1932

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
1932
Eeuwen: 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia: 1920-1929 · 1930-1939 · 1940-1949
Jaren: < · 1930 · 1931 · 1932 · 1933 · 1934 · >
Maanden:

jan · feb · mrt · apr · mei · jun
jul · aug · sep · okt · nov · dec

Calendar-nl.png Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2685 MMDCLXXXV
Armeense jaartelling: 1381

ԹՎ ՌՅՁԱ

Chinese jaartelling: 4628 – 4629

戊未 – 己申

Christelijke jaartelling: 1932 MCMXXXII
Ethiopische jaartelling: 1924 –1925
Hebreeuwse jaartelling: 5692 – 5693
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 1987 – 1988
- Shaka Samvat 1854 – 1855
- Kali Yuga 5033 – 5034
Iraanse jaartelling: 1310 –1311
Islamitische jaartelling: 1351 – 1352
Maçonnieke jaartelling: 5931 - 5932
Nuvola apps kuser.svg Dit jaar naar onderwerp Gnome-globe.svg
Film in 1932
Lijst van landen in 1932
Sport in 1932
Crystal Clear mimetype vcalendar.png Gregoriaanse kalender van 1932

Het jaar 1932 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Inhoud

[bewerken] Gebeurtenissen

Voor een veel groter overzicht van de gebeurtenissen in 1932 kunt u de maandpagina's raadplegen:

  • De Grote Depressie sleept voort, hoewel het dieptepunt eind 1931 bereikt lijkt te zijn. De economische crisis leidt tot een toename van het protectionisme: veel landen voeren contingentering (maxima aan de hoeveelheid import) in of verhogen invoerrechten. Nederland, België en Luxemburg tekenen het verdrag van Ouchy ter verlaging van de onderlinge invoerrechten, maar later in het jaar komt Nederland in een handelsconflict met Duitsland.
  • In verband met de economische problemen was de betaling van de Duitse herstelbetalingen aan de geallieerden en van de oorlogsschulden van de geallieerden aan de Verenigde Staten voor een jaar opgeschort. In het verdrag van Lausanne worden de Duitse schulden geregeld, zij het dat in het akkoord van vertrouwen aangegeven wordt dat ratificatie pas plaatsvindt als ook de oorlogsschulden met de VS geregeld zijn. President Herbert Hoover is niet bereid tot het verder opschorten van de oorlogsschulden, maar wel tot onderhandelingen over een regeling. Deze onderhandelingen verlopen echter zeer stroef door een gebrekkige samenwerking tussen Hoover en toekomstig president Franklin Delano Roosevelt. Het Franse besluit de oorlogsschulden te betalen, leidt tot de val van het kabinet. België en Polen weigeren te betalen.
  • Japan voltooit de verovering van Mantsjoerije op China, en Mantsjoerije verklaart zich onafhankelijk, met ex-keizer Pu Yi als staatshoofd (zie Mantsjoekwo). Mantsjoekwo is een Japanse vazalstaat, en wordt door andere landen niet erkend. Het rapport van de commissie-Lytton is vernietigend over Japan, maar het land weigert toe te geven. Japan dreigt uit de Volkenbond te stappen.
  • Ook rond Sjanghai raken China en Japan in oorlog. Hier is echter bemiddeling effectief, en de Japanners keren uiteindelijk terug naar hun eigen gebiedje in de internationale concessie.
  • Bolivia en Paraguay raken in gewapend conflict over de Gran Chaco-regio, zie Chaco-oorlog. Meerdere pogingen om de beide landen te bewegen tot een diplomatieke oplossing van het conflict te komen, zijn niet effectief.
  • De politieke situatie in Duitsland is zeer instabiel. Bij verkiezingen winnen de nationaalsocialisten aan de ene kant en de communisten aan de andere kant veel terrein. De NSDAP wordt de grootste partij. Bij de verkiezingen voor Rijkspresident krijgt Adolf Hitler veel stemmen, maar delft uiteindelijk toch het onderspit tegen zittend president Paul von Hindenburg.
  • 31 mei - :Na onenigheid met Von Hindenburg valt het kabinet-Brüning II.
  • 1 juni - Er wordt een nieuw kabinet gevormd, geleid door Franz von Papen (zie kabinet-Papen), buitenparlementair en van rechtse signatuur.
Rijkskanselier Von Papen wordt in een noodverordening tot rijkscommissaris van Pruisen benoemd, met verreikende volmachten, zo kan hij Pruisische ministers ontslaan en door door hemzelf gekozen personen vervangen. Ondanks Pruisische protesten wordt de actie als grondwettig beschouwd door het Rijksgerechtshof. Von Papen gebruikt zijn bevoegdheden onder meer voor het samenvoegen van Pruisische en rijksministeries, daarmee de autonomie van Pruisen binnen het Duitse Rijk opheffend.
De Rijksdag wordt ontbonden omdat zijn samenstelling niet meer met de politieke situatie in Duitsland overeenkomt, en de nieuwe verkiezingen geven het gebruikelijke beeld met grote winst voor NSDAP en communisten, en verlies voor centrum en gematigd-rechts. Gesprekken tussen Von Hindenburg en Hitler over de vorming van een nieuwe regering hebben geen resultaat: Hitler wil niet meewerken aan een regering, maar slechts de volledige regeringsmacht, wat Von Hindenburg weigert. Von Papen krijgt onbeperkte bevoegdheid tot ontbinding van de Rijksdag, en als een motie van wantrouwen wordt aangenomen tegen de economische crisisplannen van zijn regering, doet hij dit inderdaad, en na slechts 3 maanden zijn er weer nieuwe verkiezingen. Een noodverordening tegen het politieke geweld stelt de doodstraf op onder meer doodslag op politieke tegenstanders en brandstichting met dodelijke afloop.
De verkiezingen leiden niet tot grote verschuivingen, wel verliezen de nationaalsocialisten een deel van het gewonnen terrein. Nadat NSDAP, SDP en Centrumpartij allen niet bereid blijken zijn regering te steunen, treedt Von Papen af. Onderhandelingen met Hitler lopen opnieuw op niets uit (dit keer is Von Hindenburgs wens dat Hitler een Rijksdagmeerderheid zoekt het struikelblok).
  • Een grote Ontwapeningsconferentie moet tot algemene ontwapening leiden. Hoewel er veel gesproken wordt over welke wapens wel en niet verboden moeten worden, is bij het einde van het jaar nog geen duidelijke resolutie aangenomen. Duitsland is van mening dat het vanwege het verdrag van Versailles op het gebied van bewapening is achtergesteld, en stelt dat als de uitkomst van de conferentie niet is dat de Versailles-normen voor alle landen gelden, Duitsland dit deel van het verdrag van Versailles als niet-meer-geldig zal beschouwen. Duitsland blijft enige tijd weg van de conferentie, totdat dit principe van pariteit (geen striktere eisen voor Duitsland dan voor andere landen) door de voornaamste geallieerden wordt erkend.
  • In Ierland komt een meer nationalistische regering aan de macht, onder Eamon de Valera. Deze wenst onder meer de eed van trouw aan de Britse Kroon af te schaffen. Het verbod op republikeinse organisaties zoals de IRA wordt opgeheven.
  • De Volkenbond bemiddelt in een conflict tussen Polen en Danzig.
  • In de Sovjet-Unie worden onder meer Grigori Zinovjev en Lev Kamenev uit de partij gezet omdat zij wetenschap zouden hebben gehad van anti-revolutionaire activiteiten zonder daartegen iets te ondernemen.
  • Omdat de Sovjetregering veel graan opeist voor de industriegebieden en de export, ontstaat er in de landbouwgebieden, in het bijzonder in de Oekraïne, een zware hongersnood.
  • De eerste in serie gebouwde automobielen lopen van de band. De NAZ A is gebouwd onder licentie van Henry Ford.
  • De regering van Perzië zegt het concessiecontract van de Anglo-Persian Oil Company op, hopende in nieuwe onderhandelingen gunstiger voorwaarden te kunnen afdingen. De compagnie en het Verenigd Koninkrijk verklaren de opzegging als onwettig te beschouwen.
  • 3 oktober Irak wordt onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk.
  • De Olympische Zomerspelen worden gehouden in Los Angeles. Voor het eerst wordt een Olympisch dorp gebouwd, dat overigens alleen voor de mannelijke deelnemers gebruikt wordt.
  • John Cockcroft en Ernest Walton bouwen de eerste atoom-smasher en zetten lithium om in helium.
  • De Italiaan Alfredo Binda wordt als eerste wielrenner voor de derde keer wereldkampioen op de weg.

