1930
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rok 1930 / MCMXXX
stulecia: XIX wiek ~ XX wiek ~ XXI wiek
dziesięciolecia: 1900–1909 • 1910–1919 • 1920–1929 • 1930–1939 • 1940–1949 • 1950–1959 • 1960–1969
lata: 1920 « 1925 « 1926 « 1927 « 1928 « 1929 « 1930 » 1931 » 1932 » 1933 » 1934 » 1935 » 1940
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
- 5 stycznia – do Krakowa przyjechał Nahum Sokołow, przewodniczący Światowej Organizacji Syjonistycznej. Wziął udział w konferencji Organizacji Syjonistycznej Małopolski Zachodniej i Śląska, podczas której wygłosił referat o syjonizmie i sytuacji w Palestynie.
- 15 stycznia – otwarcie radiowej rozgłośni regionalnej we Lwowie (szósta rozgłośnia w kraju).
- 18 stycznia – uruchomienie fabryki nawozów sztucznych w Mościcach (Państwowa Fabryka Związków Azotowych).
- 1 lutego
- uruchomiono stałą linię telefoniczną łączącą Polskę z Nowym Jorkiem.
- otwarcie radiowej rozgłośni regionalnej w Łodzi (siódma rozgłośnia w kraju).
- 22 lutego – został założony Polski Związek Krótkofalowców.
- Luty – w Warszawie powstał Ukraiński Instytut Naukowy.
- 10 marca – powstał wielosekcyjny Miejski Klub Sportowy Chojniczanka Chojnice grający obecnie w II Lidze zachodniej (piłka nożna).
- 16 marca
- w kościołach katolickich na terenie Polski odbyły się modlitwy za prześladowanych w Rosji Sowieckiej.
- Radio Kraków pierwszy raz transmitowało mszę świętą z katedry na Wawelu.
- 17 marca – układ handlowy z Niemcami (osłabienie wojny celnej).
- 29 marca
- utworzono pierwszy rząd Walerego Sławka.
- premiera pierwszego polskiego filmu dźwiękowego Moralność Pani Dulskiej.
- 1 kwietnia
- PLL LOT uruchomił pierwsze połączenie międzynarodowe.
- otwarcie pierwszej regularnej linii polskiej marynarki handlowej.
- 10 kwietnia – premiera filmu Gwiaździsta eskadra.
- 13 kwietnia – założono Muzeum Sztuki w Łodzi.
- 11 maja – wybory do Sejmu Śląskiego II kadencji.
- 1 czerwca
- w Warszawie na Pradze zainaugurowano pierwszy w II Rzeczypospolitej sobór Polskiej Cerkwi Prawosławnej.
- w Gdyni otwarto Obserwatorium Morskie Państwowego Instytutu Meteorologicznego.
- 9 czerwca – w Polsce gościł minister spraw zagranicznych Włoch Dino Grandi.
- 12 czerwca – wmurowano kamień węgielny pod budowę nowego gmachu Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie.
- 14 czerwca – Stanisław Petkiewicz ustanowił rekord Polski w biegu na 1500 m wynikiem 3:57,2 s.
- 20 czerwca – Aleksander Szenajch ustanowił rekord Polski w biegu na 100 m wynikiem 10,8 s.
- 26-29 czerwca – w Poznaniu odbywał się Krajowy Kongres Eucharystyczny.
- 27 czerwca – powołano Warszawskie Koło Intelektualistów.
- Lipiec – akcje zbrojne nacjonalistów ukraińskich (wschodnia Małopolska).
- 9 lipca – 151 górników zginęło w wybuchu metanu w kopalni "Wenceslaus" w Ludwikowicach Kłodzkich (niem. Ludwigsdorf).
- 12-13 lipca – XI Mistrzostwa Polski Mężczyzn w lekkiej atletyce. Trzy zwycięstwa odniósł Janusz Kusociński 1 500 m - 4:03,8 s.; 5 000 m - 15:49,8 s.; 7 km przełaje - 25:21,9 s.
- 13 lipca – na fregacie Dar Pomorza została podniesiona biało-czerwona bandera. Bandera ta została przeniesiona z żaglowca Lwów.
- 8 sierpnia – prezydent Ignacy Mościcki udał się transatlantykiem Polonia z oficjalną wizytą do Estonii.
- 9 sierpnia – Legia Warszawa zremisowała z CE Europa Barcelona 1:1 w meczu rozegranym z okazji otwarcia Stadionu Wojska Polskiego.
- 10 sierpnia – w Warszawie otwarto stadion Legii.
- 13 sierpnia – utworzono archidiecezję wrocławską.
- 15 sierpnia – w Łodzi odsłonięto pomnik ku czci ks. Ignacego Skorupki.
- 23 sierpnia – upadł pierwszy rząd Walerego Sławka.
- 24 sierpnia – w Warszawie, 17-letnia Gertruda Kilos ustanowiła rekord Polski w biegu na 400 m wynikiem 1:07,0 s.
- 25 sierpnia – powołano drugi rząd Józefa Piłsudskiego.
- 29 sierpnia – rozwiązanie Sejmu i Senatu.
- 8 września – Leokadia Wieczorkiewicz ustanowiła rekord Polski w biegu na 800 m wynikiem 2:26,8 s.
- 9/10 września – w nocy z 9 na 10 września aresztowano 19 byłych posłów, przywódców nowo powstałego lewicowego komitetu wyborczego Związek Obrony Prawa i Wolności Ludu.
- 24 września – w Warszawie rozpoczął się III Krajowy Konkurs Awionetek.
