1935
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rok 1935 / MCMXXXV
stulecia: XIX wiek ~ XX wiek ~ XXI wiek
dziesięciolecia: 1900–1909 • 1910–1919 • 1920–1929 • 1930–1939 • 1940–1949 • 1950–1959 • 1960–1969
lata: 1925 « 1930 « 1931 « 1932 « 1933 « 1934 « 1935 » 1936 » 1937 » 1938 » 1939 » 1940 » 1945
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
- 6 stycznia – w krakowskim Teatrze Starym rozpoczęła się II Światowa Konferencja Syjonistów-Rewizjonistów. Uczestniczyło w niej kilkuset delegatów.
- 8 stycznia – krakowska rozgłośnia radiowa rozpoczęła nadawanie programów na fali 293,5 m (1022 kHz).
- 13 stycznia – aresztowanie ppor. mar. Wacława Śniechowskiego (od VII 1932 współpracował z niem. Abwehrą, skazany przez Sąd Wojskowy na karę śmierci przez rozstrzelanie, wyrok wykonano w III 1935).
- 14 stycznia – pierwszy lot samolotu polskiej konstrukcji RWD-13.
- 15 stycznia – uruchomienie regionalnej rozgłośni radiowej w Toruniu (ósma rozgłośnia radiowa w kraju).
- 16 stycznia – w Senacie RP Wiktor Kulerski wygłosił przemówienie Co to jest państwo?, w którym ocenił projekt nowej konstytucji.
- 7 lutego – podpisano układ handlowy między Polską i Wielką Brytanią.
- Luty – uruchomienie bezpośredniego połączenia telefonicznego między Warszawą a Rygą.
- 13 marca – rozłam w Kościele Mariawickim. Powstały dwie niezależne denominacje Kościół Starokatolicki Mariawitów z siedzibą w Płocku oraz Kościół Katolicki Mariawitów z siedzibą Felicjanowie.
- 22 marca – Ustka otrzymała prawa miejskie.
- 23 marca
- Sejm uchwalił konstytucję kwietniową, miesiąc później podpisaną przez prezydenta Ignacego Mościckiego.
- trzęsienie ziemi o sile 4,3° w skali Richtera w okolicach Czarnego Dunajca.
- 28 marca – powstał gabinet premiera Walerego Sławka (do 12 października 1935).
- 1 kwietnia – powstała Mała Orkiestra Polskiego Radia.
- 23 kwietnia – prezydent Ignacy Mościcki podpisał nową konstytucję, tzw. konstytucję kwietniową.
- 24 kwietnia – weszła w życie konstytucja kwietniowa.
- 12 maja – śmierć marszałka Józefa Piłsudskiego.
- 18 maja – w Krakowie zakończyły się uroczystości pogrzebowe Józefa Piłsudskiego.
- 20 maja – Uniwersytet Warszawski przyjął imię Józefa Piłsudskiego.
- 28 czerwca – uchwalenie nowej ordynacji wyborczej.
- 6-7 lipca – XVI Mistrzostwa Polski mężczyzn w lekkiej atletyce. Cztery zwycięstwa odniósł Klemens Biniakowski: 200 m - 23,0 s.; 400 m - 50,1 s.; 4 x 100 m - 44,5 s.; 4 x 400 m - 3:31,4 s.
- 10 lipca – rozwiązanie Sejmu i Senatu.
- 24 lipca – średniodystansowiec Kazimierz Kucharski ustanowił rekord Polski w biegu na 800 m wynikiem 1:51,6 s.
- Lipiec – decyzja o wzniesieniu w Krakowie kopca Józefa Piłsudskiego.
- 1 sierpnia – w Tatrach rozpoczęto budowę kolejki linowej na Kasprowy Wierch.
- 4 sierpnia – w Warszawie, sprinterka Stanisława Walasiewicz ustanowiła rekord świata w biegu na 200 m - 23,6 s.
- 15 sierpnia – rozpoczęto budowę kolejki linowej na Kasprowy Wierch.
- 28 sierpnia – w Warszawie, płotkarz Władysław Niemiec ustanowił rekord Polski w biegu na 110 m ppł. - 15,3 s.
- 3 września
- w porcie w Gdyni statek szkolny "Dar Pomorza" zakończył rejs dookoła świata.
- w Warszawie wyszedł pierwszy numer tygodnika naukowo-technicznego Młody Zawodowiec.
- 7 września – do Krakowa przyjechała wycieczka członków francuskiego Towarzystwa Przyjaciół Polski. Przywieźli ziemię z pól bitewnych pod Verdun i Artois, którą złożono na kopcu Piłsudskiego.
- 8 września – odbyły się wybory do Sejmu.
- 15 września
- wybory do Senatu.
- polska załoga (kpt. Zbigniew Burzyński, por. Wł. Wysocki) po raz trzeci z rzędu wygrała Puchar Gordona Bennetta i zdobyła puchar na stałe.
- transatlantyk MS Piłsudski wypłynął w swój dziewiczy rejs.
- 25 września – premiera filmu Dwie Joasie.
- 13 października – powstał rząd Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego.
- 25 października
- premiera filmu Rapsodia Bałtyku.
- prezydent Ignacy Mościcki dokonał otwarcia schroniska górskiego ZHP "Głodówka" (Pogórze Spisko-Gubałowskie).
- 30 października – rozwiązanie Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR).
- 12 listopada – spadł meteoryt Łowicz.
- 7 grudnia – w Krakowie ukończono budowę gmachu Akademii Górniczej, jednej z największych (110 tys. m³) budowli w Polsce. Budowa, z przerwami, trwała prawie 14 lat. Od 1929 w nieukończonym gmachu odbywały się zajęcia ze studentami.
