29 januari

29 januari is de 29ste dag van het jaar in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 336 dagen (337 dagen in een schrikkeljaar) tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1979 - Brenda Ann Spencer schiet twee volwassenen en acht kinderen neer, naar eigen zeggen omdat ze "op maandag wat leven in de brouwerij wilde brengen".
  • 1998 - Het Nieuw Republikeins Genootschap roept te Amsterdam de Derde Republiek der Nederlanden uit.
  • 2004 - Gerrit Komrij treedt af als eerste Nederlandse Dichter des Vaderlands.
  • 2007 - In Eilat vindt een Palestijnse zelfmoordaanslag plaats, waarbij vier doden vallen.

•  Bouwkunst en architectuur
  • 1996 - Het operagebouw La Fenice in Venetië brandt bijna volledig af.

•  Infrastructuur
  • 2009 - In de Rotterdamse metro wordt de strippenkaart vrijwel afgeschaft.
  • 2011 - In de buurt van Magdeburg, Duitsland komen een goederentrein en een passagierstrein in botsing. 10 mensen laten hierbij het leven.

•  Gezondheid
  • 1869 - Emile Grubbe past voor het eerst röntgenstraling toe bij de behandeling van borstkanker.

•  Media
  • 1832 - Het nog steeds bestaande tijdschrift de Militaire Spectator wordt opgericht

•  Politiek
  • 1574 - De Geuzen verslaan de Spanjaarden tijdens een zeeslag op de Oosterschelde (Slag bij Reimerswaal).
  • 1676 - Feodor III wordt tsaar van Rusland.
  • 1861 - Kansas ratificeert de Grondwet van de Verenigde Staten van Amerika en treedt toe tot de Unie als 34e staat.
  • 1891 - Liliuokalani wordt koningin van Hawaï.
  • 1966 - Het Akkoord van Luxemburg treedt in werking. Het beoogt een einde te maken aan een institutionele crisis die in juni 1965 in de Europese Gemeenschappen was ontstaan.
  • 1968 - Het ADR-verdrag treedt in werking. Het regelt het internationaal vervoer van gevaarlijke goederen over de weg.
  • 1996 - President Jacques Chirac kondigt aan de Franse kernproeven te beëindigen.
  • 2002 - In zijn State of the Union-toespraak gebruikt de Amerikaanse president George W. Bush de term As van het kwaad voor landen waarvan de regering zich in de ogen van de VS schuldig maakt aan het beschermen van het terrorisme.
  • 2005 - Op het partijcongres neemt de PvdA een 'beginselmanifest' aan. Hiermee wordt afscheid genomen van het beginselprogramma uit 1977, waarin de nationalisatie van belangrijke industrieën, banken en verzekeringsmaatschappijen werd bepleit.
  • 2008 - Samak Sundaravej wordt de 56e premier van Thailand.

•  Religie
  • 1770 - Paus Clemens XIV creëert één nieuwe kardinaal.
  • 1787 - Paus Pius VI creëert één nieuwe kardinaal.
  • 1908 - Paus Pius X verheft de kathedraal van Chartres tot basiliek.

•  Sport
  • 1964 - In Innsbruck beginnen de IXe Olympische Winterspelen.
  • 1979 - In Guayaquil wordt de Ecuadoraanse voetbalclub Club Deportivo Filanbanco opgericht.
  • 2011 - De Belgische tennisster Kim Clijsters wint voor de eerste maal de Australian Open. Zij verslaat de Chinese Li Na in drie sets: 3-6, 6-3, 6-3.
  • 2012 - De Servische tennisser Novak Đoković verdedigt met succes zijn titel op de Australian Open. Hij verslaat de Spaanse tennisser Rafael Nadal in vijf sets: 5-7, 6-4, 6-2, 6-7(7) en 7-5.
  • 2012 - De Nederlandse schaatser Stefan Groothuis wint het wereldkampioenschap sprint in het Olympic Oval te Calgary.

