Mei

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
1rightarrow.png Dit artikel gaat over de maand mei. Zie Mei (doorverwijspagina) voor overige betekenissen.
apr mei jun
<< 1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 >>
Mei, getijdenboek uit Brugge, zestiende eeuw
Afbeelding van mei uit Très Riches Heures du Duc de Berry

Mei is de vijfde maand in het jaar van de gregoriaanse kalender en telt 31 dagen. Mei is misschien vernoemd naar de Griekse godin Maia of Romeinse vruchtbaarheidsgodin Bona Dea, wier feest in mei werd gevierd. Mei wordt ook wel de bloeimaand of Mariamaand genoemd.

Mei valt op het noordelijk halfrond geheel in de lente en op het zuidelijk halfrond geheel in de herfst.

In de Keltische traditie is 1 mei het begin van de zomer, dat wordt gevierd met het Beltane-feest.

De Romeinen vierden diverse voorjaarsfeesten. Begin mei hadden ze het meerdaagse bloesemfeest, de Floralia geheten. Op de eerste dag van mei vierden ze het feest van de aardgodin Bona Dea ('de Goede Godin'), die later met de Griekse godin Maia werd geïdentificeerd. Zij was de oudste en mooiste van de Pleiaden, de zeven dochters van Atlas en Pleione. Het Griekse woord μαια (maia) betekende oorspronkelijk 'moeder' en later 'vroedvrouw' (μαιεια-maieia).

De Romeinen vereerden deze Griekse moedergodin opdat zij de dingen van de natuur zou laten groeien. Zij noemden de meimaand (Maius in het Latijn) naar haar. Het Latijnse woord maior (= 'groter') is aan maia verwant, zo ook het woord maiestas (= 'aanzien', 'pracht', 'het hoog in aanzien zijn', 'verheven zijn').

In de Middeleeuwen ontstond in Italië het gebruik om de maand mei te wijden aan Maria, de "Moeder van God".

Op de gregoriaanse kalender wordt mei voorafgegaan door april en gevolgd door juni.


Inhoud

[bewerken] Trivia

  • In geen enkel jaar - dus ook niet in een schrikkeljaar - zijn er maanden die op dezelfde dag van de week beginnen als mei.
  • De sterrenbeelden van mei zijn Stier en Tweelingen.
  • Joodse naam: Sivan
  • Oudnederlandse/puristische naam: bloeimaand
  • Romeinse naam: Maius
  • Mei, de laatste maand van de lente, wordt gewoonlijk geassocieerd met een lieflijk soort weer: warm, maar niet heet, met lange en nog steeds langer wordende dagen en met een volop levende, groeiende en bloeiende natuur. Op licht depressieve mensen heeft de maand vaak een helend effect. Het dichterlijke beeld dat de maand oproept is heel vaak gebruikt, bijvoorbeeld in Heinrich Heines gedicht Im Wunderschönen Monat Mai en in Herman Gorters duizenden verzen lange Mei.

[bewerken] Weerspreuken

Bij deze maand horen de volgende weerspreuken:

  • Een koude mei, een gouden mei.
  • Onweer in mei maakt de boeren blij.
  • Avonddauw en zon in mei: hooi met karren in de wei.[1]
  • In mei leggen alle vogels een ei.
  • De meimaand tot juichmaand uitverkoren, heeft nochtans rijm achter de oren.
  • Als het regent in mei, is april voorbij.

[bewerken] Gebeurtenissen

[bewerken] Weerstatistieken maand mei in Nederland

Gemiddelden

Langjarige gemiddelden in het tijdvak 1971-2000.

De Bilt Eelde Rotterdam Maastricht
Gemiddelde temperatuur in graden Celsius 12,7 11,9 12,5 13,0
Gemiddelde minimum temperatuur in graden Celsius 7,5 6,5 7,4 8,0
Gemiddelde maximum temperatuur in graden Celsius 17,6 17,0 17,0 17,8
Dagen met max temperatuur > 20 C 9 8 8 10
Gemiddelde relatieve vochtigheid in procenten 74 79 78 74
Gemiddelde neerslagduur in procenten van de tijd 5 5 6 6
Gemiddelde neerslaghoeveelheid in mm 61,5 57,5 52,2 63,8
Bron: KNMI[2]

Extremen

Hieronder volgen ranglijsten voor de hoogste en laagste gemiddelde temperatuur, de grootste en laagste neerslagsom en het grootste en laagste aantal uren zonneschijn, zoals gemeten op het KNMI-station in De Bilt tussen 1901 en 2012.