- 12 grudnia – premiera filmu Kochaj tylko mnie.
- 29 grudnia – za całokształt pracy pisarskiej Zofia Nałkowska otrzymała państwową nagrodę za rok 1935.
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- Styczeń – cesarz Etiopii Haile Selassie założył militarną szkołę w Holeta.
- 1 stycznia – z połączenia dwóch włoskich kolonii, okręgu wokół Trypolisu i Cyrenajki, powstał zalążek państwa Libia.
- 3 stycznia – w New Jersey rozpoczął się proces Bruno Richarda Hauptmanna oskarżonego o porwanie i zamordowanie syna Charlesa Lindbergha.
- 7 stycznia – włoski premier Benito Mussolini i francuski minister spraw zagranicznych Pierre Laval, zawarli porozumienie, w którym obie strony zobowiązały się do respektowania swych kolonialnych roszczeń.
- 11 stycznia – Amelia Earhart, jako pierwsza, dokonała samotnie przelotu z Hawai do Kalifornii.
- 13 stycznia – plebiscyt w Saarze w sprawie przyłączenia do Niemiec – 90,3% głosowało za przyłączeniem.
- 16 stycznia – w mediolańskiej La Scali odbyła się premiera opery Pietro Mascagniego – Neron.
- 19 stycznia – amerykańska kompania Coopers Inc. (dzisiaj Jockey International) wprowadziła po raz pierwszy do sprzedaży slipy.
- 28 stycznia – Islandia, jako pierwszy kraj zalegalizowała aborcję (na bazie medycznej – zagrożenia zdrowia matki).
- 2 lutego – Leonard Keeler przeprowadził w Portage w Wisconsin pierwsze w historii badanie wykrywaczem kłamstw.
- 11 lutego – w marokańskiej miejscowości Ifrane odnotowano najniższą temperaturę powietrza w Afryce –23,9 °C.
- 13 lutego – Bruno Richard Hauptmann został uznany winnym i skazany na śmierć za porwanie i zamordowanie syna Charlesa Lindbergha.
- 15 lutego – w niemieckim piśmie medycznym Deutsche Medizinische Wochenschrift, ukazała się seria artykułów autorstwa Gerharda Domagka o odkryciu i klinicznych próbach Prontosilu, jednego z pierwszych skutecznych leków bakteriobójczych.
- 17 lutego – w Niemczech wprowadzono 8-godzinny dzień pracy.
- 20 lutego – Caroline Mikkelsen, żona kapitana norweskiego statku wielorybniczego, została pierwszą kobietą, która postawiła nogę na Antarktydzie.
- 22 lutego – zabroniono lotów samolotom nad Białym Domem.
- 26 lutego – utworzenie w Niemczech lotnictwa wojskowego - Luftwaffe.
- 28 lutego – wynaleziono nylon.
- Marzec
- w Niemczech wprowadzono regularny program telewizyjny.
- w Grecji pod przywództwem gen. Anastasiosa Papoulasa doszło do nieudanej próby obalenia rządu. Generał został pojmany i skazany na śmierć za zdradę.
- 1 marca – powrót Zagłębia Saary do Niemiec.
- 2 marca
- król Syjamu Prajadhipok (Rama VII) abdykował, jego miejsce zajął 9 letni bratanek Ananda Mahidol (Rama VIII).
- Prosiak Porky zadebiutował w serii krótkich animowanych filmów pod tytułem Zwariowane Melodie (ang. Looney Tunes).
- 8 marca – w Tokio zdechł pies o imieniu Hachikō, który przez 10 lat po śmierci właściciela, czekał popołudniami na stacji metra, na jego powrót z pracy.
- 9 marca – Niemcy oficjalnie przyznały się do posiadania zabronionego traktatem wersalskim lotnictwa wojskowego.
- 15 marca – służbę wojskową w armii francuskiej wydłużono do 24 miesięcy.
- 16 marca
- Adolf Hitler ogłosił że Niemcy będą się zbroić, co było równoznaczne z zerwaniem traktatu wersalskiego.
- wprowadzenie w Niemczech obowiązkowej służby wojskowej, co było jednoznacznym zerwaniem traktatu wersalskiego. Powstał Wehrmacht.
- 19 marca – w Nowym Jorku w dzielnicy Harlem doszło do rozruchów na tle rasowym.
- 20 marca – odbył się pierwszy lot amerykańskiego myśliwca Grumman F3F.
- 21 marca – zmieniono nazwę Persji na Iran.
- 28 marca – premiera propagandowego filmu Triumf woli w reżyserii Leni Riefenstahl.
- 1 kwietnia – w Niemczech wprowadzono zakaz działalności Świadków Jehowy, rozpoczynając ich masowe aresztowania.
- 14 kwietnia – wielka burza piaskowa przeszła przez stany Nowy Meksyk, Kolorado i Oklahomę. Burzę tą upamiętnił amerykański pieśniarz folk Woody Guthrie w przeboju pod tytułem „Ballada o czaszy kurzu” (ang. Dust bowl ballads).
- 15 kwietnia – dokonano oblotu samolotu topredowo-bombowego Douglas TBD Devastator.
- 17 kwietnia
- Rada Ligi Narodów uchwaliła rezolucję potępiającą zerwanie przez Niemcy traktatu wersalskiego.
- Sun Myung Moon ogłosił, że doznał objawienia, w którym Jezus nakazał mu ukończenie swej misji sprzed prawie 2000 lat.
- 27 kwietnia – w finale Pucharu Anglii w piłce nożnej na stadionie Wembley, Sheffield Wednesday pokonał West Bromwich Albion 4 – 2 .
