Tu-134

Tupolew Tu-134
Tu-134A-3 w barwach Nordavia
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Tupolew
Typ	samolot komunikacyjny krótkiego i średniego zasięgu
Załoga	3-4
Historia
Data oblotu	29 czerwca 1963
Lata produkcji	1966 -1984
Egzemplarze	852
Dane techniczne
Napęd	2 x silniki turboodrzutowe Sołowiow D-30-II
Ciąg	66,68 kN każdy
Wymiary
Rozpiętość	29,0 m
Długość	37,1 m
Wysokość	9,02 m
Powierzchnia nośna	127,3 m²
Masa
Własna	29 050 kg
Osiągi
Prędkość maks.	950 km/h
Prędkość przelotowa	850-900 km/h
Pułap	12 000 m
Pułap praktyczny	11 900 m
Zasięg	2 000 km
Dane operacyjne
Liczba miejsc
72 do 96 osób (w zależności od wersji)
Użytkownicy
Multimedia w Wikimedia Commons

Kabina pilotów Tu-134

Tu-134 (ros. Ту-134) - radziecki samolot pasażerski krótkiego i średniego zasięgu skonstruowany w biurze konstrukcyjnym Tupolewa. Produkowany seryjnie w latach 1966-1984 przez Charkowskie Zakłady Lotnicze.

W celu zastąpienia spartańskiego modelu Tu-124 techniczne biuro Tupolew zdecydowało się w roku 1963 na zaprojektowanie dwusilnikowego odrzutowego samolotu komunikacyjnego nowej generacji, który miał być bardziej zbliżony do zachodnich standardów, szczególnie pod względem komfortu. Po modyfikacji spodziewano się osiągnięcia lepszej akceptacji na zagranicznych rynkach.

Projekt, początkowo oznaczony jako Tu-124A, został przemianowany na Tu-134, gdy stało się jasne, że nowy samolot posiadać będzie jednak kilka całkowicie nowych, charakterystycznych elementów i znacząco będzie różnić się od poprzednika. Tupolew Tu-134 został wyposażony w usterzenie w układzie T, silniki umieszczone z tyłu po bokach kadłuba. Charakteryzował się płatem o dużym skosie (35 stopni) i ujemnym wzniosie. Duży skos gwarantował wysoką prędkość przelotową, natomiast w połączeniu z nierozbudowaną mechanizacją płata i dużym obciążeniem powierzchni płata wymuszał start i lądowanie przy dużej szybkości. Wymagało to korzystania z dosyć długiego (biorąc pod uwagę umiarkowaną wielkość samolotu) pasa startowego. W późniejszej wersji, oznaczonej jako Tu-134A, zastosowano odwracacz ciągu, co skróciło drogę hamowania samolotu.

Służbę rozpoczął w roku 1967 na liniach lotniczych Aerofłot. Pierwsza wersja mieściła maksymalnie 72 pasażerów. Ostatnia wersja Tu-134B-3 mogła (dzięki dłuższemu kadłubowi) pomieścić 96 osób. Tu-134 okazał się być udaną konstrukcją i był eksportowany do wielu krajów RWPG. W 1967 r. na zlecenie IKCSP (Inspektorat Kontroli Cywilnych Statków Powietrznych) oraz ówczesnej centrali handlu "Polserwis", Instytut Lotnictwa w Warszawie otrzymał zadanie przeprowadzenia oceny zgodności samolotu Tu-134 z przepisami brytyjskimi BCAR (British Civil Airworthiness Reqnirements) w celu wystawienia świadectw zdatności do użytkowania ich w krajach zachodnich. W owym czasie instytuty radzieckie nie miały takiej możliwości gdyż ZSRR nie należał do Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego ICAO (International Civil Aviation Organization). Prace odbywały się w Warszawie i Charkowie a prowadzone były przez mgr.inż.Tadeusza Chylińskiego.

Samolot znany był z hałaśliwych silników, szczególnie podczas startu, jednak cecha ta była w tym czasie znana na przykładzie innych konstrukcji, np. Boeing 727 w wersji 100 czy 200 i wiązała się m.in. z małym stosunkiem przepływów zastosowanych dwuprzepływowych silników turboodrzutowych.

Wersje

Produkowano 7 różnych wersji tego samolotu.

• Tu-134 - wersja podstawowa
• Tu-134A- wersja o wydłużonym kadłubie
• Tu-134A-3- z silnikami Sołowjowa D-30
• Tu-134A-3M- wersja VIP lub z innym ustawieniem siedzeń
• Tu-134B-3- kadłub wydłużony na 96 miejsc
• Tu-134SH- samolot specjalny
• Tu-134UBL- samolot wykorzystywany do szkoleń

Wersja Tu-134 wykorzystywana przez PLL LOT cechowała się krótszym kadłubem, przez co liczba miejsc była mniejsza (72), później wykorzystywana była wersja Tu134A (76 miejsc). Był to pierwszy turboodrzutowy samolot w PLL LOT.

Jeden Tu-134 wycofany ze służby w PLL LOT został przekazany Policji i nadal w oryginalnych barwach z zamalowanym logiem PLL LOT na ogonie stoi obecnie na policyjnym poligonie Biura Operacji Antyterrorystycznych KGP przy alejach Jerozolimskich na Szczęśliwicach w Warszawie 52°12′41.67″N 20°56′48.8″E gdzie obecnie służy do szkolenia policyjnych oddziałów antyterrorystycznych w odbijaniu zakładników z porwanego samolotu. Na poligonie policyjnym w Warszawie odbijanie zakładników z Tu-134 ćwiczą też inne polskie jednostki specjalne w tym komandosi z Wojskowej Formacji Specjalnej Grom.

Galeria

• 

  Pierwszy próbny przedseryjny Tu-134 CCCP-65600 (00-02) z dwoma silnikami D-20P-125 Sołowiow (Charków 14 sierpnia 1965 r.)

• 
• 
• 
• 

  Tu-134 w barwach PLL LOT

• 

  Tu-134A PLL LOT

• 

  Tu-134 CSA Czech Airlines

• 

  Tu-134A-3 Aerofłot-Plus

• 

  Tu-134A-3M

• 

  Tu-134A-3 Orenair