1997

Dani - Godine
19. vek | 20. vek | 21. vek
1960e | 1970e | 1980e | 1990e | 2000e | 2010e | 2020e
1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002

---

Događaji

Januar/Siječanj

• 3.1. - Prva sjednica prvog saziva Parlamentarne skupštine BiH.
• 7.1. - u Alžiru je, u eksploziji bombe koju su u autobus podmetnuli islamski ekstremisti, poginulo najmanje 13 i ranjeno oko sto ljudi.
• 16.1. - Rektor Prištinskog univerziteta Radivoje Papović teško povređen u eksploziji automobila-bombe (delo OVK).

+ Bivši bosansko-srpski političar Nikola Koljević pucao sebi u glavu (umro 25.1.).

• 19.1. - Jaser Arafat se nakon 30 godina vratio u Hebron.
• 22.1. - Medlin Olbrajt, nakon potvrde od strane Senata SAD, postala prva žena Državni sekretar SAD u američkoj historiji.
• 27.1. - Svetosavska litija na čelu sa patrijarhom Pavlem "probija" kordon u Kolarčevoj ulici u Beogradu, posle 7 dana.
• 31.1. - u sukobu naoružanih Albanaca i pripadnika srpske policije kod Vučitrna na Kosovu ubijena su tri Albanca i ranjena tri pripadnika MUP Srbije.

Februar/Veljača

• 2.2. - Policija je uz upotrebu sile sprečila demonstrante koalicije „Zajedno“ na Brankovom mostu u Beogradu.
• 4.2. - Miloševićev režim priznao pobedu opozicione koalicije „Zajedno“ na lokalnim izborima u Srbiji, nekoliko dana kasnije usvojen "leks specijalis". Time su okončani troipomesečni protesti, osim studentskih, koji traže smenu rektora BU Dragutina Veličkovića.
• 13.2. - Počeli radovi na popravci Svemirskog teleskopa Hubble.
• 19.2. - Deng Xiaoping, posljednji od vođa kineske revolucije, umro u 92 godini.
• 21.2. - Nakon višemesečnih demonstracija za priznavanje rezultata lokalnih izbora u Srbiji, Zoran Đinđić preuzima dužnost gradonačelnika Beograda.
• 22.2. - U Roslinu, Škotska, naučnici objavili da su uspješno klonirali ovcu Dolly, rođenu u julu 1996. godine.
• 27.2. - Irska legalizira razvod braka.
• 28.2. - Pokušaj pljačke banke u Los Angelesu eskalira u znamenitu pucnjavu u North Hollywoodu.

+ Zaključen Sporazum o specijalnim paralelnim odnosima između SRJ i Republike Srpske.

Mart/Ožujak

• 2.3. - U Albaniji proglašeno vanredno stanje zbog nemira izazvanih propašću finansijskih piramida u januaru. Tokom meseca anarhija, naročito na jugu, opljačkani magacini s oružjem.
• 19.3. - Usvojena ostavka rektora BU Dragutina Veličkovića, čime su ispunjeni svi zahtevi studentskog protesta 1996-97.
• 26.3. - U San Diegu 39 pripadnika kulta Nebeska vrata vrše masovno samoubistvo.
• ožujak - Autocesta A6 (Hrvatska) (povezuje Rijeku i Karlovac).

April/Travanj

• 1.4. - Izbori za Županijski dom Sabora Republike Hrvatske (poslednji).
• 11.4. - U Beogradu, u restoranu "Mama mia", ubijen Radovan Stojičić - Badža, general srpske policije i tadašnji v.d. ministra unutrašnjih poslova Srbije.
• 13.4. - Papa Jovan Pavle II posetio Sarajevo.

+ Lokalni izbori u Hrvatskoj, HDZ povratio kontrolu nad Zagrebom.

• 15.4. - Operacija "Svitanje" u Albaniji - 7.000 vojnika iz Italije i dr. obnavljaju red.
• 22.4. - Napadom peruanskih specijalaca na japansku ambaasdu u Limi, likvidacijom gerilaca pokreta MRTA i oslobađanjem tamo zatočenih talaca završava višemjesečna talačka kriza.
• april - Osnovane mešovite hrvatsko-srpske policijske snage u istočnoj Slavoniji.

