5 mei

5 mei is de 125ste dag van het jaar (126ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 240 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1835 - De eerste spoorweg op het Europees continent wordt in gebruik genomen tussen Brussel en Mechelen. De lijn was 20 km lang.
  • 1865 - De eerste treinroof vindt plaats in de buurt van North Bend, Ohio (Verenigde Staten).
  • 1921 - Het parfum Chanel No. 5 wordt gelanceerd.
  • 1948 - Pax Christi Nederland wordt in Utrecht opgericht.
  • 1950 - Rama IX wordt gekroond tot koning van Thailand.
  • 1970 - In Nederland wordt de Nationale Kraakdag gehouden.
  • 1980 - De SAS bestormt de Iraanse ambassade in Londen, bevrijdt 19 gijzelaars en doodt 4 gewapende mannen.

•  Media
  • 1912 - De Pravda verschijnt voor het eerst als bolsjewistisch partijblad.

•  Oorlog
  • 1862 - Slag bij Puebla, Mexico verslaat de Fransen. Deze overwinning wordt elk jaar gevierd onder de naam Cinco de Mayo.
  • 1945 - Tweede Wereldoorlog: Bespreking over voorwaarden capitulatie van het Duitse leger in Nederland - de basis voor bevrijdingsdag.

•  Recreatie

The Twilight Zone Tower of Terror
geopend in 2002

• • 2002 - In Disney's California Adventure wordt de attractie The Twilight Zone Tower of Terror geopend.
  • 2005 - In Epcot wordt de attractie Soarin' Over California geopend.

•  Politiek
  • 1949 - Tien Europese landen stellen de Raad van Europa in, de eerste stap op weg naar een verenigd Europa.
  • 1950 - Kroning van koning Rama IX of Bhumibol van Thailand.
  • 2012 - Bondspresident Joachim Gauck voert, als eerste Duitser in de geschiedenis, het woord tijdens de Nationale Viering van de Nederlandse Bevrijding.

•  Sport
  • 1912 - Oprichting van de Oostenrijkse voetbalclub SV Ried.
  • 1979 - Oprichting van de Chileense voetbalclub Club Deportes Cobresal.

•  Wetenschap en technologie
  • 1961 - Alan Shepard wordt gelanceerd aan boord van de Mercury MR-3, en is daarmee de tweede mens in de ruimte en tevens eerste Amerikaan.
  • 1963 - Eerste levertransplantatie ooit, uitgevoerd door Thomas Starlz.

