Rok 1989 / MCMLXXXIX
Stulecia: XIX wiek ~ XX wiek ~ XXI wiek
Sto lat wstecz
Dziesięciolecia: 1930-1939 1940-1949 1950-1959 1960-1969 1970-1979 1980-1989 1990-1999 2000-2009
Lata: 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
- 1 stycznia
- zniesiono kartki na benzynę, talony na samochody, kwity na węgiel; utrzymano kartki na mięso i jego przetwory.
- utworzono Wigierski Park Narodowy.
- 4 stycznia – „Polityka” zamieściła wywiad z Lechem Wałęsą pt. „...i dlatego musimy się dogadać”.
- 6 stycznia – kapitan polskiego trawlera „Kantar” nie wpłynął do portu w Bostonie, by uniemożliwić ucieczkę członkom załogi. Mimo tego zbiegło 12 marynarzy, skacząc na pokład amerykańskiej barki zaopatrującej statek w paliwo. Wszyscy poprosili o azyl w USA. Tydzień wcześniej z polskich statków uciekło 27 marynarzy.
- 9 stycznia – przed Sądem Najwyższym zapadł wyrok zakazujący krakowskiemu adwokatowi Janowi Marii Rokicie wykonywania zawodu, ponieważ „jego osoba nie daje rękojmi wykonywania zawodu w zgodzie z zasadami ustroju socjalistycznego”. Rokita był członkiem Ruchu „Wolność i Pokój”.
- 12 stycznia – miało miejsce pierwsze posiedzenie Komisji Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie.
- 13 stycznia – na Uniwersytecie Łódzkim zdjęto umieszczoną trzy dni wcześniej tablicę upamiętniającą ofiary UB.
- 16 stycznia – dyrektor CBOS Stanisław Kwiatkowski, przemawiając podczas drugiej części X plenum KC PZPR, powiedział, że według danych jego instytucji od jesieni 1987 do jesieni 1988 liczba zwolenników opozycji zwiększyła się dwukrotnie, a wiarygodność partii spadła.
- 19 stycznia – na plebanii w Warszawie odnaleziono ciało zamordowanego kapelana Rodziny Katyńskiej, łącznika AK ks. Stefana Niedzielaka.
- 27 stycznia – rozmowy w Magdalence, ustalono termin obrad Okrągłego Stołu.
- 6 lutego – rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu, które trwały do 5 kwietnia.
- 12 lutego – utworzono Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej.
- 15 lutego
- 25 lutego – prapremiera dwóch jednoaktówek Vaclava Havla „Audiencja” i „Protest” w reżyserii Feliksa Falka (Teatr Powszechny).
- 27 lutego – zespół ekspertów Kościoła Katolickiego zyskał poparcie 78 głosów dla projektu ustawy o prawnej ochronie dziecka poczętego; PRON poparł inicjatywę.
- 2 marca – rozpoczęła się druga tura rozmów w Magdalence.
- 5 marca – „Pierścień Nibelunga” Ryszarda Wagnera na scenie Teatru Wielkiego w Warszawie (reż. August Everding).
- 9 marca – w Białymstoku wykoleił się pociąg przewożący 20 t chloru. Dzięki całodobowej akcji ratowniczej nie doszło do potężnego skażenia.
- 15 marca – legalny obrót dewizami – pojawiły się pierwsze prywatne kantory; kurs dolara wahał się w granicach 2900-3000 zł.
- 30 marca – pierwsza pacjentka w łódzkim Szpitalu Centrum Matki Polki.
- 31 marca
- obradowało XI Plenum KC PZPR; Wojciech Jaruzelski o obradach „Okrągłego Stołu”: „Oczekujemy, że zostaną one uwieńczone osiągnięciem porozumienia w sprawach najżywotniejszych dla pomyślności narodu, dla siły ludowego państwa, dla procesów reform w warunkach socjalistycznej demokracji parlamentarnej”.
- premiera filmu Piłkarski poker.
- 1 kwietnia – podwyżka cen energii elektrycznej i paliw. W I kwartale 1989 r. podniesiono ceny węgla, artykułów mleczarskich, tłuszczów roślinnych, mięsa i opłaty komunikacyjne.
- 5 kwietnia – podpisano porozumienia Okrągłego Stołu.
- 7 kwietnia – uchwalono ustawę Prawo o stowarzyszeniach.
- 15 kwietnia – rozpoczął się pierwszy kongres reaktywowanej Polskiej Partii Socjalistycznej.
- 17 kwietnia – ponowna rejestracja „Solidarności”.
- 18 kwietnia – w gmachu sejmu odbyło się spotkanie Wojciecha Jaruzelskiego z Lechem Wałęsą w sprawie ponownej rejestracji „Solidarności”.
- 25 kwietnia – przybył z wizytą sekretarz generalny ONZ, Javier Pérez de Cuéllar.