[bewerken] Muziek

  • Benjamin Britten componeert het Double Concerto, voor altviool, viool en orkest

[bewerken] Première

[bewerken] Literatuur

[bewerken] Beeldende kunst

[bewerken] Bouwkunst

[bewerken] Geboren

januari
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november
december
exacte datum onbekend

[bewerken] Overleden

januari
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november
december
exacte datum onbekend

[bewerken] Weerextremen in België

  • 27 januari: Luchtdruk 1048 hPa in Ukkel (hoogste waarde van de eeuw).
  • januari: Geen sneeuw in Ukkel. (Zoals in 1969).
  • 13 april: 11 cm sneeuw in Drossart (Baelen).
  • 5 mei: Sneeuwbuien ten zuiden van Samber en Maas.
  • 19 augustus: Maximumtemperatuur 36,5 °C in Ukkel.
  • augustus: Augustus met hoogste gemiddelde dampdruk: 18,3 hPa (normaal 15,1 hPa).
  • oktober: Oktober met hoogste neerslagtotaal: 227,1 mm is dit de natste oktober van de eeuw (normaal : 70,5 mm) en de tweede natste maand ooit, na augustus 1996.
  • herfst: Na 1974 herfst met hoogste neerslagtotaal: 386,7 mm (normaal 210,5 mm).
  • 21 december: Maximumtemperatuur tot 12,5 °C op de Baraque Michel (Jalhay).

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Persoonlijke instellingen
Naamruimten

Varianten
Handelingen
Navigatie
Informatie
Hulpmiddelen
Afdrukken/exporteren
In andere talen