1960

Godine: 1956 1957 1958 1959 - 1960 - 1961 1962 1963 1964

Desetljeća: 1930te 1940te 1950te - 1960te - 1970te 1980te 1990te

Stoljeća: 19. stoljeće - 20. stoljeće - 21. stoljeće

1960 u drugim kalendarima

Gregorijanski	1960 MCMLX
Ab urbe condita	2713
Islamski	1379 – 1380
Iranski	1338 – 1339
Hebrejski	5720 – 5721
Bizantski	7468 – 7469
Koptski	1676 – 1677
Hindu kalendari
- Vikram Samvat	2015 – 2016
- Shaka Samvat	1882 – 1883
- Kali Yuga	5061 – 5062
Kineski
- Kontinualno	4596 – 4597
- 60 godina	Yang Metal Miš (od kineske N. g.)
Holocenski kalendar	11960
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1960 (MCMLX) bila je prijestupna godina koja počinje u petak po gregorijanskom kalendaru (link pokazuje kalendar).

"Godina Afrike" - zbog velikog broja zemalja na tom kontinentu koji je dobio nezavisnost ove godine.

Događaji

Januar/Siječanj

• januar - Iz Varšave proteran jugoslovenski vojni ataše i njegov asistent.
• 1.1. - Kamerun nezavisan od Francuske (administrirala po trustu UN).
• 9.1. - Počinje gradnja Asuanske brane (egipatsko-sovjetski poduhvat).
• 19.1. - U Vašingtonu potpisan Ugovor o uzajamnoj saradnji i sigurnosti između SAD i Japana.
• 22.1. - Predsednik de Gaulle smenio komandanta francuskih snaga u Alžiru, Jacques Massu-a (vođa pobune iz 1958, najavljivao upotrebu sile od strane vojske).
• 23.1. - Batiskaf Trieste zaronio na dno Marijanskog rova - dubina 10.911 metara.
• 24.1. - Velika pobuna u Alžiru protiv francuske kolonijalne vlasti.
• januar - U Zagrebu osuđena na zatvor grupa na čelu sa ocem fra Rudijem Jerakom.
• januar - U britanskoj Keniji ukinuto vanredno stanje - kraj pobune Mau Mau.

Februar/Veljača

• 1.2. - HE Bistrica na Limu priključena na mrežu (prva sinhronizacija).
• 3.2. - Britanski premijer Harold Macmillan održao govor nazvan "Vetar promene" u južnoafričkom parlamentu - najava dekolonizacije, blaga kritika apartheida.
• 10.2. - U Krašiću umro kardinal Alojzije Stepinac (dozvoljena sahrana u Zagrebačkoj katedrali).
• 13.2. - Gerboise Bleue ("Plavi skočimiš") - Francuska testirala svoju prvu atomsku bombu, snage 70 kilotona, u alžirskoj Sahari, čime postaje četvrta nuklearna sila.
• 18 - 28.2. - Zimska Olimpijada 1960 u Kaliforniji.
• 29.2. - Zemljotresom uništen grad Agadir u Maroku.

Mart/Ožujak

• 2.3. - Elvis Presley se vratio s odsluženja vojnog roka u Nemačkoj.
• 12.3. - Zemljotres kod Tetova (M 5.7, int. VIII).
• 13.3. - Prvi program Radio Beograda počinje emitovanje emisije "Vreme sporta i razonode".
• 21.3. - Masakr u Sharpevilleu, Južna Afrika: Policija otvorila vatru na grupu nenaoružanih crnih protestanata iz Južne Afrike, ubivši 69 i ranivši 180 osoba.