•  Wetenschap en technologie
  • 1616 - Jacob le Maire en Willem Cornelisz Schouten ontdekken de doorgang naar de Grote Oceaan bij Kaap Hoorn
  • 1886 - Karl Benz deponeert de rechten voor de ’Patent Motorwagen’, die algemeen wordt beschouwd als het eerste voertuig dat specifiek werd ontworpen om door een verbrandingsmotor te worden aangedreven. Deze wordt algemeen gezien als de eerst auto.
  • 1989 - Phobos 2 bereikt Mars en plaats zich in een baan om de planeet.
  • 1998 - Zestien landen tekenen de akkoorden voor het Internationaal ruimtestation ISS.
  • 2004 - Een Progress bevoorradingsraket wordt gelanceerd om de eerste lading wetenschappelijke experimenten naar het ISS te brengen.

Geboren

William McKinley
geboren 29 januari 1843

Oprah Winfrey
geboren 29 januari 1954

Ivan Klasnić
geboren 29 januari 1980

• 1455 - Johannes Reuchlin, Duits filosoof en humanist (overleden 1522)
• 1688 - Emanuel Swedenborg, Zweeds wetenschapper (overleden 1772)
• 1689 - Hubert Kornelisz. Poot, Nederlands dichter (overleden 1733)
• 1700 - Daniel Bernoulli, Nederlands-Zwitsers wis- en natuurkundige (overleden 1782)
• 1737 - Thomas Paine, Engels filosoof en revolutionair (overleden 1809)
• 1749 - Christiaan VII van Denemarken (overleden 1808)
• 1782 - Daniel Auber, Frans componist (overleden 1871)
• 1801 - Johannes van Bree, Nederlands componist (overleden 1857)
• 1817 - John Callcott Horsley, Engels kunstschilder (overleden 1903)
• 1840 - Albert Cornelis Vreede, Nederlands hoogleraar (overleden 1908)
• 1843 - William McKinley, 25^ste president van de Verenigde Staten (overleden 1901)
• 1850 - Ebenezer Howard, Brits stedenbouwkundige (overleden 1928)
• 1860 - Anton Tsjechov Russisch toneelschrijver en arts (overleden 1904)
• 1863 - Frederick Delius, Brits componist (overleden 1934)
• 1866 - Romain Rolland, Frans schrijver (overleden 1944)
• 1873 - Marinus Adrianus Koekkoek, Nederlands tekenaar en schilder (overleden 1944)
• 1886 - Frans van Haaren, Nederlands jurist en burgemeester (overleden 1945)
• 1891 - Henri Van Lerberghe, Belgisch wielrenner (overleden 1966)
• 1900 - Willem Hussem, Nederlands kunstschilder en dichter (overleden 1974)
• 1901 - Petrus Antonius Nierman, Nederlands bisschop van Groningen (overleden 1976)
• 1905 - Barnett Newman, Amerikaans kunstschilder (overleden 1970)
• 1905 - Gaston Rebry, Belgisch wielrenner (overleden 1953)
• 1907 - Gerard Desmet, Belgisch wielrenner (overleden 1979)
• 1914 - Francisco Rodrigo, Filipijns politicus en schrijver (overleden 1998)
• 1915 - Johnny McDowell, Amerikaans autocoureur (overleden 1952)
• 1918 - John Forsythe, Amerikaans acteur (overleden 2010)
• 1925 - Pier Tania, Nederlands presentator (overleden 1995)
• 1929 - Jerry Hoyt, Amerikaans autocoureur (overleden 1955)
• 1929 - Puggy Pearson, Amerikaans pokerspeler (overleden 2006)
• 1931 - Ferenc Mádl, president van Hongarije