- 27 kwietnia – Jerzy Urban został ministrem i prezesem Radia i Telewizji; rzecznikiem rządu został Zbysław Rykowski, dotychczasowy zastępca Urbana.
- 28 kwietnia – pierwszy półgodzinny program radiowy „Solidarności”.
- 30 kwietnia – średnia płaca w kraju wyniosła 107 tys. zł.
- 2 maja
- 8 maja – ukazał się pierwszy numer Gazety Wyborczej pod redakcją Adama Michnika.
- 10 maja – przybył z wizytą prezydent Włoch Francesco Cossiga.
- 12 maja – prawnie uznano wyznanie Świadków Jehowy w Polsce.
- 17 maja
- 22 maja – premiera filmu Sztuka kochania.
- 27 maja – na Stadionie Dziesięciolecia wystąpił Stevie Wonder.
- 31 maja – powstało Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, którego prezesem został Jan Józef Szczepański.
- 1 czerwca – w Gdańsku podpisano porozumienie w kwestii ratowania Stoczni Gdańskiej. Miliarderka z USA Barbara Piasecka-Johnson zobowiązała się do zainwestowania w zakład 100 mln dol., za co miała otrzymać 55 proc. akcji przedsiębiorstwa.
- 2 czerwca – ukazał się zlikwidowany w stanie wojennym tygodnik „Solidarność”; naczelnym redaktorem został ponownie Tadeusz Mazowiecki.
- 4 czerwca – pierwsza tura wyborów do tzw. Sejmu kontraktowego, zwycięska dla Obywatelskiego Komitetu Wyborczego skupionego wokół Solidarności; datę tę uważa się najczęściej za koniec reżimu komunistycznego w Polsce.
- 12 czerwca – legalizacja rozwiązanego w stanie wojennym Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.
- 14 czerwca – z 3-dniową wizytą przybył do Polski François Mitterrand.
- 18 czerwca – druga tura wyborów parlamentarnych w Polsce.
- 27 czerwca – zjazd Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Prezesem został Stefan Bratkowski, honorowym prezesem – Jerzy Turowicz.
- 30 czerwca – generał Wojciech Jaruzelski odmówił kandydowania na urząd prezydenta państwa.
- 1 lipca – na terenie eksploatowanym przez kopalnię „Szombierki” w Bytomiu podziemny wybuch uszkodził 300 budynków.
- 3 lipca – Gazeta Wyborcza opublikowała artykuł Adama Michnika pt. „Wasz prezydent, nasz premier”, który był symbolicznym początkiem zmiany rządów.
- 4 lipca – pierwsze posiedzenie Sejmu i Senatu; Mikołaj Kozakiewicz – marszałkiem Sejmu, Andrzej Stelmachowski – marszałkiem Senatu; powołanie Trybunału Stanu.
- 9 lipca – prezydent USA George Bush rozpoczął wizytę w Polsce.
- 17 lipca – wznowiono stosunki dyplomatyczne między Polską a Watykanem.
- 19 lipca
- 20 lipca – na posiedzeniu Klubu Obywatelskiego w Sejmie, grupującego solidarnościowych posłów i senatorów, część obecnych skrytykowała posłów, którzy głosowali na Wojciecha Jaruzelskiego podczas wyboru prezydenta. W ich obronie wystąpił Jacek Kuroń, mówiąc, że głosowali oni zgodnie ze swoim sumieniem.
- 25 lipca – spotkanie Lecha Wałęsy z Wojciechem Jaruzelskim poświęcone tworzeniu rządu. Wałęsa odrzucił propozycję koalicji z PZPR i powiedział, że „Solidarność” jest gotowa przejąć samodzielną odpowiedzialność za państwo.
- 29 lipca
- 1 sierpnia – zniesiono kartki na mięso na terenie całego kraju.
- 2 sierpnia – Czesław Kiszczak został desygnowany na premiera.
- 10 sierpnia – prezydent wystąpił z inicjatywą rejestracji NZS.
- 11 sierpnia – międzynarodowy kongres Świadków Jehowy zgromadził w Warszawie 54,5 tys. uczestników z 26 krajów, poza tym odbyły się w tym samym czasie kongresy w Chorzowie i Poznaniu. W sumie 166 tys. obecnych oraz 6093 ochrzczonych.
- 12 sierpnia – w kraju nastąpił wzrost chaosu rynkowego, strajków, społecznego niezadowolenia. Kurs dolara wzrósł o 8100 zł.
- 17 sierpnia
- 18 sierpnia
- 24 sierpnia – Tadeusz Mazowiecki otrzymał misję tworzenia rządu.
- 25 sierpnia – premiera filmu Stan wewnętrzny.
- 29 sierpnia – Tomasz Nagórka ustanowił rekord Polski w biegu na 110 m ppł. wynikiem 13,41 s.
- 31 sierpnia – cena 1 dolara USA przekroczyła 10 tys. zł. Niektóre artykuły podrożały w sierpniu siedmiokrotnie.