- 6 maja – Nowy Ład Gospodarczy (ang. New Deal): w ramach reform ekonomiczno-społecznych wprowadzonych w USA przez prezydenta Roosevelta, została utworzona nowa agencja rządowa której celem było tworzenie nowych miejsc pracy (ang. Works Progress Administration – WPA).
- 11 maja – prapremiera baletu "Harnasie" Karola Szymanowskiego w Pradze.
- 15 maja – otwarto pierwszą linię moskiewskiego metra.
- 16 maja – ZSRR zawarł układ o pomocy wzajemnej z Czechosłowacją. Była to odpowiedź na agresywną politykę Niemiec.
- 18 maja – 52 osoby zginęły w katastrofie lotniczej w Moskwie.
- 19 maja – Thomas Edward Lawrence (znany jako Lawrence z Arabii), zginął w wypadku motocyklowym.
- 21 maja
- niemiecka marynarka wojenna zmieniła nazwę z Reichsmarine na Kriegsmarine; powstało Oberkommando der Kriegsmarine (Naczelne Dowództwo Marynarki Wojennej).
- w Niemczech uchwalono ustawę o powszechnym obowiązku służby wojskowej.
- 24 maja
- książę Fryderyk, późniejszy król Danii, ożenił się z księżniczką szwedzką Ingrid Bernadotte.
- w amerykańskiej lidze baseballu, Major League Baseball, rozegrano pierwszy mecz przy sztucznym oświetleniu. Był to mecz pomiędzy zespołami Cincinnati Reds i Philadelphia Phillies odbył się na stadionie Crosley Field w mieście Cincinnati.
- 25 maja – w Ann Arbor, czarnoskóry Amerykanin Jesse Owens w ciągu 72 min. ustanowił lub wyrównał 6 rekordów świata
- g.14:45 - bieg na 100 y - 9,4 s. (wyrównał RŚ)
- skok w dal - 8,13 m (RŚ, który przetrwał niepobity przez 25 lat!)
- 220 y i jednocześnie 200 m po prostej - 20,3 s. (poprawił oba RŚ)
- g.15:57 - 220 y ppł. i jednocześnie 200 m ppł. po prostej - 22,6 s. (poprawił oba RŚ)
- 31 maja – trzęsienie ziemi o sile 7,1 w skali Richtera zniszczyło miasto Kweta (dzisiejszy Pakistan) pozbawiając życia 40 tys. osób.
- 1 czerwca – niemiecka Reichswehra oficjalnie zmieniła swą nazwę na Wehrmacht.
- 9 czerwca – doszło do tajnego porozumienia [porozumienie He-Umezu - (梅津・何応欽協定 Umezu-Ka Okin Kyōtei)], w którym rząd Kuomintangu w Chinach przyznał Japończykom kontrolę nad północno-wschodnimi Chinami.
- 10 czerwca
- powstał ruch Anonimowych Alkoholików.
- zakończyła się paragwajsko-boliwijska wojna o Chaco.
- 11 czerwca – francuski liniowiec pasażerski SS Normandie zdobył Błękitną Wstęgę Atlantyku.
- 12 czerwca
- 13 czerwca – James Walter Braddock pokonał Maximiliana Adelberta „Madcap Maxie” Baer w walce bokserskiej o tytuł mistrz świata wagi ciężkiej. Walka ta została sportretowana w filmie Człowiek ringu (ang. Cinderella Man).
- 15 czerwca
- władze Prus Wschodnich wydały zakaz rozpowszechniania Krzyżaków Henryka Sienkiewicza.
- rozpoczęto budowę pancernika Scharnhorst (pierwszy duży okręt niemiecki po złamaniu ograniczeń traktatu wersalskiego).
- 18 czerwca – Wielka Brytania zawarła z Niemcami układ o ograniczeniu zbrojeń na morzu (Niemcy miały prawo posiadania do 35% tonażu brytyjskiej floty nawodnej i do 45% tonażu floty podwodnej).
- 3 lipca – we włoskiej stoczni w Trieście zwodowano statek MS Batory.
- 5 lipca
- António de Oliveira Salazar stał się de facto dyktatorem faszystowskiej Portugalii.
- prezydent Franklin Delano Roosevelt podpisał akt prawny (ang. National Labor Relations Act), który zabezpieczał prawa robotników w sektorze prywatnym gospodarki (między innymi legalizował zakładanie związków zawodowych).
- 9 lipca – Niemcy ogłosili program rozbudowy floty wojennej o: 2 pancerniki, 2 krążowniki, 16 niszczycieli i 28 okrętów podwodnych (o łącznej wyporności 107 500 ton).
- 16 lipca
- w San José w Kostaryce został założony klub piłkarski Deportivo Saprissa.
- pierwszy licznik parkingowy, do pobierania opłat za parking, został zainstalowany w Oklahoma City.
- 24 lipca – fala burz piaskowych i upałów osiągnęła swój szczyt, w Chicago odnotowano rekordową temperaturę +44°C (109°F).
- 27 lipca – Nowy Ład Gospodarczy (ang. New Deal): w USA powstała organizacja wspierana przez rząd federalny (ang. Federal Writers' Project) wspierająca pisarzy i artystów w czasie kryzysu.
- 28 lipca – dokonano oblotu bombowca Boeing B-17 Flying Fortress.
- 13 sierpnia – 111 osób zginęło po runięciu zapory i zatopieniu miast Molare i Ovada we włoskim Piemoncie.
- 14 sierpnia – Nowy Ład Gospodarczy (ang. New Deal): prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin Delano Roosevelt podpisał akt prawny (ang. Social Security Act) gwarantujący miedzy innymi emerytury, renty inwalidzkie, zasiłek dla bezrobotnych.
