abdicira pod pritiskom komunističke vlade, koja proglašava narodnu republiku.
  • decembar - Državni ugovor Albanije i Bugarske - znaci nezavisnosti Albanije (Envera Hodže) od Jugoslavije.
+ Ugovor o uzajamnoj pomoći Jugoslavije i Mađarske (istog meseca i sa Rumunijom).
+ Grčki građanski rat: Grčki komunisti formirali Privremenu demokratsku vladu, na čelu Markos Vafijadis.

[uredi - уреди] Tokom godine

  • U Beogradu: rekonstrukcija Terazija, gradnja Filmskog grada, ILR u Železniku, Pionirska pruga u Košutnjaku (takođe i u zagrebačkom Maksimiru).
  • U Beogradu sedišta Informbiroa i Panslovenskog pokreta.
  • Sjedinjene Države ne dozvoljavaju putovanje svojih građana u Jugoslaviju, zbog teškoća svojih diplomatskih službenika da zaštite američke građane u toj zemlji (jedina zemlja pod takvom zabranom 1947.).
  • Otkriveni prvi Svici sa Mrtvog mora.
  • Dizajniran "Kalašnjikov" AK-47.
  • Svetozar Gligorić osvojio panslovenski šahovski turnir u Varšavi.

[uredi - уреди] 1947. u temama

Rukovodstvo FNRJ:

S.T. Trsta
Pakistan
Indija

[uredi - уреди] Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1947.

[uredi - уреди] Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1947.

[uredi - уреди] Nobelova nagrada za 1947. godinu

[uredi - уреди] Literatura

  • Collier's Year Book za 1947. (Microsoft Encarta 2004)
  • Return to Diversity, A Political History of East Central Europe Since World War II, Joseph Rothschild & Nancy M. Wingfield


Commons logo
U Wikimedijinom spremniku nalazi se još materijala vezanih uz temu:


Greška citiranja <ref> tags exist, but no <references/> tag was found; $2

Dobavljeno iz "http://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=1947&oldid=1101676"
Lični/osobni alati

Varijante
Akcije
Orijentacija-Оријентација
interakcija - интеракција
Alatke-Алатке
Drugi jezici-Други језици