1927

< | 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek | >
< | 1890-e | 1900-e | 1910-e | 1920-e | 1930-e | 1940-e | 1950-e | >
<< | < | 1923. | 1924. | 1925. | 1926. | 1927. | 1928. | 1929. | 1930. | 1931. | > | >>

Događaji

Zima (jan-feb.)

• 2.1. - U Meksiku počinje Kristeroski rat - katolici digli pobunu protiv izrazito antiklerikalne vlade.
• 7.1. - Prvi transatlantski telefonski poziv Njujork-London.
• 10.1. - Premijera filma "Metropolis" u Berlinu.
• 23.1. - Oblasni izbori u Kraljevini SHS, radikali ometaju HSS, naročito u Vojvodini i Bosni.
• 28.1. - HSS-ovci govore o izbornom teroru, na osnovu dobrih rezultata traže peto ministarstvo, glasaju sa opozicijom. Ostavka pete vlade Nikole Uzunovića.

• 1.2. - Šesta vlada Nikole Uzunovića - koalicija dve struje radikala i klerikalaca (bez radićevaca).
• 12.2. - Britanski vojnici se iskrcavaju u Šangaju (Kinezi štrajkuju zbog toga nedelju dana kasnije).
• 14.2. - Jak zemljotres kod Ljubinja u Hercegovini (M 6.0, int. VIII) - 100 mrtvih.
• 23.2. - Sastaju se oblasne skupštine u celoj zemlji i biraju svoje organe.
• 24.2. - Tokom odgovora ministra unutrašnjih poslova Bože Maksimovića (zvani "Boža Kundak") na optužbe za policijsku brutalnost, opozicija uvela u skupštinu i ogolela pretučenog čoveka.
• 26.2. - Đuro Basariček tvrdi da Maksimović nije kriv za krizu već "tajne sile" protivne parlamentarizmu (pretpostavlja se Kralj i belorukaški oficiri) - Radić se ograđuje.
• februar - Werner Heisenberg formulirao princip neodređenosti.

Prol(j)eće

• 4.3. - Zagrepčanka Štefica Vidačić u Berlinu izabrana za mis Evrope; doček u Zagrebu 6.3.
• 7.3. - Zemljotres pogađa zapadni Honšu, Japan - blizu 3.000 mrtvih.
• 19.3. - Italijanska vlada tvrdi da Jugoslavija namerava da upadne u Albaniju, što ona, zbog ugovora sa Tiranom, "ne može trpeti" - kriza sa Italijom.

• 11.4. - Počeo vizantološki kongres u Beogradu.
• 12.4. - Šangajski masakr 1927. - kineski Kuomintang se okrenuo protiv komunista.
• 16.4. - Ostavka Uzunovićeve vlade.
• 17.4. - Novi premijer je Velja Vukićević, vlada je koalicija radikala i demokrata (Marinkovićeva struja) + Mehmed Spaho.
• 22.4. - 5.5. - Velike poplave Misisipija.

• 8.5. - Naši avijatičari Tadija Sondermajer i Leonid Bajdak svečano dočekani u Beogradu, nakon etapno preletenog puta Pariz - Bombaj - Beograd.
• 15.5. - Katastrofalni "Rudnički zemljotres" u Šumadiji (M 5.9, int. IX).
• 18.5. - Katastrofa u školi u Batu, Mičigen - član školskog odbora, pritisnut porezima i hipotekom, digao u vazduh školu - poginulo ukupno 45 ljudi, od toga 38 dece.
• 20-21.5. - Charles Lindbergh sam preleteo preko Atlantika.
• 22.5. - Od zemljotresa u centralnoj Kini stradalo 200.000 ljudi.
• 24.5. - V. Britanija prekinula diplomatske odnose sa SSSR zbog špijunaže i podzemne agitacije.
• 29.5. - Osnovano preduzeće "Aeroput", naša prva avio-kompanija, preteča JAT-a (ili 17.6.?), prva linija otvorena 14.2. 1928.

L(j)eto

• 4.6. - KSHS prekinula diplomatske odnose sa Albanijom (uhapšen jedan službenik našeg poslanstva u Tirani).
• 9.6. - U SSSR pogubljeno 20 Britanaca zbog navodne špijunaže.
• 14.6. - Kralj potpisao ukaz o velikim županima (poglavari oblasti).
• 15.6. - Raspuštena Skupština, izbori 11.9.; rekonstrukcija vlade.
• 19.6. - Makedonci iz Bugarske nastavili upade.
• jun - Prekid diplomatskih odnosa Kraljevine SHS i Albanije, usled graničnih incidenata od maja; sledećeg meseca odnosi obnovljeni, uz posredovanje evropskih sila.

• 10.7. - Sporazum Korošca i premijera Vukićevića na Bledu - SLS bi ušla u vladu, ali posle izbora.
• 11.7. - Zemljotres u Palestini, naročito Nablusu, i okolini - oko 300 mrtvih.
• 15.7. - "Crni petak" u Beču - u sukobu levičarskih demonstranata i policije gine 85 demonstranata i pet policajaca.
• 17.7. - Prvi sportski radio prenos u Jugoslaviji - Vilim Brkić prenosio utakmicu Građanski - HAŠK Zagreb.