- 16 sierpnia – brytyjsko-duńska wyprawa zdobyła leżącą na Grenlandii Górę Gunnbjørna, najwyższy szczyt Arktyki (3694 m).
- 29 sierpnia – król Belgów Leopold III Koburg na drodze w Szwajcarii stracił panowanie nad kierownicą i uderzył w drzewo. W wypadku zginęła jego żona Astrid, będąca w ciąży z czwartym dzieckiem, on sam został lekko ranny.
- 31 sierpnia – radziecki górnik Aleksiej Stachanow podczas jednej zmiany wykonał 1475% normy (tj. wydobył 102 m³ węgla).
- 2 września – w czasie obchodzonego w USA Święta Pracy (ang. Labor Day) nad Florida Keys w stanie Floryda przeszedł huragan o niespotykanej sile, kategorii 5, z wiatrem o prędkości 298 km/h (185 mph). Huragan ten pozbawił życia 423 osoby.
- 10 września – Narodowi Syndykaliści usiłowali dokonać przewrotu w Portugalii.
- 13 września – Howard Hughes w czasie lotu samolotem Hughes H-1 Racer, ustanowił rekord prędkości, który wyniósł 566 km/h (352 mph).
- 15 września – parlament niemiecki Reichstag uchwalił tzw. ustawy norymberskie, ustanawiające rasizm w III Rzeszy. Sztandar NSDAP został ustanowiony flagą państwową.
- 30 września – prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin D. Roosevelt, wziął udział w uroczystościach dedykacji zapory wodnej na rzece Kolorado. W latach 1933-1947 oficjalną nazwą zapory było Boulder Dam, później Zapora Hoovera (ang. Hoover Dam).
- 3 października – wojska włoskie w sile 18 dywizji wkroczyły do Etiopii, przy protestach opinii publicznej i sankcjach Ligi Narodów.
- 6 października – Liga Narodów oficjalnie potępia Włochy za dokonanie agresji na Abisynię i przy międzynarodowym poparciu nakłada na kraj sankcje gospodarcze.
- 10 października
- w Grecji proklamowano monarchię.
- w Niemczech w miejscowości Langenberg, tornado zniszczyło drewniany 160 metrowy maszt radiowy. Po tej katastrofie zaprzestano budowania drewnianych masztów radiowych.
- 5 listopada
- Milan Hodža został premierem Czechosłowacji.
- w USA kompania produkująca zabawki i gry Parker Brothers, rozpoczęła sprzedaż gry Monopoly.
- 6 listopada – dokonano oblotu brytyjskiego myśliwca Hawker Hurricane.
- 8 listopada
- Nowy Ład Gospodarczy (ang. New Deal): przywódcy związków zawodowych z USA i Kanady, przy poparciu administracji prezydenta Franklina D. Roosevelta utworzyli organizację pod nazwą Kongres Przemysłowych Organizacji (ang. Congress of Industrial Organizations). Celem organizacji było organizowanie wśród robotników przemysłowych związków zawodowych. Później organizacja ta weszła w skład Amerykańskiej Federacji Pracowników (ang. American Federation of Labor AFL-CIO).
- premiera filmu Bunt na Bounty.
- 14 listopada – w wyborach w Wielkiej Brytanii zwyciężyła Partia Konserwatywna co pozwoliło by premierem rządu został ponownie Stanley Baldwin.
- 15 listopada – Manuel Luis Quezon został prezydentem Filipin.
- 18 listopada – Anglik Conrad Reginald Cooke dokonał pierwszego wejścia na siedmiotysięcznik Kabru w Himalajach.
- 23 listopada – Georgi Kjoseiwanow został premierem Bułgarii.
- 6 grudnia – Michael Savage został premierem Nowej Zelandii.
- 9 grudnia – początek konferencji 5 dużych mocarstw dot. zbrojeń morskich (Traktat londyński (1936))
- 12 grudnia – w Niemczech został przyjęty status organizacji Lebensborn. Prezesem stowarzyszenia został Heinrich Himmler, a celem „odnowienie krwi niemieckiej” i „hodowla nordyckiej rasy nadludzi”.
- 14 grudnia
- Tomáš Garrigue Masaryk z powodu złego stanu zdrowia zrezygnował z funkcji prezydenta Czechosłowacji.
- Australijczyk Jack Metcalfe ustanowił w Sydney rekord świata w trójskoku (15,78 m).
- 17 grudnia – dokonano oblotu samolotu Douglas DC-3.
- 18 grudnia
- Edvard Beneš wybrany prezydentem Czechosłowacji.
- Samuel Hoare ustąpił ze stanowiska ministra spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii, zastąpił go Anthony Eden.
- w Sri Lance powstała partia socjalistyczna - Lanka Sama Samaja Party.
- 23 grudnia – odbyło się wodowanie japońskiego lotniskowca Sōryū.
- 26 grudnia – w Wirginii utworzono Park Narodowy Shenandoah.
- 27 grudnia – Mao Zedong ogłosił manifest (Język chiński: 瓦窑堡宣言;Wayaobu), w którym przedstawił strategię walki z japońskim imperializmem, zaapelował o zjednoczenie w obliczu japońskiej inwazji.
- 31 grudnia – Charles Darrow opatentował grę planszową Monopoly.
- W USA było 4 mln członków związków zawodowych.