- 16 października – Jan Kostrzewski zastrzelił w lokalu Kasy Chorych w Częstochowie jej komisarza oraz dwóch innych pracowników, popełniając następnie samobójstwo.
- 16 listopada – wybory brzeskie - przedterminowe wybory do Sejmu RP. Aresztowanie przywódców Centrolewu i osadzenie ich w więzieniu wojskowym w Brześciu nad Bugiem na czas wyborów.
- 23 listopada
- przedterminowe wybory do Senatu RP.
- Katowice: otwarto wystawę z około 300 dziełami Adama, Jana i Tadeusza Styków.
- 30 listopada – odsłonięto Pomnik Żołnierza Polskiego w Grudziądzu.
- Listopad – w Warszawie powstała Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna.
- 4 grudnia – upadł drugi rząd Józefa Piłsudskiego.
- 5 grudnia – utworzono drugi rząd Walerego Sławka.
- 7 grudnia – w Katowicach otwarto sztuczny tor łyżwiarski.
- 9 grudnia – Katowice: wznowił obrady Sejm Śląski.
- 12 grudnia – powstał Aeroklub Śląski.
- 13 grudnia – Sejm Śląski przyjął uchwałę domagającą się zwolnienia posła Wojciecha Korfantego.
- 20 grudnia – z więzienia mokotowskiego w Warszawie uwolniono senatora Wojciecha Korfantego.
- Powstała pierwsza elektrownia w Jaworznie (w następnych latach powstaną jeszcze dwie elektrownie).
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 6 stycznia – pierwsza podróż samochodem z silnikiem diesla z Indianapolis w stanie Indiana do Nowego Jorku została ukończona.
- 10 stycznia – Joe Labelle, amerykański traper, odkrył zniknięcie osady Eskimosów u brzegu jeziora Anjikuni. Zagadka ich zniknięcia po dziś dzień nie została rozwiązana.
- 13 stycznia – po raz pierwszy Myszka Miki wystąpiła jako bohaterka komiksu.
- 21 stycznia-22 kwietnia – w Londynie odbyła się konferencja wielkich mocarstw będąca próbą ograniczenia zbrojeń morskich.
- 26 stycznia – dzień ten został ogłoszony przez Indyjski Kongres Narodowy – dniem niepodległości Indii (Purna Słaraj – Całkowitej Niepodległości).
- 30 stycznia – wystartowała pierwsza radiosonda z Pawłowska w ZSRR.
- 31 stycznia – kompania 3M wprowadziła do sprzedaży taśmę samoprzylepną (ang. Scotch Tape).
- 18 lutego – odkrycie Plutona przez amerykańskiego astronoma Clayde'a Tombaugha.
- 2 marca – Mahatma Gandhi poinformował Brytyjskiego Gubernatora Generalnego i Wicekróla Indii o planowanym obywatelskim proteście i nieposłuszeństwie względem władz kolonialnych. W dziewięć dni później rozpoczęły się protesty i obywatelskie nieposłuszeństwo.
- 5 marca – duński malarz Einar Wegener przeszedł chirurgiczną operację zmiany płci i odtąd nazywał się jako kobieta Lili Elbe – była to pierwsza osoba na świecie, która chirurgicznie zmieniła płeć.
- 6 marca – w Springfield w stanie Massachusetts po raz pierwszy znalazły się w sprzedaży zamrożone artykuły spożywcze.
- 8 marca – były prezydent USA i piastujący funkcję Prezesa Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych William H. Taft zmarł w Waszyngtonie.
- 12 marca
- Mahatma Gandhi wraz z 78 osobami towarzyszącymi, rozpoczął dwustu milowy marsz protestu w kierunku oceanu, by zaprotestować przeciwko monopolowi brytyjskiemu na sól. Po drodze coraz więcej ludzi zaczęło dołączać do „Marszu Solnego”, który zakończył się 5 kwietnia (Salt Satyagraha).
- niemiecki parlament przyjął plan spłaty reparacji wojennych, tzw. plan Younga.
- 28 marca – w Turcji zmieniono nazwy miast Konstantynopola i Angory, odpowiednio na Stambuł i Ankara.
- 29 marca – Heinrich Brüning zostaje mianowany Kanclerzem Niemiec.
- 31 marca – wszedł w życie Kodeks Haysa (ang. United States Motion Picture Production Code of 1930), który narzucał ścisłe wytyczne co do traktowania scen dotyczących seksu, zbrodni, religii i przemocy w filmach amerykańskich. Kodeks ten obowiązywał wytwórnie filmowe w USA przez następne czterdzieści lat.
- 2 kwietnia – Haile Selassie I został cesarzem Etiopii.
- 3 kwietnia – w Los Angeles odbyła się 2. ceremonia wręczenia Oscarów.
- 4 kwietnia
- powstała Komunistyczna Partia Panamy.
- założono Amerykańskie Towarzystwo Rakietowe (ARS).
- 5 kwietnia – w akcie obywatelskiego nieposłuszeństwa, poprzez marsz w kierunku oceanu i potem wyrób soli, Mahatma Gandhi złamał brytyjskie prawo kolonialne.
- 6 kwietnia – został ustanowiony Order Lenina.
- 17 kwietnia – naukowcy z koncernu DuPont wynaleźli neopren.
- 18 kwietnia
- rozpoczęła się zbrojna rebelia w mieście Ćottogram przeciw brytyjskim władzom kolonialnym.
- Radio BBC w swym serwisie informacyjnym z Londynu doniosło, popełniając gafę, że obecnie nie ma wiadomości.