• 1932 - Tommy Taylor, Engels voetballer (overleden 1958)
• 1933 - Ladislav Demeterffy, Kroatisch zanger (overleden 2010)
• 1935 - Piet Olofsen, Nederlands atleet
• 1936 - James Jamerson, Amerikaans bassist (overleden 1983)
• 1939 - Germaine Greer, Australisch literatuurwetenschapper, publiciste en feministe
• 1944 - Julia García-Valdecasas, Spaans minister (overleden 2009)
• 1944 - Hans Plomp, Nederlands schrijver
• 1944 - Pauline van der Wildt, Nederlands zwemster
• 1945 - Willy Dullens, Nederlands voetballer
• 1945 - Lennaert Nijgh, Nederlands schrijver en tekstdichter (overleden 2002)
• 1945 - Tom Selleck, Amerikaans acteur
• 1947 - Harry Mens, Nederlands makelaar en televisiepresentator
• 1948 - Nelleke van der Krogt, Nederlands televisiepresentatrice
• 1950 - Jody Scheckter, Zuid-Afrikaans autocoureur
• 1952 - Tommy Ramone, Amerikaans drummer
• 1954 - Oprah Winfrey, Amerikaans televisiepresentatrice
• 1957 - Jac Bico, Nederlands zanger
• 1958 - Judy Norton-Taylor, Amerikaans actrice
• 1958 - Linda Smith, Brits comédienne (overleden 2006)
• 1958 - Patrick Sneyers, Belgisch autocoureur
• 1960 - Matthew Ashford, Amerikaans acteur
• 1960 - Gia Carangi, Amerikaans topmodel (overleden 1986)
• 1960 - Steve Sax, Amerikaans honkballer
• 1961 - Tony Neef, Nederlands artiest
• 1962 - Joke Kleijweg, Nederlands atlete
• 1962 - Nicholas Turturro, Amerikaans acteur
• 1964 - Kris Bosmans, Belgisch volleyballer
• 1964 - Jukka Turunen, Fins voetballer
• 1966 - Romário de Souza Faria, Braziliaans voetballer
• 1969 - Marieke Niestadt, Nederlands televisiepresentatrice
• 1969 - Serge Thill, Luxemburgs voetballer
• 1970 - Heather Graham, Amerikaans actrice
• 1970 - Jörg Hoffmann, Duits zwemmer
• 1972 - Joseph Oosting, Nederlands voetballer
• 1974 - Grégory Houzé, Frans voetballer
• 1975 - Sara Gilbert, Amerikaans actrice
• 1976 - Karsten Kroon, Nederlands wielrenner
• 1976 - Belle Pérez, Belgisch zangeres
• 1977 - Toshinari Suwa, Japans atleet
• 1978 - Martin Schmitt, Duits schansspringer
• 1978 - Bronwyn Thompson, Australisch atlete
• 1978 - Judith Visser, Nederlands schrijfster
• 1979 - Andrew Keegan, Amerikaans acteur
• 1979 - Paul Rabbering, Nederlands radio-dj
• 1980 - Ivan Klasnić, Kroatisch voetballer
• 1980 - Jason James Richter, Amerikaans acteur
• 1981 - Álex Ubago, Spaans zanger
• 1982 - Adam Lambert, Amerikaanse zanger/songwriter
• 1982 - Richard Terpstra, Nederlands voetballer
• 1983 - Bezunesh Bekele, Ethiopisch atlete
• 1985 - Isabel Lucas, Australisch actrice
• 1986 - Alex Fiva, Zwitsers freestyleskiër
• 1986 - Simon Vukčević, Montenegrijns voetballer
• 1987 - Gao Chang, Chinees zwemster
• 1988 - Halil Çolak, Nederlands voetballer
• 1988 - Tatjana Tsjernova, Russisch atlete
• 1989 - Melvin Koetsier, Nederlands voetballer
• 1989 - Kadene Vassell, Nederlands atlete
• 1991 - Satomi Suzuki, Japans zwemster
• 1993 - Michelle Larcher de Brito, Portugees tennisster

