1914

Królestwo Kongresowe	1894 Mikołaj II Romanow 1916
Wielkie Księstwo Poznańskie	1888 Wilhelm II 1918
Afganistan	1901 Habibullah Chan 1919
Książę Albanii	1912 Ismail Qemali 1914 1914 Wilhelm zu Wied 1914 1914 Wilhelm zu Wied okupacja Jugosławii 1915
Premier Albanii	1913 Myfit Libohova 1914 1914 Turhan Pasza Përmeti 1914 1914 Esad Pasza Toptani 1914 1914 Abdullah Rushdi 1918
Argentyna	1910 Roque Sáenz Peña 1914 1914 Victorino de la Plaza 1916
Premier Australii	1913 Joseph Cook 1914 1914 Andrew Fisher 1915
Austria	1848 Franciszek Józef I 1916
Król Bawarii	1913 Ludwik III 1918
Król Belgii	1909 Albert I 1934
Premier Belgii	1911 Charles de Broqueville 1918
Prezydent Boliwii	1913 Ismael Montes 1917
Prezydent Brazylii	1910 Hermes Rodrigues da Fonseca 1914 1914 Wenceslao Braz Pereira Gomes 1918
Bułgaria	1887 Ferdynand I Koburg 1918
Prezydent Chile	1910 Ramon Barros 1915
Republika Chińska	1912 Yuan Shikai 1916
Król Czarnogóry	1910 Mikołaj I Petrowić-Niegosz 1918
Król Czech	1848 Franciszek Józef I 1916
Król Danii	1912 Chrystian X 1947
Premier Danii	1913 Carl Theodor Zahle 1920
Egipt	1892 Abbas II Hilmi 1914 1914 Husajn Kāmil 1917
Premier Egiptu	1910 Muhammad Said Pasza 1914 1914 Hussein Rushdi Pasza 1919
Prezydent Ekwadoru	1912 Leonidas Plaza 1916
Francja	1913 Raymond Poincaré 1920
Premier Francji	1913 Gaston Doumergue 1914 1914 Alexandre Ribot 1914 1914 René Viviani 1915
Król Grecji	1913 Konstantyn I 1917
Hiszpania	1886 Alfons XIII 1931
Królowa Holandii	1890 Wilhelmina 1948
Szach Iranu	1909 Ahmad Szah 1925
Indie	1910 Jerzy V 1936
Król Irlandii	1910 Jerzy V 1936
Cesarz Japonii	1912 Yoshihito (大正天皇) 1926
Premier Japonii	1913 Yamamoto Gonnohyōe (山本権兵衛) 1914 1914 Ōkuma Shigenobu (大隈重信) 1916
Premier Kanady	1911 Robert Borden 1920
Kolumbia	1910 Carlos Eduardo Restrepo 1914 1914 José Vicente Concha 1918
Patriarcha Konstan- tynopola	1913 German V 1918
Prezydent Kuby	1913 Mario García Menocal 1921
Książę Liechten- steinu	1858 Jan II Dobry 1929
Wielki książę Luksemburga	1912 Maria Adelajda 1919
Premier Luksemburga	1888 Paul Eyschen 1915
Sułtan Maroka	1913 Jusuf ibn Hassan 1927
Prezydent Meksyku	1913 Victoriano Huerta 1914 1914 Francisco Carvajal 1914 1914 Venustiano Carranza 1920
Książę Monako	1889 Albert I 1922
Król Norwegii	1905 Haakon VII 1957
Premier Norwegii	1913 Gunnar Knudsen 1920
Papież	1903 Pius X 1914 1914 Benedykt XV 1922
Prezydent Paragwaju	1912 Eduardo Schaerer 1916
Prezydent Peru	1912 Guillermo Bilingurst 1914 1914 Oscar R. Benavides 1915
Prezydent Portugalii	1911 Manuel José de Arriaga 1915
II Rzesza	1888 Wilhelm II Hohenzollern 1918
Kanclerz Imperium Niemieckiego	1909 Theobald von Bethmann-Hollweg 1917
Rosja	1894 Mikołaj II 1917
Premier Rosji	1911 Władimir Kokowcow 1914 1914 Iwan Goremykin 1916
Rumunia	1866 Karol I 1914 1914 Ferdynand 1927
Król Saksonii	1904 Fryderyk August III 1918
Król Serbii	1903 Piotr I Karadziordziewić 1918
Prezydent Konfederacji Szwajcarskiej	1914 Arthur Hoffmann 1914
Król Szwecji	1907 Gustaw V 1950
Premier Szwecji	1911 Karl Staaff 1914 1914 Hjalmar Hammarskjöld 1917
Król Tajlandii	1910 Vajiravudh 1925
Turcja	1909 Mehmed V 1918
Prezydent USA	1913 Thomas Woodrow Wilson 1921
Król Węgier	1848 Franciszek Józef I 1916
Premier Węgier	1913 István Tisza 1917
Wielka Brytania	1910 Jerzy V 1936
Premier W. Bryt.	1908 Herbert Henry Asquith 1916
Włochy	1900 Wiktor Emanuel III 1946
Premier Wysp Owczych	1816 Komisarze duńscy 1946

Rok 1914 / MCMXIV

stulecia: XIX wiek ~ XX wiek ~ XXI wiek
dziesięciolecia: 1880–1889 • 1890–1899 • 1900–1909 • 1910–1919 • 1920–1929 • 1930–1939 • 1940–1949
lata: 1904 « 1909 « 1910 « 1911 « 1912 « 1913 « 1914 » 1915 » 1916 » 1917 » 1918 » 1919 » 1924