[edytuj] Urodzili się
- 1 stycznia - Brian G. Hutton, amerykański reżyser i aktor
- 3 stycznia - Richard Karp, amerykański informatyk
- 4 stycznia
- Dorota Kempka, polska polityk
- Walter Mahlendorf, niemiecki lekkoatleta
- Floyd Patterson, amerykański bokser (zm. 2006)
- 6 stycznia - Jerzy Marchwiński, polski pianista i pedagog
- 7 stycznia - Walerij Kubasow (ros. Валерий Николаевич Кубасов), radziecki kosmonauta
- 8 stycznia
- Elvis Presley, amerykański piosenkarz (zm. 1977)
- Robert Littell, amerykański pisarz
- 9 stycznia - John McCormack, brytyjski bokser
- 10 stycznia
- Sherrill Milnes, amerykański śpiewak operowy
- Paweł Socha, polski biskup katolicki
- 14 stycznia - Lucille Wheeler, kanadyjska narciarka alpejska
- 15 stycznia - Robert Silverberg, amerykański pisarz
- 16 stycznia
- Joachim Grubich, polski organista i profesor sztuki
- Udo Lattek, niemiecki piłkarz i trener
- 23 stycznia - Paul Iby, austriacki duchowny katolicki
- 25 stycznia
- Don Duguid, kanadyjski curler
- Franco Nenci, włoski bokser
- 26 stycznia - Friðrik Ólafsson islandzki polityk, prawnik i szachista
- 28 stycznia
- David Lodge , brytyjski pisarz
- Helena Maria Sawicka, polski artysta plastyk, twórca ekslibrisów
- 29 stycznia - Luboš Kohoutek, czeski astronom
- 30 stycznia - Richard Brautigan, pisarz i poeta amerykański (zm. 1984)
- 31 stycznia - Kenzaburō Ōe (jap. 大瀬村 Ōse-mura?), japoński prozaik i eseista, laureat Nagrody Nobla
- 1 lutego - Rudi Hoffmann, niemiecki piłkarz
- 2 lutego - Juliusz Paetz, polski biskup katolicki
- 7 lutego - Antoni Nurzyński, polski operator filmowy (zm. 1974)
- 8 lutego
- Romuald Karaś, polski dziennikarz, reportażysta, publicysta, dramaturg, autor słuchowisk radiowych oraz scenariuszy filmowych i audycji telewizyjnych
- Jan Wieczorek, polski biskup katolicki
- 10 lutego
- Andrzej Gawroński, polski aktor
- Tadeusz Strugała, polski dyrygent
- 11 lutego - Gene Vincent, amerykański piosenkarz i gitarzysta rockowy (zm. 1971)
- 13 lutego - Lucjan Laprus, polski dyrygent, chórmistrz i pedagog
- 14 lutego - Krystyna Sienkiewicz, polska aktorka
- 16 lutego - Sonny Bono, amerykański producent muzyczny, wokalista, aktor i polityk (zm. 1998)
- 22 lutego - Danilo Kiš, serbski pisarz (zm. 1989)
- 26 lutego - Roman Malinowski, polski polityk
- 27 lutego - Mirella Freni, włoska śpiewaczka operowa
- 1 marca
- Ernest Bryll, polski poeta
- Robert Conrad, amerykański aktor
- 2 marca - Marek Nowakowski, polski pisarz, aktor i scenarzysta
- 3 marca
- Malcolm Anderson, tenisista australijski
- Michael Walzer, amerykański filozof
- 4 marca - Bent Larsen, duński szachista (zm. 2010)
- 6 marca - Ron Delany, irlandzki lekkoatleta średniodystansowiec
- 7 marca - Antoni Naguib, egipski kardynał
- 8 marca - Antoni Jozafat Nowak, polski franciszkanin, antropolog
- 10 marca - Manfred Germar, niemiecki lekkoatleta
- 15 marca - Judd Hirsch, amerykański aktor filmowy i telewizyjny
- 17 marca
- Valerio Adami, włoski malarz
- Óscar Panno, argentyński szachista
- Hans Wollschläger, niemiecki pisarz, tłumacz, historyk, wydawca, teoretyk muzyki, organista (zm. 2007)
- 22 marca - Michael Emmet Walsh, amerykański aktor
- 23 marca - Hans Lenk, niemiecki filozof
- 24 marca - Peter Bichsel, szwajcarski pisarz
- 25 marca - Izabella Cywińska, polska reżyser teatralna
- 26 marca - Mahmud Abbas (arab. محمود عباس), palestyński przywódca
- 27 marca
- Włodzimierz Bednarski, polski aktor
- Julian Glover, brytyjski aktor
- 28 marca - Józef Schmidt, polski atleta
- 29 marca - Wolfgang Uhlmann, niemiecki szachista
- 31 marca - Herb Alpert, amerykański trębacz, kompozytor, autor piosenek, piosenkarz
- 5 kwietnia - Donald Lynden-Bell, angielski astronom i astronom
- 6 kwietnia - Luis del Sol, hiszpański piłkarz
- 10 kwietnia
- Peter Hollingworth, australijski duchowny anglikański
- Jerzy Milian, polski muzyk, malarz i kompozytor
- 14 kwietnia
- Andrzej Gwiazda, polski działacz związkowy
- Erich von Däniken, pisarz szwajcarski
- 16 kwietnia - Bobby Vinton, amerykański piosenkarz polskiego pochodzenia
- 17 kwietnia - Theo Angelopoulos, grecki reżyser (zm. 2012)
- 18 kwietnia - Paul A. Rothchild, amerykański producent muzyczny (zm. 1995)
- 19 kwietnia
- Dudley Moore, angielski aktor, komik i muzyk (zm. 2002)
- Justin Francis Rigali, amerykański duchowny katolicki, kardynał
