1994

**1994 u drugim kalendarima**
Gregorijanski	1994; MCMXCIV
Ab urbe condita	2747
Islamski	1414 – 1415
Iranski	1372 – 1373
Hebrejski	5754 – 5755
Bizantski	7502 – 7503
Koptski	1710 – 1711
Hindu kalendari
- Vikram Samvat	2049 – 2050
- Shaka Samvat	1916 – 1917
- Kali Yuga	5095 – 5096
Kineski
- Kontinualno	4630 – 4631
- 60 godina	Yang Drvo Pas; (od kineske N. g.)
Holocenski kalendar	11994
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Dani - Godine
20. vek | 21. vek | 22. vek
1960e | 1970e | 1980e | 1990e | 2000e | 2010e | 2020e
1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999

Godina 1994 (MCMXCIV) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru (link pokazuje kalendar).

Po odluci UN ova godina je obeležena kao:

Međunarodna godina porodice/obitelji
Međunarodna godina sporta i olimpijskog ideala

[uredi - уреди] Događaji

[uredi - уреди] Januar/Siječanj

1. 1. - U SRJ denominacija dinara, skinuto devet nula.

+ Uspostavljeno Sjevernoameričko područje slobodne trgovine (NAFTA) koje čine SAD, Kanada i Meksiko.

+ U meksičkoj državi Chiapas započinje oružana pobuna pod vodstvom Zapatističke vojske nacionalnog oslobođenja (EZLN).

2. 1. - Više od 70 ljudi poginulo i najmanje 670 ranjeno, tokom dvodnevnih borbi sukobljenih islamskih frakcija u glavnom gradu Avganistana Kabulu.
3. 1. - Ofanziva VRS na Sarajevo, desetine mrtvih u granatiranju narednih dana.
6. 1. - Ambasador SAD u UN Madelaine Albright upozorava Hrvatsku da bi mogla biti izložena sankcijama zbog umešanosti u Rat u BiH.

+ Viktor Ivančić, glavni urednik Feral Tribune-a uhapšen zbog neodazivanja na vojnu obavezu.

+ U Detroitu umjetnička klizačica Nancy Kerrigan ozlijeđena u napadu koga je organizirao bivši suprug njene suparnice Tonyje Harding.

11. 1. - Pokrenut NATO-ov program Partnerstvo za mir.

+ Samit NATO-a u Briselu, bosanski Srbi upozoreni na mogućnost vazdušnih udara.

12. 1. - Ofanziva ARBiH protiv hrvatskih položaja u dolini Lašve.
13. 1. - Bosanski Srbi i Hrvati produžuju božićno primirje do kraja meseca.
14. 1. - Moskovska deklaracija predsednikâ Jeljcina i Klintona: najkasnije do 30. 5. rakete sa nuklearnim oružjem neće ciljati drugu zemlju; predviđeno nuklearno razoružanje Ukrajine.
19. 1. - Sporazum Hrvatske i SRJ o normalizaciji odnosa.
22. 1. - Masakr na Alipašinom Polju, ubijeno šestoro dece na sankanju.
23. 1. - Drugi krug predsedničkih izbora u RSK, proglašena pobeda Milana Martića nad Babićem (Martić imao snažnu podršku iz Beograda).
24. 1. - Na inicijativu guvernera NBJ Dragoslava Avramovića pušten u opticaj novi, "super dinar", prema kursu 1 dinar = 1 nemačka marka. Novi dinar se menja prvo za 13.000.000 starih, a od 26. 1. do 30. 6. za 12.000.000. Jedan "Avramov" dinar je, posle hiperinflacije i tri denominacije, ekvivalentan 120.000.000.000.000.000.000.000 "Antinih" dinara iz januara 1990. (tada je bilo 7 dinara za marku).

+ Sir Michael Rose je novi komandant snaga UN u BiH umesto Francois Briquemonta koji je dao ostavku.

26. 1. - Francuska zahteva da NATO deblokira Tuzlanski aerodrom i Srebrenicu; istovremeno portparol State Departmenta komentariše francuski zahtev da se izvrši pritisak na bošnjačku stranu u mirovnim pregovorima rekavši da je to "čudan moralni račun".
27. 1. - NY Times tvrdi da je Vojska Jugoslavije uključena u bosanski rat.
28. 1. - Kod Zenice kidnapovan i ubijen britanski humanitarni radnik i dvojica ranjena.
31. 1. - Krenuo Balkanski servis Radija Slobodna Evropa.

+ U Republici Srpskoj proglašena opšta mobilizacija, nakon pretnji vazdušnim udarima.

+ Zoran Đinđić na čelu DS umesto Mićunovića.