---

Wydarzenia w Polsce

• 6 stycznia – w Warszawie otwarto Most Poniatowskiego.
• 16 kwietnia – został uroczyście otwarty Stadion Wisły Kraków.
• 26 maja – w Chorzowie rozpoczęła się pierwsza w kraju wystawa akwarystyczno-terrarystyczna.
• 31 maja – we Lwowie, Władysław Ponurski ustanowił rekord Galicji w biegu na 400 m wynikiem 53,0 s.
• 15 czerwca-20 lipca – wystawa motorów drobnoprzemysłowych we Lwowie.
• 3 sierpnia – powstaje Pierwsza Kompania Kadrowa.
• 4 sierpnia – I wojna światowa: Kalisz został zbombardowany przez Niemców.
• 6 sierpnia
  • Józef Piłsudski powołuje w Warszawie tajny Rząd Narodowy.
  • z krakowskich Oleandrów wyruszyła do walki Pierwsza Kompania Kadrowa. Celem było wywołanie w dawnym Królestwie Polskim powstania.
• 8 sierpnia – Włodzimierz Lenin został aresztowany i osadzony w więzieniu w Nowym Targu.
• 10 sierpnia – Komisja Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych podporządkowała się Rządowi Narodowemu.
• 12 sierpnia – Józef Piłsudski wydał Odezwę na wkroczenie wojsk polskich do Królestwa Kongresowego.
• 14 sierpnia – wielki książę Mikołaj Mikołajewicz wydał manifest, zawierający obietnicę zjednoczenia pod berłem cara po zakończeniu wojny ziem polskich z trzech zaborów i nadania im autonomii.
• 15 sierpnia – poświęcenie Świątyni Miłosierdzia i Miłości w Płocku, nowej siedziby Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.
• 16 sierpnia – w Krakowie powstał Naczelny Komitet Narodowy.
• 23 sierpnia – I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa pod Kraśnikiem.
• 25 sierpnia – I wojna światowa: zwycięstwo wojsk austro-węgierskich nad rosyjskimi w trzydniowej bitwie pod Kraśnikiem. Początek I bitwy pod Komarowem.
• 30 sierpnia – I wojna światowa: zwycięstwo wojsk niemieckich w bitwie pod Tannenbergiem na Mazurach.
• Sierpień – rozpoczyna się tworzenie struktur Polskiej Organizacji Wojskowej.
• 2 września – I wojna światowa: zwycięstwo wojsk austro-węgierskich nad rosyjskimi w I bitwie pod Komarowem.
• 3 września – I wojna światowa: zajęcie Lwowa przez wojska rosyjskie. Okupacja miasta przez Rosjan do 22 czerwca 1915.
• 5 września
  • Józef Piłsudski utworzył w Kielcach Polską Organizację Narodową.
  • zaprzysiężenie w Kielcach I Pułku Legionów Polskich pod dowództwem Józefa Piłsudskiego.
• 8 września – I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa nad Jeziorami Mazurskimi.
• 17 września – I wojna światowa: wojska rosyjskie rozpoczęły pierwsze oblężenie twierdzy Przemyśl.
• 21 września – z powodu odmowy złożenia przysięgi na wierność cesarzowi rozwiązany został Legion Wschodni.
• 9 października – I wojna światowa: napad Niemców na tereny Królestwa Polskiego.
• 10 października – I wojna światowa: klęską wojsk rosyjskich zakończyło się I oblężenie Twierdzy Przemyśl.
• 12 października – I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa o Pruszków, podczas której kontratak Rosjan zepchnął wojska niemieckie na linię rzeki Rawki.
• 22 października – Józef Piłsudski wystąpił z inicjatywą powołania w Królestwie Polskim konspiracyjnej organizacji niepodległościowej: Polskiej Organizacji Wojskowej (POW).
• 29 października – pod Mołotkowem doszło do jednej z najkrwawszych bitew Legionów Polskich z Rosjanami.
• 5 listopada – I wojna światowa: wojska rosyjskie rozpoczęły drugie oblężenie twierdzy Przemyśl.
• 11 listopada – I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa pod Łodzią.
• 16 listopada – I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa pod Krakowem.
• 18 listopada – I wojna światowa: zakończyła się bitwa pod Krzywopłotami.
• 25 listopada
  • Warszawa: powstał Komitet Narodowy Polski.
  • I wojna światowa: zakończyła się pierwsza bitwa pod Krakowem.
• 30 listopada/1 grudnia – I wojna światowa: po wkroczeniu wojsk rosyjskich w nocy do Wieliczki rozpoczęła się druga bitwa pod Krakowem.
• 2-12 grudnia – I wojna światowa: bitwa pod Limanową.
• 6 grudnia – I wojna światowa: wojska niemieckie zajęły Łódź.
• 15 grudnia – I wojna światowa: Austriacy po czterodniowej bitwie o Krosno wyparli Rosjan z miasta.
• 19 grudnia – Legion Zachodni został przekształcony w I Brygadę Legionów Polskich.
• 20 grudnia – I wojna światowa: zakończyła się bitwa nad Bzurą.
• 22-25 grudnia – bitwa pod Łowczówkiem Legionów Józefa Piłsudskiego z Rosjanami.
• Stanisław Sośnicki ustanowił rekord Galicji w trójskoku wynikiem 13,06 m.