- 21 kwietnia - Charles Grodin, amerykański aktor
- 24 kwietnia - Jerzy Godziszewski, polski pianista i pedagog
- 27 kwietnia - Magda Leja, polska pisarka, autorka utworów dla dzieci (zm. 2006)
- 28 kwietnia - Wenanty Zubert, polski kanonista, profesor KUL, franciszkanin
- 2 maja
- Pál B. Nagy, węgierski szermierz
- Luis Suárez Miramontes, hiszpański piłkarz
- 8 maja - Jack Charlton, angielski piłkarz
- 9 maja - Halina Poświatowska, polska poetka (zm. 1967)
- 12 maja - Gary Peacock, amerykański kontrabasista
- 13 maja
- Luciano Benetton, przedsiębiorca włoski
- Jan Saudek, czeski fotografik
- 20 maja - Hanna Krall, polska pisarka, dziennikarka
- 23 maja - Bronisław Tusk, polski rzeźbiarz, ceramik, malarz (zm. 2000)
- 27 maja - Ramsey Lewis, amerykański pianista i kompozytor
- 29 maja - André Brink, południowoafrykański pisarz
- 1 czerwca
- Percy Adlon, niemiecki reżyser
- Norman Foster, brytyjski architekt
- Andrzej Żarnecki, polski aktor
- 3 czerwca - Andrzej Garlicki polski historyk
- 9 czerwca - Knut Ipsen, niemiecki prawnik
- 13 czerwca
- Christo Jawaszew (bułg. Христо Явашев), amerykański artysta pochodzenia bułgarskiego, jeden z twórców sztuki krajobrazu
- Samak Sundaravej (Język tajski - สมัคร สุนทรเวช), tajski polityk, premier Tajlandii (zm. 2009}
- 18 czerwca - John Spencer, snookerzysta angielski (zm. 2006)
- 19 czerwca - Krzysztof Litwin, polski aktor (zm. 2000)
- 21 czerwca
- Agnes Simon, węgierska tenisistka
- Françoise Sagan, pisarka francuska (zm. 2004)
- 22 czerwca - Władysław Ziółek, polski biskup katolicki
- 25 czerwca - Eddie Floyd, amerykański piosenkarz soulowy i rhythm n bluesowy
- 26 czerwca
- Carlo Facetti, włoski kierowca wyścigowy
- Wilhelm Schraml, niemiecki duchowny katolicki
- 29 czerwca - Paulos Raptis, polski śpiewak operowy
- 1 lipca
- James Cotton, amerykański muzyk
- David Prowse, amerykański aktor, znany z roli Dartha Vadera z serii filmów Gwiezdne wojny
- 3 lipca
- Osvaldo Bagnoli, włoski piłkarz
- Harrison Schmitt, astronauta amerykański
- 5 lipca - Szewach Weiss, izraelski polityk, profesor nauk politycznych
- 6 lipca - Dalajlama XIV, właśc. Hlamo Dönodrup, duchowy i polityczny przywódca Tybetu, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
- 8 lipca - Witalij Siewastjanow (ros. Виталий Иванович Севастьянов), kosmonauta radziecki (zm. 2010)
- 9 lipca - Wim Duisenberg, holenderski ekonomista i polityk, pierwszy prezes Europejskiego Banku Centralnego (zm. 2005)
- 11 lipca - Stanisław Nowak, polski biskup katolicki
- 12 lipca - Hans Tilkowski, niemiecki piłkarz
- 13 lipca
- Jack Kemp, amerykański polityk i zawodowy futbolista (zm. 2009)
- Jarosław Marek Rymkiewicz, polski poeta, eseista, dramaturg i krytyk literacki
- 17 lipca
- Donald Sutherland, aktor kanadyjski
- Diahann Carroll, amerykańska aktorka i piosenkarka
- 18 lipca - Ben Vautier, francuski artysta
- 19 lipca - Gerd Albrecht, niemiecki dyrygent
- 23 lipca
- John Cordts, kanadyjski kierowca wyścigowy
- Zbigniew Jujka, polski rysownik satyryczny
- Władysław Andrzej Serczyk, polski historyk
- 25 lipca - Barbara Harris, amerykańska aktorka
- 28 lipca - Massimo Natili, włoski kierowca wyścigowy
- 29 lipca - Peter Schreier, niemiecki śpiewak i dyrygent
- 30 lipca - Győző Forintos, węgierski szachista
- 3 sierpnia - Gieorgij Szonin (ros. Георгий Степанович Шонин), radziecki kosmonauta (zm. 1997)
- 4 sierpnia - Jan Tesarz, polski aktor
- 6 sierpnia - Fortunato Baldelli, włoski duchowny katolicki
- 7 sierpnia - Pedro Manfredini, argentyński piłkarz
- 10 sierpnia - Gia Kanczeli, gruziński kompozytor
- 12 sierpnia
- John Cazale, amerykański aktor (zm. 1978)
- Roman Darowski, polski jezuita, profesor filozofii
- Harry Kupfer, niemiecki reżyser operowy
- 13 sierpnia - Brendan Comiskey, irlandzki biskup
- 15 sierpnia - Waldemar Baszanowski, polski sztangista (zm. 2011)
- 18 sierpnia
- Rafer Johnson, amerykański lekkoatleta
- Hifikepunye Pohamba, polityk Namibii
- 20 sierpnia - Ron Paul, amerykański polityk
- 22 sierpnia
- Longin Pastusiak, polski polityk, historyk i politolog
- Edna Annie Proulx, amerykańska pisarka i dziennikarka
- 26 sierpnia - Geraldine Ferraro, amerykańska działaczka polityczna (zm. 2011)
- 29 sierpnia - William Friedkin, amerykański reżyser
- 31 sierpnia - Andrzej Dobosz, polski krytyk literacki