- 21 kwietnia
- 22 kwietnia – podpisanie traktatu londyńskiego (zobowiązywał 5 mocarstw morskich do utrzymywania tonażu flot wojennych w poszczególnych klasach okrętów na określonym poziomie do 1936).
- 28 kwietnia – w Independence w stanie Kansas, po raz pierwszy w historii gry baseball odbył się mecz w nocy.
- 1 maja – oficjalnie zaakceptowano i ogłoszono nazwę Plutona, obecnie planety karłowatej.
- 4 maja – aresztowanie przez Anglików Mahatmy Gandhiego.
- 6 maja – trzęsienie ziemi o sile 7,3 w skali Richtera w Iranie pozbawiło życia 4 tys. osób.
- 10 maja – powstał Czukocki Okręg Autonomiczny.
- 15 maja - Ellen Church jako pierwsza stewardesa obsługiwała pasażerów na pokładzie trójsilnikowego Boeinga w czasie lotu z Oakland do Chicago.
- 16 maja – Rafael Leonidas Trujillo został wybrany prezydentem Dominikany.
- 17 maja – premier Francji André Tardieu podjął decyzję wycofania pozostających oddziałów armii francuskiej z Nadrenii. Oddziały te zostały wycofane z terytorium Niemiec do 30 czerwca 1930.
- 20 maja – radziecki filmowiec Siergiej Eisenstein przybył do Nowego Jorku.
- 24 maja
- angielska pilotka Amy Johnson wylądowała w Darwin w Australii. Była pierwszą kobietą, która samotnie przeleciała z Anglii do Australii – wystartowała 5 maja i pokonała 17 700 km (11 000 mil).
- został aresztowany seryjny morderca Peter Kürten, znany jako wampir z Düsseldorfu.
- 27 maja – otwarto Chrysler Building w Nowym Jorku.
- 30 maja
- Siergiej Eisenstein przybył do Hollywood by rozpocząć współpracę z wytwórnią filmową Paramount Pictures, jednak w październiku ze względu na różnice ideologiczne radziecki filmowiec zrezygnował ze współpracy z wytwórnią.
- William "Red" Hill Sr., kanadyjski śmiałek, dokonał sławnego pięciogodzinnego spływu w stalowej beczce rzeką Niagarą.
- 9 czerwca – dziennikarz gazety Chicago Tribune Jake Lingle został zastrzelony, gazeta wyznaczyła nagrodę 55 tys. dolarów za informację pozwalającą schwytać sprawców. Później okazało się że dziennikarz współpracował z Mafią.
- 17 czerwca – prezydent USA Herbert Hoover podpisał ustawę (ang. Smoot-Hawley Tariff Act), która podnosiła cło na ponad 20 tys. artykułów importowanych do USA. Amerykański eksport i import zmniejszył się o ponad połowę. W opinii niektórych ekonomistów ustawa ta była częściowo odpowiedzialna za ostrość wielkiego kryzysu.
- 21 czerwca – we Francji rozpoczął się przymusowy pobór do wojska na jeden rok.
- 29 czerwca – papież Pius XI kanonizował 8 męczenników kanadyjskich.
- 5 lipca – odbyła się Siódma Konferencja Biskupów Anglikańskich (ang. Seventh Lambeth Conference). Biskupi zaaprobowali w ograniczonych okolicznościach użycie sztucznych środków antykoncepcyjnych – co było kontrowersyjną ale i nowatorską zmianą poglądów wśród wyznawców różnych odłamów chrześcijaństwa.
- 7 lipca
- ulicami Helsinek maszerowali przedstawiciele faszystowskiego ruchu politycznego w Finlandii – Lapuan liike.
- rozpoczęła się budowa zapory wodnej na rzece Kolorado w USA – Boulder Dam, później nazwanej Zaporą Hoovera (ang. Hoover Dam).
- 9 lipca – wielka katastrofa górnicza w kopalni węgla kamiennego "Wenceslaus" w miejscowości Hausdorf obecnie Jugów w której, zginęło 151 górników.
- 13 lipca – w stolicy Urugwaju - Montevideo rozpoczęły się pierwsze Mistrzostwa Świata w piłce nożnej. Napastnik francuski Lucien Laurent, zdobył pierwszą bramkę w historii mistrzostw świata w meczu z Meksykiem, wygranym przez Francuzów 4:1.
- 23 lipca – w trzęsieniu ziemi w południowych Włoszech zginęło 1425 osób.
- 28 lipca – Richard Bennett pokonał Williama Lyona Mackenzie Kinga w wyborach federalnych i został premierem Kanady.
- 30 lipca – w finale rozgrywanych w Urugwaju pierwszych piłkarskich mistrzostw świata gospodarze pokonali Argentynę 4:2.
- 6 sierpnia – ekspedycja norweska odnalazła zwłoki szwedzkiego polarnika i podróżnika Salomona Augusta Andrée.
- 7 sierpnia – z ramienia Progresywno-Konserwatywnej Partii Kanady Richard Bennett objął stanowisko premiera – jako jedenasty premier Kanady.
- 9 sierpnia – w Toronto, Kanadyjczyk Percy Williams ustanowił rekord świata w biegu na 100 m wynikiem 10,3 s.
- 10 sierpnia – odbyła się pierwsza oficjalna podróż prezydenta RP Ignacego Mościckiego za granicę.
- 12 sierpnia – oddziały tureckiej armii wkroczyły na teren Persji by zwalczać kurdyjskich powstańców.