• 1.8. - Ustanak u Nančangu - prvi veći sukob Kuomintanga i KP Kine nakon raskida u aprilu.
• 23.8. - U SAD pogubljena dvojica anarhista Sako i Vanceti, uprkos međunarodnim protestima.

Jesen

• 3.9. - Tokom zbora na sarajevskom Vratniku pucano u pravcu Mehmeda Spahe (musliman SRNAO-vac?).
• 7.9. - Mao Tse-tung digao "Ustanak jesenje žetve" u provincijama Hunan i Đangši.
• 11.9. - Parlamentarni izbori: Narodna radikalna stranka 112 mesta (-30), Narodna seljačka stranka (Radić) 61 (-6), Demokratska stranka 61 mesto (+25) itd.

• 5.10. - U Štipu ubijen gen. Mihailo Kovačević - počinioci iz VMRO-a.
• 6.10. - Kasno uveče komitski napad na selo Klisuru kod Bosilegrada.

+ Premijera filma "Džez pevač", prvog (delimično) ton-filma sa Al Jolsonom - postiže veliki uspeh.

• 22.10. - HSS, samostalci i zemljoradnici pozvali demokrate i JMO u blok (Seljačko-demokratski savez), ali oni zasad ostaju u vladi.
• 26.10. - HSS pred Skupštinom optužuje vladu za izborni teror u septembru.

• 6.11. - Osvećenje temelja umetničkog paviljona "Cvijeta Zuzorić" u Beogradu.

+ Guslarska utakmica u Beogradu.

• 10.11. - Osnovana Seljačko-demokratska koalicija (Stjepan Radić iz HSS i Svetozar Pribićević iz samostalaca).
• 11.11. - U Parizu potpisan ugovor između Francuske i Kraljevine SHS ("Pariski pakt"), kao protivteža italijanskom napredovanju na Balkanu.
• 12.11. - Lav Trocki izbačen iz KP SSSR.
• 22.11. - Drugi Tiranski ugovor - (ojačan) italijanski protektorat nad Albanijom.

Tokom godine

• Svjetsko stanovništvo dostiže 2 milijarde.

Rođenja

•  ? - Zvonimir Golob, hrvatski pjesnik († 1997.)
• 6.1. - Aleksandar Despić, srpski fizikohemičar, akademik († 2005)
• 17.1. - Slavko Vukosavljević, književnik i novinar († 2004)
• 6.2. - Kosta Carina, književnik, filmski radnik, prevodilac († 2007)
• 7.2. - Juliette Gréco, francuska šansonijerka i glumica
• 7.2. - Dušan Vukotić, animator, oskarovac († 1998)
• 10.2. - Konstantin Babić, srpski kompozitor († 2009)
• 18.4. - Semjuel Hantington, američki politikolog
• 1.5. - Bernard Vukas, hrvatski nogometaš
• 5.6. - Dušan Jakšić, glumac i pevač († 2009)
• 3.7. - Ken Russell, britanski filmski režiser († 2011)
• 14.7. - Petar Otoranov, fotoreporter († 1997)
• 29.7. - Harry Mulisch, nizozemski pisac
• 30.7. - Miodrag Zdravković, spiker RT Beograd
• 7.8. - Miroslav Belović, pozorišni reditelj i književnik († 2005)
• 22.8. - Aleksandar Obradović, kompozitor († 2001)
• 16.9. - Petar Falk, američki glumac
• 27.9. - Milo Đukanović, filmski reditelj († 1989)
• 1.10. - Tom Bosley, američki glumac († 2010)
• 6.10. - Ante Babaja, filmski režiser i scenarista († 2010)
• 16.10. - Günter Grass, njemački književnik, Nobelovac (--)
• 8.11. - Mitar Pešikan, lingvista, akademik († 1996)
• 30.11. - Nikola Majdak, filmski reditelj i scenarista, prof. FDU u Bg.
• 7.12. - Vlastimir Peričić, kompozitor i muzikolog († 2000)
• 25.12. - Ram Narayan, indijski glazbenik
• 26.12. - Ognjenka Milićević, pozorišni, radio i TV reditelj, teatrolog, pedagog... († 2008)
• 27.12. - Ivan Brkanović, hrvatski skladatelj

Smrti

• 16. januar - Jovan Cvijić, srpski geograf (* 1865)
• 3. veljače - Isidor Kršnjavi, hrvatski slikar, kulturni i javni djelatnik (* 1845.)
• 4. februar - Janko Vukotić, vojskovođa crnogorske i SHS vojske (* 1866)
• 10. srpnja - Louise Abbéma, francuska slikarka (* 1853.)
• 1. rujna - Ferdo Kovačević, hrvatski slikar (* 1870.)
• 14. rujna - Isadora Duncan, američka plesačica (* 1878.)
• oktobar - Milan Ciganović, jedan od učesnika Sarajevskog atentata (* 1888)
• 22. listopada - Borisav "Bora" Stanković, srpski književnik (* 1876.)

Nobelova nagrada za 1927. godinu

• Fizika: Arthur Holly Compton i Charles Thomson Rees Wilson
• Kemija: Heinrich Otto Wieland
• Fiziologija i medicina: Julius Wagner-Jauregg
• Književnost: Henri Bergson
• Mir: Ferdinand Buisson i Ludwig Quidde

Reference

U Wikimedijinom spremniku nalazi se još materijala vezanih uz temu:

1927