Maj/Svibanj

Tony Blair

• 1.5. - Opći izbori u Ujedinjenom Kraljevstvu 1997 na kojima je hametice poražena vladajuća Konzervativna stranka premijera Johna Majora, a na vlast poslije 18 godina u opoziciji dolaze laburisti na čelu s Tonyjem Blairom.
• 16.5. - Mobutu Sese Seko napušta Zair.
• 25.5. - 1.6. - U Francuskoj održani parlamentarni izbori na kojima pobjeđuju stranke ljevice, te je desničarski predsjednik Jacques Chirac prisiljen započeti tzv. Treću kohabitaciju sa budućim socijalističkim premijerom Lionelom Jospinom.
• 27.5. - U Parizu potpisan sporazum NATO-Rusija o novom partnerstvu za bezbednost u Evropi (dva dana kasnije formiran Savet evroatlantskog partnerstva, kao naslednik Saveta za severnoatlantsku saradnju iz 1991).

Jun/Juni/Lipanj

• 8.6. - Franjo Tuđman stigao "Vlakom mira" u Vukovar.
• 9.6. - Italijanski Stet i grčki OTE objavili da kupuju 49% srpskog Telekoma za 1,56 mrd. maraka.
• 15.6. - Predsjednički izbori u Hrvatskoj - Franjo Tuđman pobeđuje u prvom krugu.
• 18.6. - Carlos Westendorp, novi Visoki predstavnik, stiže u BiH.
• 23.6. - U Srbiji se raspala koalicija Zajedno (nesuglasice oko izlaska na izbore i Draškovićeve kandidature za predsednika).
• 30.6. - Bloombsbury Publishing izdaje prve primjerke romana J. K. Rowling Harry Potter i Kamen mudraca.

Jul/Juli/Srpanj

• 1.7. - Narodna Republika Kina od Ujedinjenog Kraljevstva preuzima suverenitet nad Hong Kongom.
• 3.7. - Predsednica RS Biljana Plavšić raspustila skupštinu tog entiteta (sukob sa "paljanskim" vođstvom SDS).
• 4.7. - Američki Pathfinder na Marsu.
• 5.7. - U Kambodži izveden državni udar kojim je Hun Sen svrgnuo Norodoma Ranaridha.
• 10.7. - SFOR uhapsio optuženog za ratne zločine Milana Kovačevića, Simo Drljača ubijen nakon što je otvorio vatru.
• 14.7. - Haški tribunal osudio bosanskog Srbina Dušana Tadića na 20 godina zatvora zbog učešća u etničkom čišćenju bosanskih muslimana na području Prijedora, u severozapadnoj Bosni.
• 15.7. - Slobodan Milošević izabran za predsednika SR Jugoslavije (preuzeo dužnost 23.7.).

+ Ubijen Gianni Versace, italijanski modni kreator.

• 27.7. - Na programu mreže Showtime premijerno emitiran TV-film Children of the Gods, odnosno prve dvije epizode TV-serije Stargate SG-1.
• 30.7. - Revanš kvalifikacija za Ligu šampiona: Kroacija - Partizan 5:0.

Avgust/August/Kolovoz

• 6.8. - Boing 747 Korean erlajnza srušio se na putu iz Seula u blizini aerodroma Guam. Poginulo 228 putnika i članova posade, a 26 ih preživelo.
• 7.8. - kambodžanski ministar inostranih poslova Ung Huot je formalno preuzeo dužnost prvog premijera, zamenivši zbačenog princa Norodoma Ranarita.
• 11.8. - Uspostavljen Ustavni sud BiH, zvanično počinje s radom Centralna banka BiH.
• 31.8. - Diana, princeza od Walesa teško ozlijeđena u prometnoj nesreći, umire nekoliko sati iza ponoći.

