1897
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rok 1897 / MDCCCXCVII
stulecia: XVIII wiek ~ XIX wiek ~ XX wiek
dziesięciolecia: 1860–1869 • 1870–1879 • 1880–1889 • 1890–1899 • 1900–1909 • 1910–1919 • 1920–1929
lata: 1887 « 1892 « 1893 « 1894 « 1895 « 1896 « 1897 » 1898 » 1899 » 1900 » 1901 » 1902 » 1907
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
- 24 czerwca – premiera „Stepu” Zygmunta Noskowskiego – pierwszego polskiego poematu symfonicznego.
- Lipiec – pierwsze kobiety uzyskały stopień magistra farmacji na UJ.
- 18 lipca – otwarto schronisko Beskidenvereinu na Szyndzielni, istniejące do dziś jako schronisko PTTK na Szyndzielni.
- 22 lipca – w Warszawie została otwarta pierwsza stacja pogotowia ratunkowego.
- 6 sierpnia – Adam Asnyk został pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce.
- 7 października – Wilno: został założony Bund – międzynarodowy żydowski związek robotniczy.
- 17 października – oddano do użytku ratusz w Bielsku-Białej.
- Założono miejscowość Konstancin.
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 10 lutego – na Madagaskarze proklamowano wolność religijną.
- 28 lutego – ostatnia królowa Madagaskaru Ranavalona III została zmuszona przez Francuzów do zrzeczenia się tronu i emigracji.
- 14 marca – odbyło się pierwsze wykonanie hymnu Gwatemali.
- 1 kwietnia – japońskie Nagano otrzymało prawa miejskie.
- 19 kwietnia – I Maraton Bostoński wygrał Amerykanin John J.McDermott w czasie 2:55.10 s. (dystans 38,2 km był o ok. 4 km krótszy niż klasyczny maraton).
- 4 maja – Paryż: 121 osób zginęło w pożarze spowodowanym zapaleniem się taśmy filmowej podczas pokazu kinowego.
- 18 maja – opublikowano Drakulę, powieść irlandzkiego pisarza Brama Stokera.
- 2 czerwca
- Guglielmo Marconi uzyskał patent na radio.
- Mark Twain w odpowiedzi na pogłoski o swojej śmierci opublikował na łamach New Your Journal sprostowanie "Wiadomości o mojej śmierci są przesadzone", które stało się słynnym powiedzeniem.
- 12 czerwca – opatentowano szwajcarski nóż oficerski.
- 14 czerwca – Matthias Zurbriggen zdobył najwyższy szczyt Ameryki – Aconcagua (6 962 m n.p.m.).
- 11 lipca – rozpoczęła się nieudana szwedzka wyprawa balonem wodorowym na biegun północny, w czasie której zginęła cała trzyosobowa załoga.
- 13 lipca – Guglielmo Marconi otrzymał w USA patent na telegraf bez drutu (No. 586,193).
- 17 lipca – rozpoczęła się Gorączka złota nad Klondike.
- 18 lipca – otwarto stadion Parc des Princes w Paryżu.
- 10 sierpnia – niemiecki chemik Felix Hoffmann otrzymał w laboratorium kwas acetylosalicylowy, który wszedł do handlu jako lek przeciwbólowy Aspiryna.
- 16 sierpnia – rozpoczęła się belgijska wyprawa antarktyczna, w której wzięli udział Henryk Arctowski i Antoni Bolesław Dobrowolski.
- 21 sierpnia – Felix Hoffmann (chemik w firmie Bayer AG) stworzył substancję o nazwie dwuacetylomorfina, wprowadzoną na rynek pod nazwą "heroina" bez testów klinicznych jako nowy "rewelacyjny środek na kaszel", zdelegalizowano ją w 1931.
- 30 sierpnia – Madagaskar: w bitwie pod Ambiky Francuzi pokonali wojowników z plemienia Sakalava.