Wydarzenia na świecie

• 1 stycznia – otwarto pierwszą linię lotniczą regularnie przewożącą pasażerów (Floryda).
• 5 stycznia – Ford Motor Company wprowadził ośmiogodzinny dzień pracy w swych fabrykach oraz minimalną stawkę 5 dolarów za dzień pracy.
• 7 stycznia – pierwszy statek przepłynął Kanał Panamski.
• 10 stycznia – Rewolucja meksykańska: Oddziały Pancho Villi zajęły miasto Ojinaga w stanie Chihuahua.
• 28 stycznia – pierwsi mieszkańcy wprowadzili się do Beverly Hills (Kalifornia), dzielnicy bogaczy i sław.
• styczeń – armia rosyjska posiadała 15 sterowców ciśnieniowych o łącznej pojemności 76 tys. m³ (większą flotę sterowców posiadały tylko Niemcy).
• 13 lutego – w Nowym Jorku powstało Stowarzyszenie Kompozytorów Autorów i Edytorów, (ang. American Society of Composers, Authors and Publishers – ASCAP) celem którego jest ochrona praw autorskich (ang. copyright, symbol: © ) jego członków.
• 26 lutego – w brytyjskiej stoczni Harland & Wolff, w Belfaście zwodowano transatlantyk HMHS Britannic, siostrzany statek RMS Titanic.
• 1 marca – Republika Chińska przystąpiła do Powszechnego Związku Pocztowego.
• 7 marca
  • Wilhelm zu Wied przybył do Albanii by rozpocząć panowanie.
  • Departament Policji w Petersburgu zawiadomił swoją agenturę w Paryżu, że „znany działacz PPS, Józef Piłsudski przebywający obecnie w Paryżu, przygotowuje wspólnie z Wacławem Sieroszewskim i innymi członkami partii zamach na życie cesarza podczas ewentualnego jego pobytu w Paryżu”.
• 10 marca – angielska sufrażystka Mary Richardson uszkodziła nożem do mięsa obraz Diego Velázqueza „Wenus ze zwierciadłem” (ang. Rokeby Venus) znajdujący się w National Gallery w Londynie.
• 16 marca – żona francuskiego ministra Josepha Caillauxa Henriette Caillaux zastrzeliła dziennikarza, wydawcę gazety Le Figaro Gastona Calmette, ponieważ ten groził jej publikacją miłosnych listów z okresu trwania pierwszego małżeństwa jej męża (została w późniejszym procesie uniewinniona).
• 19 marca – w Toronto otwarto Royal Ontario Museum.
• 21 marca – Antonio Salandra nowym premierem (Włochy).
• 27 marca – belgijski chirurg Albert Hustin dokonał pierwszej udanej niebezpośredniej transfuzji krwi, używając środków przeciwzakrzepowych.
• 29 marca – Katherine Routledge i jej mąż przybyli na Wyspę Wielkanocną w celu pierwszych prawdziwych badań naukowych (wyspę opuścili w sierpniu 1915).
• 9 kwietnia – w Tampico doszło do pomniejszego incydentu międzynarodowego pomiędzy marynarzami amerykańskimi i siłami lądowymi Meksyku. W wyniku tego meksykański port Veracruz był okupowany przez Amerykanów przez przeszło pół roku (ang. Tampico Affair).
• 14 kwietnia – Irving nabywa praw miejskich w stanie Teksas.
• 17 kwietnia – Imperium Rosyjskie dokonało aneksji Kraju Urianchajskiego.
• 20 kwietnia
  • w stanie Kolorado, Gwardia Narodowa Stanów Zjednoczonych dokonała masakry strajkujących górników, 24 osoby zostały zabite (ang. Ludlow massacre).
  • II Zawody o Puchar Schneidera (wyścigi wodnosamolotów) w Monako wygrał Brytyjczyk Howard Pixton. Na pływakowym wodnosamolocie Sopwith Tabloid osiągnął rekordową prędkość przelotową 139,7 km/h.
• 21 kwietnia – 3 tys. żołnierzy Korpusu Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych wylądowało w porcie Vera Cruz w Meksyku.
• 1 maja – Gdańsk: otwarto linię kolejową Wrzeszcz - Stara Piła przez Kokoszki, zniszczoną później w 1945.
• 8 maja – powstała amerykańska wytwórnia filmowa Paramount Pictures.
• 14 maja – Woodrow Wilson podpisał proklamację Kongresu Stanów Zjednoczonych ustanawiającą Dzień Matki świętem państwowym w USA.
• 23 maja – Giacomo della Chiesa (późniejszy papież Benedykt XV) został kardynałem.
• 24 maja – założono klub piłkarski Lewski Sofia.
• 25 maja – w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii, Izba Gmin przegłosowała prawo pozwalające Irlandii na ustanowienie swego własnego rządu (ang. Home Rule Act 1914).
• 29 maja – liniowiec kanadyjski „RMS Empress of Ireland” zatonął w Zatoce Świętego Wawrzyńca, 1 024 osoby poniosły śmierć.
• 1 czerwca – wysłannik prezydenta Woodrow Wilsona Edward Mandell House, spotyka się z cesarzem Niemiec Wilhelmem II Hohenzollernem.
• 7 czerwca – manifestacje robotnicze w Ankonie (Włochy).
• 14 czerwca – Międzynarodowy Komitet Olimpijski przedstawił flagę olimpijską.
• 18 czerwca – Rewolucja meksykańska: Konstytucjonaliści zajmują stan San Luis Potosí – Venustiano Carranza domaga się poddania sił rządowych podległych prezydentowi Victoriano Huercie.
• 20 czerwca – podczas pokazów lotniczych w Wiener Neustadt doszło do zderzenia sterowca Körting M II z samolotem typu Farman IV (załogi obu maszyn latających zginęły).
• 28 czerwca – w Sarajewie w Bośni serbski nacjonalista Gawriło Princip dokonuje zamachu na austriackiego następcę tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Zabicie arcyksięcia stało się pretekstem do rozpoczęcia I wojny światowej.
• 2 lipca – oficjalnie ogłoszono, że cesarz Niemiec Wilhelm II Hohenzollern, nie będzie uczestniczył w pogrzebie austriackiego następcy tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żony Zofii von Chotek.
• 3 lipca