- 13 sierpnia – papież Pius XI wydał bullę Pastoralis Offici Nostri, ustanawiającą nowy porządek kościelny w państwie pruskim.
- 17 sierpnia – hiszpańskie partie antymonarchistyczne i republikańskie podpisały Pakt z San Sebastian.
- 27 sierpnia – wojskowa junta przejęła władzę w Peru.
- 2 września – w Sztokholmie, Szwedka Maj Jacobsson ustanowiła rekord świata w biegu płotkarskim na 80 m wynikiem 12,1 s.
- 4 września – na londyńskim West Endzie otwarto Cambridge Theatre.
- 6 września – José Félix Uriburu stanął na czele udanego wojskowego przewrotu w Argentynie.
- 8 września – kompania 3M wprowadziła do sprzedaży przeźroczystą taśmę samoprzylepną.
- 14 września – Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników (NSDAP) zdobyła 107 miejsc w Niemieckim Parlamencie, co stanowiło 18,3% głosów oddanych w parlamentarnych wyborach, była drugą pod względem wielkości partią w parlamencie.
- 20 września – dwaj biskupi Syromalankarskiego Kościoła katolickiego zostali uznani przez Rzym za biskupów katolickich.
- 1 października – w Jerozolimie po raz pierwszy zapalono elektryczne latarnie uliczne.
- 5 października
- w swej dziewiczej podróży do Indii, brytyjski sterowiec R101 rozbił się nad Francją – zginęło 48 osób.
- w Paryżu, Francuz Jules Ladoumègue ustanowił rekord świata w biegu na 1500 m wynikiem 3.49,2 s.
- 13 października – oblatano niemiecki samolot transportowy Junkers Ju 52.
- 24 października – w Brazylii doszło do krwawego zamachu stanu w wyniku którego władzę prezydencką przejął Getúlio Dornelles Vargas.
- 25 października – w Bazylice św. Franciszka w Asyży odbył się ślub cara bułgarskiego Borysa z sabaudzką księżniczką Joanną.
- 27 października – Incydent w Busha: zbrojne wystąpienie Aborygenów tajwańskich przeciwko prowadzonej przez japońskie władze polityce asymilacji, zakończone brutalnymi represjami.
- 28 października – oddano do użytku Nowy Ratusz w Ostrawie.
- 2 listopada – Hajle Selasje I został koronowany cesarzem Etiopii.
- 8 listopada – papież Pius XI przyjął na prywatnej audiencji nuncjusza w Polsce Francesco Marmaggi.
- 18 listopada – powstała japońska świecka organizacja buddyjska Sōka Gakkai.
- 25 listopada – trzęsienie ziemi na półwyspie Izu w Japonii pozbawiło życia 223 osoby i zniszczyło 650 budynków.
- Grudzień – w Turcji kobiety uzyskały prawo do głosowania.
- 2 grudnia – Wielki kryzys: Prezydent USA Herbert Hoover wystąpił w Kongresie o przyznanie 150 mln dolarów na roboty publiczne, by stworzyć nowe miejsca pracy i pobudzić ekonomię.
- 4 grudnia – Watykan wyraził zgodę na naturalną regulację poczęcia.
- 13 grudnia – Théodore Steeg został premierem Francji.
- 15 grudnia – w Berlinie rozpoczęły się rokowania polsko-litewskie w sprawie ruchu granicznego.
- 19 grudnia – na wyspie Jawa w Indonezji doszło do erupcji wulkanu Merapi – około 1400 osób straciło życie.
- 21 grudnia – Józef Piłsudski przybył na portugalską Maderę na trzymiesięczny wypoczynek.
- 28 grudnia
- księstwo Luksemburg udzieliło zezwolenia Radiu Luxembourg na rozpoczęcie działalności. W latach 50. i 60. Radio Luxembourg było jedyną radiostacją komercyjną, nadającą po angielsku swoje programy na Europę i jedyną nadającą rock and rolla.
- Mahatma Gandhi udał się do Wielkiej Brytanii by negocjować z rządem brytyjskim.
- 29 grudnia – Muhammad Ikbal w programowym przemówieniu do członków Ligi Muzułmańskiej w Allahabadzie, przedstawił koncepcję oddzielnego państwa muzułmańskiego – późniejszego Pakistanu.
- 31 grudnia – papież Pius XI wydał encyklikę Casti Connubii, o małżeństwie chrześcijańskim.
- Ostatni przedstawiciel gatunku Giant aye-aye zdechł i gatunek tego palczaka wymarł.
- Liczba ludności w Europie stanowiła 38% populacji świata.