Septembar/Rujan

• 1.9. - U Podgorici prvi broj lista "Vijesti".
• 13-14.9. - Prvi opštinski izbori u BiH posle rata; vanredni izbori za Narodnu skupštinu Republike Srpske (ili 22-23.11.?) - SDS gubi većinu.
• 11.9. - U Škotskoj održan referendum na kome su se birači izjasnili za devoluciju Ujedinjenog Kraljevstva, odnosno prvi zasebni škotski parlament nakon 290 godina.
• 17.9. - Pet članova OHR-a i sedam UNMIBH-a poginulo u helikopterskoj nesreći kod Fojnice.
• 18.9. - U Walesu održan referendum kojim su se birači izjasnili za devoluciju Ujedinjenog Kraljevstva, odnosno stvaranje zasebne Nacionalne skupštine.

+ Savet Bezbednosti UN kritikuje Hrvatsku zbog spore repatrijacije izbeglica.

• 20.9. - Karl Habsburg krstio najstarijeg sina Ferdinanda Zvonimira u Zagrebu.
• 21.9. - Održan prvi krug izbora za predsednika Srbije. Najviše glasova i prolaz u drugi krug izborili kandidat vladajuće koalicije, Zoran Lilić i lider Srpske radikalne stranke, Vojislav Šešelj. Održani i parlamentarni izbori: SPS-JUL-Nova Demokratija 110 mesta, SRS 82, SPO 45. Izbore bojkotovalo 16 partija među kojima i DS, DSS i GSS (izlaznost 57,47%).
• 30.9. - Zoran Đinđić smenjen s mesta gradonačelnika Beograda (glasovima SPO, SPS i SRS).
• rujan - Kampanja protiv korupcije u Hrvatskoj - uhapšeni pomoćnik ministra gospodarstva i šef vojne policije u Splitu.

Oktobar/Listopad

• 1.10. - U Bosni i Hercegovini u opticaj uvedena jedinstvena valuta - konvertibilna marka
• 5.10. - U drugom krugu predsedničkih izbora u Srbiji, Vojislav Šešelj pobedio Zorana Lilića, ali Republička izborna komisija njegovu pobedu nije priznala zbog nedovoljnog broja izašlih birača (cenzus 50%).
• 17.10. - Izgorelo Jugoslovensko dramsko pozorište.

+ U Santa Clari na Kubi svečano sahranjeni posmrtni ostaci Che Guevare.

• 18.10. - Skinhedi u Beogradu ubili romskog dečaka Dušana Jovanovića.
• 19.10. - U drugom krugu predsedničkih izbora u Crnoj Gori, Milo Đukanović pobedio Momira Bulatovića za oko 5,5 hiljada glasova; Bulatović ne priznaje regularnost izbora (kao ni Beograd).
• 24.10. - U Beogradu ubijen Zoran Todorović Kundak, generalni sekretar JUL-a i direktor Beopetrola.

Novembar/Studeni

• 12.11. - Ramzi Yousef proglašen krivim za napad na WTC 1993.
• 17.11. - U Luksoru, Egipat, 6 militanata ubilo 62 ljudi ispred hrama Hatšepsut.
• 19.11. - U mjestu Des Moines, SAD, Bobbi McCaughey rodila sedmorke.
• 27.11. - U sukobima srpskih snaga bezbednosti i kosovskih Albanaca kod mesta Srbica i u selu Rezniće poginula dva policajca i jedan Albanac, četiri policajca povređena.
• 28.11. - Na albanski Dan zastave, OVK se pojavljuje u javnosti.

Decembar/Prosinac

• 3.12. - Konstituisana Narodna skupština u Srbiji, Dragan Tomić reizabran za predsednika.

+ Eksplozija u fabrici namenske proizvodnje "Milan Blagojević" u Lučanima kod Čačka - poginulo sedam radnika.

• 11.12. - Odbor UN prihvaća Protokol iz Kyota.
• 19.12. - U SAD premijerno prikazan Titanic, film Jamesona Camerona.
• 20.12. - Ylva Nowén po prvi put osvaja zlatnu medalju na svjetskom prvenstvu u slalomu.
• 21.12. - U drugom krugu ponovljenih izbora za predsednika Srbije, novi kandidat vladajuće koalicije, Milan Milutinović, pobedio Vojislava Šešelja i stupio na dužnost 29.12.. Radikali smatraju da su pokradeni.
• 22.12. - Američki predsednik Klinton u poseti BiH.
• 25.12. - Na Kubi, prvi put posle tri decenije, javno proslavljen Božić. Predsednik Fidel Kastro proglasio taj dan praznikom u čast pape, koji je u januaru 1998. posetio Kubu.
• 25.12. - Osnovana Opera-teatar "Madlenianum" u Zemunu.
• 30.12. - Suzbijene demonstracije albanskih studenata u Prištini.