# Hoogste gemiddelde temperatuur in °C Grootste neerslagsom in mm Grootste aantal uren zonneschijn #
1. 2008 15,7 2007 137,9 1989 331,0 1.
2. 1992 15,6 1979 133,1 1919 299,6 2.
3. 1947 15,1 1923 125,1 1992 289,4 3.
4. 1998 14,9 1983 123,1 1922 288,2 4.
5. 2011 14,8 1945 117,4 1990 283,9 5.
6. 2000 14,7 1997 110,9 1959 283,0 6.
7. 1917 14,7 1973 110,0 1909 278,8 7.
8. 1989 14,6 1965 108,9 1980 278,6 8.
9. 2006 14,5 1931 105,3 2001 277,2 9.
10. 1988 14,4 1987 104,4 1917 272,6 10.
# Laagste gemiddelde

temperatuur in °C

 Kleinste neerslagsom in mm Kleinste aantal uren zonneschijn #
1. 1902 9,4 1989 5,6 1983 103,8 1.
2. 1962 9,6 1922 10,4 1984 110,3 2.
3. 1941 9,6 1980 12,8 1923 113,9 3.
4. 1991 10,0 1959 15,7 1968 133,7 4.
5. 1957 10,0 1940 16,3 1962 134,8 5.
6. 1987 10,2 1917 17,7 1932 140,0 6.
7. 1955 10,2 1918 18,5 1926 145,2 7.
8. 1923 10,3 1919 19,6 1930 145,8 8.
9. 2010 10,5 1921 20,3 1994 146,7 9.
10. 1984 10.6 1991 20,5 1996 148,0 10.
Bron: KNMI[3]

[bewerken] Weerstatistieken maand mei in België

[bewerken] Gemiddelden en records

Vanaf 2011 werden de nieuwe normale waarden opnieuw berekend op basis van de gemiddelde metingen in Ukkel over de referentieperiode 1980-2010. [4]

De oude normalen hebben verschillende referentieperiodes. [5]

De records gelden vanaf de oude referentieperiodes tot heden.

normaal
(oud)		 normaal
(nieuw)		 record + jaar record - jaar
Luchtdruk in hPa 1015,5[6] 1015,3 1021,8 1991 1008,7 1983
Gemiddelde windsnelheid in m/s 3,4[7] 3,2 4,6 1888 2,6 1989
Zonneschijnduur in hh:mi 201[8] 191 327 1989 67 1984
Gemiddelde temperatuur in °C 12,7[9] 13,6 16,4 2008 8,5 1902
Gemiddelde maximum temperatuur in °C 17,2[10] 18,1 21,3 2008 12,2 1902
Gemiddelde minimum temperatuur in °C 8,3 [10] 9,2 11,4 2008 5,3 1902
Relatieve vochtigheid in % 75,5[11] 73 88 1887 62 2008
Gemiddelde dampdruk in hPa 11[11] 11,3 14 1889 8,3 1866
Neerslagtotaal in mm 61,6 [12] 66,5 145,6 1965 1,4 1833
Neerslagdagen in d 15[12] 16,2 30 1856 4 1989
Bron: [4] [5]

Overzicht van de hoogste en laagste 5 waarden voor de maand mei vanaf 1833 voor gemiddelde temperatuur en neerslaghoeveelheid en aantal neerslagdagen en vanaf 1887 voor zonneschijnduur(*) in Ukkel.

Gemiddelde temperatuur Zonneschijnduur Neerslaghoeveelheid Aantal neerslagdagen
Jaar °C Jaar uren Jaar mm Jaar dagen
Hoogste waarden
2008 16,4 1989 327 1965 145,6 1856 30
1947 15,8 1922 322 1869 144,0 1983 29
1989 15,8 1909 310 1971 133,1 1973 26
1992 15,7 1990 304 1984 133,0 1930 25
1998 15,6 1919 287 1933 124,4 1967 25
Normale waarde (oud)[5] 12,7[9] 201[8] 61,6[12] 15[12]
Normale waarde (nieuw)[4] 13,6 191 66,5 16,2
Laagste waarden
1845 9,3 1987 145 1929 13,5 1901 7
1837 9,1 1962 115 1922 12,2 1919 7
1866 8,7 1996 96 1959 10,2 1922 7
1876 8,6 1983 92 1901 9,3 1990 5
1902 8,5 1984 67 1833 1,4 1989 4
Bron: KMI[13]