- 4 września – oświadczenie OPZZ („potęguje się chaos w gospodarce”), krytyka zbyt długiego formowania nowego rządu. 3 dni później OPZZ wezwało do rozliczenia byłego rządu, odpowiedzialnego za pogłębienie kryzysu.
- 7 września – rozwiązano ZOMO.
- 10 września
- pierwszy powojenny Zjazd Oficerów Kawalerii II RP (Warszawa-Grudziądz).
- sekretariat prymasa Polski poinformował, że z powodu okoliczności „nie sprzyjających pożytkowi duszpasterskiemu” odłożona została podróż kardynała Józefa Glempa do USA
- 11 września – Roman Malinowski zrezygnował z funkcji prezesa Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego; zastąpił go Dominik Ludwiczak.
- 12 września – Sejm udzielił wotum zaufania rządowi Tadeusza Mazowieckiego, pierwszego niekomunistycznego premiera w powojennej historii Polski, powstał nowy rząd.
- 19 września – podpisano w Warszawie umowę między Polską a Wspólnotami Europejskimi w sprawie handlu oraz współpracy gospodarczej.
- 29 września
- 1 października – z Dworca Wschodniego w Warszawie wyruszył o godz. 2:50 specjalny pociąg z 809 uciekinierami z NRD, którzy okupowali ambasadę RFN. Władze NRD obiecały swobodny przejazd przez jej terytorium.
- 3 października
- z wizytą przybył król Hiszpanii Juan Carlos I z żoną Zofią.
- zakończyły się obrady XV Plenum KC PZPR: Mieczysław F. Rakowski wyraził nadzieję, że partia dotrwa w jedności do zjazdu, który miał się odbyć w styczniu 1990. Plenum zaaprobowało ideę powstania nowej partii.
- 9 października – premiera filmu Kornblumenblau.
- 12 października – Prokurator Generalny PRL zwrócił się z prośbą do Generalnego Prokuratorstwa ZSRR o wszczęcie śledztwa w sprawie Katynia, Ostaszkowa, Starobielska oraz tzw. procesu szesnastu.
- 15 października – w Szczecinie odsłonięto pomnik „Tym, którzy nie powrócili z morza”.
- 28 października
- 30 października – odbyła się premiera filmu 300 mil do nieba.
- 31 października – Andrzej Łapicki prezesem ZASP.
- 9 listopada – kanclerz RFN Helmut Kohl rozpoczął oficjalną wizytę w Polsce.
- 11 listopada – po raz pierwszy po zakończeniu II wojny światowej oficjalnie obchodzono Narodowe Święto Niepodległości.
- 12 listopada – kanclerz RFN Helmut Kohl i premier Tadeusz Mazowiecki uczestniczyli w mszy polowej w Krzyżowej, kończąc ją symbolicznym gestem pojednania.
- 16 listopada
- 17 listopada
- 18 listopada – po raz pierwszy wyemitowano „Wiadomości” w TVP1
- 23 listopada – Sejm PRL zlikwidował Urząd do Spraw Wyznań i Ochotniczą Rezerwę Milicji Obywatelskiej (ORMO).
- 24 listopada – Michaił Gorbaczow spotkał się z premierem Tadeuszem Mazowieckim.
- 26 listopada
- XI Kongres ZSL przekształcił partię w Polskie Stronnictwo Ludowe „Odrodzenie”.
- uroczysty ingres nuncjusza apostolskiego, arcybiskupa Józefa Kowalczyka.
- 29 listopada – rozwiązano Zjednoczone Stronnictwo Ludowe.
- 30 listopada – Sejm rozpoczął debatę nad zmianą konstytucji, z której miano usunąć zapis mówiący o przewodniej roli PZPR.
- 1 grudnia – premiera filmu Ostatni prom.
- 2 grudnia – prezydent Wojciech Jaruzelski złożył wieniec w miejscu upamiętniającym zamordowanych górników z kopalni "Wujek" w Katowicach.
- 6 grudnia – nuncjusz apostolski abp Józef Kowalczyk złożył listy uwierzytelniające na ręce prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego.
- 7 grudnia – Sejm ogłosił amnestię.
- 10 grudnia
- 18 grudnia – Artyści dla Rzeczypospolitej – to pierwszy z cyklu koncertów, jakimi twórcy chcieli wspomóc Fundusz Daru Narodowego, wspierający rząd Tadeusza Mazowieckiego.
- 19 grudnia – rekord ciepła w grudniu. Termometry w Tarnowie pokazały 19 stopni Celsjusza.
- 26 grudnia – kontradmirał Romuald Waga został dowódcą Marynarki Wojennej.
- 28 grudnia – Sejm PRL przyjął tzw. plan Balcerowicza, czyli pakiet ustaw zmieniających ustrój gospodarczy kraju.