[edytuj] Urodzili się
- 11 stycznia
- Witold Skaruch, polski aktor i reżyser teatralny (zm. 2010)
- Rod Taylor, amerykański aktor
- 13 stycznia
- Marian Konieczny, polski rzeźbiarz
- Zdzisław Szostak, polski kompozytor i dyrygent
- 14 stycznia - Kenny Wheeler, kanadyjski trębacz
- 19 stycznia - Tippi Hedren, amerykańska aktorka filmowa
- 20 stycznia - Buzz Aldrin, astronauta amerykański
- 23 stycznia
- Mervyn Rose, tenisista amerykański
- Henryk Samsonowicz, polski historyk i polityk
- Derek Walcott, karaibski poeta, pisarz, laureat Nagrody Nobla
- Teresa Żylis-Gara, polska śpiewaczka operowa
- 27 stycznia
- Bobby Bland, piosenkarz amerykański
- Sobiesław Zasada, polski kierowca rajdowy
- 30 stycznia - Gene Hackman, amerykański aktor, reżyser i producent filmowy
- 31 stycznia - Jerzy Wala, polski taternik i alpinista
- 2 lutego - Krzysztof Chamiec, polski aktor (zm. 2001)
- 5 lutego - Kalina Jędrusik, polska aktorka i piosenkarka[1] (zm. 1991)
- 8 lutego - Barbara Hesse-Bukowska, polska pianistka i pedagog
- 10 lutego - Robert Wagner, amerykański aktor, producent filmowy i telewizyjny
- 12 lutego - Józef Wilkoń, polski ilustrator, malarz i historyk sztuki
- 13 lutego - Ernst Fuchs, austriacki malarz
- 15 lutego - Jean Bonfils, francuski duchowny katolicki
- 17 lutego - Ruth Rendell, amerykańska powieściopisarka
- 23 lutego - Jef Geeraerts, belgijski pisarz
- 26 lutego - Krystyna Goldberg, polska dziennikarka i redaktorka
- 27 lutego
- Joanne Woodward, amerykańska aktorka, laureatka Oscara
- John Straffen, brytyjski seryjny morderca (zm. 2007)
- 28 lutego - Leon Cooper, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla
- 3 marca - Ion Iliescu, rumuński polityk
- 6 marca - Lorin Maazel, amerykański dyrygent, skrzypek i kompozytor
- 7 marca
- Antony Charles Robert Armstrong-Jones, brytyjski fotograf i twórca filmów dokumentalnych nagrodzony Nagrodą Emmy
- Jerzy Lesław Wyrozumski, polski historyk
- 12 marca - Ryszard Badowski, polski dziennikarz
- 15 marca
- Żores Ałfiorow (ros. Жорес Иванович Алферов) - rosyjski noblista w dziedzinie fizyki
- Jerzy Dobrowolski - polski satyryk, reżyser i aktor (zm. 1987)
- 16 marca - Krzysztof Kąkolewski, polski pisarz
- 17 marca - James Irwin, amerykański astronauta (zm. 1991)
- 18 marca
- Adam Joseph Maida, amerykański duchowny katolicki, kardynał
- Józef Zbiróg, polski aktor (zm. 2009)
- 19 marca
- Héctor Bianciotti, francuski pisarz
- Ornette Coleman, amerykański saksofonista jazzowy i kompozytor
- Andrzej Czekalski, polski reżyser
- 20 marca - Thomas Stafford Williams, nowozelandzki duchowny katolicki, kardynał
- 22 marca - Stephen Sondheim, amerykański scenarzysta musicali teatralnych, kompozytor i autor tekstów piosenek
- 24 marca
- David Dacko, pierwszy prezydent Republiki Środkowoafrykańskiej (zm. 2003)
- Steve McQueen, amerykański aktor (zm. 1980)
- 26 marca - Sandra Day O'Connor, amerykańska prawniczka, pierwsza kobieta-sędzia Sądu Najwyższego USA
- 28 marca - Jerome I. Friedman, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla
- 31 marca - Julián Herranz Casado, hiszpański kardynał
- 1 kwietnia - Grace Lee Whitney, amerykańska aktorka
- 3 kwietnia
- Lawton Chiles, polityk amerykański, działacz Partii Demokratycznej (zm. 1998)
- Helmut Kohl, polityk niemiecki, kanclerz Niemiec
- 4 kwietnia - Zygmunt Molik, polski aktor (zm. 2010)
- 7 kwietnia
- Yves Rocher, polityk, założyciel francuskiej firmy kosmetycznej Yves Rocher (zm. 2009)
- Andrew Sachs, amerykański aktor niemieckiego pochodzenia
- 9 kwietnia - Bertram Blank, niemiecki polityk (zm. 1978)
- 11 kwietnia - Anton Szandor LaVey, założyciel Kościoła Szatana (zm. 1997)
- 12 kwietnia
- Jan Suzin, polski prezenter telewizyjny (zm. 2012)
- Michał Życzkowski, profesor mechaniki stosowanej na Politechnice Krakowskiej (zm. 2006)
- 13 kwietnia - Maciej Zimiński, polski dziennikarz
- 15 kwietnia - Vigdís Finnbogadóttir, prezydent Islandii
- 16 kwietnia - Jan Ciechanowski, polski historyk
- 18 kwietnia - Jean Guillou, francuski kompozytor
- 20 kwietnia - Jerzy Próchnicki, polski aktor
- 23 kwietnia - Silvana Mangano, włoska aktorka filmowa (zm. 1989)
- 24 kwietnia - Richard Donner, amerykański reżyser, producent i aktor filmowy pochodzenia żydowskiego
- 25 kwietnia
- Halina Dobrowolska, polska aktorka (zm. 1999)
- Paul Mazursky, amerykański reżyser, aktor, scenarzysta i producent filmowy
- 28 kwietnia