- 1 września - Seiji Ozawa, japoński dyrygent
- 2 września - Jerzy Madej, polski polityk
- 3 września - Armando Pierucci, włoski franciszkanin
- 5 września - Aki Schmidt, niemiecki piłkarz i trener
- 6 września - Ultra Violet, francusko-amerykańska artystka
- 7 września - Abdou Diouf, senegalski polityk
- 8 września - Friedrich Baumbach, niemiecki szachista
- 11 września - Gierman Titow (ros. Герман Степанович Титов), radziecki kosmonauta (zm. 2000)
- 11 września - Arvo Pärt, estoński kompozytor muzyki chóralnej i instrumentalnej
- 14 września
- Fujio Akatsuka (jap. 赤塚 不二夫), pierwszy twórca mang komicznych (zm. 2008)
- Andrzej Nowak, polski lekarz
- 16 września
- Carl Andre, amerykański artysta minimalistyczny
- Esther Vilar, niemiecka pisarka i dramaturg
- 17 września - Ken Kesey, amerykański pisarz związany z beatnikami w latach 50. i hippisami w latach 60 (zm. 2001)
- 21 września - Santos Abril y Castelló, hiszpański duchowny katolicki
- 22 września - Juwenaliusz (Pojarkow), rosyjski biskup prawosławny
- 27 września - Andrzej Brycht, polski pisarz (zm. 1998)
- 29 września - Jerry Lee Lewis, amerykański piosenkarz i pianista
- 29 września - Mylène Demongeot, francuska aktorka
- 30 września - Johnny Mathis, amerykański piosenkarz
- 1 października
- Julie Andrews - angielska aktorka i piosenkarka
- Nikos Chadzinikolau - polski pisarz greckiego pochodzenia, poeta, prozaik, autor tekstów piosenek, tłumacz literatury nowogreckiej i klasycznej na język polski oraz polskiej na język grecki (zm. 2009)
- Walter De Maria, amerykański artysta
- 4 października - Horst Janson, niemiecki aktor
- 5 października - Oswald Wiener, austriacki pisarz, teoretyk językoznawstwa
- 6 października - Ernesto Laclau, argentyński filozof
- 9 października - Edward Windsor, książę Kentu, członek brytyjskiej rodziny królewskiej
- 10 października
- Stanisław Jopek, polski tenor (zm. 2006)
- Hermann Nuber, niemiecki piłkarz
- 12 października - Luciano Pavarotti, włoski śpiewak operowy (zm. 2007)
- 14 października - La Monte Young, amerykański kompozytor
- 15 października
- Bobby Joe Morrow, amerykański lekkoatleta
- Barry McGuire, amerykański muzyk folkowy i rockowy
- 16 października
- Marian Jurczyk, polski polityk
- Teofil Wilski, polski biskup katolicki
- 18 października - Peter Boyle, amerykański aktor filmowy i telewizyjny (zm. 2006)
- 20 października - Jerry Orbach, aktor amerykański (zm. 2004)
- 21 października
- Jadwiga Barańska, polska aktorka
- Jarosław Kuszewski, polski aktor
- 22 października - Ann Rule, amerykańska pisarka
- 23 października
- Egon Franke, polski szermierz, mistrz olimpijski
- Zbigniew Rudziński, polski kompozytor i pedagog
- 24 października
- Malcolm Bilson, amerykański pianista
- Philippe Morillon, francuski wojskowy
- Marek Piwowski, polski reżyser i scenarzysta
- 25 października - Stanisław (Stash) Pruszyński - polski dziennikarz radiowy, reporter, redaktor, przedsiębiorca. Syn pisarza Ksawerego Pruszyńskiego (1907-1950)
- 28 października - Zbigniew Horbowy, polski artysta plastyk
- 30 października
- Agota Kristof, węgierska pisarka mieszkająca od 1956 w Szwajcarii, pisząca po francusku (zm. 2011)
- Michael Winner, brytyjski reżyser
- 31 października
- David Harvey, brytyjski geograf
- Mohamed Hussein Tantawi, egipski wojskowy i polityk
- 1 listopada
- Adam Frączek, polski psycholog
- Edward Said (arab. إدوارد وديع سعيد), lewicowy intelektualista (zm. 2003)
- 2 listopada - Wiktor Zatwarski, polski piosenka i aktor
- 3 listopada - Henry Grimes, amerykański kontrabasista
- 4 listopada - Tadeusz Fiszbach, polski polityk
- 8 listopada - Alain Delon, francuski aktor
- 11 listopada - Bibi Andersson, szwedzka aktorka
- 14 listopada - Husajn ibn Talal (arab. حسين بن طلال), król Jordanii z dynastii Haszymidów (zm. 1999)
- 16 listopada - France-Albert René, polityk seszelski
- 17 listopada - Toni Sailer, austriacki narciarz alpejski, aktor i piosenkarz (zm. 2009)
- 21 listopada
- Michael Chapman – amerykański operator filmowy, aktor i reżyser
- Fairuz (arab. فيروز), libańska wokalistka
- 23 listopada - Władisław Wołkow (ros. Владислав Николаевич Волков), kosmonauta radziecki (zm. 1971)
- 27 listopada - Adam Sławiński, polski kompozytor
- 1 grudnia - Woody Allen, amerykański scenarzysta, reżyser, aktor, producent