Bron: (*) Waarden vóór december 2008 werden omgerekend. Zie voor wijze van berekenen zonneschijnduur in Ukkel.[14]

[bewerken] Extremen

  • 1833 - Tijdens dit eerste jaar van de geregistreerde waarnemingen valt er maar 1,4 mm regen in de maand mei. Dit is de droogste maand mei tot op heden.
  • 1856 - 30 van de 31 dagen valt er regen, het dubbele van normaal.
  • 1901 - De maand die net is afgelopen zal de droogste blijven van alle meimaanden in Ukkel: er viel slechts 9,3 mm neerslag (normaal: 61,9 mm).
  • 1902 - De maand mei die net is afgelopen zal de koudste van de eeuw blijven voor Ukkel: de gemiddelde temperatuur bedraagt slechts 8,5 °C (normaal: 12,8 °C).
  • 1937 - Deze maand mei telt zeven zomerdagen in Ukkel (dit record zal geëvenaard worden in 1989).
  • 1947 - Deze maand mei is de warmste van de eeuw in Ukkel: de gemiddelde temperatuur bedraagt er 15,8 °C (normaal: 12,7 °C). In hetzelfde station tellen we tijdens deze maand negen zomerdagen en een hittedag.
  • 1965 - Tijdens deze maand mei valt er in Ukkel 145,6 mm neerslag (normaal: 61,9 mm). Dit is de recordwaarde voor de maand mei.
  • 1984 - Tijdens de afgelopen maand mei scheen de zon in Ukkel slechts 66 uur (normaal: 201 uur). Dit is de somberste maand mei van de eeuw.
  • 1989 - De afgelopen maand mei is uitzonderlijk voor Ukkel. Er zijn slechts vier regendagen, het kleinste aantal van de eeuw voor de maand mei (normaal: 16 dagen). De gemiddelde temperatuur evenaart het record van 1947: 15,8 °C (normaal: 12,7 °C). De zon schijnt gedurende 323 uur (normaal: 201 uur): dit is bijgevolg niet alleen de zonnigste maand mei van de eeuw in Ukkel maar zelfs de zonnigste maand van de eeuw zonder meer.
  • 2008 - Dit jaar brengt ons de warmste meimaand ooit, waarbij zowel gemiddelde, maximum- als minimumtemperatuur rond de 2 °C boven het normale gemiddelde uitkomen.

Bron: KMI, Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

RomanW-01.png
Wiktfavicon en.svg Zoek mei op in het WikiWoordenboek.

[bewerken] Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties:

  1. ↑ Nijkamp J., Rook R., Slijper H. en Zweers K. (1976). De 12 maanden van het jaar. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum.
  2. ↑ KNMI, Langjarige gemiddelden 1971-2000
  3. ↑ KNMI, Maandextremen temperatuur, zonneschijn en neerslag (De Bilt)
  4. ↑ a b c Mei: nieuwe normalen (Referentieperiode 1981-2010)
  5. ↑ a b c Mei: oude normalen
  6. ↑ Referentieperiode 1833-1977
  7. ↑ Referentieperiode 1879-1986
  8. ↑ a b Referentieperiode 1887-1980
  9. ↑ a b Referentieperiode 1833-1980
  10. ↑ a b Referentieperiode 1901-1980
  11. ↑ a b Referentieperiode 1833-1982
  12. ↑ a b c d Referentieperiode 1833-1978
  13. ↑ "Weer of geen weer"(2004) uitgave KMI en Van Halewyck (ISBN 90-5617-581-5)
  14. ↑ Hoe meet het KMI de zonneschijnduur?
Maanden

januari · februari · maart · april · mei · juni · juli · augustus · september · oktober · november · december
Wikimedia Commons
Overgenomen van "http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mei&oldid=30560540"
Persoonlijke instellingen
Naamruimten

Varianten
Handelingen
Navigatie
Informatie
Hulpmiddelen
Afdrukken/exporteren
In andere talen