  • w Szimli podpisano trójstronne porozumienie pomiędzy Chinami, Tybetem i Wielką Brytanią. Zgodnie z nim, Chiny pozostawały de iure suwerenem Tybetu, jednak musiały uznać jego pełną autonomię wewnętrzną.
  • uruchomienie łączności telefonicznej Nowy Jork-San Francisco.
• 4 lipca
  • w Artstetten, ok. 60 km na zachód od Wiednia, odbył się pogrzeb austriackiego następcy tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żony Zofii von Chotek.
  • w Londynie, Brytyjczyk Willie Applegarth ustanowił rekord świata w biegu na 200 m wynikiem 21,2 s.
• 7 lipca – narada ministrów rządu austro-węgierskiego z udziałem m.in., ministra spraw zagranicznych i wojny oraz głównodowodzącego armią i głównodowodzącego marynarką wojenną (trwała od 11:30 do 18:15).
• 9 lipca
  • Izba Lordów zakończyła redagowanie poprawek do ustawy o samostanowieniu Irlandii (ang. Home Rule Act 1914).
  • Franciszek Józef I cesarz austro-węgierski otrzymuje raport z dochodzenia w sprawie zamachu w Sarajewie. Prasa w monarchii prowadzi kampanię antyserbską, nazywając Serbów „śmiercionośnymi szczurami”.
• 10 lipca – rosyjski dyplomata przy rządzie serbskim, zmarł niespodziewanie w niewyjaśnionych okolicznościach, w austro-węgierskim poselstwie w Belgradzie.
• 11 lipca – legenda baseballu w USA, Babe Ruth debiutuje w zespole Boston Red Sox.
• 12 lipca – odbyły się demonstracje w prowincji Irlandii Ulster, zapowiadające wojnę domową.
• 13 lipca – władze w Wiedniu otrzymały raport o prawdopodobnym ataku sił serbskich nacjonalistów na placówkę dyplomatyczną monarchii w Belgradzie.
• 14 lipca
  • rząd Irlandii, nowelizuje ustawę przegłosowaną przez brytyjską Izbę Lordów w sprawie samostanowieniu Irlandii (ang. Home Rule Act 1914).
  • Robert Goddard otrzymał pierwszy patent na napęd rakietowy na paliwo ciekłe. Jego rakieta miała 12,5 m wysokości.
  • pod naciskiem Stanów Zjednoczonych meksykański prezydent Victoriano Huerta podał się do dymisji.
• 15 lipca
  • w Alpach Berneńskich został oddany do użytku najdłuższy tunel kolejowy Lotschberg o długości ponad 14 km.
  • Rewolucja meksykańska: Victoriano Huerta zrezygnował z prezydentury i opuścił Meksyk.
  • Rewolucja meksykańska: Francisco Carvajal został prezydentem Meksyku.
  • premier István Tisza oświadcza w węgierskim parlamencie że stosunki z Serbią muszą być oczyszczone.
• 19 lipca – prasa austro-węgierska przestrzega przed domniemaną konspiracją w sprawie idei „Wielkiej Serbii”.
• 21 lipca – została odkryta Sinope, księżyc Jowisza.
• 23 lipca – Austro-Węgry wystosowały wobec Serbii ultimatum z żądaniem ujawnienia tożsamości zabójcy arcyksięcia Franciszka Ferdynanda.
• 27 lipca – Felix Manalo zarejestrował organizację religijną „Iglesia ni Cristo” w Filipinach.
• 28 lipca – I wojna światowa: Austro-Węgry wypowiadają wojnę Serbii.
• 30 lipca – w Rosji zostaje ogłoszona powszechna mobilizacja.
• 31 lipca
  • Niemcy wysunęły ultimatum wobec Francji.
  • w Paryżu doszło do zamachu na przywódcę socjalistów Jeana Jaurèsa.
  • utworzono Szwajcarskie Siły Powietrzne.
• Sierpień
  • za inicjatywą Wielkiego Księcia Mikołaja Mikołajewicza został wydany dekret o zjednoczeniu ziem polskich pod berłem carów. Akt ten nie spotkał się z uznaniem ale skutkiem przedsięwzięcia było powstanie Legionu Puławskiego.
  • Marcus Garvey założył „Uniwersalny Związek Doskonalenia Czarnych” (ang. Universal Negro Improvement Association - UNIA), który miał promować jedność Afroamerykanów.
  • wojska rosyjskie wkraczają do Galicji.
• 1 sierpnia – Niemcy wypowiadają wojnę Rosji. Powszechna mobilizacja w Szwajcarii.
• 2 sierpnia
  • wojska niemieckie wkraczają do Luksemburga.
  • został zawarty tajny układ pomiędzy Imperium Osmańskim a Niemcami, zapewniający Turcji neutralność.
• 3 sierpnia
  • Niemcy wypowiedziały wojnę Francji.
  • wojska niemieckie wkraczają na terytorium Belgii.
  • Włochy odmawiają poparcia dla Austro-Węgier (neutralność w wojnie).
• 4 sierpnia – Wielka Brytania wypowiada Niemcom wojnę. Rozpoczyna się blokada morska Niemiec.
• 5 sierpnia
  • Stany Zjednoczone ogłaszają neutralność w wojnie.
  • w Cleveland uruchomiono pierwszą elektryczną sygnalizację świetlną.
• 5-16 sierpnia – I wojna światowa: Bitwa o miasto Liège.
• 6 sierpnia – Serbia wypowiedziała wojnę Niemcom; Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Rosji.
• 8 sierpnia
  • ostrzał Dar es Salam przez marynarkę brytyjską.
  • niemieckie siły kolonialne dokonały egzekucji w Kamerunie na oficerze Martin-Paul Samba - za zdradę stanu.
• 12 sierpnia
  • Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Austro-Węgrom.
  • I wojna światowa: Bitwa pod Haelen, zwana także „bitwą srebrnych hełmów”.
• 14 sierpnia – I wojna światowa: wojska francuskie wkroczyły do Lotaryngii.
• 15 sierpnia
  • otwarty zostaje Kanał Panamski.
  • Rewolucja meksykańska: Oddziały Venustiano Carranza, dowodzone przez generała Álvaro Obregón, opanowały stolicę Meksyku miasto Meksyk.
  • adagio na smyczki i harfę Edwarda Elgara, zostaje po raz pierwszy wykonane w Londynie.
• 16-19 sierpnia – w bitwie pod górą Cer, około 100 km od Belgradu w Serbii, siły serbskie odniosły zwycięstwo nad siłami Austro-Węgier, było to pierwsze zwycięstwo sił ententy w pierwszej wojnie światowej.