- Wrzesień – powstał Bund (Ogólnożydowski Związek Robotniczy w Polsce i Rosji).
- 10 września – w Pensylwanii w USA oddział policyjny zastrzelił dziewiętnastu nieuzbrojonych górników.
- 1 listopada – założono klub piłkarski Juventus F.C..
- 5 listopada – podpisano układ między Włochami a Austro-Węgrami dot. uzgodnienia wpływów kulturalnych i ekonomicznych obu państw w Albanii.
- 14 listopada – niemiecka piechota morska zajęła Jiaozhou.
- 23 listopada – Auguste Charlois odkrył planetoidę Lotis.
- 28 listopada – Kazimierz Badeni został zdymisjonowany ze stanowiska premiera Austrii.
- 4 grudnia – wojna grecko-turecka: Grecja po klęsce zapłaciła 4 mln funtów tureckich odszkodowania i odstąpiła Turcji pas graniczny (pow. 55 km²) dla celów wojskowych.
- 12 grudnia – założono miasto Belo Horizonte w Brazylii.
- 27 grudnia – w Paryżu odbyła się premiera sztuki Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda.
- Początek budowy wschodniochińskiej linii kolejowej przez terytorium Rosji. Napływ do Mandżurii Rosjan i Polaków.
- Nasilenie buntów niezależnych plemion afgańskich przeciwko Wielkiej Brytanii z powodu próby zmiany granicy ustanowionej w 1893.
- IV zjazd Szwedzkiej Partii Socjaldemokratycznej.
- Założenie amerykańskiej Partii Socjaldemokratycznej z E. Debsem na czele.
- Pierwszy kongres syjonistyczny w Bazylei.
- Pierwszy kongres pszczelarski Apimondia (Bruksela, Belgia).
- Rosja zajęła Port Arthur, opuszczony przez Japończyków. Początek podziału Chin na główne strefy wpływów pomiędzy Wielką Brytanię, Japonię, USA, Niemcy i Rosję.
- W.J.Dibdin zastosował bakterie do oczyszczania ścieków.
- Joseph John Thomson odkrył istnienie elektronów.
- Rudolf Diesel skonstruował pierwszy w pełni udany silnik wysokoprężny.
- W Europie Zachodniej opanowano i zastosowano w praktyce proces elektrolizy wodoru z wody, co obniżyło koszty pozyskania tego gazu (np. balony napełniane wodorem).
- Pierwsze w Niemczech wyścigi samochodowe na trasie Berlin-Lipsk wygrał F. Held w samochodzie Benz.
- Pierwszy górski wyścig samochodowy rozegrano na 233 km trasie Marsylia-Nicea-la Turbie. Triumfował Francuz, ks. de Chasseloup-Laubat, na parowym pojeździe De Dion.
- Ludność Szwecji przekroczyła 5 mln osób (5009,6 tys.).
