Wikipedia:Etalage

Etalage-navigatie

In de etalage staat een selectie van artikelen die gebruikers van Wikipedia bijzonder waarderen en aan bepaalde standaarden voldoen. Deze artikelen zijn erg uitgebreid en zijn vaak geëvalueerd in de Review. De artikelen in de etalage zijn beoordeeld als informatief, objectief, inhoudelijk correct en bevatten de meest recente gegevens, indien mogelijk. Er staan op dit moment 269 artikelen in de etalage, op een totaal van 1.044.928 artikelen op Wikipedia. Dat betekent dat één op 3.884 artikelen in deze lijst staat. Zie voor meer statistieken de statistiekenpagina.

Voor wie zelf een Etalage-artikel wil proberen te schrijven, kan het behulpzaam zijn om De Zes Stappen te volgen. Om je artikel te verbeteren, is het raadzaam de tips voor het schrijven van een goed artikel te lezen en te kijken of het artikel voldoet aan de criteria voor een etalageartikel. Op deze pagina kunnen artikelen worden aangemeld voor opname in of verwijdering uit de Etalage en wordt over deze artikelen gestemd.

Geografie · Biologie · Geschiedenis · Mens en maatschappij · Kunst en cultuur · Filosofie en religie · Sport · Techniek en Wetenschap

MEI

31

Nieuwe artikelen in de Etalage

Een beiaard, carillon of klokkenspel is een met een klavier bespeelbaar muziekinstrument, bestaande uit één of meerdere series klokken. Een beiaard bestaat uit ten minste 23 gegoten bronzen klokken in vaste ophanging, afgestemd in chromatische volgorde (dat wil zeggen, in halve stappen) die men samen harmonisch kan laten klinken. Gewoonlijk bevindt het instrument zich in een toren. Het wordt zowel bespeeld met een klavier, met houten stokken en pedalen die zijn aangesloten op klepels, dan wel door een automatisch speelwerk. De beiaard is het zwaarste van alle bestaande muziekinstrumenten: bij de grootste exemplaren kan het het gewicht van de klokken alleen al oplopen tot 100 ton. De grootste concentratie van beiaarden is nog steeds te vinden in de lage landen: Nederland, België en Noord-Frankrijk.

Artikel lezen

27 mei

Hendrik Johannes Cruijff (Amsterdam, 25 april 1947) is een voormalig Nederlands profvoetballer en huidig voetbalcoach.

Cruijff wordt wereldwijd erkend als een van de beste voetballers aller tijden. In 1999 werd hij door de IFFHS verkozen tot Europees voetballer van de twintigste eeuw. Bij de verkiezing van Wereldvoetballer van de twintigste eeuw eindigde hij als tweede achter Pelé. De voormalige aanvaller en spelverdeler werd met name geroemd vanwege zijn techniek, startsnelheid, handelingssnelheid en spelinzicht. Drie maal werd hij verkozen tot Europees voetballer van het jaar en ook won hij drie keer de Europacup I. Dit laatste deed Cruijff met Ajax, waar hij gold als de leider en ster van het elftal. In 1974 bereikte Cruijff als aanvoerder van het Nederlands elftal de finale van het WK, waarin met 1-2 werd verloren van West-Duitsland.

Artikel lezen

23 mei

Het getijde of getij is de periodieke wisseling van de waterstand, en de daarmee samenhangende getijstroom, die op aarde optreedt als gevolg van de zwaartekracht van de maan en, in mindere mate, die van de zon. De eerste die het getij verklaarde met behulp van de zwaartekracht, was Newton, in 1687. Newtons theorie werd later, in 1740, uitgebreid door Bernoulli. Hij was degene die er het evenwichtsgetij van maakte dat zo vaak aan Newton wordt toegeschreven. In 1776 stelde Laplace, met behulp van Newtons gravitatietheorie, als eerste een dynamische theorie van het getij op. Belangrijke bijdragen aan de theorie met betrekking tot de analyse en het voorspellen van het getij werden geleverd door William Thomson (Lord Kelvin) in 1867, George Howard Darwin in 1899 en Arthur Thomas Doodson in 1921.

Doordat de uiteindelijke verschijningsvorm van het getij op een locatie bepaald wordt door veel factoren, waaronder de afstand van de locatie tot de evenaar, de waterdiepte, en de aanwezigheid en vorm van landmassa's, vertoont het getij van plaats tot plaats grote verschillen. De getijvormen worden grofweg onderverdeeld in dubbeldaags getij, enkeldaags getij, en gemengd getij. De waterstand die daadwerkelijk optreedt wordt daarnaast niet alleen door het getij maar ook door weersomstandigheden als luchtdruk en wind bepaald.

De periode van het stijgen van het water heet vloed of opkomend tij, die van het dalen eb of afgaand tij. De maximale waterhoogte heet hoogwater of hoogtij, de minimale hoogte laagwater of laagtij. Wanneer de getijkrachten van zon en maan dezelfde richting hebben en zo elkaar versterken, is de amplitude van het getij het grootst en spreken we van springtij; wanneer de genoemde getijkrachten haaks op elkaar staan en elkaar verzwakken, is het verschil tussen hoogwater en laagwater het kleinst, en spreken we van doodtij.

Artikel lezen

11 mei

Het Afrikaans en Nederlands zijn nauw aan elkaar verwant: ongeveer 90 tot 95 procent van de Afrikaanse woordenschat is van Nederlandse oorsprong en de verschillen zijn klein. Maar het Afrikaans kent minder uitzonderingen in de woordstructuur, grammatica en spelling dan het Nederlands. Gebruikers van Nederlands en van Afrikaans begrijpen elkaar doorgaans gemakkelijk, met name als het om geschreven teksten gaat.

De verwantschap tussen het Afrikaans en het Nederlands komt doordat beide talen binnen één taalgemeenschap in Zuid-Afrika lange tijd als dezelfde taal beschouwd werden. Tot 1983 mocht volgens de Zuid-Afrikaanse Grondwet naast het Afrikaans het Nederlands nog als officiële taal worden gebruikt.

Tegenwoordig geldt het Afrikaans als een dochtertaal van het Nederlands en — in tegenstelling tot Belgisch-Nederlands, Nederlands-Nederlands en Surinaams-Nederlands — als een aparte standaardtaal in plaats van een nationale variëteit. Toch vinden sommige deskundigen dat het Afrikaans en het Nederlands als dezelfde taal beschouwd kunnen worden en dat vele verschillen slechts kunstmatig geïntroduceerd werden. Daarom heerst er een discussie over de precieze status van het Afrikaans.

Artikel lezen

10 mei