- 29 grudnia – Sejm PRL zmienił nazwę państwa na Rzeczpospolita Polska z dniem 31 grudnia 1989, a określenie „państwo socjalistyczne” zostało zastąpione sformułowaniem „państwo demokratyczne”.
- 30 grudnia – spotkanie między Lechem Wałęsą a Mieczysławem Rakowskim.
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 1 stycznia – Hiszpania objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
- 7 stycznia
- po długiej chorobie zmarł 88-letni cesarz Japonii Hirohito.
- w Instytucie Języków Obcych w Pekinie odbyło się spotkanie 300 afrykańskich studentów, którzy po rasistowskich wystąpieniach studentów chińskich postanowili opuścić Chiny.
- w walkach w Libanie zginęło pięć osób. Do potyczek doszło między powiązaną z Syrią lewicową milicją Amal a proirańskimi oddziałami Hezbollahu.
- 8 stycznia – rozpoczęła się japońska epoka Heisei.
- 11 stycznia – władze Czechosłowacji podały do wiadomości, że będą znakować chemicznie produkowany w krajowych zakładach materiał wybuchowy „Semtex”, celem łatwiejszego rozpoznania w przypadku użycia go przez terrorystów.
- 14 stycznia – prezydent USA Ronald Reagan wygłosił swoje ostatnie wystąpienie radiowe przed odejściem z urzędu.
- 16 stycznia – w wywiadzie dla niemieckiego tygodnika „Stern” Arkady Jakowlew, bliski współpracownik Michaiła Gorbaczowa, powiedział, że władze radzieckie nie doceniły oporu, z jakim pierestrojka spotkała się w radzieckim społeczeństwie.
- 19 stycznia
- 20 stycznia – George H. W. Bush został zaprzysiężony, jako 41 prezydent Stanów Zjednoczonych.
- 14 lutego
- 15 lutego – ostatnie oddziały Armii Radzieckiej opuściły Afganistan.
- 24 lutego – 9 osób zginęło, a 38 zostało rannych w katastrofie lotu United Airlines 811.
- 27 lutego – w Wenezueli doszło do krwawych rozruchów znanych jako Caracazo.
- 7 marca – po publikacji Szatańskich wersetów Iran zerwał stosunki dyplomatyczne z Wielką Brytanią.
- 13 marca – koronalny wyrzut materii ze Słońca spowodował w ciągu 90 sekund przerwanie dostaw prądu (na 9 godzin) w całej kanadyjskiej prowincji Quebec.
- 24 marca – tankowiec MT Exxon Valdez wpłynął na skały w Zatoce Alaska w okolicy cennego przyrodniczo Sundu (Cieśniny) Księcia Williama. Wydostało się z niego 11 mln z 53 mln galonów nieprzerobionej ropy naftowej powodując katastrofę ekologiczną.
- 7 kwietnia – na Morzu Norweskim zatonął najnowocześniejszy radziecki okręt podwodny Komsomolec. Zginęło 42 członków załogi.
- 9 kwietnia – w Tbilisi radzieccy komandosi zaatakowali przy pomocy gazu i łopatek saperskich niepodległościową demonstrację gruzińskich studentów. Zginęło 20 osób.
- 15 kwietnia
- 19 kwietnia – w wyniku wybuchu amunicji na pancerniku USS Iowa zginęło 47 marynarzy.
- 20 kwietnia – papież Jan Paweł II przyjął na półgodzinnej audiencji Lecha Wałęsę z żoną Danutą oraz osoby towarzyszące.
- 26 kwietnia – najbardziej śmiercionośne tornado w historii zabiło w Bangladeszu 1300 osób.
- 4 maja – na pokładzie wahadłowca Atlantis została wystrzelona sonda kosmiczna Magellan, przeznaczona do badania Wenus.
- 17 maja – ponad milion osób pokojowo demonstrowało w Pekinie domagając się demokratyzacji i ukrócenia samowoli władz. Demonstracje odbyły się też w innych wielkich miastach Chin.
- 19 maja
- Zhao Ziyang został usunięty ze stanowiska sekretarza generalnego KPCh. Do Pekinu zaczęły przybywać oddziały wojskowe.
- Parlamenty republik związkowych: Litwy i Estonii uchwaliły daleko idącą niezależność gospodarczą od ZSRR.
- 20 maja – w związku z protestami na placu Tian'anmen wprowadzono stan wyjątkowy w Pekinie.
- 31 maja – na Węgrzech wykonano ostatni wyrok śmierci.
- 1 czerwca – sympatycy „Solidarności”, którzy rozlepiali plakaty wyborcze na budynku ambasady PRL w Paryżu, zostali napadnięci przez ochronę placówki. Trzy osoby doznały obrażeń, jednej złamano dwa żebra.
- 3 czerwca – chiński rząd wysłał oddziały wojska w celu usunięcia protestujących z placu Tian'anmen w Pekinie.
- 4 czerwca
- 7 czerwca – 176 osób zginęło w katastrofie samolotu Douglas DC-8 w Surinamie.