+ U glavnom gradu Somalije Mogadišu američki marinci u pratnji konvoja, u kojem su bile diplomate SAD, otvorili su vatru na ljude okupljene kod centra za raspodelu hrane i ubili najmanje pet civila, a mnoge ranili.

ca. 31. 1. - Ruski političar Vladimir Žirinovski u poseti "srpskim zemljama", gde govori o tajnom oružju "eliptonu".

[uredi - уреди] Februar/Veljača

3. 2. - Savet bezbednosti UN upozorio Hrvatsku da rizikuje sankcije ako ne povuče "3 do 5.000" vojnika iz BiH.
5. 2. - Opsada Sarajeva: Minobacačka granata ubija 68 civila na Merkalama. Srpska strana tvrdi da su napad izveli Muslimani.
7. 2. - U Beogradu osnovana nezavisna novinska agencija FoNet.
9. 2. - NATO postavio ultimatum bosanskim Srbima da do ponoći 20/21. 2. povuku sve teško naoružanje oko Sarajeva.

+ SAD priznale BJR Makedoniju.

12 - 27. 2. - Zimske Olimpijske igre u Lilehameru, Norveška
14. 2.? - U Nemačkoj uhapšen prvi osumnjičeni za ratne zločine u bivšoj Jugoslaviji (Duško Tadić).
16. 2. - Grčka uvodi trgovački embargo Makedoniji (što Evropska komisija kasnije ocenjuje kao kršenje propisa EZ).
17. 2. - Počinje povlačenje srpskog teškog oružja iz okoline Sarajeva, prema dogovoru sa ruskim izaslanikom Vitalijem Čurkinom.
20. 2. - Specijalni izaslanik UN Jasuši Akaši izjavio da nema potrebe za vazdušnim udarima oko Sarajeva.

+ Ruski bataljon stigao u Lukavicu kod Sarajeva.

21. 2. - Službenik CIA-e Aldrich Ames uhapšen sa suprugom zbog špijuniranja za SSSR.
24. 2. - Bajaga svira u Sloveniji.
25. 2. - Primirje između Hrvata i Bošnjaka u BiH, pred početak razgovora u Washingtonu.

+ Baruch Goldstein, pripadnik izraelskog kahanističkog pokreta ubija 29 muslimana u džamiji u Hebronu.

28. 2. - Banjalučki incident - sprovodeći zonu zabrane letenja, avioni NATO-a oborili četiri aviona J-21 Jastreb vazduhoplovstva RS koji su gađali fabriku oružja "Bratstvo" u Novom Travniku - prva borbena akcija NATO-a ikad.

[uredi - уреди] Mart/Ožujak

BiH, mart 1994

1. 3. - Postignuti Washingtonski sporazumi - federacija bosanskih Hrvata i Bošnjaka, takođe predviđena konfederacija sa Hrvatskom.

+ Južna Afrika predala Walvis Bay Namibiji.

4. 3. - Rezolucija SB UN 900 o obnovi komunalnih službi i normalnog života u i oko Sarajeva.
6. 3. - Građani Moldove na referendumu odbacuju ujedinjenje s Rumunjskom.
8. 3. - Tramvaji voze u Sarajevu prvi put od 1992. (ali 17. 3. ubijen čovek u jednom).
12. 3. - Francuske jedinice kod Bihaća zatražile vazdušne udare na srpske položaje, koji su odobreni tek posle tri sata, kada ih je navodno sprečilo loše vreme.

+ Crkva Engleske zaredila prve žene sveštenice.

15. 3. - Američke trupe povučene iz Somalije.
18. 3. - Zvanično potisani Washingtonski sporazumi - ustanovljena Federacija BiH.
18. 3. - Mirko Marjanović premijer nove vlade u Srbiji, vlade "narodnog jedinstva" (SPS, Nova Demokratija, 2 prebega iz DS), "misterija" 4 glasa za Vladu.
20. 3. - Srpska strana dozvoljava ulaz humanitarnom konvoju u Maglaj (ranije tokom meseca izložen granatiranju).
21. 3. - 66. dodela Oskara, najbolji film "Šindlerova lista".
22. 3. - Tuzlanski aerodrom otvoren prvi put od 1992.
24. 3. - SB UN odobrava turske mirotvorce u BiH, uprkos protivljenju Srba, Rusije, Grčke.
25. 3. - Britanski mirotvorci uništili srpski bunker kod Maglaja.
26. 3. - Skupština Hrvata u BiH odobrila Washingtonski sporazum i izabrala Krešimira Zubaka za predsjednika BiH tokom prelaznog perioda (Zubak će biti prvi predsjednik Federacije BiH).