Smrti

Zima (jan-feb.)

• 11.1. - Milutin Butković, srpski glumac (* 1930)
• 11.1. - Aleksandar Ognjanović, glumac i pozorišni reditelj (* 1921)
• 15.1. - Petar Otoranov, fotoreporter (* 1927)
• 18.1. - Dušan Karuović, kompozitor (* 1945)
• 25.1. - Nikola Koljević, bosanskohercegovački političar (* 1936)
• 31.1. - Sveta Lukić, srpski književnik i kritičar (* 1931)

• 5.2. - Olga Skrigin, filmski montažer (* 1927)
• 9.2. - Vojin Komadina, kompozitor (* 1933)
• 11.2. - Ksenija Cicvarić, pevačica (* 1926)
• 14.2. - Rade Ćaldović Ćenta (ubijen), beogradski gangster
• 14.2. - Maja Pavić, novinarka TV Pink (ubijena sa Ćentom)
• 14.2. - Marija Maja Čučković, glumica (* 1935)
• 20.2. - Vlada Kovačević Tref (ubijen), beogradski biznismen
• 21.2. - Vladan Cvejić, operski pevač (* 1935)
• 26.2. - Miladin Životić, filozof i politički aktivista (*1930)

Prol(j)eće

• 9.3. - The Notorious B.I.G., reper
• 10.3. - Najdan Pašić, sudija Ustavnog suda Srbije (* 1922)
• 16.3. - Ljubomir Durković-Jakšić, istoričar, profesor, upravnik Patrijaršijske biblioteke SPC (* 1907)
• 27.3. - Miodrag Vujačić Mirski, srpski slikar (* 1932)
• 30.3. - Milena Tanjga, novinar i modni kreator (* 1950)
• 31.3. - Nandor Glid, vajar (* 1924)

• 9.4. - Stevo Teodosievski, "kralj" romske muzike (* 1924)
• 11.4. - Radovan Stojičić Badža (ubijen), načelnik Resora javne bezbednosti MUP-a Srbije (*1951)
• 18.4. - Ilija Guzina, TV novinar (* 1950)
• 24.4. - Mihajlo Šaranović, novinar (* 1935)
• 25.4. - Vjekoslav Rukljač, hrvatski kipar (* 1916.)
• 28.4. - Kamil Silajdžić, bosanski efendija i hafiz, otac Harisa Silajdžića

• 3.5. - Slavka Jerinić, srpska glumica (* 1931)
• 5.5. - Lojze Rozman
• 7.5. - Ljuban Jednak, jedini preživeli iz masakra u Glini 1941 (* 1916)
• 18.5. - Rihard Klajn, inženjer RTS-a
• 18.5. - Mirko M. Kalezić, diplomata (* 1919)
• 18.5. - Aleksandra Antonić, urednica Tanjuga (* 1927)
• 20.5. - Svetozar Malešev, direktor "Zmajevih dečjih igara" (* 1935)
• 24.5. - Ljuba Stepanović, imitator (* 1932)
• 26.5. - Bratislav Bata Miladinović, reditelj, glumac, pedagog (* 1914)
• 26.5. - Josip Kopinič, španski borac, partizanski obaveštajac (* 1911)

L(j)eto

• 1.6. - Zvonimir Golob, hrvatski pjesnik (* 1927.)
• 1.6. - Nikolaj Tihonov, sovjetski političar i premijer SSSR. (*1905.)
• 16.6. - Stjepan Zaninović, filmski reditelj i scenarista (* 1926)
• 21.6. - Živan Milisavac, književnik, pred. Matice srpske, akademik (*1915)
• 25.6. - Žak Kusto, francuski istraživač. (*1910.)