- 8 czerwca – wykonano ostatni wyrok śmierci w Czechosłwacji.
- 13 czerwca
- 18 czerwca – odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego.
- 19 czerwca – premiera filmu Batman.
- 30 czerwca – Omar al-Baszir został prezydentem Sudanu.
- 1 lipca – Francja objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
- 3 lipca – w Sztokholmie, Kenijczyk Peter Koech ustanowił rekord świata w biegu na 3000 m przeszk. (8.05,35 s.)
- 4 lipca – radziecki myśliwiec typu MiG-23 rozbił się w pobliżu miasta Kortrijk w Belgii zabijając jedną osobę. Pilot katapultował się nad Polską, samolot przed katastrofą przeleciał bez pilota około 900 km.
- 6 lipca
- 8 lipca – Carlos Saúl Menem został prezydentem Argentyny.
- 9 lipca – wybuch dwóch bomb w Mekce; w wyniku eksplozji 1 osoba poniosła śmierć, a 16 zostało rannych.
- 13 lipca – w Paryżu oddano do użytku gmach Opéra Bastille.
- 17 lipca – dokonano oblotu amerykańskiego bombowca B-2.
- 19 lipca
- 24 lipca – Jesień Ludów: delegacja „Solidarności”, która przebywała w Czechosłowacji, spotkała się z byłym pierwszym sekretarzem partii z czasów praskiej wiosny, Alexandrem Dubčekiem. Wspólnie wydano oświadczenie stwierdzające, że inwazja na Czechosłowację w 1968 roku była bezprawna.
- 27 lipca – w katastrofie południowokoreańskiego samolotu McDonnell Douglas DC-10 w Libii zginęło 79 osób.
- 8 sierpnia
- rozpoczęła się tajna misja wojskowa STS-28 wahadłowca Columbia.
- został wystrzelony europejski satelita Hipparcos, który wyznaczył odległości do ponad 2,5 miliona gwiazd.
- 9 sierpnia – w Meksyku 105 osób zginęło po runięciu mostu do rzeki pod pociągiem jadącym z Mazatlán do Mexicali.
- 15 sierpnia
- 17 sierpnia – Ali Akbar Haszemi Rafsandżani został prezydentem Iranu.
- 20 sierpnia – na Tamizie po zderzeniu z pogłębiarką zatonął statek wycieczkowy Marchioness. Zginęło 51 osób.
- 23 sierpnia – Jesień Ludów: ok. 2 mln mieszkańców Litwy, Łotwy i Estonii utworzyło w geście protestu tzw. „bałtycki łańcuch” – łańcuch ludzi o długości 600 km.
- 25 sierpnia – sonda kosmiczna Voyager 2 zbliżyła się do Neptuna.
- 4 września – 171 osób zginęło w katastrofie Iła-62M na Kubie.
- 8 września
- 10 września – Jesień Ludów: władze Węgier zdecydowały o otwarciu granicy z Austrią dla uchodźców z b. NRD.
- 19 września – 171 osób zginęło po wybuchu bomby na pokładzie samolotu DC-10 nad pustynią w Nigrze.
- 20 września – na londyńskim West Endzie odbyła się premiera musicalu Miss Saigon Claude-Michela Schönberga.
- 22 września
- 13 października – premiery filmów I kto to mówi i Zabić księdza.
- 17 października – trzęsienie ziemi w okolicy San Francisco: zginęło 67 osób, a 3757 zostało rannych.
- 18 października
- Jesień Ludów: w NRD dymisję złożył wieloletni I sekretarz SED, Erich Honecker.
- została wystrzelona bezzałogowa sonda kosmiczna Galileo.
- Jesień Ludów: węgierski parlament uchwalił zmiany w konstytucji usuwające z niej elementy komunistyczne.
- krótko po starcie z Baku rozbił się nad Morzem Kaspijskim samolot wojskowy Ił-76; zginęło 57 żołnierzy.
- 21 października – 127 osób zginęło w katastrofie Boeinga 727 w Hondurasie.
- 22 października – zawarto porozumienie z Taif kończące libańską wojnę domową.
- 23 października
- 24 października – podczas wspinaczki na himalajski ośmiotysięcznik Lhotse zginął Jerzy Kukuczka.
- 7 listopada – Jesień Ludów: w NRD do dymisji podał się rząd Willi Stopha
- 9 listopada
- 10 listopada – Jesień Ludów: rozpoczęły się demokratyczne przemiany w komunistycznej Bułgarii: odszedł komunistyczny lider Todor Żiwkow, zastąpił go Petyr Mładenow, Bułgarska Partia Komunistyczna zmieniła nazwę na Bułgarska Partia Socjalistyczna.
- 12 listopada – papież Jan Paweł II kanonizował brata Alberta Chmielewskiego.