+ Osnovano Nezavisno udruženje novinara Srbije (NUNS).

27. 3. - Medijski tajkun Silvio Berlusconi na čelu novoosnovane desničarske stranke Forza Italia pobjeđuje na parlamentarnim izborima, osvojivši tako svoj prvi premijerski mandat.
29. 3. - U ruskoj ambasadi u Zagrebu sklopljen sporazum o primirju između RSK i Hrvatske (od 4. 4.).

+ Granatiranje Goražda.

mart - Oslobođena Vašingtonskim sporazumom, ARBiH napada srpske položaje oko više gradova (Teslić, Donji Vakuf, Kupres, Bugojno, Goražde, Maglaj).

[uredi - уреди] April/Travanj

Goražde

6. 4. - Ruandski predsjednik Juvenal Habariyamana i burundijski predsjednik Cyprien Ntaryamira ubijeni kada je avion kojim su putovali oboren projektilom u blizini Kigalija.
7. 4. - Počinje Genocid u Ruandi.
8. 4. - Kurt Cobain, pjevač rock-benda Nirvana, pronađen ustrijeljen u svojoj kući u Seattleu, a što je naknadno proglašeno samoubistvom.

+ Pronađena mrtva novinarka Radislava Dada Vujasinović; policija njenu smrt prvobitno karakteriše kao samoubistvo.

+ VRS zauzima Gradinu iznad Goražda.

10. 4. - Dva američka F-16 dejstvovala po srpskim položajima kod Goražda, na poziv UNPROFOR-a - prva akcija NATO-a po zemaljskim ciljevima u istoriji.
13 - 14. 4. - Bosanski Srbi pritvorili 155 pripadnika UNPROFOR-a.
15. 4. - Snage VRS "500 metara" od centra Goražda.
16. 4. - Britanski Sea Harrier oboren kod Goražda.

+ Glasači u Finskoj se na referendumu odlučuju za članstvo u Evropskoj Uniji.

22. 4. - NATO-ov ultimatum VRS, pešadija da se povuče 3 km od centra Goražda do 23. 4., a artiljerija na 10 km (?) do 26. 4..

+ Rezolucija SB UN 913 o situaciji u sigurnom području Goražda, osuda bosanskosrpskih snaga zbog ofanzive na to mesto i zatvaranja Unproforaca.

24. 4. - VRS se povlači iz Goražda, u skladu sa ultimatumom NATO-a, pri čemu je uništen vodovod.
25. 4. - Rat u BiH: SAD, Ujedinjeno Kraljevstvo, Francuska, Njemačka i Rusija formiraju tzv. Kontakt-grupu s ciljem da izradi mirovni plan.
27. 4. - U Južnoj Africi održani prvi slobodni, neposredni, tajni i višerasni izbori na kojima pobjeđuje Afrički nacionalni kongres.

+ Rezolucija SB UN 914: pojačana brojnost UNPROFOR-a.

29. 4. - Tzv. Operacija Bøllebank - okršaj nordijskog bataljona UNPROFOR-a i VRS u Kalesiji; okršaj i kod Goražda, između britanskih mirotvoraca i VRS.
30. 4. - Tokom kvalifikacija u Imoli poginuo vozač F 1 Roland Ratzenberger.
travanj - Hrvatski nezavisni demokrati se izdvojili iz HDZ-a.
april - Premijera filma "Tito po drugi put među Srbima".

[uredi - уреди] Maj/Svibanj

1. 5. - U Imoli poginuo Ayrton Senna.
3. 5. - Karadžić i Akaši se sporazumeli da u Brčko dođe 16 vojnih posmatrača (grad izložen čestom granatiranju).
4. 5. - Počinje s radom Novinska agencija BETA.
5. 5. - Potpisan Protokol u Biškeku kojim je privremeno obustavljen Nagorno-karabahski rat između Armenije i Azerbejdžana.
6. 5. - Otvoren Eurotunel kojim je po prvi put nakon ledenog doba omogućen kopneni promet između Britanije i ostatka evropskog kontinenta (putnički promet od 14. 11.).
10. 5. - Nelson Mandela postaje prvi crni predsjednik Južne Afrike.

+ U Illinoisu pogubljen John Wayne Gacy, serijski ubica odgovoran za smrt 33 dječaka i mladića.

12. 5. - Senat SAD glasa da se BiH ukine embargo na oružje, što predsednik Klinton odbacuje 25. 5..

+ John Smith, vođa britanske opozicijske Laburističke stranke, iznenada umire, pokrenuvši izbore za vodstvo stranke (nasleđuje ga zamenica Margaret Beckett, do jula).