• 17 sierpnia
  • I wojna światowa: Niemcy zajmują miasto Liège.
  • I wojna światowa: ruszyła ofensywa armii rosyjskiej na Prusy Wschodnie.
• 17 sierpnia-2 września – I wojna światowa: Bitwa pod Tannenbergiem (pod Grunwaldem) między wojskami niemieckimi i rosyjskimi.
• 18 sierpnia
  • I wojna światowa: Rozpoczyna się niemiecka ofensywa we Francji.
  • Sankt Petersburg został przemianowany na Piotrogród.
• 20 sierpnia
  • I wojna światowa: Niemcy zdobywają Brukselę.
  • I wojna światowa: pyrrusowe zwycięstwo wojsk rosyjskich nad niemieckimi w bitwie pod Gąbinem (ob. Gusiew) w Prusach Wschodnich.
• 21 sierpnia – całkowite zaćmienie słońca nad Grenlandią i północno-wschodnią Europą.
• 23 sierpnia
  • Japonia wypowiada wojnę Niemcom.
  • I wojna światowa: zwycięstwo wojsk brytyjskich nad niemieckimi w bitwie pod Mons.
• 25 sierpnia-13 września – pierwsze w świecie loty polarne nad Arktyką na samolocie Maurice Farman M.F.11, Polaka por. Jana Nagórskiego, oficera armii rosyjskiej, w poszukiwaniu zaginionej wyprawy polarnej Gieorgija Siedowa.
• 25 sierpnia – I wojna światowa: Bitwa austriacko-rosyjska pod Kraśnikiem.
• 26 sierpnia – kapitulacja niemieckich sił kolonialnych w Togo wobec wojsk angielskich i francuskich.
• 26-27 sierpnia – I wojna światowa: Bitwa obronna w pobliżu miejscowości Le Cateau-Cambrésis we Francji.
• 28 sierpnia
  • I wojna światowa: Zwycięska dla floty brytyjskiej bitwa morska pod Helgolandem z flotą niemiecką.
  • I wojna światowa: skapitulował garnizon obronny niemieckiej kolonii Togo.
• 29-30 sierpnia – I wojna światowa: Bitwa obronna w pobliżu miejscowości Saint-Quentin we Francji.
• 30 sierpnia – I wojna światowa: armia nowozelandzka zajęła Samoa Niemieckie.
• Wrzesień – ostrzał niemieckiej artylerii zniszczył zabytkową katedrę w Reims.
• 1 września
  • Sankt Petersburg zmienił nazwę na Piotrogród.
  • ostatni gołąb wędrowny zdechł w ogrodzie zoologicznym w Cincinnati w USA.
• 2 września
  • I wojna światowa: opuszczenie Lwowa przez Austriaków.
  • I wojna światowa: Niemcy okupują miejscowość Moronvilliers, położoną około 15 km od Reims.
• 3 września
  • kardynał Giacomo della Chiesa został obrany papieżem i przyjął imię Benedykta XV.
  • po sześciu miesiącach Wilhelm zu Wied opuścił Albanię, co było spowodowane opozycją w stosunku do jego rządów.
  • I wojna światowa: Rząd Francji przeniósł się z Paryża do Bordeaux.
• 5 września
  • w Londynie podpisano porozumienie, zgodnie z którym żaden członek potrójnej ententy (Anglia, Francja, Rosja) nie mógł osobno zawierać układów pokojowych z państwami centralnymi.
  • I wojna światowa: w rejonie Firth of Forth niemiecki U-21 storpedował i zatopił brytyjski krążownik HMS Pathfinder.
• 5-9 września – I wojna światowa: Pierwsza bitwa nad rzeką Marną, siły francusko-angielskie powstrzymały marsz Niemców na zachód (ok. 513 tys. zabitych).
• 6-12 września – I wojna światowa: Bitwa niemiecko-rosyjska nad jeziorami mazurskimi.
• 13 września – I wojna światowa: Siły Republiki Południowej Afryki rozpoczynają działania zbrojne przeciw Niemcom w niemieckiej południowo-zachodniej Afryce (dzisiejsza Namibia).
• 13-28 września – I wojna światowa: Pierwsza bitwa we francuskim departamencie Aisne.
• 17 września – po raz trzeci Andrew Fisher zostaje premierem Australii.
• 22 września – I wojna światowa: na Morzu Północnym trzy brytyjskie krążowniki zostały zatopione przez niemiecki okręt podwodny U-9.
• 26 września – w USA zostaje powołana niezależna agencja rządowa (ang. Federal Trade Commission - FTC), której celem jest ochrona klientów oraz eliminacja i zapobieganie nieuczciwej konkurencji.
• 30 września – w USA powstała organizacja do walki z alkoholizmem (ang. Flying Squadron).
• Październik
  • Włochy stopniowo przechodzą do sojuszu z Ententą.
  • Katedra Westminsterska została ubezpieczona od następstw niemieckich bombardowań lotniczych (na sumę 150 tys. £).
• 1 października
  • I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa pod Arras.
  • według chronologii biblijnej zaczyna panować w niebie Królestwo Boże z Jezusem Chrystusem jako władcą.
• 8 października – premiera filmu niemego Hello, Mabel.
• 9 października – I wojna światowa: Antwerpia zostaje zdobyta przez siły niemieckie.
• 10 października – Ferdynand I został królem Rumunii.
• 13 października
  • I wojna światowa: rząd belgijski przeniósł się do Hawru.
  • Amerykanin Garret A. Morgan opatentował maskę przeciwgazową.
  • zespół Boston Braves pokonał Philadelphia Athletics 3:1 i zdobył trofeum baseballowe World Series.
• 15 października – debiut sceniczny Bieniamino Gigli w roli Enza w operze Amilcare Ponchiellego Gioconda.
• 19 października – I wojna światowa: rozpoczęła się I bitwa pod Ypres.
• 21 października – Turcja zamknęła dla żeglugi cieśniny Bosfor i Dardanele.
• 27 października – I wojna światowa: u wybrzeży Irlandii zatonął po wejściu na niemiecką minę brytyjski pancernik HMS Audacious.
• 28 października – I wojna światowa: bitwa morska pod Penang.
• 29 października
  • I wojna światowa: atak floty tureckiej na wybrzeża Rosji.