April/Travanj

• 1.4. - Sjedinjene Države lansirale prvi satelit za vrijeme, TIROS-1
• 4.4. - Prve tri ženske sveštenice zaređene u Švedskoj.
• 4.4. - 32. dodela Oskara - Ben-Hur osvojio rekordnih 11 nagrada.
• 19-26.4. - "Aprilska revolucija" radnika i studenata u autoritarnoj Južnoj Koreji dovodi do ostavke predsednika Syngman Rhee-a.
• 21.4. - U Brazilu, glavni grad države (Federalni Distrikt) je prebačen iz Rio de Janeira u Braziliju. Estado da Guanabara (Federalna država Guanabara) je uspostavljena da bi naslijedila Rio de Janeiro kao brazilski federalni distrikt.
• 27.4. - Togo stekao nezavisnost od UN starateljstva koje je provodila Francuska.
• april - Jugoslavija objavila da će nastaviti isplatu duga Kraljevine Jugoslavije (prva komunistička vlada koja radi tako nešto)

+ V kongres SSRNJ - pitanja o budućnosti SKJ, ima predloga da se mnoge partijske funkcije prebace na SSRN.

Maj/Svibanj

• 1.5. - Obaranje U-2, američkog špijunskog aviona, iznad SSSR izaziva krizu.
• 3.5. - Ustanovljena EFTA, Evropska asocijacija slobodne trgovine.
• 6.5. - Predsednik SAD potpisao Zakon o građanskim pravima (1960), koji se odnosi na pravo glasa.
• 10.5. - Nuklearna podmornica USS Triton završila prvo podvodno oplovljavanje Zemlje (Operacija Sandblast).
• 11.5. - Tim Mosadovih agenata uhvatio Adolfa Eichmanna u Buenos Airesu (objavljeno 23. 5.).
• 15.5. - Lansiran Sputnjik 4, prva letelica tipa Vostok, namenjena ljudskom letu.
• 16.5. - Sovjetski premijer Hruščov zahteva izvinjenje od američkog predsednika - propao samit zakazan u Parizu.

+ Theodore Maiman uključio prvi laser (rubinski).

• 22.5. - Najsnažniji ikad zabilježeni potres magnitude 9,5 pogodio Čile. U potresu je stradalo između 3 i 6.000 osoba.
• 27.5. - Vojni udar u Turskoj, predsednik Celâl Bayar, premijer Adnan Menderes i dr. zatvoreni, preuzima gen. Cemal Gürsel.
• 30.5. - U Pećkoj patrijaršiji svečano ustoličen patrijarh German, 43. poglavar SPC.

Jun/Juni/Lipanj

• 1.6. - Osnovan vršački "Hemofarm".
• 11.6. - U Drini se utopilo šestoro učenika iz Badovinaca.
• 20.6. - Federacija Mali (današnji Mali i Senegal) stekla nezavisnost (raspala se već u avgustu).
• 24.6. - Jugoslavija, Grčka i Turska raspustile Balkanski savez, zasnovan 1954.

+ Joseph Kasa-Vubu izabran za prvog predsednika Konga.

• 26.6. - Britanska Teritorija Somalija dobila nezavisnost od Britanije - 5 dana poslije ujedinila se sa bivšom italijanskom Teritorijom Somalija da bi kreirali modernu Somalijsku Republiku.
• 26.6. Madagaskar nezavisan od Francuske.
• 28.6. - Zasnovan Univerzitet u Novom Sadu (početak rada najesen).
• 30.6. - Kongo stekao nezavisnost od Belgije, premijer Patrice Lumumba održao pred belgijskim kraljem "nepriličan" govor o patnjama kongoanskog naroda pod kolonijalizmom.

Jul/Juli/Srpanj

• 1.7. - Gana postaje republika, Kwame Nkrumah je prvi predsednik.

+ Sovjetski MiG-19 oborio američki izviđački avion Boeing B-47 Stratojet iznad Barentsovog mora, poginula 4-ica američkih avijatičara.