13. 5. - Konferencija inostranih ministara usvaja odnos teritorija 51:49% za FBiH i RS.
14. 5. - Finalni sporazum o osnivanju Federacije BiH - bošnjačka i hrvatska strana traže 58% BiH; Ante Roso i Fikret Muslimović na čelu Združenog štaba-stožera ARBiH i HVO.

+ U Beogradu otkriven spomenik Rigi od Fere.

15. 5. - ARBiH potisnula srpske snage kod Tuzle, vode se borbe oko predajnika na Majevici (deo ofanzive sarajevske vlade u centralnoj i istočnoj Bosni).
21. 5. - Sud u Palermu optužio bivšeg premijera Đulija Andreotija za veze sa mafijom.
24. 5. - Stjepan Mesić smijenjen s mjesta predsjednika Zastupničkog doma Hrvatskog sabora čime završava njegov pokušaj da, zajedno s prethodno smijenjenim predsjednikom Županijskog doma Josipom Manolićem, sruši vladu HDZ-a (novi predsjednik Nedjeljko Mihanović).
30. 5. - U Hrvatskoj uvedena kuna (1 kuna za 1000 hrvatskih dinara, prelazni period do kraja godine); naziv valute izaziva proteste.
31. 5. - Inauguralna sjednica Parlamenta Federacije BiH: za predsjednika izabran Krešimir Zubak i potpredsjednika Ejup Ganić.
maj? - Iz SPO-a isključena grupa saveznih poslanika, među kojima i Slobodan Rakitić.

[uredi - уреди] Jun/Juni/Lipanj

Zapadna Bosna 1994

2. 6. - Komisija eksperata UN optužuje bosanske Srbe za "genocid" na osnovu etničkog ćišćenja u Prijedoru 1992, takođe sugeriše da je masovno silovanje korišćeno kao oružje.
7. 6. - Predsednik Slovenije Milan Kučan u poseti Hrvatskoj, razgovori o italijanskom iredentizmu.
8. 6. - Dogovoreno jednomesečno primirje između RS i vlade u Sarajevu (mnogo kršenja).
11. 6. - Ofanziva ARBiH na Abdićevu Zapadnu Bosnu (Pećigrad, Todorovo).
12. 6. - U Los Angelesu ubijeni Nicole Brown i Ronald Goldman, za što je optužen Nicolin bivši suprug O. J. Simpson (uhapšen pet dana kasnije nakon potere koju je prenosila televizija).
17. 6. - 17. 7. - Svjetsko prvenstvo u fudbalu 1994. u SAD - titulu uzima Brazil.
24. 6. - Borbe oko Doboja i planine Ozren, ARBiH napreduje.
28. 6. - Pripadnici sekte Aum Shinrikyo izvršili u gradu Matsumoto prvi (manje poznati) napad sarinom, 8 mrtvih.
juni - august - Operacija Tigar 94 - ARBIH uz pomoć lukavstva uspeva da izbaci Fikreta Abdića iz AP Zapadna Bosna.

[uredi - уреди] Jul/Juli/Srpanj

2. 7. - U Medellinu ubijen kolumbijski fudbaler Andres Escobar, a kao glavni motiv se spominje njegov autogol na Svjetskom fudbalskom prvenstvu.
5. 7. - Predstavljen mirovni plan Kontakt grupe: BiH kao unija FBiH (51% teritorije) i RS (49%).
7 - 9. 7. - Inscenirane borbe u Bihaću - ratna varka 5. korpusa protiv Abdića.

+ Ulaskom sjevernojemenskih snaga u Aden završava Jemenski građanski rat 1994.

8. 7. - Umro osnivač i lider Severne Koreje Kim Il-sung.

+ Rezolucija SB UN 936: južnoafrički sudija Richard Goldstone imenovan za prvog tužioca u ICTY.

13. 7. - Firme iz SR Jugoslavije i Danske povukle osoblje iz Alžira, u kojem islamistički teroristi vrše napade.
15 - 22. 7. - Jupiter pogađa nekoliko fragmenata kometa Shoemaker–Levy 9.
17. 7. - Brazil pobjedom na jedanaesterce nad Italijom osvaja Svjetsko prvenstvo u fudbalu.
18. 7. - Muslimansko-hrvatska federacija prihvatila mirovni plan Kontakt-grupe.

+ U Buenos Airesu nepoznati počinitelji u bombaškim napadima na jevrejske organizacije ubijaju 85 osoba.

20. 7. - Bosanski Srbi odbijaju plan Kontakt-grupe, nakon čega Izetbegović povlači njegovo bezuslovno prihvatanje.

+ Aleksandar Lukašenko izabran za predsjednika Bjelorusije.