[edytuj] Urodzili się
- 3 stycznia – Pola Negri, polska aktorka, jedna z najsławniejszych gwiazd kina niemego (zm. 1987)
- 26 stycznia - Władysław Grela, legionista, policjant, odznaczony Virtuti Militari (zm. 1940 - zamordowany w Charkowie)
- 29 stycznia - Antoni Górniewicz, oficer zawodowy, odznaczony Virtuti Militari (zm. 1940 - zamordowany w Charkowie)
- 7 lutego – Romuald Adam Cebertowicz, inżynier hydrotechnik (zm. 1981)
- 10 lutego – John Franklin Enders, bakteriolog amerykański (zm. 1985)
- 12 lutego - Józef Konrad Gorski, oficer zawodowy artylerii, odznaczony Virtuti Militari (zm. 1940 - zamordowany w Charkowie)
- 20 lutego – Wanda Pieniężna, polska dziennikarka, działaczka narodowa, polityk (zm. 1967)
- 22 lutego – Karol Świerczewski, generał Armii Czerwonej i Wojska Polskiego (zm. 1947)
- 18 maja – Frank Capra, amerykański reżyser filmowy włoskiego pochodzenia (zm. 1991)
- 22 maja – Stanisław Ossowski, polski socjolog, współtwórca Polskiego Towarzystwa Socjologicznego (zm. 1963)
- 10 czerwca – Tatiana Romanowa, wielka księżna rosyjska, córka cara Mikołaja II, święta prawosławna (zm. 1918)
- 22 czerwca – Henryk Dobrzański, pseudonim Hubal, polski pułkownik, olimpijczyk (zm. 1940)
- 12 lipca – Maria Scholastyka Rivata, pierwsza przełożona Uczennic Boskiego Mistrza, Sługa Boża. (zm. 1987)
- 20 lipca – Tadeusz Reichstein, szwajcarski biochemik, laureat Nagrody Nobla w 1950 roku (zm. 1996)
- 24 lipca – Amelia Earhart, amerykańska pilotka, dziennikarka, pierwsza kobieta, która pokonała Atlantyk (zm. 1937)
- 28 lipca – Henryk Reyman, działacz sportowy, podpułkownik Wojska Polskiego (zm. 1963)
- 12 września – Irene Joliot-Curie, francuska fizyk jądrowy (zm. 1956)
- 25 września – William Faulkner, pisarz amerykański (zm. 1962)
- 26 września – Paweł VI, papież (zm. 1978)
- 21 października - Rudolf Geyer, oficer zawodowy piechoty, odznaczony Virtuti Militari (zm. 1940 - zamordowany w Charkowie)
- 9 listopada – Ronald Norrish, brytyjski chemik, noblista (zm. 1978)
- 11 listopada – Aleksander Drzewiecki polski skrzypek, trębacz, wachmistrz zawodowy Wojska Polskiego, altowiolista Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy, powstaniec wielkopolski (zm. 1960)
- 17 grudnia – Władysław Broniewski, polski poeta (zm. 1962)
[edytuj] Zmarli
- 19 marca – Antoine Thomson d'Abbadie, francuski astronom, geograf, fizyk (ur. 1810)
- 3 kwietnia – Johannes Brahms, kompozytor niemiecki (ur. 1833)
- 7 maja – Ion Ghica, rumuński rewolucjonista, polityk i dyplomata, dwukrotny premier Rumunii (ur. 1816)
- 21 maja – Fritz Müller, niemiecki biolog (ur. 1821)
- 4 czerwca – Theodor Sixt, niemiecki przedsiębiorca, działacz społeczny i filantrop (ur. 1834)
- 6 lipca – Henri Meilhac, francuski dramaturg i librecista (ur. 1831)
- 2 sierpnia – Adam Asnyk, polski poeta i dramatopisarz (ur. 1838)
- 19 września – Kornel Ujejski, polski poeta (ur. 1823)
- 30 września – Teresa z Lisieux, francuska karmelitanka, święta katolicka (ur. 1873)
- 19 października – George Pullman, konstruktor wagonów (ur. 1831)
- 11 grudnia – Gardiner Greene Hubbard – amerykański prawnik, finansista i filantrop, jeden z założycieli Bell Telephone Company i pierwszy przewodniczący National Geographic Society (ur. 1822)
- 16 grudnia – Alphonse Daudet, francuski pisarz, piewca Prowansji (ur. 1840)
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 25 lutego
- Ostatki: 2 marca
- Popielec: 3 marca
- Niedziela Palmowa: 11 kwietnia
- Wielki Czwartek: 15 kwietnia
- Wielki Piątek: 16 kwietnia
- Wielka Sobota: 17 kwietnia
- Wielkanoc: 18 kwietnia
- Poniedziałek wielkanocny: 19 kwietnia
- Wniebowstąpienie: 27 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 6 czerwca
- Boże Ciało: 17 czerwca
