3. 9.

3. rujna/septembar (3.9.) je 246. dan godine po gregorijanskom kalendaru (247. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 119 dana.

Događaji

• 36. pne. - Bitka kod Nauloha u kojoj je Oktavijanov admiral Agripa potukao Seksta Pompeja.
• 301 godine - Prema legendi, klesar Marin s otoka Raba osniva San Marino
• 1189. - Ričard I Plantagenet, poznat kao Ričard Lavljeg Srca, krunisan je u Vestminsterskoj opatiji u Londonu za kralja Engleske.
• 1759. - Iz Portugala je počelo proterivanje rimokatoličkih jezuita.
• 1783. - Velika Britanija i SAD potpisale su u Parizu mirovni ugovor kojim je završen Američki rat za nezavisnost, a Britanija je priznala SAD kao slobodne suverene i nezavisne države.
• 1791. - Francuska revolucija: Francuska Nacionalna skupština usvojila je ustav kojim je uspostavljena ustavna monarhija.
• 1806. - Prvi srpski ustanak: Srbi su kod Deligrada pobedili tursku vojsku, a vojvoda Stanoje Glavaš oslobodio je Prokuplje.
• 1826. - U Moskvi je Nikolaj I Pavlovič Romanov krunisan za cara Rusije.
• 1884. - Iz Beograda je krenuo prvi putnički voz na pruzi Beograd-Niš, prvoj u Srbiji.
• 1931. - Kralj Jugoslavije Aleksandar i Karađorđević proglasio je oktroisani Ustav kojim je ozakonjena šestojanuarska diktatura.
• 1939. - Drugi svjetski rat: Francuska, Ujedinjeno Kraljevstvo, Novi Zeland i Australija proglašavaju rat Njemačkoj.
• 1939. - Na kružnoj stazi oko Kalemegdana, u Beogradu su održane do tada najveće međunarodne automobilske trke u Jugoslaviji.
• 1943. - Drugi svetski rat: Iskrcavanjem na Kalabriju Osme britanske armije pod komandom fildmaršala Bernard Law Montgomery\Bernarda Loa Montgomerija, počeo je napad savezničkih trupa na Italiju.
• 1976. - Američki vasionski brod bez ljudske posade „Viking 2“ spustio se na Mars i počeo da šalje fotografije sa te planete.
• 1985. - U saobraćajnoj nesreći na putu Beograd - Novi Sad u svojoj 23. godini, poginuo Dragan Mance, fudbaler Partizana i idol Grobara.
• 1992. - Rat u BiH: Italijanski avion sa humanitarnom pomoći za opkoljeno Sarajevo oboren je kod Jasenika, 34 kilometra zapadno od grada, pri čemu su poginula su četiri člana posade, a u narednih mesec dana prekinuto je dostavljanje humanitarne pomoći preko sarajevskog aerodroma.
• 1993. - Rat u BiH: srpski nacionalisti minirali Dolačku džamiju u Banja Luci
• 1994. - Rusija i Kina proglasile su završetak međusobnih neprijateljstava i dogovorile se da uklone nuklearne rakete koje su bile usmerene iz jedne zemlje prema drugoj.
• 1999. - Misija UN na Kosovu i Metohiji suspendovala je jugoslovenski valutni zakon i uspostavila carinsku kontrolu na granici Kosova i Metohije sa Makedonijom.
• 2001. - SAD i Izrael su povukle svoje delegacije sa konferencije UN o rasizmu u Durbanu, u znak protesta zbog pokušaja da se Izrael označi kao rasistička zemlja.
• 2004. - U akciji oslobađanja taoca u školi u ruskom gradu Beslanu 331 talac poginuo. (vidi [[Talačka kriza u Beslanu]

Rođenja

• 1187. - Louis VIII, francuski kralj
• 1471. - Friedrich I, danski i norveški kralj
• 1869. - Miloje Vasić, srpski arheolog. († 1956.)
• 1875. - Ferdinand Porsche, njemački inženjer automobila († 1951.)
• 1905. - Carl David Anderson, američki fizičar i nobelovac († 1991.)
• 1936. - Zine el-Abidine Ben Ali, tuniski političar i drvavnik
• 1942. - Alan Jardine, američi glazbenik
• 1965. - Charlie Sheen, američki glumac
• 1969. - Senad Brkić, bosanskohercegovački nogometaš

Smrti

• 496. - Guntamund, kralj Vandala i Alana (* oko 450).
• 1658. - Oliver Cromwell, engleski državnik (* 1599.)
• 1821. - Marašli Ali-paša rumelijski beglerbeg i beogradski vezir.
• 1877. - Luj Adolf Tjer, francuski državnik i istoričar, prvi predsednik Treće republike.
• 1883. - Ivan Sergejevič Turgenjev, ruski pisac (* 1818.)
• 1948. - Edvard Beneš, čehoslovački političar (* 1884.)
• 1969. - Ho Ši Min, vijetnamski predsjednik
• 1985. - Dragan Mance, fudbaler Partizana i idol Grobara.
• 1991. - Frank Capra, američki filmski redatelj (* 1897.)
• 2002. - Irena Kolesar, hrvatska glumica (* 1925.)