21. 7. - Tony Blair dolazi na čelo britanskih laburista.
23. 7. - EU preuzima administraciju u Mostaru (Hans Koschnick).

+ Osnovana Jugoslovenska levica (JUL).

25. 7. - Izrael i Jordan formalno završavaju neprijateljstva sklapanjem mirovnog sporazuma.
31. 7. - Slobodan Milošević: "Niko nema prava da odbacuje mir".
jul - Poseta beogradskih antiratnih intelektualaca Sarajevu.

[uredi - уреди] Avgust/August/Kolovoz

2. 8. - Ofanziva ARBiH na severu Bosne, na šta VRS odgovara granatiranjem Tuzle.
3. 8. - Uprkos zahtevu Srbije da prihvati plan Kontakt-grupe, Skupština Republike Srpske ga odbija i raspisuje referendum o tome za 27 - 28. avgust.
4. 8. - SRJ prekida sve odnose i uvodi ekonomsku blokadu Republike Srpske (prekinut i telefonski saobraćaj).
5. 8. - Avioni NATO-a uništili oklopni transporter VRS nakon što su ovi uzeli oružje iz skladišta pod nadzorom UN kod Ilidže.
9. 8. - 5. korpus ARBiH ušao u Cazin.
10. 8. - Sinod SPC osuđuje blokadu Republike Srpske.
15. 8. - Izdat novi bosanskohercegovački dinar.
21. 8. - Završena Operacija Tigar 94 - Peti korpus ARBiH zauzeo Veliku Kladušu - Abdić i desetine hiljada izbeglica beže u RS Krajinu.
23. 8. - Afrički Amerikanac Eugene Bullard posmrtno proizveden u poručnika vazduhoplovstva (bio pilot u Prvom svetskom ratu).
24. 8. - Sporazum Izraela i PLO-a o izvesnoj palestinskoj autonomiji na Zapadnoj obali.
27. 8. - U Banjaluci se sreli Ratko Mladić i gen. Wesley Clark i razmenili kape.
28. 8. - Na referendumu u Republici Srpskoj sa 90% odbačen plan Kontakt grupe.

[uredi - уреди] Septembar/Rujan

6. 9. - Papa otkazao posetu Sarajevu nakon što je VRS ispalila 11 granata u zoni isključenja oko grada.

+ Borbe oko Bihaća, prvi put upotrebljene kasetne bombe.

ca. 10. 9. - Smrt Riste Đoge, direktora paljanske Srpske televizije; istovremeno iz Srbije "beži operativac DB" Čedomir Mihajlović^[1], koji Haškom tribunalu predstavlja falsifikovane dokumente^[2].
11. 9. - Papa Ivan Pavao II prilikom posjeta Hrvatskoj drži veliku misu na zagrebačkom Hipodromu.
16. 9. - U Beogradu počela s radom Televizija Pink.
18. 9. - Jako granatiranje i borbe u Sarajevu, gen. Rose tvrdi da ga je započela vladina strana (ovi ga optužuju da je naklonjen Srbima).
19. 9.- Američke snage bez otpora zauzimaju Haiti kako bi na vlast vratile demokratski izabranog predsjednika Aristidea.
21. 9. - UN tvrdi da helikopteri iz Srbije doleću u RS (moguće kršenje blokade).
22. 9. - NATO-ov avion uništio tenk VRS u Rajlovcu kod Sarajeva.
23. 9. - Rezolucija SB UN 941, o kršenju međunarodnog humanitarnog prava u Republici Srpskoj (po izveštajima UNHCR i Međunarodnog Crvenog Krsta);
- Rezolucija SB UN 942: osuđuju se bosanski Srbi zbog neprihvatanja teritorijalnog sporazuma, zamrzavanje bankovnih računa i zabrana putovanja liderima;
- Rezolucija SB UN 943: pozdravljene odluke SRJ u vezi BiH, dozvoljeni letovi sa beogradskog aerodroma, ukinute sankcije u kulturi i sportu.
27. 9. - Slovenija postala članicom GATT-a (prva među bivšim republikama).
28. 9. - Trajekt MS Estonia tone u Baltiku pri čemu je poginulo 852 ljudi.
29. 9. - Uhapšen Vojislav Šešelj jer je dva dana ranije pljunuo predsednika skupštine Srbije Radomana Božovića - u zatvoru do 29. 1..
30. 9. - Rezolucija SB UN 947: produžen mandat UNPROFOR-a u Hrvatskoj do 31. 3. 1995.

[uredi - уреди] Oktobar/Listopad

1. 10. - Palau nezavisan od trusta UN, u skladu sa Dogovorom o slobodnoj asocijaciji sa SAD.

+ Slovačka: populistički lider Vladimír Mečiar pobedio na izborima.

