1 września jest 244. (w latach przestępnych 245.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 121 dni.
- imieniny obchodzą: Amon, Anna, August, Beatrycze, Bronisław, Bronisława, Donat, Dzierżysław, Egidia, Feliks, Gedeon, Idzi, Melecjusz, Michał, Miłodziad, Ruta, Sator, Satora, Sykstus, Werena, Witalis
- Erytrea – Początek Zbrojnego Powstania
- Libia – Święto Rewolucji
- Polska
- Singapur – Dzień Nauczyciela
- Słowacja – Święto Konstytucji
- Uzbekistan – Święto Niepodległości
- Wspomnienia i święta w Kościele katolickim[2][3], obchodzą:
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
Niemieccy żołnierze przekraczają granicę w Sopocie –
1939
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 1181 – Lucjusz III został wybrany na papieża.
- 1271 – Grzegorz X został wybrany na papieża.
- 1449 – Chiński cesarz Zhu Qizhen został pokonany i ujęty przez Ojratów pod wodzą Esena. Koniec militarnej przewagi dynastii Ming nad koczownikami.
- 1524 – Podpisanie recesów z Malmö oficjalnie zakończyło szwedzką wojne o niepodległość
- 1643 – Wojska szwedzkie rozpoczęły nieudane oblężenie czeskiego Brna.
- 1644 – Wojna domowa w Szkocji: zwycięstwo rojalistów nad zwolennikami Covenantu w bitwie pod Tippermuir.
- 1701 – Wojna o sukcesję hiszpańską: klęska wojsk francuskich w bitwie z Austriakami pod Chiari.
- 1715 – Ludwik XV został królem Francji.
- 1804 – Karl Ludwig Harding odkrył planetoidę 3 Juno.
- 1862 – Wojna secesyjna: nierozstrzygnięta bitwa pod Chantilly.
- 1864 – Rozpoczęła się konferencja w Charlottetown, na której podjęto wstępne decyzje w celu utworzenia Konfederacji Kanady.
- 1870 – Wojna francusko-pruska: rozpoczęła się bitwa pod Sedanem, w czasie której Napoleon III Bonaparte został wzięty do niewoli.
- 1876 – Harry Atkinson został po raz pierwszy premierem Nowej Zelandii.
- 1877 – X wojna rosyjsko-turecka: rozpoczęła się bitwa pod Łoweczem.
- 1879 – Założono miasto General Roca w Argentynie.
- 1880 – II wojna brytyjsko-afgańska: zwycięstwo wojsk brytyjskich w bitwie pod Kandaharem.
- 1886 – Założono szwajcarski klub sportowy Grasshoppers Zurych.
- 1894 – Ponad 400 osób zginęło w pożarze miasta Hinckley (Minnesota).
- 1896 – W szwajcarskiej Lozannie uruchomiono komunikację tramwajową.
- 1897 – W Bostonie uruchomiono metro, pierwsze na kontynencie północnoamerykańskim.
- 1902 – Premiera filmu Podróż na Księżyc.
- 1905 – Alberta i Saskatchewan przystąpiły do Konfederacji Kanady.
- 1906 – W celu stłumienia rewolucji rząd rosyjski powołał polowe sądy wojskowe, które skazały ma śmierć ponad 6 tys. osób.
- 1914:
- 1916 – Bułgaria wypowiedziała wojnę Rumunii.
- 1919 – Formalnie została zlikwidowana Litewsko-Białoruska Socjalistyczna Republika Rad.
- 1920 – Francja utworzyła Liban, pozostający pod jej protektoratem do 1946 roku.
- 1923 – 140 000 osób zginęło w wyniku trzęsienia ziemi w Tokio i Jokohamie.
- 1928 – Albania została ogłoszona królestwem. Królem został Zog I.
- 1932 – Wybuchła wojna kolumbijsko-peruwiańska.
- 1935:
- 1944 – W Sztokholmie zaprezentowano samochód osobowy Volvo PV444.