• 2.7. - James Stewart, američki filmski glumac (* 1908.)
• 7.7. - Mate Boban, hrvatski političar iz BiH
• 12.7. - Vinko Nikolić, hrvatski emigrantski pisac i novinar (* 1912.)
• 15.7. - Gianni Versace, modni dizajner
• 16.7. - Dora Maar (Teodora Marković), slikar i fotograf, muza Pabla Pikasa (* 1907)
• 23.7. - Andew Cunanan, ubica Giannia Versacea

• 2.8. - William S. Burroughs, američki pisac i slikar
• 16.8. - Fedor Hanžeković
• 19.8. - Maja Dimitrijević, glumica (* 1926)
• 22.8. - Borislav Ilić, novinar i urednik RTS (* 1938)
• 29.8. - Velimir Lukić, književnik i dramaturg (* 1936)
• 31.8. - Princeza Diana je poginula u saobraćajnoj nesreći

Jesen

• 5.9. - Majka Terezija, časna sestra albanskog porijekla (* 1910.)
• 6.9. - Vukašin Vule Gojak (ubijen), pripadnik Arkanove garde
• 9.9. - Predrag Laković, srpski i jugoslovenski filmski i pozorišni glumac (*1929.)
• 29.9. - Roy Lichtenstein, američki pop umjetnik

• 5.10. - Milivoj-Milo Dimitrijević, slikar (* 1929)
• 7.10. - Janez Vrhovec, srpski glumac (* 1921)
• 16.10. - Kneginja Olga Karađorđević, grčka princeza i supruga kneza Pavla. (*1903.)
• 18.10. - Mata Milošević, glumac, reditelj, pedagog (* 1901)
• 19.10. - Dušan Kostić, književnik, novinar, akademik (* 1917)
• 20.10. - Dragoljub Dragan Nikitović, sportski novinar TVB (* 1930)
• 24.10. - Zoran Todorović Kundak (ubijen), političar i biznismen (*1959)
• 25.10. - Marko Vukobrat Jarić, srpski fizičar (* 1952)
• 30.10. - Žorž Skrigin, filmski reditelj i snimatelj (* 1910)

• 20.11. - Stanislava Pešić, filmska pozorišna i televizijska glumica (*1941.)
• 23.11. - Ivan Đurić, istoričar-vizantolog, kandidat UJDI i SRSJ za Srbiju na izborima 1990. (*1947)
• 30.11. - Kathy Acker, američka spisateljica
• 30.11. - Rajko Medenica, kontroverzni lekar (* 1939)

Zima (dec.)

• 9.12. - Lazar Udovički, španski borac, general, diplomata (* 1915)
• 15.12. - Borislav Mihajlović Mihiz, književni kritičar i scenarista (* 1922)
• 18.12. - Vladan Stojaković, sportski novinar RTS (* 1927)
• 19.12. - Saga Sjöberg, švedska glumica
• 20.12. - Mirza Idrizović, filmski i TV reditelj (* 1939)
• 20.12. - Bosiljka Boci, pozorišna i filmska glumica (* 1932)
• 23.12. - Toširo Mifune, japanski glumac (* 1920)
• 31.12. - Vasilije-Vasa Kazimirović, srpski istoričar (* 1921)

Nobelove nagrade

• Fizika: Steven Chu, Claude Cohen-Tannoudji i William D. Phillips
• Kemija: Paul Delos Boyer, John Ernest Walker i Jens Christian Skou
• Fiziologija i medicina: Stanley B. Prusiner
• Književnost: Dario Fo
• Mir: Međurnarodna kampanja za razminiravanje i Jody Williams
• Ekonomija: Robert Merton i Myron Scholes

Literatura/Spoljne poveznice

• B92
• KEY EVENTS SINCE DAYTON (OHR)
• ((Engleski)) Yugoslavia Events Chronology (University of Texas at Arlington): Jan - April '97, May-August '97 & Sept - Dec. 1997 (pokriva ex-Yu prostor).

Vidi takođe

• Godišnji kalendar
• Dnevni kalendar

U Wikimedijinom spremniku nalazi se još materijala vezanih uz temu:

1997