  • rozpoczął się proces zamachowców z Sarajewa.
• Listopad – na froncie zachodnim utrwala się pozycyjny charakter wojny.
• 1 listopada – I wojna światowa: Bitwa pod Coronelem.
• 2-5 listopada – Rosja oraz Francja i Anglia wypowiadają wojnę Turcji.
• 3 listopada
  • I wojna światowa: Niemcy zwyciężyli Brytyjczyków w bitwie pod Tanga (Niemiecka Afryka Wschodnia).
  • I wojna światowa: dwa okręty brytyjskie i jeden francuski, w celu przełamania blokady cieśniny Dardanele, dokonały bombardowania tureckiego fortu Sedd el Bahr.
  • I wojna światowa: niemieckie okręty przeprowadziły atak na angielskie portowe miasto Great Yarmouth.
• 5 listopada
  • I wojna światowa: Wielka Brytania anektuje Cypr.
  • państwa Ententy wypowiedziały wojnę Turcji.
• 6 listopada – I wojna światowa: wojska australijskie zajęły kontrolowaną do tej pory przez Niemców wyspę Nauru na Pacyfiku.
• 7 listopada – I wojna światowa: Japonia zajmuje kolonię niemiecką Jiaozhou w Chinach, miejsce stacjonowania wschodnioazjatyckiej eskadry krążowników marynarki wojennej Cesarstwa Niemieckiego.
• 9 listopada – I wojna światowa: w bitwie koło Wysp Kokosowych australijska marynarka zniszczyła niemiecki krążownik SMS Emden.
• 10 listopada – I wojna światowa: w czasie I bitwy pod Ypres doszło do masakry około 2 tysięcy niemieckich ochotników, głównie uczniów i studentów, skierowanych do ataku na zajmowane przez Brytyjczyków wzgórze (tzw. Kindermord).
• 12 listopada – Turcja wypowiedziała wojnę państwom ententy.
• 15 listopada – Venceslau Brás został prezydentem Brazylii.
• 16 listopada
  • w rok po uchwaleniu prawa (ang. Federal Reserve Act of 1913) zakładającego Bank Rezerwy Federalnej, instytucja ta rozpoczyna swą działalność w USA.
  • I wojna światowa: Rozpoczęła się bitwa na froncie bałkańskim nad rzeką Kolubara, między armią Austro-Węgier a siłami serbskimi.
• 22 listopada – I wojna światowa: zakończyła się I bitwa pod Ypres.
• 23 listopada – siły USA opuszczają Veracruz w Meksyku. Oddziały Venustiano Carranzy po zajęciu miasta ustanawiają tam kwaterę główną swych sił.
• 24 listopada – Benito Mussolini został wydalony z Włoskiej Partii Socjalistycznej.
• 26 listopada – eksplozja amunicji na pancerniku HMS Bulwark w angielskim porcie Sheerness spowodowała śmierć 738 z 750 członków załogi.
• 28 listopada – Nowojorska Giełda Papierów Wartościowych zamknięta w lipcu ze względu na toczącą się wojnę w Europie, zostaje otwarta tylko dla handlu obligacjami.
• 30 listopada/1 grudnia – I wojna światowa: Po nocnej bitwie pod Krakowem siły austro-węgierskie powstrzymały marsz Rosjan na zachód.
• Grudzień – Wielka Brytania ogłosiła protektorat nad Egiptem.
• 1 grudnia – założono włoską firmę motoryzacyjną Maserati.
• 6 grudnia – I wojna światowa: Armia niemiecka wkracza do Łodzi.
• 8 grudnia – I wojna światowa: w bitwie koło Falklandów Brytyjczycy rozgromili niemiecką Eskadrę Wschodnioazjatycką admirała von Spee.
• 9 grudnia – I wojna światowa: do służby Royal Navy wszedł pierwszy transportowiec wodnosamolotów HMS Ark Royal (wyporność 6 900 t, 8 wodnosamolotów lub samolotów, 4 działa, 14 km, lotnicze warsztaty naprawcze).
• 10 grudnia – pożar w fabryce Edisona w Nowym Jorku.
• 15 grudnia – eksplozja gazu w kopalni węgla konglomeratu Mitsubishi Hojyo w Kiusiu w Japonii, spowodowała śmierć 687 osób. Najtragiczniejszy wypadek w dziejach kopalnictwa w Japonii.
• 16 grudnia – I wojna światowa: 137 osób zginęło, a 592 zostały ranne w wyniku ataku marynarki niemieckiej na brytyjskie portowe miasta: Scarborough, Hartlepool i Whitby.
• 17 grudnia
  • I wojna światowa: Rosjanie zostają zatrzymani pod Limanową.
  • I wojna światowa: Wielka Brytania ogłosiła protektorat nad Egiptem.
• 18 grudnia – w Egipcie Wielka Brytania pozbawiła władzy kedywa Abbasa II, wprowadzając jednocześnie na jego miejsce Husajna Kāmila.
• 19 grudnia – I wojna światowa: bitwa nad rzeką Kolubara w Serbii, zakończyła się stanowczym zwycięstwem Serbów.
• 24 grudnia – I wojna światowa: w okolicach miasta Ypres doszło do rozejmu bożonarodzeniowego - angielscy i niemieccy żołnierze przerywają walki.
• 28 grudnia – Włochy zajęły albański port Valona.
• 31 grudnia – I wojna światowa: pierwszy raz w czasach nowożytnych, armia niemiecka użyła broni chemicznej na froncie wschodnim, na linii rzek Bzura i Rawka, pod Bolimowem - przeciw oddziałom rosyjskim.
• Blaise Diagne z Senegalu stał się pierwszym czarnym afrykańczykiem wybranym do parlamentu we Francji.
• Po raz pierwszy można spotkać artykuły powszechnego użytku wykonane ze stali nierdzewnej.
• Mahatma Gandhi wraca do Indii z Republiki Południowej Afryki i staje się czołowym działaczem ruchu na rzecz niezależności Indii.
• Stolica regionu autonomicznego Kuangsi w Chinach, zostaje przeniesiona z miasta Guilin do miasta Nanning.
• Port w miejscowości Orange w stanie Teksas zostaje pogłębiony i przygotowany do budowy okrętów dla Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych.
• W USA powstaje cywilna niedochodowa organizacja (ang. United States Power Squadrons - USPS), której celem jest bezpieczeństwo cywilnych jednostek na morzu oraz szkolenie ludzi związanych z morzem.