Geboren

Karl Marx
geboren in 1818

Hugo Claus
geboren in 1929

John Rhys-Davies
geboren in 1944

Maggie MacNeal in 1976
geboren in 1950

Naomi Klein
geboren in 1970

Adele (Adkins)
geboren in 1988

• 1210 - Alfons III van Portugal, koning van Portugal van 1247 tot 1279 (overleden 1279)
• 1352 - Ruprecht van het Heilige Roomse Rijk (overleden 1410)
• 1747 - Leopold II van het Heilige Roomse Rijk (overleden 1792)
• 1813 - Søren Kierkegaard, filosoof (overleden 1855)
• 1818 - Karl Marx, Duits politiek filosoof en grondlegger van het marxisme (overleden 1883)
• 1826 - Eugénie de Montijo, laatste keizerin der Fransen (overleden 1920)
• 1882 - Douglas Mawson, Australisch geoloog en poolonderzoeker (overleden 1958)
• 1883 - Richard Watson Dixon, Engels dichter (overleden 1900)
• 1834 - Viktor Hartmann, Russisch architect, beeldhouwer en kunstschilder (overleden 1906)
• 1846 - Henryk Sienkiewicz, Pools schrijver (overleden 1916)
• 1852 - Pietro Gasparri, Italiaans kardinaal-staatssecretaris (overleden 1934)
• 1872 - Georges Grente, Frans kardinaal-aartsbisschop van Le Mans (overleden 1959)
• 1882 - Maurice Peeters, Nederlands wielrenner (overleden 1957)
• 1887 - Geoffrey Fisher, Anglicaans aartsbisschop van Canterbury (overleden 1972)
• 1889 - René Gâteaux, Frans wiskundige (overleden 1914)
• 1900 - Charles Jewtraw, Amerikaans schaatser (overleden 1996)
• 1903 - Hans Borrebach, Nederlands fotograaf, illustrator en schrijver (overleden 1993)
• 1904 - August Kop, Nederlands hockeyer (overleden 1945)
• 1904 - Sir Gordon Richards, Brits paardenjockey (overleden 1988)
• 1906 - Charles Exbrayat, Frans schrijver (overleden 1989)
• 1909 - Wim Aalders, Nederlands theoloog (overleden 2005)
• 1912 - Albert van Spijker, Nederlands verzetsstrijder (overleden 2006)
• 1913 - Duane Carter, Amerikaans autocoureur (overleden 1993)
• 1913 - Tyrone Power, Amerikaans acteur (overleden 1958)
• 1913 - Edwin Gustaaf Wijngaarde, Surinaams medicus en politicus
• 1915 - Emanuel Litvinoff, Brits schrijver en dichter (overleden 2011)
• 1919 - Georgios Papadopoulos, Grieks militair (overleden 1999)
• 1921 - Arthur Schawlow, Amerikaans natuurkundige (overleden 1999)
• 1924 - Theo Olof, Nederlands violist
• 1926 - Víctor Ugarte, Boliviaans voetballer (overleden 1995)
• 1929 - Hugo Claus, Vlaams dichter en schrijver (overleden 2008)
• 1930 - Ezatollah Sahabi, Iraans politicus (overleden 2011)
• 1931 - Greg (Michel Régnier), Waals striptekenaar (overleden 1999)
• 1932 - Rolph Gonsalves, Nederlands procureur-generaal (overleden 2002)
• 1932 - Bob Said, Amerikaans autocoureur (overleden 2002)
• 1932 - Luigi Taramazzo, Italiaans autocoureur (overleden 2004)
• 1934 - Henri Konan Bédié, Ivoriaans president
• 1934 - Ace Cannon, Amerikaans tenor- en altsaxofonist
• 1934 - Jef Planckaert, Belgisch wielrenner (overleden 2007)
• 1934 - Guy Van Zeune, Belgisch atleet
• 1937 - Rob van Gennep, Nederlands uitgever (overleden 1994)