3. 10. - Slovenački parlament određuje granice izbornih okruga tako da su obuhvaćena i četiri hrvatska sela.
4. 10. - U Švicarskoj 23 pripadnika sekte Red sunčevog hrama vrši kolektivno samoubistvo, dan nakon što je 25 pripadnika iste sekte izvršilo samoubistvo u Kvebeku.

+ Pokrenut Odsjek za dramaturgiju pri Akademiji scenskih umjetnosti u Sarajevu.

5. 10. - Beogradski aerodrom otvoren za međunarodni saobraćaj.
6. 10. - Snage ARBiH prošle kroz demilitarizovanu zonu u blizini Sarajeva i ubile četiri medicinske sestre i 16 srpskih vojnika.
8. 10. - Srpske snage sa položaja na Jevrejskom groblju otvorile mitraljesku vatru iz "sijača smrti" na dva tramvaja puna putnika (proveriti)^[3].

+ ARBiH granatira Ilijaš, poginulo dvoje dece.

+ Kriza razoružanja Iraka: Irak upozoren da povuče trupe sa kuvajtske granice (ispunjava 7 dana kasnije).

12. 10. - Okončana misija Magelan prema Veneri.
14. 10. - VRS granatira Mostar.
15. 10. - Predsjednik Jean-Bertrand Aristide se nakon tri godine egzila vraća u domovinu.
16. 10. - Borbe na Čemerskoj planini, severno od Sarajeva.

+ Izbori u Makedoniji, Kiro Gligorov reizabran, pobedila leva Alijansa za Makedoniju.

19. 10. - Ofanziva ARBiH oko Sarajeva i drugde (Doboj, Maglaj, Bugojno...).
25. 10. - VRS potisnuta kod Bihaća; ugrožen i Kupres.

+ Operacija Amanda - okršaj danskih mirotvoraca i VRS kod Gradačca.

28. 10. - U SAD premijerno prikazan film Stargate, na kome će se kasnije temeljiti istoimena medijska franšiza.
oktobar - U Srbiji se iz poslaničkog kluba SRS izdvojilo 7 poslanika na čelu sa Jovanom Glamočaninom.
31. 10. - ARBiH napreduje u pravcu Bosanske Krupe i Petrovca.
oktobar - novembar - Borbe oko Bihaća.

[uredi - уреди] Novembar/Studeni

1. 11. - Uspeh ARBiH kod Trnova, južno od Sarajeva, zarobljeni i tenkovi.
1 - 3. 11. - Operacija Cincar, prva združena operacija HVO-a i Armije BiH.
3. 11. - Hrvatsko-muslimanske snage zauzele Kupres.

+ Zakon o javnom redu u UK sadrži delove protiv rave-a.

5. 11. - Bivši američki predsjednik Ronald Reagan pismom obavještava javnost da je obolio od Alzheimerove bolesti te da se zbog toga potpuno povlači iz javnog života.

+ George Foreman postaje najstariji šampion u teškoj kategoriji.

7. 11. - Prva optužnica ICTY-ja: Dragan Nikolić, komandant logora Sušica kod Vlasenice (osuđen 2003.).

+ WXYC sa Univerziteta Severna Karolina u Chapel Hillu je prva radio stanica koja se prenosi preko interneta.

8. 11. - Republikanska revolucija u SAD: Pod vodstvom kongresnika Newta Gingricha Republikanska stranka po prvi put u 40 godina osvaja većinu u oba doma američkog Kongresa.
- George W. Bush kao republikanski kandidat pobjedom nad Ann Richards osvaja mjesto guvernera Teksasa.
10. 11. - SAD jednostrano okončava pomorsku stražu nad embargom nad oružje za BiH i Hrvatsku.
13. 11. - Borbe ARBiH sa vojskama Republike Srpske i RS Krajine koje napreduju na platou Grabež, istočno od Bihaća.

+ Glasači u Švedskoj na referendumu podržavaju ulazak u EU.

+ Formula 1: Michael Schumacher osvojio prvu titulu.

