Togo

République Togolaise Flago di Togo Blazono di Togo Chefurbo: Lome ·Lojanti: 750 000 (2003) Precipua urbo: Lome Oficala linguo: Franciana Guvernerio: Republiko ·Prezidisto: Faure Essozimna Gnassingbé ·Chefa ministro: Gilbert Houngbo Surfaco: (125ma granda) ·Totala: 56 785 km² ·% aquo: 4,2 Lojanti: (101ma granda) ·Totala: 6,619,000 (2009) ·Lojanto-denseso: 116.6 loj./km² Nacionala himno: Salut à toi, pays de nos aïeux Pekunio: Franko CFA Reto-kodo: .tg Precipua religio: kristanismo 42,6% tribuala religii 37,7%

Videz anke: Togo (homonimo).

Togo esas lando en west-Afrika en Benin-bayo inter Benin e Ghana.

Lando nomesis pro Lago Togo. Oficala nomo esas République Togolaise.

Bazala fakti pri Togo.

Historio

L'historio di Togo ante l'arivo di Portugalani esas poko konocata. De 11ma til 16ma yarcento, diversa tribui (Ewe, Mina, Guin) arivis en la regiono, e instalis ipsa precipue en litoro. Dum la sequanta du yarcenti, la regiono di Togo divenis importanta centro di inkurso por Europani en sercho di sklavi. Litoro di la regiono divenis konocita kom Rivo di Sklavi.

En pakto signatita en l'urbeto di Togoville sub rejio di Mlapa 3ma, Germaniana Imperio deklaris Togo sua protektorato. Ye 1905 Togo divenis Germana kolonio, kun nomo Togolando. Depos Unesma mondo-milito Unionita Rejio e Francia dividis lua teritorio. Ye 1957 civiteni di Britaniana Togolando votis por unionar kun Ora Rivo, nune Ghana, dum ke Franca Togolando divenis autonoma republiko en uniono kun Francia.

Franca Togolando divenis nedependanta ye 27 di aprilo 1960 kun la nomo Togo, e Sylvanus Olympio kom lua unesma prezidisto. Olimpio esis asasinita da militisti ye 13 di januaro 1963. Emmanuel Bodjollé asumis povo e du dii pose il transmisis povo a Nicolas Grunitzky qua guvernis til esar renversita da nesangoza stato-stroko, ye 13 di januaro 1967.

Politiko

Togo esas parlamentala republiko. La chefo di stato esas la prezidisto, nune Faure Essozimna Gnassingbé. La chefo di guvernerio esas la chefa ministro, nune Gilbert Houngbo.

La parlamento havas 1 chambro: Nacionala Asemblajo (Assemblée Nationale), kun 81 membri. Nuna konstituco esis adoptita ye 27 di septembro 1992 e sufris revizo ye 2002.

Geografio

Mapo di Togo.

En nordo di lando, precipua vejetantaro esas savano. En centro predominacas kolini. En sudo, ol havas platajo e plana sulo kun laguni e marshi. La maxim alta monto di lando eas Monto Agou, kun 986 metri di altitudo. Kultivebla lando reprezentas cirkum 32% di totala surfaco di lando.

Generale, la klimato esas tropikala, kun karakteri di savano en nordo, e kun du pluvoza sezoni en sudo: unesma de aprilo til julio, e la duesma de oktobro til novembro. Yarala pluvi ne esas intensa.

Ekonomio

Videz anke: Ekonomio di Togo.

Togo exportacas fosfato, kakao e kafeo. Preske 65% di populo praktikas agrokultivo nur por vivo-moyeni. Lando esas un di maxim povra di mondo.

Demografio

Lando havas plu kam 5,8 milioni lojanti, 99% esas nigra. Averaja viv-esperajo esas 57 yari, e 60,9% di la populo savas lektar ed skribar.

La maxim granda urbo esas Lome. Altra importanta urbi esas Sokodé e Kara.

Kulturo

Franciana esas oficala linguo. Lokala lingui: Ewe, Mina, Kabye, Dagomba.

Preske 50% di la populo praktikas tribuala religii, 26% praktikas katolikismo e 15% esas islama.