- 13 listopada
- 15 listopada – Jesień Ludów: Lech Wałęsa jako trzeci w historii niepełniący funkcji głowy państwa bądź szefa rządu cudzoziemiec (po markizie de La Fayette i W. Churchillu) wygłosił przemówienie do połączonych izb Kongresu USA; tłumaczem był Jacek Kalabiński.
- 17 listopada – Jesień Ludów: legalna demonstracja studentów w Pradze stłumiona przez milicję (Veřejná bezpečnost); pogłoska o śmierci studenta spowodowała ogłoszenie strajku aktorów i studentów i dała początek aksamitnej rewolucji w Czechosłowacji.
- 18 listopada – NASA wystrzeliła satelitę badawczego COBE.
- 20 listopada – Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Konwencję o prawach dziecka.
- 22 listopada
- 24 listopada
- 26 listopada
- 27 listopada – w wyniku zamachu bombowego przeprowadzonego przez narkotykowy kartel z Medellín na samolot Boeinga 727 linii Avianca zginęło 107 osób oraz 3 kolejne na ziemi.
- 28 listopada – Jesień Ludów: kanclerz Helmut Kohl przedstawił tzw. „Zehn-Punkte-Programm zur Überwindung der Teilung Deutschlands und Europas” – 10-punktowy program zjednoczenia Niemiec.
- 30 listopada
- rozgłośnia radiowa w Pradze poinformowała, że w najbliższym czasie rozpocznie się demontaż umocnień i zasieków na granicy czechosłowacko-austriackiej.
- prezes zarządu Deutsche Bank Alfred Herrhausen zginął w zamachu bombowym w Bad Homburg przeprowadzonym przez Frakcję Czerwonej Armii.
- 1 grudnia – Jan Paweł II przyjął na audiencji Michaiła Gorbaczowa.
- 2 grudnia
- 3 grudnia
- 4 grudnia – w Moskwie na spotkaniu przedstawicieli państw Układu Warszawskiego potępiono interwencję w Czechosłowacji w 1968 roku jako sprzeczną z prawem międzynarodowym.
- 6 grudnia
- 62 osoby zginęły, a kilkaset zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym przy użyciu ciężarówki na departament bezpieczeństwa administracyjnego w stolicy Kolumbii Bogocie.
- w budynku École Polytechnique w Montrealu 25-letni Marc Lépine zastrzelił 14 osób, zranił 14 kolejnych a następnie popełnił samobójstwo.
- 10 grudnia – Jesień Ludów: w Czechosłowacji powołano nowy rząd, z udziałem przedstawicieli opozycji. Gustáv Husák ustąpił z funkcji prezydenta.
- 14 grudnia – w Chile odbyły się pierwsze od wojskowego zamachu stanu w 1973 roku demokratyczne wybory. Wygrał je kandydat opozycji, Patricio Aylwin.
- 16 grudnia – Jesień Ludów: w Rumunii wybuchło powstanie przeciw komunistycznemu dyktatorowi Nicolae Ceauşescu.
- 17 grudnia – USA: wyemitowano pierwszy odcinek Simpsonów.
- 20 grudnia – rozpoczęła się inwazja wojsk USA w Panamie.
- 22 grudnia
- Rumunia: obalenie i ucieczka helikopterem z Pałacu Prezydenckiego Nicolae Ceauşescu. Władzę przejął Front Ocalenia Narodowego z Ionem Iliescu na czele.
- Brama Brandenburska w Berlinie została ponownie otwarta.
- 25 grudnia – Jesień Ludów: rozstrzelano Elenę i Nicolae Ceauşescu.
- 29 grudnia – Jesień Ludów: Václav Havel został prezydentem Czechosłowacji.
- Powstał Uniwersytet św. Krzyża w Rzymie.