Overleden

George III
overleden 29 januari 1820

• 1119 - Paus Gelasius II (60)
• 1695 - Paul Hermann (48), Duits medicus en botanicus
• 1696 - Ivan V van Rusland (29), tsaar van Rusland
• 1820 - George III (81), koning van Groot-Brittannië en Ierland
• 1829 - Paul Barras (68), Frans politicus
• 1837 - Aleksander Sergejevitsj Poesjkin (37), Russisch schrijver
• 1844 - Ernst I (60), hertog van Saksen-Coburg en Gotha
• 1893 - Margaretha van Bourbon-Parma (46), prinses van Bourbon-Parma
• 1906 - Christiaan IX van Denemarken (87), koning van Denemarken
• 1928 - Douglas Haig (66), Brits generaal, opperbevelhebber BEF
• 1948 - Tomislav II van Kroatië (47)
• 1952 - Harry Kuyten (68), Nederlands graficus en kunstschilder
• 1960 - Pierre Diriken (77), Belgisch politicus en burgemeester
• 1965 - Gaston Burssens (68), Vlaams dichter en schrijver
• 1968 - Ignace Gabriel I Tappouni (88), Syrisch patriarch van Antiochië
• 1977 - Anton Beuving (74), Nederlands tekstschrijver
• 1979 - Reginald John Delargey (64), Nieuw-Zeelands kardinaal-aartsbisschop van Wellington
• 1980 - Antonio Molina (85), Filipijns componist en dirigent
• 1984 - Ada Bolten (80), Nederlands zwemster
• 1988 - Rogier van Otterloo (46), Nederlands arrangeur, componist en dirigent
• 1989 - Halina Konopacka (88), Pools atlete
• 1993 - Rita Demeester (46), Vlaams schrijfster
• 1994 - Tollien Schuurman (81), Nederlands atlete
• 1998 - Coupé Cloué (72), Haïtiaans zanger
• 2001 - Lê Dung (49}, Vietnamees operazangeres
• 2004 - Janet Frame (79), Nieuw-Zeelands schrijver
• 2004 - Guusje Woesthoff-Nederhorst (34), Nederlands actrice
• 2005 - Jean Hengen (92), aartsbisschop van Luxemburg
• 2005 - Ephraim Kishon (80), Israëlisch satiricus, journalist, schrijver en filmregisseur
• 2005 - Guus Zoutendijk (74), Nederlands politicus en topman
• 2006 - Nam June Paik (74), (Zuid-)Koreaans-Amerikaans kunstenaar
• 2007 - Dirk Bulkmans (50), Vlaams journalist
• 2008 - Jan van Herpen (87), Nederlands journalist, radiomaker en publicist
• 2008 - Abu Laith al-Libi (41), Libisch Al Qaidaleider
• 2008 - Mugabe Were (39), Keniaans politicus
• 2009 - Tabe Bas (81), Nederlands acteur, zanger en schaker
• 2009 - Karl Gass (91), Oost-Duits filmdocumentairemaker
• 2009 - Hélio Gracie (95), Braziliaans vechtsporter (grondlegger van het Braziliaans Jiu Jitsu)
• 2009 - John Martyn (60), Brits singer-songwriter en gitarist
• 2010 - Max Binder (98), Duits politicus
• 2011 - Zahra Bahrami (46), Iraans-Nederlands vermeend drugssmokkelaar
• 2012 - Hellen Huisman (74), Nederlands actrice
• 2012 - François Migault (67), Frans Formule 1-coureur
• 2012 - Oscar Luigi Scalfaro (93), Italiaans politicus en president

Viering/herdenking

• Chinees Nieuwjaar 2006
• Gibraltar: Dag van de grondwet (2006)
• Dallan Forghaill, (530-598), Iers martelaar
• Rooms-Katholieke kalender:
  • Heilige Sabinianus van Troyes († c. 275)
  • Heilige Constantius van Perugia († 170)
  • Heilige Valerius van Trier († c. 320)
  • Heilige Julianus de Herbergzame († ?)
  • Heilige Gildas († c. 570)
  • Zalige Karel van Sayn († 1212)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1947 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -10 °C
• 2002 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 10 °C
• 1947 - Laagste minimumtemperatuur -13,7 °C
• 2002 - Hoogste maximumtemperatuur 11,8 °C
• 1938 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 15,9 m/s
• 1996 - Langste zonneschijnduur 7,9 uur
• 1995 - Langste neerslagduur 9,5 uur
• 1946 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 18,4 mm
• 1954 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 61 %

België

Dagrecords

• 1947 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -9,3 °C
• 1967 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 10,6 °C
• 1947 - Laagste minimumtemperatuur -14,1 °C
• 1967 - Hoogste maximumtemperatuur 14,2 °C
• 2003 en 1995 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 19 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1947 - Minimumtemperatuur in Ukkel verschilt 29,8 °C met 16 januari.
• 1949 - Maximumtemperatuur tot 15,9 °C op de Baraque Michel (Jalhay).
• 1998 - Mist in de streek van Rekkem (Menen) is oorzaak van kettingbotsing met een honderdtal wagens en acht doden.

Bronnen, noten en/of referenties