- James Baker, amerykański polityk
- Carolyn Jones, amerykańska aktorka (zm. 1983)
- 29 kwietnia - Jean Rochefort, francuski aktor
- 30 kwietnia
- Félix Guattari, francuski filozof i psychoanalityk (zm. 1992)
- Marek Skwarnicki, polski poeta, publicysta, prozaik, tłumacz
- 6 maja - Kazimierz Karabasz, polski reżyser
- 8 maja - Jolanta Klimowicz, polska dziennikarka i publicystka
- 9 maja - Wojciech Giełżyński, polski dziennikarz i reportażysta
- 10 maja - George E. Smith, fizyk amerykański, laureat Nagrody Nobla
- 14 maja - Barbara Horawianka, polska aktorka
- 15 maja
- Jasper Johns, amerykański artysta malarz
- Andrzej Walicki, polski filozof
- 16 maja
- Stanisław Brudny, polski aktor
- Krystyna Zachwatowicz, polska aktorka, reżyser i scenograf
- Janina Traczykówna, polska aktorka
- 19 maja - Leszek Kubicki, polski prawnik
- 21 maja
- Sylwester Chęciński, polski reżyser
- Malcolm Fraser, australijski polityk, premier Australii
- 22 maja - Jan Ciszewski, polski dziennikarz sportowy (zm. 1982)
- 23 maja - Aleksandar Matanović, serbski szachista
- 27 maja - John Barth, amerykański pisarz
- 28 maja - Frank Drake, amerykański astronom i astrofizyk
- 31 maja - Clint Eastwood, amerykański aktor, reżyser, producent filmowy
- 2 czerwca - Charles Conrad, astronauta amerykański (zm. 1999)
- 3 czerwca
- Marion Zimmer Bradley, amerykańska pisarka fantasy(zm. 1999)
- Václav Vorlíček, czeski reżyser
- 7 czerwca - Leszek Moczulski, polski dziennikarz, polityk, historyk
- 8 czerwca - Robert Aumann, izraelski matematyk i członek Amerykańskiej Akademii Nauk, laureat Nagrody Nobla
- 12 czerwca - Jim Nabors, amerykański aktor i piosenkarz
- 13 czerwca
- Ryszard Kukliński, polski agent CIA (zm. 2004)
- Andrzej Mularczyk, polski pisarz i scenarzysta filmowy
- 14 czerwca
- Jerzy Jedlicki, polski historyk
- Włodzimierz Odojewski, polski pisarz
- 15 czerwca - Elisabeth Branäs, szwedzka curlerka (zm. 2010)
- 16 czerwca - Vilmos Zsigmond, węgierski operator filmowy
- 17 czerwca - Romuald Twardowski, polski kompozytor i pedagog
- 18 czerwca - Henryk Machalica, polski aktor (zm. 2003)
- 19 czerwca - Gena Rowlands, amerykańska aktorka
- 20 czerwca - Magdalena Abakanowicz, polska rzeźbiarka
- 22 czerwca - Jurij Artiuchin (ros. Юрий Петрович Артюхин), kosmonauta radziecki (zm. 1998)
- 24 czerwca - Claude Chabrol, francuski reżyser filmowy (zm. 2010)
- 27 czerwca - Ross Perot, przedsiębiorca amerykański, polityk
- 28 czerwca - Ignacy Piotr VIII Abdel-Ahad, syryjski duchowny katolicki
- 29 czerwca - Sławomir Mrożek, polski dramatopisarz i prozaik
- 2 lipca
- Ahmad Jamal, amerykański pianista
- Ota Pavel, czeski pisarz i dziennikarz sportowy (zm. 1973)
- Carlos Saúl Menem, polityk argentyński, prezydent Argentyny
- 3 lipca - Carlos Kleiber, austriacki dyrygent (zm. 2004)
- 7 lipca - Theodore Edgar McCarrick, amerykański duchowny katolicki, kardynał
- 8 lipca - Franciszek Starowieyski, polski malarz, grafik, scenograf (zm. 2009)
- 10 lipca - Stanisław Kluska, polski geodeta (zm. 2009)
- 11 lipca
- Harold Bloom, amerykański profesor, krytyk literacki
- Daniel Szczechura, polski reżyser i scenarzysta filmowy
- 15 lipca - Jacques Derrida, francuski filozof (zm. 2004)
- 18 lipca - Stefan Kamasa, polski altowiolista
- 22 lipca
- Leoncjusz Ciuciura, polski kompozytor
- Nikołaj Krogius, rosyjski szachista
- 1 sierpnia - Pierre Bourdieu, francuski socjolog (zm. 2002)
- 5 sierpnia - Neil Armstrong, astronauta amerykański, dowódca misji Apollo 11, pierwszy człowiek który w dniu 20 lipca 1969 postawił stopę na Księżycu
- 6 sierpnia - Abbey Lincoln, amerykańska pieśniarka jazzowa (zm. 2010)
- 9 sierpnia - Jacques Parizeau, kanadyjski polityk
- 12 sierpnia - George Soros, finansista amerykański pochodzenia węgiersko-żydowskiego
- 16 sierpnia - Tony Trabert, amerykański tenisista
- 17 sierpnia - Ted Hughes, angielski poeta (zm. 1998)
- 18 sierpnia - Franciszek Adamski, polski socjolog, pedagog społeczny, prof. dr hab. nauk humanistycznych
- 19 sierpnia
- Frank McCourt, pisarz amerykański laureat nagrody Pulitzera (zm. 2009)
- Józef Świder, polski kompozytor
- 20 sierpnia - Jan Olszewski, polski prawnik, polityk, premier 1991-92
- 21 sierpnia - Małgorzata Windsor, księżniczka, członkini brytyjskiej rodziny królewskiej, młodsza siostra królowej Elżbiety II (zm. 2002)
- 23 sierpnia
- Michel Rocard, francuski polityk
- Yair Tzaban, izraelski polityk