• 1937 - Keith St. John, Brits autocoureur
• 1937 - Johnnie Taylor, Amerikaans discozanger (overleden 2000)
• 1940 - Lance Henriksen, Amerikaans acteur
• 1941 - Stanley Cowell, Amerikaans jazzpianist
• 1941 - Romuald, Frans zanger
• 1941 - Urbain Haesaert, Belgisch voetbalcoach
• 1942 - Tammy Wynette, Amerikaans zangeres (overleden 1998)
• 1942 - Barbara Randolph, Amerikaans actrice en zangeres (overleden 2002)
• 1943 - Michael Palin, Brits komiek, schrijver en acteur
• 1944 - Roman Dzindzichashvili, Georgisch-Amerikaans schaker en schaaktrainer
• 1944 - Christian de Portzamparc, Frans architect en planoloog
• 1944 - John Rhys-Davies, Brits acteur
• 1947 - Malam Bacai Sanhá, Guinee-Bissaus politicus (overleden 2012)
• 1947 - Leif Mortensen, Deens wielrenner
• 1948 - Jomanda, Nederlands medium
• 1949 - Eppie Bleeker, Nederlands schaatser
• 1950 - Bill Beswick, Brits sportpsycholoog, basketbal- en voetbaltrainer
• 1950 - Maggie MacNeal (Sjoukje Smit), Nederlands zangeres
• 1953 - Lene Køppen, Deens badmintonster
• 1955 - Olav Sepp, Estisch schaker
• 1956 - Kamagurka, Belgisch cartoonist
• 1957 - Aad van Mil, Nederlands waterpoloër
• 1958 - Serse Cosmi, Italiaans voetbaltrainer
• 1961 - Rudy Douven, Nederlands schaker
• 1962 - Darryl Fitton, Engels darter
• 1964 - Heike Henkel, Duits atlete
• 1969 - Adrian Carmack, Amerikaans kunstenaar, mede-oprichter van id Software
• 1969 - Peter Slager, Nederlands bassist in de band BLØF
• 1970 - Will Arnett, Canadees acteur
• 1970 - Naomi Klein, Canadees journaliste en andersglobalistisch schrijver/activiste
• 1970 - Wilfried Nelissen, Belgisch wielrenner
• 1971 - Simona Staicu, Roemeens/Hongaars atlete
• 1973 - Tina Yothers, Amerikaans actrice en zangeres
• 1974 - Seiji Ara, Japans autocoureur
• 1975 - Pepijn Caudron, Belgisch acteur
• 1976 - Richard de Mos, Nederlands politicus
• 1976 - Juan Pablo Sorín, Argentijns voetballer
• 1977 - Daniel Majstorović, Zweeds voetballer
• 1978 - Thomas Abyu, Ethiopisch-Brits atleet
• 1978 - Yvonne van Vlerken, Nederlands triatleet en duatleet
• 1979 - Cedric van der Gun, Nederlands voetballer
• 1979 - Vincent Kartheiser, Amerikaans acteur
• 1979 - Afi Oubaibra, Vlaams zangeres
• 1980 - Silvan Aegerter, Zwitsers voetballer
• 1980 - Yossi Benayoun, Israëlisch voetballer
• 1980 - Petra Else Jekel, Nederlands dichteres
• 1980 - Albert Lopo, Spaans profvoetballer
• 1980 - Nick Nuyens, Belgisch wielrenner
• 1981 - Craig David, Brits zanger
• 1981 - Zosja El Rhazi, Nederlands zangeres en stemdocente
• 1981 - Sami Jauhojärvi, Fins langlaufer
• 1981 - Jeffrey de Visscher, Nederlands voetballer
• 1982 - Ferrie Bodde, Nederlands voetballer
• 1987 - Rick van Gastel, Nederlands acteur
• 1988 - Adele, Engels zangeres
• 1988 - Audrey Robichaud, Canadees freestyleskiester
• 1989 - Chris Brown, Amerikaans R&B zanger
• 1990 - Danny Menting, Nederlands voetballer