- 1945 – Otwarto Polski Cmentarz Wojenny na Monte Cassino.
- 1946 – 68% Greków opowiedziało się w referendum za restauracją monarchii i powrotem do kraju króla Jerzego II.
- 1947 – Specjalna ONZ-owska komisja UNSCOP opublikowała raport, w którym zaleciła zakończenie brytyjskiego mandatu nad Palestyną i utworzenie dwóch państw: żydowskiego i arabskiego.
- 1951 – Podpisano Pakt Bezpieczeństwa Pacyfiku (ANZUS).
- 1958 – Islandia powiększyła swoją strefę wyłącznych połowów z 4 do 12 mil morskich od wybrzeża, co wywołało tzw. I wojnę dorszową z Wielką Brytanią.
- 1961:
- 1962:
- 1965:
- 1969 – W Libii nastąpił przewrót wojskowy, proklamowano utworzenie Libijskiej Republiki Arabskiej. Muammar al-Kadafi, obaliwszy króla Idrisa I, objął władzę.
- 1972:
- 1975 – Zawarto izraelsko-egipskie porozumienia w sprawie Półwyspu Synaj. Na jego mocy Izrael przeprowadził częściowe wycofanie swoich wojsk na odległość 70 km na wschód od Kanału Sueskiego.
- 1979 – Sonda Pioneer 11 przeleciała obok Saturna w odległości 20 900 km.
- 1980 – Śmiertelnie chory na raka Terry Fox, po przebiegnięciu w ciągu 143 dni 5300 km, został zmuszony do przerwania swego "Maratonu Nadziei" poprzez Kanadę.
- 1981 – Został obalony prezydent Republiki Środkowoafrykańskiej David Dacko. Władzę w kraju przejął André Kolingba.
- 1982 – Prezydent USA Ronald Reagan przedstawił własny plan zakończenia konfliktu izraelsko-palestyńskiego.
- 1983 – Zimna wojna: południowokoreański samolot pasażerski KAL 007 został zestrzelony przez sowieckie samoloty wojskowe. Zginęło 269 osób – wszystkie osoby na pokładzie, w tym amerykański kongresman Larry McDonald.
- 1985 – Odnaleziono wrak Titanica.
- 1988 – Rozpoczęto produkcję samochodu sportowego Volkswagen Corrado.
- 1992 – Uchwalono konstytucję Słowacji.
- 1997 – Vincent Siew został premierem Tajwanu.
- 1999 – Mireya Moscoso została pierwszą kobietą-prezydentem Panamy.
- 2004:
- 2006 – Irański Tu-154M rozbił się podczas lądowania w Meszhedzie. Zginęło 28 spośród 147 osób na pokładzie.
- 2008:
[edytuj] Urodzili się
- 1288 – Ryksa Elżbieta, królowa Polski i Czech (zm. 1335)
- 1566 – Edward Alleyn, angielski aktor (zm. 1626)
- 1588 – Henryk II Burbon-Condé, trzeci książę de Condé, zarządca Burgundii (zm. 1646)
- 1646 – Jan Drews, polski pisarz, jezuita (zm. 1710)
- 1651 – Natalia Naryszkina, caryca Rosji, żona Aleksego I Romanowa (zm. 1694)
- 1653 – Johann Pachelbel, niemiecki kompozytor (zm. 1706)
- 1711 – Wilhelm IV Orański, stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji (zm. 1751)
- 1820 – Karol Scheibler, polski przedsiębiorca (zm. 1881)
- 1835 – Rafał Kalinowski, święty, polski duchowny katolicki, karmelita (zm. 1907)
- 1848 – Auguste Forel, szwajcarski neurolog, psychiatra, neuroanatom i entomolog-myrmekolog (zm. 1931)
- 1854 – Engelbert Humperdinck, niemiecki kompozytor (zm. 1921)
- 1856 – Siergiej Winogradski, rosyjski mikrobiolog (zm. 1953)
- 1866 – James J. Corbett, amerykański bokser (zm. 1933)
- 1875 – Edgar Rice Burroughs, amerykański pisarz (zm. 1950)
- 1877 – Francis William Aston, angielski fizyk, chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1945)
