1715
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rok 1715 / MDCCXV
stulecia: XVII wiek ~ XVIII wiek ~ XIX wiek
lata: 1705 « 1710 « 1711 « 1712 « 1713 « 1714 « 1715 » 1716 » 1717 » 1718 » 1719 » 1720 » 1725
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
- 11 kwietnia – upadek meteorytu w okolicach miejscowości Skalin na Pomorzu Zachodnim.
- 8 października – zwycięstwo polskie nad Sasami w bitwie pod Radogoszczą.
- 26 listopada – w Tarnogrodzie szlachta zawiązała konfederację generalną przeciw Augustowi II Mocnemu.
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 6 lutego – pokój w Utrechcie (dołączenie do wcześniejszych ustaleń z 1713) zawarty między Portugalią a Hiszpanią.
- 7 lutego – Jean Orry odesłany do Francji. Za decyzją stali Elżbieta Farnese i Giulio Alberoni.
- 19 lutego – delegacja perska w Wersalu.
- 24 marca – Fryderyk I Heski i Ulryka Eleonora, przyszli władcy Szwecji, wzięli ślub w Sztokholmie.
- 3 kwietnia – traktat sojuszniczy między Francja a Szwecją w Wersalu.
- 3 maja – całkowite zaćmienie słońca obserwowane w południowej Anglii (Edmund Halley), Szwecji i Finlandii.
- 4 maja – we Francji pojawia się nowy wynalazek - składany parasol.
- 23 maja – Ludwik XIV przyznał swym bastardom prawa do tronu.
- Lato – pierwsze jakobickie powstanie, rozpoczęte w lecie 1715 zwołaniem przez earla of Mar wodzów klanów na "wielkie polowanie" w Beamar. 8 września Mar ogłosił Jakuba Stuarta legalnym suwerenem. Wkrótce siły powstańcze zdobyły Perth i wzrosły do ok. 8 tys. Do powstania przyłączyli się jakobici z północnej Anglii pod wodzą Thomasa Kenmurre'a w sile 300 konnych. Próba marszu w głąb Anglii zakończyła się klęską sił jakobickich w bitwie pod Preston w Lancashire.
- Lipiec – uchwalenie brytyjskiego Act of preventing tumults ("Aktu o zapobieganiu niepokojów") w reakcji na powstanie szkockie i jego ewentualne wsparcie w Anglii.
- 20 lipca – w życie wszedł Riot Act uchwalony przez brytyjski parlament.
- 24 lipca – flota 10 statków hiszpańskich wiozących srebro, pod komendą admirała Ubilla opuściła Hawanę. U wybrzeży Florydy huragan zatopił ją 31 lipca.
- 28 lipca-8 sierpnia – Duńczycy pokonali Szwedów w bitwie morskiej koło wyspy Rugia.
- 1 sierpnia – Ludwik XIV skarżył się na ból w nodze. Gangrena nie została rozpoznana na czas.
- 13 sierpnia – Persowie podpisali w Wersalu traktat handlowy z Francją.
- 14 sierpnia – ok. 700 Chorwatów obroniło przed 6 000 Turków miasto Sinj.
- 1 września – umarł Król Francji Ludwik XIV. Król Hiszpanii Filip V Burbon zaczął zgłaszać pretensje do regencji we Francji po śmierci Ludwika XIV, chociaż gdy zostawał władcą Hiszpanii (1701 rok), zrzekł się pretensji do tronu Francji. Powstała "polisynodia". Utworzyły się dwie partie wojujące o wpływy na dworze: "dewoci" z Markizą de Maintenon i księciem du Maine na czele oraz "libertyni" (Filip II Burbon-Orleański i jego przyjaciele, w tym Louis de Rouvroy, książę de Saint-Simon, który został jego doradcą).
- 18 października-24 grudnia – oblężenie Strzałowa.
- 2 września – Filip II Burbon-Orleański obalił testament Ludwika XIV.