17. 11. - Raketni napad na zgradu Predsjedništva u Sarajevu, 2 ranjenih.
18 - 19. 11. - Srpski avioni sa Udbine napadaju Bihać i Cazin, jedan pao.
19. 11. - Rezolucija SB UN 958: upotreba vazdušne sile nakon BiH odobrena i u Hrvatskoj u cilju sprovođenja mandata UNPROFOR-a; Rezolucija SB UN 959: zabrinutost zbog borbi oko Bihaća itd.
20. 11. - Protokol iz Lusake: vlada Angole i pobunjenici potpisuju u Zambiji sporazum kojim završava građanski rat koji je trajao 19 godina.
21. 11. - NATO dejstvovao po aerodromu u Udbini (RSK).
22. 11. - U Šapcu počelo suđenje braći Vučković, prvo suđenje za ratne zločine u SRJ.
26. 11. - Srpske snage zauzele "preko četvrtine" bihaćkog područja, očekivao se i pad grada.
28. 11. - Glasači u Norveškoj na referendumu odbijaju ulazak u EU.
29. 11. - 24. 12. - Operacija Zima '94 - uspesi HV i HVO na Dinari.
novembar - Sporazum o vojnoj saradnji između Hrvatske i SAD.

[uredi - уреди] Decembar/Prosinac

1. 12. - Razmena artiljerijske vatre oko Vranovače, južno od Knina.
2. 12. - Ekonomski sporazum između Hrvatske i Srba u RSK (voda, struja, naftovod, autoput).
3. 12. - Boutros-Ghali izjavljuje da su "uznapredovali" planovi za povlačenje UNPROFOR-a iz BiH (Srbi drže preko 300 talaca iz UN).
5. 12. - U Beogradu počela s radom RTV BK Telekom.
7. 12. - HVO zauzima Čelebić kod Livna.
8. 12. - Prvi broj novina "Vranjske".
9. 12. - Zapadni zvaničnici tvrde da Slobodan Milošević i dalje pomaže Srbe u BiH, preko RS Krajine (napadi na Bihaćki džep).
11. 12. - Ruski predsjednik Boris Jeljcin naređuje trupama da uđu u Čečeniju čime počinje Prvi čečenski rat.

+ Philippine Airlines Flight 434: manja bomba ubila japanskog biznismena i zamalo oborila avion - Ramzi Yousef testira eksploziv.

14. 12. - Rezolucija SB UN 967: dozvoljen izvoz anti-seruma za difteriju iz SR Jugoslavije na rok od 30 dana.
15. 12. - Izdata prva verzija web preglednika po imenu Netscape Navigator (najpopularniji tokom '90-tih).
17. 12. - Operacija Pauk - Fikret Abdić se vratio u Veliku Kladušu uz pomoć vojske RSK, RS i Crvenih beretki.

+ Na 31. šahovskoj olimpijadi u Moskvi, BiH osvojila srebrnu medalju.

+ Lideri Partije za demokratski prosperitet proglasili otvaranje Albanskog univerziteta u Tetovu uprkos zabrani.

18. 12. - Bivši američki predsednik Džimi Karter stigao u Sarajevo u mirovnu misiju.
19. 12. - U SAD započinje istraga vezana uz skandal Whitewater.

+ Planirana korekcija kursa u Meksiku izaziva finansijski krah - SAD daju 50 milijardi dolara pomoći.

21. 12. - Otvoren autoput kroz zapadnu Slavoniju.
23. 12. - Sarajevska vlada i bosanski Srbi pristali da sklope primirje.

+ Parlament Moldove usvojio Zakon o specijalnom pravnom statusu Gagauzije.

26. 12. - Napadom komandosa na oteti francuski putnički avion na aerodromu u Marseju oslobođeno je 239 putnika i članova posade koje su islamski teroristi držali kao taoce posle otmice 24. decembra u Alžiru. Komandosi su ubili svu četvoricu terorista.
31. 12. - Potpisan sporazum o 4-mesečnom primirju između Srba i Bošnjaka u BiH.

+ Prvi čečenski rat: Počinje prva bitka za Grozni.

decembar - Zoran Đinđić na Palama.

+ Mediji: zagrebački "Vjesnik" i beogradska "Borba" pod udarom vlasti (od februara "Naša Borba").

[uredi - уреди] Datum nepoznat

[uredi - уреди] Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1994.

23. 2. - Dakota Fanning, američka glumica.
12. 10. - Amir Fejza , Fudbaler Kosova.

[uredi - уреди] Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1994.

[uredi - уреди] Zima (1)

1. 1. - Cesar Romero, američki glumac
10. 1. - Mladen Oljača, književnik (* 1926)
13. 1. - Ipe Ivandić, bosanskohercegovački rock bubnjar (* 1955)
21. 1. (ili 16. 1.) - Miodrag Đorđević, fotograf (* 1919)
29. 1. - Ulrike Majer, dvostruka svetska prvakinja u skijanju.