• 4.7. – Poslije prijema države Hawaii kao 50-te države Amerike (koje se desilo godinu ranije) po prvi put upotrijebljena američka barjak sa 50 zvjedica u Philadelphiji, Pennsylvaniji.
• 11.7. - Moise Tshombe proglasio nezavisnost Katange od Kongo-Leopoldvila.
• 13.7. - John F. Kennedy nominovan za demokratskog kandidata na predsedničkim izborima.
• 14.7. - Savet Bezbednosti UN šalje trupe u Katangu.
• 15.7. - U Parizu finale prvog Evropskog prvenstva u fudbalu: SSSR - Jugoslavija 2:1 posle produžetaka (Milan Galić postigao gol).

+ Japanski premijer Nobusuke Kishi podneo ostavku, usled gneva javnosti zbog ugovora o sigurnosti sa SAD.

• 21.7. - Sirimavo Bandaranaike postaje premijer Sri Lanke, prva žena izabrani šef vlade.

+ Francis Chichester, engleski navigator i jedriličar stigao u New York na jahti imena Gypsy Moth II – napravio je rekord sam prejedrivši Atlantski okean za 40 dana.

• 27.7. - Osnovan OECD.

Avgust/August/Kolovoz

• 1.8. - Dahomej (danas Benin) nezavisan od Francuske.
• 3.8. - Niger nezavisan od Francuske.
• 5.8. - Gornja Volta (danas Burkina Faso) nezavisna od Francuske.
• 6.8. - Kao odgovor na embargo Sjedinjenih država, Kuba je nacionalizovala imovinu Sjedinjenih država i ostalu imovinu u stranom vlasništvu na njenom području.
• 7.8. - Obala Slonovače nezavisna od Francuske.
• 8.8. - Od Kongo-Leopoldvila se otcepila država Južni Kasai.
• 11.8. - Čad nezavisan od Francuske.
• 13.8. - Srednjoafrička Republika nezavisna od Francuske (novo ime za bivšu koloniju Ubangi-Šari).
• 15.8. - Republika Kongo (Kongo-Brazzavile) nezavisna od Francuske.
• 16.8. - Joseph Kittinger napravio skok padobranom iz balona s visine od 31 333 metara iznad američke države New Mexico - još uvijek nisu oboreni njegovi rekordi (godina pisanja je 2005.) za: skok s najveće nadmorske visine, najduži slobodni pad od 25,7 kilometara prije otvaranja padobrana i najveća brzina koju je postigao čovjek bez pomoći bilo koje vrste vozila 982 kilometra na sat
• 16.8. - Kipar dobio nezavisnost od Britanije
• 17.8. - Gabon dobio nezavisnost od Francuske.

+ Novoimenovana grupa The Beatles počinje 48 večeri nastupa u hamburškom klubu Indra.

• 19.8. - SSSR lansira Sputnjik 5 s psima Bjelkom i Strijelkom, 40 miševa, 2 štakora i nekoliko biljaka. Svemirska letjelica se spušta nekoliko dana kasnije, a sve životinje su preživjele.

+ Američki pilot Francis Gary Powers osuđen u Moskvi na 10 godina zatvora zbog špijunaže.

• 20.8. - Senegal istupio iz Federacije Mali objavivši nezavisnost.
• avgust - Misija MMF u Jugoslaviji povodom reorganizacije ekonomije radi punog članstva u GATT-u (Opšti sporazum o carinama i trgovini).
• 25.8. - 11.9. - Olimpijske igre u Rimu. Jugoslovenski fudbaleri osvojili zlatnu medalju, rvač Branislav Martinović srebrnu.

Septembar/Rujan

• 5.9. - Kongoanski predsednik Kasa-Vubu smenio vladu Patrisa Lumumbe, na šta ovaj odgovara istom merom.
• 8.9. - U Huntsvilleu, Alabami, Predsjednik Sjedinjenih Država Dwight D. Eisenhower formalno otvorio Marshall Space Flight Center (NASA je objekat počela koristiti već 1. jula)
• 14.9. - Formiran OPEC (Iran, Irak, Kuvajt, Saudi Arabija, Venecuela).