- 6 września – w wiosce Braemar John Erskine, 22. hrabia Mar podniósł sztandar jakobicki.
- 18 września – Guido Alberoni zaproponował Brytyjczykom pakt o przyjaźni.
- 19 października – Szwedzi przegrali potyczkę pod Stalsundem.
- 9-14 listopada – bitwa pod Preston. Jakobici rozgromieni.
- 15 listopada – Holandia i Austria zawarły tzw. trzeci traktat barierowy, ustalający granicę belgijsko (Austriackie Niderlandy) - holenderską.
- 24 listopada – Tamiza zamarzła.
- 2 grudnia Marsylia - Persja otworzyła konsulat w Marsylii.
- 15 grudnia – Filip V Burbon dał Brytyjczykom przywileje handlowe równe tym , które posiadali jego hiszpańscy poddani.
- 24 grudnia:
- Wielka Brytania: zawieszenie Habeas Corpus Act.
- Wielka Brytania: uchwalenie Septennial Act.
- Robert Walpole skarbnikiem floty (Paymaster of the Navy).
- Holandia wysłała 6 000 żołnierzy, by pomóc Brytyjczykom w walce z Jakobitami.
- Nicolas Rowe poetą narodowym (poet laureate) Wielkiej Brytanii.
- William Wake arcybiskupem Canterbury.
- Reorganizacja armii hiszpańskiej na wzór francuski. Liczba żołnierzy frontowych osiągnęła 80 000, a milicji prowincjonalnej 30 000.
- Ukończenie procesu tworzenia węgierskiej armii regularnej pod austriackim dowództwem, całkowicie i bezpośrednio podporządkowanej Wiedniowi.
- Cesarz Karol VI Habsburg uznał, że po śmierci Ludwika XIV ma wolną rękę na wschodzie, więc zdecydował się poprzeć Wenecję, walczącą od roku z Turkami. Austria szybko podbiła Banat.
- Kantony katolickie Szwajcarii zawarły sojusz z Francją.
- Wenecka twierdza Spinalonga (na wyspie Kreta) i miasto Nauplion skapitulowały przed Turkami.
- Georg Heinrich von Görtz stworzył w Szwecji "Deputację Zakupów" i zaczął konstruować nowy system polityki pieniężnej, by znaleźć pieniądze na wojnę.
- Piotr Wielki wydał kodeks wojskowy, obowiązujący też cywilów.
- Włoski architekt Domenico Trezzini zbudował w Sankt Petersburgu klasztor Aleksandra Newskiego.
- Piotr Wielki odprawił pogrzeb ulubionego karła dworskiego.
- Budowa twierdzy w Omsku przeciw Kozakom.
- Prowincja Karolina rozpoczęła wojnę z Indianami Yamasee.
- Francja zdobyła wyspę Mauritius i przemianowała ją na Isle de France..
- Ambasada rosyjska w Persji potwierdziła informacje o całkowitym rozprzężeniu w perskim państwie.
- Po raz pierwszy rozegrano regaty na Tamizie (na odcinku most London Bridge-Chelsea).
[edytuj] Urodzili się
- 23 października - Piotr II Romanow cesarz ros. od 1727. (zm. 1730)
- 5 listopada – Feliks z Nikozji, kapucyn, święty Kościoła Katolickiego (zm. 1787)
[edytuj] Zmarli
- 1 września śmierć Ludwika XIV
[edytuj] Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 28 lutego
- Ostatki: 5 marca
- Popielec: 6 marca
- Niedziela Palmowa: 14 kwietnia
- Wielki Czwartek: 18 kwietnia
- Wielki Piątek: 19 kwietnia
- Wielka Sobota: 20 kwietnia
- Wielkanoc: 21 kwietnia
- Poniedziałek wielkanocny: 22 kwietnia
- Wniebowstąpienie: 30 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 9 czerwca
- Boże Ciało: 20 czerwca