- 1881 – Octave Aubry, francuski pisarz (zm. 1946)
- 1887 – Blaise Cendrars, francuski pisarz (zm. 1961)
- 1888 – Olga Drahonowska-Małkowska, polska instruktorka harcerstwa, twórczyni polskiego skautingu (zm. 1979)
- 1896:
- 1898 – Wilhelm Fuchs, niemiecki działacz nazistowski, zbrodniarz wojenny (zm. 1947)
- 1899 – Andriej Płatonow, rosyjski pisarz (zm. 1951)
- 1900 – Kazimierz Wiłkomirski, polski wiolonczelista, dyrygent, kompozytor (zm. 1995)
- 1901:
- 1903 – Piotr Erlich, polski aktor (zm. 1982)
- 1904:
- 1906 – Joaquín Balaguer, dominikański polityk, prezydent Dominikany (zm. 2002)
- 1907 – Bronisław Broński, polski aktor, reżyser teatralny (zm. 1970)
- 1909:
- 1910 – Pierre Bézier, francuski matematyk (zm. 1999)
- 1910 – Ewa Kołaczkowska, polska pisarka (zm. 1985)
- 1912 – Kornelia Dobkiewiczowa, polska pisarka (zm. 1990)
- 1913 – Christian Nyby, amerykański reżyser filmowy (zm. 1993)
- 1914 – Stefan Niedzielak, polski ksiądz katolicki, kapelan Rodziny Katyńskiej (zm. 1989)
- 1916 – Dorothy Cheney, amerykańska tenisistka
- 1918 – Tadeusz Gwiazdowski, polski aktor (zm. 1983)
- 1920:
- 1921 – Rajmund Kazimierz Łaszczyński, polski wojskowy (zm. 1994)
- 1922:
- 1923:
- 1925:
- 1926:
- 1927 – Stefan Makné, polski pilot szybowcowy, balonów gazowych, zdobywca Pucharu Gordona Bennetta (zm. 2011)
- 1928 – Jerzy Gawrysiak, polski polityk, minister (zm. 2007)
- 1929:
- 1930 – Andrzej Grzybowski, polski aktor
- 1931 – Arturo Pomar Salamanca, hiszpański szachista
- 1932 – Władysław Bartkiewicz, polski współtwórca i organizator festiwali opolskich (zm. 2009)
- 1933 – Conway Twitty, amerykański piosenkarz (zm. 1993)
- 1934 – Paolo Sardi, włoski duchowny katolicki, kardynał
- 1935:
- 1936 – Alain Ayache, francuski dziennikarz (zm. 2008)
- 1938 – Zdzisław Hryniewiecki, polski skoczek narciarski (zm. 1981)
- 1939:
- 1940 – Alton Ellis, jamajski muzyk reggae (zm. 2008)
- 1942 – C. J. Cherryh, amerykańska pisarka fantasy i fantastyki naukowej
- 1943:
- 1945 – Margaret Ewing, szkocka polityk (zm. 2006)
- 1946:
- 1947:
- 1948 – Józef Życiński, polski duchowny katolicki, arcybiskup metropolita lubelski (zm. 2011)
- 1949:
- 1950:
- 1951 – Alicja Butkiewicz, polska aktorka
- 1952:
- 1953:
- 1954:
- 1955 – Bruce Foxton, angielski basista zespołu The Jam
- 1957 – Gloria Estefan, amerykańska piosenkarka pochodzenia kubańskiego
- 1959 – Neli Topałowa, bułgarska aktorka, polityk
- 1961:
- 1962 – Ruud Gullit, holenderski piłkarz, trener piłkarski
- 1964 – Józef Tracz, polski zapaśnik
- 1965 – Nils Tavernier, francuski aktor, reżyser filmowy
- 1966:
- 1968 – Mohamed Atta, egipski terrorysta (zm. 2001)
- 1970:
- 1971:
- 1972 – Margherita Parini, włoska snowboardzistka
- 1973 – J. D. Fortune, kanadyjski wokalista zespołu INXS
- 1974:
- 1976:
- 1977:
- 1979:
- 1980 – Kazuhiro Nakamura, japoński skoczek narciarski
- 1981 – Michael Maze, duński tenisista stołowy
- 1982 – Jeffrey Buttle, kanadyjski łyżwiarz figurowy
- 1983:
- 1984:
- 1986:
- 1987 – Dienis Cargusz, rosyjski zapaśnik
- 1989:
- 1992 – Kirani James, grenadyjski lekkoatleta
- 1067 – Baldwin V z Lille, hrabia Flandrii (ur. ?)