+ Pukovnik Joseph Mobutu izvršio vojni udar u Kongo-Leopoldvilu, Lumumba u kućnom pritvoru.

• 20.9.-4.10. - Predsednik Tito u poseti SAD, povodom zasedanja Generalne skupštine UN.
• 22.9. - Mali se proglasio republikom (priznanje raspada Federacije Mali sa Senegalom).
• 26.9. - U SAD održana prva televizijska debata između dvojice predsjedničkih kandidata - Johna F. Kennedyja i Richarda Nixona.

Oktobar/Listopad

• 1.10. - Nigerija nezavisna od Velike Britanije.
• 5.10. - Referendum u Južnoj Africi, beli glasači za republiku.
• 12.10. - Nikita Hruščov navodno lupao cipelom o sto tokom debate u UN o kolonijalizmu.
• 24.10. - "Nedelinova katastrofa" na Bajkonuru - u eksploziji rakete na lansirnoj rampi poginulo 78 ljudi, po zvaničnim podacima.
• 29.10. – U Louisvilleu, Kentucky, Cassius Clay (koji je kasnije prešao na islam i uzeo ime Muhamed Ali) pobijedio u svom prvom profesionalnom meču.

Novembar/Studeni

• 8.11. - John F. Kennedy pobijedio Richarda Nixona na izborima za predsjednika SAD - razlika u narodnim glasovima svega 112.827 (0,1%).
• 11.11. - Proglašen je Nacionalni park Mljet, što je prvi pokušaj zaštite izvornog ekosustava na Jadranu
• 15.11. – Testno lansiranje američke balističke rakete Polaris.
• 27.11. - Patris Lumumba beži iz kućnog pritvora, pokušavajući da stigne do lojalista u Stenlivilu.
• 28.11. - Mauritanija dobila nezavisnost do Francuske.
• novembar - Savetovanje 81 komunističke i radničke partije u Moskvi (Izjava objavljena u decembru) - napad na SKJ zbog "oportunizma i revizionizma".

Decembar/Prosinac

• 1.12. – Trupe lojalne Mobutuu hapse Lumumbu.

+ Sovjetski svemirski brod od 5 tona, koji je sadržavao životinje, insekte i biljke lansiran u orbitu - brod je sagorio prilikom povratka

• 2.12. - Canterburyski Nadbiskup, Geoffrey Francis Fisher, razgovarao sa Papom Ivanom XXIII oko sat vremena u Vatikanu - to je bilo prvi put u 500 godina da jedan poglavar Anglikanske crkve posjeti Papu.
• 3.12. - Savezna narodna skupština donela Odluku o obrazovanju Komisije za ustavna pitanja (pripremaće ustav iz '63).
• 9.12. – Posjeta francuskog predsjednika Charlesa de Gaullea Alžiru obilježena krvavim neredima između evropskih i muslimanskih grupa po najvećim gradovima Alžira, gdje je ubijeno 127 ljudi.

+ Prva epizoda britanske serije Coronation Street.

• 12.12. - Odluka američkog Federalnog suda da je anti-integracioni zakon na snazi u Louisiani nekonstitutivan potvrđena od strane američkog Vrhovnog suda
• 13.12. - Dok je etiopski Imperator Haile Selassie I bio u posjeti Brazilu njegova Imperijalna garda se suočila s pokušajem puča - pučisti su proglasili imperatorovog sina krunskog princa Asfa Wossen- a za vladara.
• 15.12. - Nepalski kralj Mahendra uveo apsolutističku vladavinu.
• 17.12. - Trupe lojalne Hailu Selassiu I ugušile započeti puč i vratile vlast svom lideru po njegovom povratku iz Brazila - Haile Selassie je oslobodio svog sina od bilo kakve odgovonosti
• 20.12. - Lansiran Discoverer XIX u polarnu orbitu iz zračne baze Vandenberg da bi mjerio radijaciju
• 20.12. - Osnovan Front nacionalnog oslobođenja Južnog Vijetnama, komunističko političko krilo antiameričkih gerilskih snaga Vijetkong.
• 27.12. - Francuska izvršila treću nuklearnu probu na svom poligonu u Reggane-u, Alžir