- 24 sierpnia - Jerzy Holzer, polski historyk
- 25 sierpnia - Sean Connery, brytyjski aktor filmowy
- 28 sierpnia
- Ben Gazzara, amerykański aktor (zm. 2012)
- Roman Śliwonik, polski poeta
- 30 sierpnia
- Warren Buffett, amerykański inwestor giełdowy
- Paul Poupard, francuski duchowny katolicki, kardynał
- 4 września - Marek Sewen, polski kompozytor i dyrygent
- 5 września - Danuta Ćirlić-Straszyńska, polska tłumaczka i publicystka
- 6 września - Salvatore De Giorgi, włoski duchowny katolicki, kardynał
- 7 września
- Baldwin I Koburg, król Belgii (zm. 1993)
- Sonny Rollins, amerykański saksofonista jazzowy
- 8 września - Mario Adorf, niemiecki aktor
- 9 września - Frank Lucas, amerykański gangster
- 11 września - Adam Strzembosz, polski prawnik
- 12 września
- Piotr Skrzynecki, animator i konferansjer kabaretu Piwnica pod Baranami (zm. 1997)
- Jerzy Wojcik, polski operator filmowy i reżyser
- 14 września - Jerzy Bereś, polski rzeźbiarz
- 16 września - Anne Francis, amerykańska aktorka (zm. 2011)
- 17 września - Thomas Stafford, amerykański astronauta
- 18 września - Ignacy I Daoud, katolicki duchowny obrządku syryjskiego, patriarcha Syrii (zm. 2012)
- 19 września - Muhal Richard Abrams, amerykański pianista
- 23 września - Ray Charles, amerykański piosenkarz, muzyk i pianista (zm. 2004)
- 24 września - John Young, astronauta amerykański
- 25 września - Bogusz Bilewski, polski aktor (zm.1995)
- 28 września
- Mieczysław Czechowicz, polski aktor (zm. 1991)
- Immanuel Wallerstein, amerykański socjolog, historyk i ekonomista
- 1 października
- Richard Harris, irlandzki aktor i pieśniarz (zm. 2002)
- Philippe Noiret, francuski aktor teatralny i filmowy (zm. 2006)
- 4 października - Wiesław Gołas, polski aktor
- 5 października
- Pawło Popowicz (ukr. Павло Романович Попович), kosmonauta radziecki, pierwszy kosmonauta narodowości ukraińskiej (zm. 2009)
- Reinhard Selten, niemiecki ekonomista, laureat Nagrody Nobla
- 6 października - Hafiz al-Assad (arab. حافظ الأسد), polityk syryjski, prezydent Syrii (zm. 2000)
- 7 października - Adam Brzozowski, polski kompozytor
- 8 października - Jerzy Tomaszewski, polski historyk
- 10 października
- Yves Chauvin, francuski chemik, laureat Nagrody Nobla
- Harold Pinter, angielski dramaturg, pisarz, reżyser teatralny i scenarzysta, laureat Nagrody Nobla (zm. 2008)
- 13 października - Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz, polska pisarka
- 14 października - Schafik Handal, polityk salwadorski (zm. 2006)
- 15 października - Christian Wiyghan Tumi, kameruński duchowny katolicki, kardynał
- 17 października - Józef Kopczyński, polski artysta rzeźbiarz (zm. 2006)
- 24 października - Bohdan Mikuć, polski aktor
- 26 października - John Arden, angielski pisarz (zm. 2012)
- 28 października
- Bernie Ecclestone, angielski prezydent i szef Formula One Administration
- Gustaw Kron, polski aktor
- 29 października
- Puck Brouwer, holenderska lekkoatletka, sprinterka, medalistka olimpijska (zm. 2006)
- Mariusz Dmochowski, polski aktor (zm. 1992)
- Omara Portuondo, kubańska śpiewaczka
- Niki de Saint Phalle, francuska rzeźbiarka i malarka (zm. 2002)
- 30 października - Clifford Brown, amerykański trębacz jazzowy (zm. 1956)
- 31 października
- Michael Collins, astronauta amerykański, uczestnik pierwszego lądowania na Księżycu
- Zdzisław Najder, polski historyk
- 1 listopada - Edgar Basel, niemiecki pięściarz, medalista olimpijski (zm. 1977)
- 3 listopada - James Kennedy, amerykański pastor kościoła prezbiteriańskiego (zm. 2007)
- 7 listopada - Kazimierz Dziewanowski, polski pisarz, dziennikarz, reportażysta, podróżnik, dyplomata (zm. 1998)
- 14 listopada
- Jānis Pujats, łotewski duchowny katolicki, kardynał
- Edward Higgins White, amerykański astronauta (zm. 1967)
- 15 listopada
- James Graham Ballard, brytyjski powieściopisarz, nowelista i eseista (zm. 2009)
- Aureliano Bolognesi, włoski bokser
- 16 listopada - Chinua Achebe, pisarz nigeryjski
- 18 listopada
- Jerzy Artysz, polski śpiewak
- Kazimierz Kord, polski dyrygent
- 19 listopada - Christian Schwarz-Schilling, niemiecki polityk
- 21 listopada - Zbigniew Prostak, polski pisarz science fiction
- 22 listopada
- Eugeniusz Chmielewski, polski technik mechanik, grudziądzki historyk-regionalista (zm. 2008)
- Owen Garriott, astronauta amerykański
- 1 grudnia - Marie Bashir, australijska lekarka i działaczka społeczna