- 1126 – Świętosława Swatawa, królowa Czech, żona Wratysława II (ur. ok. 1041/1048)
- 1159 – Hadrian IV, papież (ur. ok. 1115)
- 1373 – Jan Stryprock, polski duchowny katolicki, biskup warmiński (ur. ?)
- 1557 – Jacques Cartier, francuski podróżnik, odkrywca (ur. 1491)
- 1648 – Marin Mersenne, francuski matematyk (ur. 1588)
- 1715 – Ludwik XIV, król Francji (ur. 1638)
- 1838 – William Clark, amerykański podróżnik, odkrywca (ur. 1770)
- 1884 – Maria Piłsudska, matka Józefa Piłsudskiego (ur. 1842)
- 1920 – Teresa Grodzińska, polska sanitariuszka (ur. 1899)
- 1939 – Konrad Guderski, polski dowódca obrony Poczty Polskiej w Gdańsku (ur. 1900)
- 1941 – Bolesław Miklaszewski, polski chemik, ekonomista, polityk, minister, rektor SGH (ur. 1871)
- 1944 – Polegli w powstaniu warszawskim:
- 1947 – Frederick Russell Burnham amerykański zwiadowca (ur. 1861)
- 1954 – Joanna Kozicka, polska reżyser (ur. 1929)
- 1956 – Aleksander Mogilnicki, polski prawnik, poeta, wykładowca wyższych uczelni, teoretyk i praktyk prawa, sędzia i prezes Sądu Najwyższego (ur. 1875)
- 1957 – Sabine Kalter, polska śpiewaczka operowa (kontralt) (ur. 1889)
- 1959 – Marceli Struszyński, polski chemik (ur. 1880)
- 1964 – Stanisław Daczyński, polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1892)
- 1967 – Ilse Koch, niemiecka działaczka nazistowska, zbrodniarka wojenna (ur. 1906)
- 1970 – François Mauriac, francuski pisarz (ur. 1885)
- 1977:
- 1981 – Antoni Jahołkowski, polski aktor teatralny (ur. 1931)
- 1981 – Albert Speer, niemiecki architekt, polityk, działacz nazistowski, minister zbrojeń III Rzeszy (ur. 1905)
- 1982 – Władysław Gomułka, polski polityk, działacz komunistyczny, I sekretarz KC PPR, wicepremier, I sekretarz KC PZPR (ur. 1905)
- 1986 – Murray Hamilton, amerykański aktor (ur 1923)
- 1988 – Luis Alvarez, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1911)
- 1989:
- 1992:
- 1998 – Józef Krupiński, polski poeta (ur. 1930)
- 2003 – Rand Brooks, amerykański aktor (ur. 1918)
- 2005 – Zdobysław Stawczyk, polski lekkoatleta, sprinter (ur. 1923)
- 2006:
- 2007:
- 2008:
- 2009:
- 2010:
Przypisy
.jpg&filetimestamp=3d20111103100728)