1. 2. - Radovan Samardžić, srpski istoričar i akademik (* 1922)
12. 2. - Rahela Ferari, srpska glumica. (* 1911.)
17. 2. - Randy Shilts, američki novinar i pisac
28. 2. - Žarko Cvejić, operski pevač (* 1907)

[uredi - уреди] Prol(j)eće

4. 3. - John Candy, kanadski komičar i glumac (* 1950.)
6. 3. - Melina Mercouri, grčka glumica, pevačica i političarka (* 1920)
6.3. - Zvonko Logar, novinar (* 1932)
7. 3. - Stanko Šajtinac, novinar (* 1940)
28. 3. - Eugène Ionesco, francuski dramatičar rumunjskog porijekla (* 1912.)

5. 4. - Kurt Cobain, američki muzičar. (* 1967)
8. 4. - Radislava Dada Vujasinović, srpska novinarka (*1964)
12. 4. - Branko Mikulić, bh i jugoslovenski političar (* 1928)
14. 4. - Ratko Martinović, srpski general-potpukovnik. (* 1915.)
22. 4. - Richard Nixon, američki političar i državnik. (* 1913)

1. 5. - Ajrton Sena, vozač Formule 1 (* 1960)
15. 5. - Olga Spiridonović, srpska glumica. (* 1923.)
24. 5. - Veljko Kovačević, španski borac, general-pukovnik, narodni heroj, književnik (* 1912)
28. 5. - Momčilo Mitić, srpski slikar (*1943)
30. 5. - Pavle Savić, srpski akademik (* 1909)

[uredi - уреди] L(j)eto

14. 6. - Henry Mancini, američki skladatelj (* 1924.)
18. 6. - Branko Petranović, srpski pravnik i istoričar. (* 1927.)
19. 6. - Pavle Bogatinčević, srpski glumac (* 1905)

8. 7. - Kim Il Sung, političar i predsednik Severne Koreje 1948-1994. (* 1912.)
8. 7. - Dick Sargent, američki glumac
18.7. - Predrag Golubović, filmski reditelj i scenarista (* 1935)

4. 8. - Velimir Mihajlović, lingvista, profesor BU (* 1928)
6. 8. - Domenico Modugno, italijanski pjevač
11. 8. - Peter Cushing, engleski glumac
20. 8. - Aleksandar Saša Petrović, srpski reditelj (*1929)

[uredi - уреди] Jesen

1. 9. - Vladimir Bulatović Vib, srpski satiričar (* 1931)
8. 9. - Cata Dujšin-Ribar, hrvatska slikarica (* 1897.)

9. 10. - Fred Libou, tvorac maratonskog pokreta (* 1932)
18. 10. - Dejan Marjanović Šaban (ubijen), zvezdarski narko-diler (* 1971)
24. 10. - Raul Julia, portorikanski glumac

5. 11. - Milan Mladenović, pesnik, pevač i gitarista grupe Ekatarina Velika. (*1958)
8. 11. - Romeo Savić, voždovački kriminalac (* 1969)
14. 11. - Rastko Tadić, pozorišni glumac i reditelj (* 1933)

[uredi - уреди] Zima (2)

7. 12. - Oto Šolc, hrvatski književnik (* 1913.)
9. 12. - Dušan Vukajlović, srpski književnik (* 1948)
12. 12. - Goran Vuković Majmun (ubijen), srpski gangster
24. 12. - John Osborne, britanski dramatičar
24. 12. - John Boswell, američki gej istoričar
24. 12. - Milan Milićević Lango, novinar i scenarista (* 1939)
26. 12. - Silva Koščina, italijanska glumica hrvatskog porekla (* 1933)
27. 12. - Zvonimir Kulundžić - hrvatski publicist, bibliolog i povjesničar (* 1911.)

[uredi - уреди] Dani sećanja

[uredi - уреди] Nobelove nagrade

[uredi - уреди] Reference

↑ Članak u "Dnevnom avazu"
↑ Poslednja prevara Čede Mihajlovića, Vreme, 1. 3. 2007 (pristupljeno 20. 7. 2012)
↑ Snajperi ubili 1 osobu u pucnjavi na tramvaje, prema uta.edu

[uredi - уреди] Literatura/Spoljne veze

Deset godina Slobodana Miloševića u deset slika (6) (Vreme)
Hronologija RSK
((Engleski)) Vreme News Digest Agency
((Engleski)) Yugoslavia Events Chronology (University of Texas at Arlington): Jan-April, May-August & Sept-Dec. 1994 (pokriva ex-Yu prostor).
en.: Template:Yugoslav_wars

[uredi - уреди] Vidi takođe

Godišnji kalendar - Dnevni kalendar

[0] Članak u "Dnevnom avazu"

[1] Poslednja prevara Čede Mihajlovića, Vreme, 1. 3. 2007 (pristupljeno 20. 7. 2012)

[2] Snajperi ubili 1 osobu u pucnjavi na tramvaje, prema uta.edu

[1]

[2]

[3]