Tokom/tijekom godine

• Svjetsko stanovništvo broji malo preko tri milijarde.
• Početak rada HE Peruća [1].
• U Vinči počela proizvodnja radioaktivnog izotopa.
• Snimanje i premijera filma "Ljubav i moda".
• Loša žetva u FNRJ, uvozi se žito iz SAD.
• Beogradski institut "Mihajlo Pupin" razvio prvi digitalni računar u Jugoslaviji - CER-10 (FNRJ je šesta zemlja sveta koja je to postigla [2]).
• Spomenici: Spomen-park Jajinci; Spomenik revoluciji u Valjevu (Stjepan Filipović); Spomenik NOB-u na trgu Bratstva i jedinstva u Prištini.

1960. u temama

Rukovodstvo FNRJ:

• • Predsednik Republike i Predsednik Saveznog izvršnog veća: Josip Broz Tito
  • Predsednik Savezne skupštine: Petar Stambolić

• Nove države (hronološki; Federacija Mali se ubrzo razišla u Senegal i Republiku Mali):

Kamerun	Togo	Federacija Mali	Madagaskar	Somalija
DR Kongo	Benin	Niger	Gornja Volta	Obala Slonovače
Čad	Srednjoafrička republika	Kongo-Brazavil	Kipar	Gabon
Senegal	Mali	Nigerija	Mauritanija

• Nepriznate države koje su se izdvojile iz Kongo-Leopoldvila:

Država Katanga (1960-63)

Rudarska Država Južni Kasai (1960-61)

• Televizija. TV serije: "Servisna stanica" (1959-60) (TV Beograd), "Stoljetna eskadra" (TV Zagreb).

Rođenja

• 4.1. - Branimir Brstina, srpski glumac
• 12.1. - Božidar Đurović, pozorišni reditelj, upravnik N.P. u Beogradu
• 16.1. - Ljubomir Kerekeš, hrvatski glumac
• 19.1. - Žarko Laušević, glumac
• 31.1. - Željko Šturanović, crnogorski političar

• 25.2. - Ružica Đinđić rođ. Pavlović

• 5.3. - Zilhad Ključanin, bosanskohercegovački književnik
• 7.3. - Ivan Lendl, češki tenisač
• 9.3. - Željko Obradović, srpski košarkaš i trener
• 21.3. - Ayrton Senna, brazilski vozač Formule 1 († 1994.)
• 23.3. - Davorin Bogović, hrvatski pjevač

• 5.4. - Adnan Terzić, bosanskohercegovački političar
• 18.4. - Đurđa Adlešić, hrvatska političarka

• 5.5. - Svetislav Goncić (Bule), srpski glumac
• 10.5. - Bono, pjevač i vođa irske rock grupe U2

• 4.6. - Ivica Čuljak, hrvatski pjevač († 1992.)
• 7.6. - Marina Nemet, hrvatska glumica († 2010.)
• 17.6. - Marina Rajević-Savić, TV novinarka
• 23.6. - Berislav Rončević, hrvatski političar

• 8.7. - Ena Begović, hrvatska glumica († 2000)
• 14.7. - Jane Lynch, američka glumica
• 28.7. - Ljubivoje Tadić, srpski glumac, reditelj, dramaturg

• 7.8. - David Duchovny, američki glumac
• 10.8. - Antonio Banderas, španski glumac
• 17.8. - Sean Penn, američki glumac