- 5 grudnia - Marise Chamberlain, nowozelandzka lekkoatletka
- 8 grudnia
- Dharmendra Singh Deol (hindi:धर्मेन्द्र सिंह देओल), aktor bollywoodzki, polityk hinduski
- Michael Kahn, amerykański montażysta filmowy
- Tatiana Zatułowska, rosyjska szachistka
- 11 grudnia - Pranab Mukherjee (bengalski: প্রণব কুমার মুখোপাধ্যায়), indyjski polityk, minister spraw zagranicznych Indii
- 14 grudnia - Lee Remick, amerykańska aktorka filmowa (zm. 1991)
- 15 grudnia
- Adnan Badran, jordański naukowiec i polityk
- Adam Gęszka, polski kolarz
- 21 grudnia - John G. Avildsen, amerykański reżyser
- 26 grudnia - Kazimierz Orłoś, polski pisarz, scenarzysta filmowy, dramaturg, autor słuchowisk radiowych i publicysta
- 28 grudnia - Ryszard Karpiński, polski biskup katolicki
- 30 grudnia - Omar Bongo, gaboński polityk, prezydent Gabonu (zm. 2009)
- 31 grudnia - Ron Northcott, kanadyjski curler
[edytuj] Zmarli
- 1 lutego - Bolesław Limanowski, historyk, działacz socjalistyczny (ur. 1835)
- 6 marca - Oliver Wendell Holmes, Jr, prawnik amerykański (ur. 1841)
- 16 marca - John Macleod, fizjolog szkocki, laureat Nagrody Nobla (ur. 1876)
- 22 marca - Aleksander Moisiu, albański aktor i reżyser (ur. 1879)
- 24 marca - Maria Karłowska, założycielka Zgromadzenia Sióstr Pasterek, błogosławiona katolicka (ur. 1865)
- 14 kwietnia - Emmy Noether, niemiecka matematyczka (ur. 1882)
- 18 kwietnia - Panait Istrati, pisarz rumuński tworzący w języku francuskim (ur. 1884)
- 12 maja - Józef Piłsudski, Marszałek Polski, Naczelnik Państwa (ur. 1867)
- 17 maja - Paul Dukas, kompozytor francuski (ur. 1865)
- 18 maja - Michael Berkowitz, żydowski pedagog i pisarz, pionier ruchu syjonistycznego (ur. 1865)
- 19 maja - Thomas Edward Lawrence, brytyjski archeolog, podróżnik, wojskowy i agent wywiadu (ur. 1888)
- 21 maja - Jane Addams, amerykańska bojowniczka o pokój i reformy społeczne, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (ur. 1860)
- 23 maja - Julian Flatau, polski chemik i farmaceuta (ur. 1870)
- 22 czerwca - Szymon Askenazy, polski historyk (ur. 1866)
- 24 czerwca - Carlos Gardel, argentyński śpiewak (ur. 1890)
- 3 lipca
- Michał Bobrzyński, polski historyk i konserwatywny polityk (ur. 1849)
- André Citroën, inżynier i przedsiębiorca francuski (ur. 1878)
- 12 lipca - Alfred Dreyfus, francuski oficer (ur. 1859)
- 17 lipca - George William Russell, irlandzki poeta, malarz, mistyk, filozof i publicysta (ur. 1867)
- 12 sierpnia - Maria Rose - działaczka niepodległościowa (ur. 1900)
- 15 sierpnia - Wiley Post, lotnik amerykański (ur. 1898)
- 21 sierpnia - John Hartley, tenisista brytyjski, zwycięzca Wimbledonu (ur. 1849)
- 29 sierpnia - Astrid, królowa Belgów (ur. 1905)
- 30 sierpnia - Henri Barbusse, francuski pisarz, dziennikarz i komunista (ur. 1873)
- 19 września - Konstanty Ciołkowski, rosyjski uczony i wynalazca pochodzenia polskiego (ur. 1857)
- 20 października - Arthur Henderson, szkocki polityk, laurat pokojowej Nagrody Nobla (ur. 1863)
- 28 listopada - Erich Moritz von Hornbostel, niemiecki etnomuzykolog (ur. 1877)
- 2 grudnia - James Breasted, amerykański archeolog, historyk i egiptolog (ur. 1865)
- 3 grudnia - Wiktoria Koburg, księżniczka Wielkiej Brytanii (ur. 1868)
- 4 grudnia - Charles Robert Richet, lekarz i fizjolog francuski, laureat Nagrody Nobla (ur. 1850)
- 13 grudnia - Victor Grignard, francuski profesor chemii, laureat Nagrody Nobla (ur. 1871)
- 14 grudnia - Stanley G. Weinbaum, amerykański pisarz science-fiction (ur. 1902)
- 17 grudnia - Juan Vicente Gómez, prezydent-dyktator Wenezueli (ur. 1857)
- 21 grudnia - Kurt Tucholsky, niemiecki pisarz i dziennikarz (ur. 1890)
[edytuj] Zdarzenia astronomiczne
- W tym roku Słońce osiągnęło lokalne maksimum aktywności.
[edytuj] Nagrody Nobla
- z fizyki - James Chadwick
- z chemii - Frédéric Joliot, Irene Joliot-Curie
- z medycyny - Hans Spemann
- z literatury - nagrody nie przyznano
- nagroda pokojowa - Carl von Ossietzky
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 28 lutego
- Ostatki: 5 marca
- Popielec: 6 marca
- Niedziela Palmowa: 14 kwietnia
- Wielki Czwartek: 18 kwietnia
- Wielki Piątek: 19 kwietnia
- Wielka Sobota: 20 kwietnia
- Wielkanoc: 21 kwietnia
- Poniedziałek wielkanocny: 22 kwietnia
- Wniebowstąpienie: 30 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 9 czerwca
- Boże Ciało: 20 czerwca