[edytuj] Urodzili się
- 9 stycznia – Michael Beasley, amerykański koszykarz
- 14 stycznia – Natasha Ruddock, jamajska lekkoatletka
- 26 stycznia – Emily Hughes, amerykańska łyżwiarka figurowa
- 30 stycznia – Marta Moszczyńska, była aktorka Teatru Studio Buffo, obecna solistka Piotra Rubika
- 31 stycznia – Claire Hamilton, szkocka curlerka
- 14 lutego – Jurij Tepeš, słoweński skoczek narciarski
- 18 lutego – Piotr Brodowski, polski szachista
- 21 lutego – Corbin Bleu, amerykański aktor, model, tancerz i piosenkarz
- 24 lutego – Trace Cyrus, amerykański muzyk, autor tekstów i wokalista zespołu Metro Station
- 1 marca – Daniella Monet, amerykańska aktorka i piosenkarka
- 5 marca – Sterling Knight, amerykański aktor i wokalista
- 6 marca – Agnieszka Radwańska, polska tenisistka
- 13 marca – Holger Badstuber, niemiecki piłkarz
- 24 marca – Rémi Français, szwajcarski skoczek narciarski
- 5 kwietnia – Rachel Homan, kanadyjska curlerka
- 7 kwietnia – Sylwia Grzeszczak, polska piosenkarka popowa
- 23 kwietnia – Anders Johnson, amerykański skoczek narciarski
- 27 kwietnia – Sven Bender, niemiecki piłkarz
- 29 kwietnia – Domagoj Vida, chorwacki piłkarz
- 5 maja – Chris Brown, amerykański wokalista
- 13 maja – Fredrik Balkåsen, szwedzki skoczek narciarski
- 14 maja – Arthur Pauli, austriacki skoczek narciarski polskiego pochodzenia
- 15 maja – Kenneth Gangnes, norweski skoczek narciarski
- 22 maja – Kasper Zborowski-Weychman, polski wokalista, aktor i prezenter
- 29 maja – Brandon Mychal Smith, amerykański aktor i piosenkarz
- 30 maja – Sara Müldner, polska aktorka młodego pokolenia
- 3 czerwca – Petyr Fyrtunow, bułgarski skoczek narciarski
- 6 czerwca – Paula Brancati, kanadyjska aktorka
- 19 czerwca – Thomas Thurnbichler, austriacki skoczek narciarski
- 21 czerwca – Christopher Lamb, amerykański skoczek narciarski
- 3 lipca - Marina Łuczenko, piosenkarka, kompozytorka i aktorka
- 6 lipca – Nicholas Fairall, amerykański skoczek narciarski
- 9 lipca – Roman Koudelka, czeski skoczek narciarski
- 11 lipca – David Henrie, amerykański aktor
- 15 lipca – Agata Zwiejska, polska pływaczka
- 19 lipca – Rune Velta, norweski skoczek narciarski
- 23 lipca – Daniel Radcliffe, brytyjski aktor
- 26 lipca – Tomáš Zmoray, słowacki skoczek narciarski
- 1 sierpnia – Corinna Scholz, niemiecka curlerka
- 8 sierpnia – Karol Kłos, polski siatkarz, reprezentant kraju
- 15 sierpnia – Joe Jonas, piosenkarz, autor tekstów, kompozytor, aktor i członek zespołu Jonas Brothers
- 15 sierpnia - Carlos Pena Jr, amerykański aktor, tancerz i piosenkarz, wokalista zespołu Big Time Rush
- 19 sierpnia – Maciej Rybus, polski piłkarz, reprezentant kraju
- 1 września – bliźniacy Bill Kaulitz i Tom Kaulitz, wokalista i gitarzysta niemieckiego zespołu Tokio Hotel
- 2 września – Alexandre Pato, brazylijski piłkarz
- 4 września – Gregory Baxter, kanadyjski skoczek narciarski
- 5 września – Grzegorz Sandomierski, polski piłkarz, reprezentant kraju
- 14 września - Logan Henderson, amerykański aktor, tancerz, raper i piosenkarz, wokalista zespołu Big Time Rush
- 17 września – Danny Queck, niemiecki skoczek narciarski
- 22 września – Felix Brodauf, niemiecki skoczek narciarski
- 24 września – Kevin Horlacher, niemiecki skoczek narciarski
- 26 września – Nicolas Bézy, francuski rugbysta
- 12 października – Anna Ohmiya, japońska curlerka
- 17 października – Phoebe Tonkin, australijska modelka i aktorka
- 24 października – Shenae Grimes, kanadyjska aktorka
- 27 października – Sasha Strunin, polska piosenkarka pochodzenia rosyjskiego
- 29 października – Primož Roglič, słoweński skoczek narciarski
- 2 listopada – Katelyn Tarver, amerykańska piosenkarka, autorka tekstów piosenek, modelka oraz aktorka
- 8 listopada – Nico Polichronidis, niemiecki skoczek narciarski
- 16 listopada – Vicki Adams, szkocka curlerka
- 19 listopada – Roman Trofimow, rosyjski skoczek narciarski
- 21 listopada – Eirik Kjelstrup, norweski skoczek narciarski
- 2 grudnia – Cassie Steele, kanadyjska aktorka i piosenkarka
- 13 grudnia – Taylor Swift, amerykańska piosenkarka country pop
- 21 grudnia – Shōhei Tochimoto, japoński skoczek narciarski