Urodzili się

• 4 stycznia - Jean-Pierre Vernant, francuski historyk i antropolog (zm. 2007)
• 5 stycznia - George Reeves, amerykański aktor (zm. 1959)
• 12 stycznia - Karl Otto Götz, niemiecki malarz
• 13 stycznia - Ján Futák, słowacki duchowny katolicki, botanik i działacz ochrony przyrody, znawca flory Słowacji (zm. 1980)
• 15 stycznia
  • Stefan Bałuk, polski fotografik, fotoreporter wojenny, uczestnik powstania warszawskiego
  • Alberto Ullastres, hiszpański polityk i prawnik (zm. 2001)
• 5 lutego
  • William S. Burroughs, pisarz i poeta amerykański (zm. 1997)
  • Alan Lloyd Hodgkin, angielski biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1998)
• 8 lutego - Jyoti Basu, polityk indyjski (zm. 2010)
• 12 lutego - Lazar Koliševski, jugosłowiański polityk, prezydent Jugosławii (zm. 2000)
• 15 lutego - Kevin McCarthy, amerykański aktor (zm. 2010)
• 22 lutego - Renato Dulbecco, amerykański wirusolog pochodzenia włoskiego (zm. 2012)
• 23 lutego - Theofiel Middelkamp, holenderski kolarz szosowy (zm. 2005)
• 3 marca - Asger Jorn (zm. 1973)
• 8 marca - Jacob Bakema, holenderski architekt (zm. 1981)
• 11 marca - Álvaro del Portillo, prałat Opus Dei, Sługa Boży (zm. 1994)
• 15 marca - Bazyli (Doroszkiewicz), polski arcybiskup prawosławny, metropolita warszawski i całej Polski (zm. 1998)
• 22 marca - Władysław Niedoba, polski reżyser, scenarzysta i aktor teatralny, działacz społeczny i kulturalny na Zaolziu (zm. 1999)
• 25 marca - Norman Borlaug, amerykański uczony norweskiego pochodzenia, laureat Nagrody Nobla (zm. 2009)
• 26 marca - William Westmoreland, amerykański generał (zm. 2005)
• 28 marca
  • Bohumil Hrabal, czeski pisarz (zm. 1997)
  • Edmund Muskie, amerykański polityk polskiego pochodzenia (zm. 1996)
  • Jan Mulak, polski trener lekkoatletyczny, twórca Wunderteam (zm. 2005)
• 31 marca
  • Jerzy Burski, polski polityk (zm. 1979)
  • Michał Jakubik, polski generał, pilot myśliwski (zm. 1966)
  • Wincenty Kawalec, polski ekonomista, polityk, prezes GUS, minister pracy, płac i spraw socjalnych (zm. 1991)
  • Octavio Paz, meksykański poeta, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (zm. 1998)
• 2 kwietnia - Alec Guinness, brytyjski aktor filmowy i teatralny (zm. 2000)
• 4 kwietnia - Marguerite Duras, francuska pisarka (zm. 1996)
• 12 kwietnia - Armen Alchian, amerykański ekonomista
• 17 kwietnia - Evelyn Furtsch, amerykańska lekkoatletka
• 25 kwietnia - Claude Mauriac, francuski pisarz (zm. 1996)
• 26 kwietnia - Bernard Malamud, amerykański pisarz, prozaik i autor sztuk teatralnych (zm. 1986)
• 19 maja - Wu Qingyuan, japoński gracz go chińskiego pochodzenia
• 6 czerwca - Antonina Gordon-Górecka, polska aktorka (zm. 1993)
• 15 czerwca - Jurij Andropow, radziecki działacz partyjny i państwowy (zm. 1984)
• 26 czerwca - Rudolf Schmid, niemiecki duchowny katolicki
• 20 lipca - Ersilio Tonini, włoski duchowny katolicki, kardynał
• 24 lipca - Frances Oldham Kelsey, kanadyjska uczona, farmakolog i lekarka
• 27 lipca - Giuseppe Baldo, włoski piłkarz (zm. 2007)
• 31 lipca - Louis de Funès, francuski komik (zm. 1983)
• 9 sierpnia - Tove Jansson, fińska pisarka pisząca po szwedzku i malarka (zm. 2001)
• 18 sierpnia - Ryszard Matuszewski, polski eseista, krytyk literacki, autor podręczników szkolnych, tłumacz (zm. 2010)
• 2 września - Stefania Grodzieńska, polska pisarka i aktorka (zm. 2010)
• 11 września
  • Mária Medvecká, słowacka artystka malarka (zm. 1987)
  • Paweł, patriarcha Serbskiego Kościoła Prawosławnego (zm. 2009)
• 24 września
  • John Kerr, australijski prawnik, polityk, gubernator generalny Australii (zm. 1991)
  • Andrzej Panufnik polski kompozytor i dyrygent (zm. 1991)
• 1 października - Maciej Maciejewski, polski aktor
• 3 października - Jan Nowak-Jeziorański, polski polityk i dziennikarz (zm. 2005)
• 6 października - Thor Heyerdahl, norweski badacz i podróżnik, na tratwie Kon-Tiki przepłynął Ocean Spokojny (zm. 2002)
• 7 października - Josef František, czeski lotnik, as myśliwski (zm. 1940)
• 11 października
  • Reuben Fine, amerykański arcymistrz szachowy (zm. 1993)
  • Tore Rydman, szwedzki curler (zm. 2003)
• 16 października - Muhammad Zahir Chan, król Afganistanu (zm. 2007)
• 21 października
  • Martin Gardner, amerykański matematyk (zm. 2010)
  • Kazimierz Świątek, białoruski duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup mińsko-mohylewski (zm. 2011)
• 28 października
  • Jonas Salk, amerykański lekarz, biolog, odkrywca szczepionki przeciwko polio (zm. 1995)
  • Richard Synge, angielski biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1994)
• 5 listopada - Herbert Czaja, niemiecki polityk chadecki, reprezentant „wypędzonych” (zm. 1997)
• 8 listopada - Norman Lloyd, amerykański aktor, producent i reżyser
• 5 grudnia
  • Stanisław Dygat, polski prozaik i felietonista (zm. 1978)
  • Hans Hellmut Kirst, niemiecki pisarz (zm. 1989)
• 14 grudnia - Karl Carstens, prezydent Niemiec (zm. 1992)
• 16 grudnia - Władysław Miziołek, polski biskup katolicki, ekumenista (zm. 2000)