Overleden

Napoleon Bonaparte
overleden 1821

Harry Moorman
overleden 1971

Just Göbel
overleden 1984

Dana Wynter in Invasion of the Body Snatchers
overleden 2011

• 311 - Galerius (51), keizer van het Romeinse Rijk
• 449 - Hilarius, aartsbisschop van Arles
• 1582 - Charlotte de Bourbon (35/36), dochter van Lodewijk III van Bourbon-Vendôme, gravin en vrouw van Willem van Oranje
• 1623 - Hendrick Danielsz Slatius (±38), Nederlands remonstrants predikant en medepleger van een aanslag op prins Maurits
• 1672 - Samuel Cooper, Engels miniatuurschilder
• 1705 - Leopold I (64), keizer van het Heilige Roomse Rijk
• 1821 - Napoleon Bonaparte (51), Frans keizer en generaal
• 1900 - Johann Evangelist Haller (75), Oostenrijks kardinaal-aartsbisschop van Salzburg
• 1930 - Jacques Martin (78), Belgisch componist, dirigent en musicus
• 1931 - Basilio Pompilj (73), Italiaans curiekardinaal
• 1955 - Emile Andrieu (74), Belgisch voetballer
• 1958 - James Branch Cabell (79), Amerikaans schrijver
• 1971 - Harry Moorman (71), Nederlands politicus
• 1972 - Josep Samitier (70), Spaans voetballer en voetbaltrainer
• 1975 - Nils Eriksen (64), Noors voetballer en voetbaltrainer
• 1977 - Ludwig Erhard (80), West-Duits bondskanselier
• 1981 - Bobby Sands (27), Iers activist
• 1982 - Cal Tjader (56), Amerikaans jazzmuzikant
• 1983 - Rob Delsing (69), Nederlands schrijver en dichter
• 1984 - Just Göbel (92), Nederlands-Indonesisch voetbalkeeper
• 1987 - Werner Buchwalder (72), Zwitsers wielrenner
• 1995 - Michail Botwinnik (83), Russisch schaker
• 2000 - Gino Bartali (85), Italiaans wielrenner
• 2001 - Bill Homeier (82), Amerikaans autocoureur
• 2002 - Hugo Banzer (75), Boliviaans president-dictator
• 2002 - Rika De Backer (79), Belgisch politicus
• 2003 - Walter Sisulu (90), Zuid-Afrikaans antiapartheidsactivist
• 2004 - Thea Beckman (80), Nederlands kinderboekenschrijver
• 2004 - Pieter de Geus (75), Nederlands minister van Defensie
• 2004 - Marc Scheers (40), Vlaams scenarist en televisieproducer
• 2006 - Marijke Höweler (67), Nederlands psychologe en schrijfster
• 2006 - Bill Minco (83), Nederlands verzetsstrijder, zakenman en politicus
• 2006 - Liane Soudan (85), Vlaams zangeres
• 2010 - Giulietta Simionato (99), Italiaans mezzo-sopraan
• 2011 - Claude Choules (110), laatste Britse oorlogsveteraan die meevocht in de Eerste Wereldoorlog
• 2011 - Arthur Laurents (93), Amerikaans tekstschrijver van o.a. West Side Story
• 2011 - Dana Wynter (79), Amerikaans actrice
• 2012 - George Knobel (89), Nederlands voetbaltrainer
• 2012 - Gerard van Westerloo (69), Nederlands journalist
• 2012 - Karel Johan van Zweden (95), lid Zweedse koningshuis

Viering/herdenking

• Mexico - Cinco de Mayo, viering van de overwinning in de Slag bij Puebla (1862)
• Nederland - Bevrijdingsdag, de nationale viering van de bevrijding van 5 jaar Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog
• Turkije - Hidrellez
• rooms-Katholieke kalender:
  • Heilige Jutta van Sangerhausen († 1260)
  • Heilige Godehart († 1038)
  • Heilige Britto (van Trier) († 385/6)
  • Heilige Angelus van Jeruzalem († 1220)
  • Heilige Maurontius († 701)
  • Zalige Nuntius Sulprizio († 1836)
  • Zalige Aleidis (van Valduc) († 1212 of 1229)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1957 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 4,3 °C
• 1923 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 20,9 °C
• 1942 - Laagste minimumtemperatuur -1,2 °C
• 1916 - Hoogste maximumtemperatuur 30,1 °C
• 1973 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 11,8 m/s
• 2000 - Langste zonneschijnduur 14 uur
• 2002 - Langste neerslagduur 12,9 uur
• 1915 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 20,1 mm
• 1928 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 35 %

België

Dagrecords

• 1979 en 1941 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 4,1 °C
• 1916 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 22 °C
• 1942 - Laagste minimumtemperatuur -0,6 °C
• 1923 - Hoogste maximumtemperatuur 27,9 °C
• 2002 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 16 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1932 - Sneeuwbuien ten zuiden van Samber en Maas.
• 1957 - Sneeuwbuien in Brussel.
• 1979 - Einde van ononderbroken regenperiode van 21 dagen in Ukkel.

Bronnen, noten en/of referenties