- 30 grudnia – Ryan Sheckler, zawodowy, amerykański skateboardzista
- 7 stycznia – Hirohito, cesarz Japonii (ur. 1901)
- 20 stycznia – Józef Cyrankiewicz, polski działacz socjalistyczny, premier Polski (ur.1911)
- 23 stycznia – Salvador Dalí, hiszpański malarz (ur.1904)
- 28 stycznia – Halina Konopacka, polska lekkoatletka (ur.1900)
- 23 lutego – Hans Hellmut Kirst, niemiecki pisarz (ur. 1914)
- 27 lutego – Konrad Lorenz, austriacki etolog (ur. 1903)
- 28 lutego – Albin Siekierski, śląski prozaik (ur. 1920)
- 17 marca – Marek Bliziński, polski gitarzysta jazzowy (ur. 1947)
- 15 kwietnia – Hu Yaobang, polityk chiński, przywódca Komunistycznej Partii Chin (ur. 1915)
- 15 kwietnia – Charles Vanel, francuski aktor i reżyser (ur. 1892)
- 22 kwietnia – Emilio Segrè, amerykański fizyk, poch. włoskiego (ur. 1905)
- 27 kwietnia – Leopold Buczkowski, polski pisarz (ur. 1905)
- 30 kwietnia – Sergio Leone, włoski reżyser filmowy (ur. 1929)
- 1 maja – Edward Ochab, komunistyczny działacz społeczny i polityczny w okresie PRL (ur. 1906)
- 11 maja – Tomasz Zan, polski konspirator, żołnierz AK, prawnuk Tomasza Zana „Promienistego” (ur. 1902)
- 3 czerwca – ajatollah Chomeini, przywódca polityczny i religijny Iranu (ur. 1900)
- 2 lipca – Andriej Gromyko, polityk radziecki, wieloletni minister spraw zagranicznych ZSRR (ur. 1909)
- 6 lipca – Einar Fróvin Waag, farerski polityk, właściciel browaru Föroya Bjór (ur. 1894)
- 6 lipca – János Kádár, przywódca Węgier w latach 1956–1988 (ur. 1912)
- 10 lipca – Mel Blanc – amerykański aktor dubbingowy, zwany „Człowiekiem o 1000 głosach” (ur. 1908)
- 11 lipca – Laurence Olivier, angielski aktor i reżyser (ur. 1907)
- 14 lipca – Artur Sandauer, polski krytyk literacki, pisarz, tłumacz, profesor UW (ur. 1913)
- 15 lipca – Maria Kuncewiczowa, polska pisarka (ur. 1895)
- 16 lipca – Herbert von Karajan, austriacki dyrygent (ur. 1908)
- 19 lipca – Kazimierz Sabbat, polski polityk, premier i prezydent Polski na uchodźstwie (ur. 1913)
- 24 sierpnia – Feliks Topolski, polski malarz i rysownik
- 26 sierpnia – Irving Stone, amerykański pisarz (ur. 1903)
- 28 sierpnia – Konstanty Puzyna, polski teatrolog, eseista, publicysta, poeta (ur. 1929)
- 1 września – Kazimierz Deyna, polski piłkarz (ur.1947)
- 3 września – Gaetano Scirea, włoski piłkarz, zginął w wypadku samochodowym w Polsce (ur.1953)
- 3 września – Jan Trepczyk, kaszubski literat i działacz społeczny (ur. 1907)
- 8 września – Barry Sadler, amerykański piosenkarz i pisarz (ur. 1940)
- 18 września – Aleksandra Śląska, polska aktorka (ur. 1925)
- 28 września – Ferdinand Marcos, filipiński polityk (ur. 1917)
- 29 września – Zdzisław Kamiński, dziennikarz polski (ur. 1946)
- 29 września – Andrzej Kurek, dziennikarz polski, popularyzator nauki (ur. 1947)
- 1 października – Stanisława Fleszarowa–Muskat, polska pisarka (ur. 1919)
- 4 października – Graham Chapman, brytyjski komik, jeden z założycieli Monty Python (ur. 1941)
- 6 października – Bette Davis, amerykańska aktorka (ur. 1908)
- 6 października – Jaromír Korčák, czeski geograf, demograf i statystyk (ur. 1895)
- 10 listopada – Peter Berglar, niemiecki lekarz i historyk (ur. 1919)
- 15 października – Danilo Kiš, serbski pisarz (ur. 1935)
- 24 października – Jerzy Kukuczka, polski alpinista (ur. 1948)
- 1 listopada – Hoimar von Ditfurth, niemiecki popularyzator nauki (ur. 1921)
- 5 listopada – Vladimir Horowitz, pianista (ur. 1903)
- 24 listopada – Toni Zweifel, szwajcarski działacz Opus Dei, Sługa Boży (ur. 1938)
- 14 grudnia – Andriej Sacharow, radziecki fizyk jądrowy, laureat pokojowej nagrody Nobla (ur. 1921)
- 16 grudnia – Lee Van Cleef, amerykański aktor (ur. 1925)
- 22 grudnia – Samuel Beckett, irlandzki poeta (ur. 1906)
- 25 grudnia – Nicolae Ceauşescu, przywódca komunistyczny, rumuński dyktator (ur. 1918)
- 25 grudnia – Elena Ceauşescu, żona komunistycznego dyktatora Rumunii Nicolae Ceauşescu (ur. 1919)
- Clelia Gatti Aldrovandi, włoska harfistka (ur. 1901)
[edytuj] Zdarzenia astronomiczne
[edytuj] Nagrody Nobla
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Święta ruchome
|
|