• 1.9. - Marko Mlinarić, hrvatski nogometaš
• 9.9. - Hugh Grant, britanski glumac
• 10.9. - Colin Firth, britanski glumac
• 10.9. - Alison Bechdel, američka autorka stipova
• 14.9. - Mirko Bašić, hrvatski rukometaš
• 25.9. - Petar Lazić, srpski književnik, jedan od najznačajnijih satiričara današnjice
• 28.9. - Mehmed Baždarević, bosanskohercegovački nogometaš

• 5.10. - Sandra Belić, violončelistkinja
• 12.10. - Drago Krpina, hrvatski političar
• 15.10. - Slavko Štimac, glumac
• 17.10. - Mladen Vojičić, bosanskohercegovački muzičar
• 20.10. - Lepa Brena, pevačica
• 23.10. - B. D. Wong, američki glumac
• 29.10. - Agim Čeku, albanski vojnik i političar
• 30.10. - Maradona, argentinski fudbaler

• 4.11. - Siniša Glavašević, hrvatski književnik i novinar († 1991.)
• 7.11. - Dragan Jovanović Danilov, srpski književnik
• 17.11. - Tihomir Stanić, glumac

• 3.12. - Daryl Hannah, američka glumica
• 9.12. - Dobroslav Paraga, hrvatski političar
• 22.12. - Zoran Živković, srpski političar

Smrti

• 4. januar - Albert Camus, francuski pisac, dobitnik Nobelove nagrade (rođen 1913)

• 10. februar - Alojzije Stepinac, katolički velikodostojnik (* 1898)
• 26. februar - Aleksandar Belić, lingvista, pred. SANU (* 1876)

• 9. mart - Ksenija Petrović-Njegoš, crnogorska princeza (* 1881)

• 24. april - Max von Laue, njemački fizičar

• 30. maj - Boris Leonidovič Pasternak, ruski novelist (* 1890)

• 22. lipnja - Vladimir Stahuljak, hrvatski skladatelj, orguljaš i zborovođa (* 1876.)
• 27. lipnja - Ivan Matetić Ronjgov, hrvatski skladatelj, melograf i glazbeni pedagog, fiksirao Istarsku ljestvicu (* 1880.)

• 27. jul - Sima Pandurović, srpski književnik (* 1883)

• 25. rujna - Viktor Vida, hrvatski književnik (* 1913.)

• 19. oktobar - Svetomir Đukić, general, nekada direktor Srpskog olimpijskog kluba (* 1882)

• 5. novembar - Mack Sennett, američki filmski režiser, glumac i producent kanadskog porijekla
• 11. studenog - Rudolf Fizir, hrvatski zrakoplovac (* 1891.)
• 16. novembar - Clark Gable, američki filmski glumac

Nobelove nagrade

• Fizika: Donald A. Glaser
• Kemija: Willard Frank Libby
• Fiziologija i medicina: Frank Macfarlane Burnet i Peter Brian Medawar
• Književnost: Saint-John Perse
• Mir: Albert John Luthuli

Spoljne veze

• Grlom u jagode 1960, YouTube
• Yugoslav-Soviet Bloc Relations -- Sidelights, Stanković, Open Society Archives - Radio Free Europe
• Tito and Shehu on the same Boat, Stanković, OSA-RFE
• Cautious Yugoslav Support for Khrushchev's Anti-Chinese Line -- New Soviet Anti-Yugoslav Attacks Expected, Stanković, OSA-RFE
• Yugoslav-Rumanian Iron Gates Project, Stanković, OSA-RFE
• Belgrade "Komunist" Against Gheorghiu-DEJ's Anti-Yugoslav Statements, Stanković, OSA-RFE
• Yugoslavia Signs Protocols on Trade in 1960 with Rumania and the Soviet Union, OSA-RFE
• Two Versions of the Speech of Yugoslav Delegate at the Bucharest Youth Rally, OSA-RFE

---

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar

U Wikimedijinom spremniku nalazi se još materijala vezanih uz temu:

1960