- 2 grudnia
- Gary Becker, ekonomista amerykański, laureat Nagrody Nobla
- David Piper, brytyjski kierowca rajdowy
- 3 grudnia - Jean-Luc Godard, francuski reżyser
- 4 grudnia
- Gilbert Guillaume, prawnik i dyplomata francuski
- Jim Hall, amerykański gitarzysta jazzowy
- 6 grudnia - Wojciech Zabłocki, polski szermierz
- 8 grudnia - Maximilian Schell, szwedzki aktor
- 11 grudnia - Jean-Louis Trintignant, francuski aktor, scenarzysta i reżyser filmowy i teatralny
- 13 grudnia - Zdzisław Leśniak, polski aktor (zm. 2002)
- 15 grudnia - Edna O'Brien, pisarka irlandzka
- 16 grudnia - Jerzy Markuszewski, polski reżyser, scenarzysta, aktor (zm. 2007)
- 19 grudnia -
- Andreas Baltes, niemiecki polityk (zm. 2001)
- Georg Stollenwerk, niemiecki piłkarz
- 21 grudnia - Kalevi Sorsa, polityk fiński, premier Finlandii (zm. 2004)
- 23 grudnia - Tadeusz Oracki, polski historyk
- Barney Glaser, amerykański socjolog
[edytuj] Zmarli
- 21 lutego - Ahmad Szah Kadżar (per. احمد شاه قاجار), szach Persji z dynastii Kadżarów (ur. 1898)
- 23 lutego - Horst Wessel, niemiecki nazista (ur. 1907)
- 25 lutego
- Kalikst Caravario, włoski salezjanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1903)
- Ludwik Versiglia, włoski salezjanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1873)
- 2 marca - David Herbert Lawrence, angielski poeta i prozaik (ur. 1885)
- 5 marca - Antoni Michałowski, polski lekarz, działacz społeczny, uczestnik powstania styczniowego (ur. 1837)
- 6 marca - Alfred von Tirpitz, niemiecki admirał, twórca floty niemieckiej (ur. 1849)
- 8 marca - William Howard Taft, dwudziesty siódmy prezydent USA (ur. 1857)
- 11 marca - Silvio Gesell, niemiecki ekonomista-teoretyk (ur.1862)
- 12 marca - William Barker, kanadyjski pilot, as myśliwski okresu I wojny światowej (ur. 1894)
- 16 marca - Miguel Primo de Rivera, hiszpański polityk i wojskowy (ur. 1870)
- 19 marca
- Arthur Balfour, polityk brytyjski, premier Wielkiej Brytanii (ur. 1848)
- Wilfrid Michael Voynich, amerykański antykwarysta i kolekcjoner polskiego pochodzenia, odkrywca Manuskryptu Voynicha (ur. 1865)
- 14 kwietnia - Władimir Majakowski, radziecki poeta i dramatopisarz (ur. 1893)
- 21 kwietnia - Robert Bridges, poeta angielski (ur. 1844)
- 22 kwietnia - Jeppe Aakjær, dziennikarz i pisarz duński (ur. 1866)
- 13 maja - Fridtjof Nansen, norweski oceanograf, badacz polarny, laureat Nagrody Nobla (ur. 1861)
- 14 maja - Władysław Orkan, polski pisarz (ur. 1875)
- 5 czerwca - Jules Pascin, bułgarski malarz i grafiki (ur. 1885)
- 29 czerwca - Julian Ejsmond, polski pisarz i poeta (ur. 1892)
- 7 lipca - Arthur Conan Doyle, pisarz angielski (ur. 1859)
- 28 lipca - Allvar Gullstrand, oftalmolog szwedzki, laureat Nagrody Nobla (ur. 1862)
- 30 lipca - Joan Gamper, szwajcarski biznesmen, sponsor klubów piłkarskich (ur. 1877)
- 11 sierpnia - Edward Hartley Angle, amerykański ortodonta (ur. 1855)
- 26 sierpnia - Lon Chaney, amerykański aktor (ur. 1883)
- 29 sierpnia - William Archibald Spooner, angielski uczony i anglikański duchowny (ur. 1844)
- 21 października - Włodzimierz Perzyński, polski dramaturg i prozaik (ur. 1877)
- listopad - Alfred Wegener, niemiecki meteorolog i geolog, w czasie burzy śnieżnej na Grenlandii (ur. 1880)
- 5 listopada - Christiaan Eijkman, lekarz holenderski, laureat Nagrody Nobla (ur. 1858)
- 9 grudnia - Laura Muntz Lyall, kanadyjska impresjonistka (ur. 1860)
- 13 grudnia - Fritz Pregl, austriacki profesor chemii medycznej, laureat Nagrody Nobla (ur. 1869)
[edytuj] Zdarzenia astronomiczne
[edytuj] Nagrody Nobla
- z fizyki - Sir Chandrasekhara Venkata Raman
- z chemii - Hans Fischer
- z medycyny - Karl Landsteiner
- z literatury - Sinclair Lewis
- nagroda pokojowa - Nathan Söderblom
[edytuj] Zobacz też
- 1930 w filmie
- 1930 w literaturze
- 1930 w muzyce
- 1930 w nauce
- Olimpiada szachowa 1930
- Oscary w roku 1930
[edytuj] Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 27 lutego
- Ostatki: 4 marca
- Popielec: 5 marca
- Niedziela Palmowa: 13 kwietnia
- Wielki Czwartek: 17 kwietnia
- Wielki Piątek: 18 kwietnia
- Wielka Sobota: 19 kwietnia
- Wielkanoc: 20 kwietnia
- Poniedziałek wielkanocny: 21 kwietnia
- Wniebowstąpienie: 29 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 8 czerwca
- Boże Ciało: 19 czerwca
Przypisy
- ↑ Tadeusz Piersiak: Ile lat ma Kalina Jędrusik?. gazeta.pl, 2006-11-09. [dostęp 27 sierpnia 2010].