Zmarli

• 10 stycznia – Leonia Franciszka Aviat, francuska zakonnica, założycielka oblatek św. Franciszka Salezego, święta katolicka (ur. 1844)
• 1 marca - Gilbert Elliot-Murray-Kynynmound (znany jako lord Melgund), brytyjski wojskowy, polityk (ur. 1845)
• 16 marca - Charles-Albert Gobat, szwajcarski prawnik i polityk, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (ur. 1843)
• 6 kwietnia - Józef Chełmoński, polski malarz realista (ur. 1849)
• 24 kwietnia – Benedykt Menni, włoski bonifrater, święty katolicki (ur. 1841)
• 21 czerwca - Bertha von Suttner, austriacka pacyfistka, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (ur. 1843)
• 31 lipca - Jean Jaurès, francuski przywódca socjalistyczny (ur. 1859)
• 6 sierpnia
  • Alfred Hegar, niemiecki lekarz, chirurg, ginekolog (ur. 1830)
  • Ellen Wilson, pierwsza żona prezydenta USA Woodrowa Wilsona (ur. 1860)
• 20 sierpnia - Pius X, (właściwie Giuseppe Sarto), papież od 1903, święty (ur. 1835)
• 29 sierpnia - Aleksander Samsonow, generał rosyjski, dowódca wojskowy w czasie I wojny światowej (ur. 1859)
• 6 września - Maksym Gorlicki, święty męczennik prawosławny, rozstrzelany na dziedzińcu więzienia w Gorlicach (ur. 1886)
• 27 września lub 10 października - Karol I Hohenzollern-Sigmaringen, król Rumunii (ur. 1839)
• 3 listopada - Georg Trakl, austriacki poeta (ur. 1887)
• 14 listopada - Frederick Roberts, brytyjski wojskowy - marszałek polny (ur. 1832)
• 27 grudnia - Ottó Herman, węgierski ornitolog, entomolog i polityk (ur. 1835)

Zdarzenia astronomiczne

• 21 sierpnia - całkowite zaćmienie Słońca

Nagrody Nobla

• z fizyki - Max von Laue
• z chemii - Theodore Richards
• z medycyny - Robert Barany
• z literatury - nagrody nie przyznano
• nagroda pokojowa - nagrody nie przyznano

Zobacz też

• I wojna światowa
• 1914 w filmie
• 1914 w muzyce
• 1914 w literaturze

Święta ruchome

• Tłusty czwartek: 19 lutego
• Ostatki: 24 lutego
• Popielec: 25 lutego
• Niedziela Palmowa: 5 kwietnia
• Wielki Czwartek: 9 kwietnia
• Wielki Piątek: 10 kwietnia
• Wielka Sobota: 11 kwietnia
• Wielkanoc: 12 kwietnia
• Poniedziałek wielkanocny: 13 kwietnia
• Wniebowstąpienie: 21 maja
• Zesłanie Ducha Świętego: 31 maja
• Boże Ciało: 11 czerwca