Pokazywanie postów oznaczonych etykietą de Hauteville. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą de Hauteville. Pokaż wszystkie posty

piątek, 23 września 2016

Tropem Ratoldów cz. 6 - imię germańskie

Rycerz Normański
Strona DEON.PL podaje:

Ratold

Imię pochodzenia germańskiego, złożone z członów: rad- / rat- 'rada' i -wald / -walt (goc. waltan) 'władać, panować'. Na gruncie germańskim występuje w formach: Ratold, Raduald, Radoald, Ratolt.
W Polsce znane od 1397 r. w formach: Ratold, Ratholdus i w zdrobnieniu Ratoltek.
Odpowiedniki obcojęz.: łac. Ratoldus, Rataldus, niem. Ratold, Rathold, Raduald, Ratolt, wł. Ratoldo, Rataldo.

Ratold, pustelnik z Tyrolu. Pochodził z Aibling, pod Rosenheim, w Górnej Bawarii. Tęskniąc za samotnością, opuścił rodzinę i po 900 r. osiadł w parowie na północ od Schwaz (Tyrol). Wzniósł tam kapliczkę i dedykował ją św. Jerzemu. Potem przedsięwziął pielgrzymkę do Rzymu i Composteli. Wyświęcono go tam na kapłana. Wrócił z obrazem Matki Boskiej Bolesnej. Gdy znalazł towarzyszy, założył osiedle eremickie, które później przeobraziło się w benedyktyńskie opactwo. Innocenty II zatwierdził fundację w 1138 r. Z uwagi na klęski żywiołowe (pożary, lawiny) opactwo przeniesiono następnie do doliny Innu (dziś Fiecht bei Schwaz). Wspomnienie Ratolda obchodzi się 2 listopada. [link]
 
Ratold Caserta
We wpisie Tropem Ratoldów cz. 4 -  Ratold Caserta, przytoczyłam informacje o dwóch braciach, którzy towarzyszyli Felicji de Hauteville z Sycylii, narzeczonej króla Węgier Kolomana I Uczonego, jako eskorta. Znaleźli się wśród 300 rycerzy, którzy podążyli za swą panią do nowego kraju. Byli to Oliver de Caserta (bezdzietny) i Ratold Caserta. Caserta jest miejscowością we Włoszech, skąd się prawdopodobnie wywodzili. Ratold to było imię. Na Węgrzech ród znany był jako Rátót (być może węgierska wersja imienia Ratold i określenie potomków Ratolda Caserty). Herb rodu Rátót zawiera lipowy liść (Lipa znana była jako źródło surowca leczniczego, kojarzy się z kobiecością, a nie siłą, jak dąb. Ponadto lipa jest świętym drzewem Słowian, skąd zatem na Węgrzech?)

Lipa uznawana jest za narodową roślinę Czechów (pojawia się na fladze prezydenckiej), Słowaków, Słoweńców (nieoficjalna waluta Słowenii z lat 1989 – 1990), Serbów Łużyckich (m.in. w logo organizacji Domowina). W Chorwacji zdawkowa jednostka monetarna nosi nazwę lipa.[link] Lipa u Słowian i Germanów uważana była za drzewo święte. Ceniono ją od najdawniejszych czasów nie tylko ze względu na jej piękno, lecz również właściwości lecznicze i miododajne.[link] Wierzono, że chroni przed uderzeniem pioruna. Germanie kojarzyli lipę z boginią miłości Freją ( W mitologii rzymskiej drzewo to poświęcone było bogini Wenus), myloną lub łączoną w jedno z boginią Frigg, małżonką Odyna.

Zagalopowałam się? :)

Niekoniecznie.


Teraz będzie krótka powtórka z historii:
Normanowie, czyli „ludzie z północy” pochodzili ze Skandynawii. Ich najazdy trwały bardzo długo, bo ponad dwieście lat, od końca VIII do XI w. i w pewnych przypadkach jeszcze dłużej. Ich ekspansja dotknęła przede wszystkim znacznej części Europy.
Ojczyzna Normanów, [to] Półwysep Skandynawski. (…) Zasiedlający Skandynawię Normanowie pochodzili od bytujących tam niegdyś Germanów. (…) Jednym z ważniejszych bogów w skandynawskim panteonie był Odyn, bóg wojny i patron wojowników. Ważne miejsce zajmowały też jego żona, Frigg, znająca przeszłość i przyszłość. (…)[link]

Casertavecchia
Dlaczego wspominam Normanów?
Casertavecchia (prowincja Caserta) to średniowiecznea wioska położona ok. 10 km na północny wschód od Caserta. Jego nazwa w tłumaczeniu z włoskim oznacza "Stara Caserta". Początki Casertavecchia są niepewne, ale według mnicha benedyktyńskiego, Erchempert, w Ystoriola Langobardorum Beneventi degentium wieś ​​została założona w 861 AD. Poprzednie rzymskie miasto nazywano "Casam Irtam" (od łacińskiego znaczenia "wieś na szczycie").
Wioska była początkowo zdobyta i rządzona przez Longobardów (Lud germański, który rządził dużą częścią Półwyspu Włoskiego od 568 do 774.). Następnie została zgrabiona przez Saracenów. Podczas panowania Normanów, od 1062 roku, doprowadzili oni kraj do najwyższego poziomu świetności z budową katedry , poświęcony kultowi San Michele Arcangelo. [link]

Teraz już wiemy, skąd germańskie imię Ratold u rycerza włoskiego, który, jak podają jedne ze źródeł w 1097 roku towarzyszył narzeczonej króla Kolomana, Felicji de Hauteville, na Węgry  (Tropem Ratoldów cz. 4 -  Ratold Caserta).

To jeszcze nie wszystko!

De Hauteville – ród szlachecki pochodzenia normańskiego, z którego pochodzili m.in. królowie Sycylii, książęta Apulii i książęta Antiochii. Znani też pod włoską wersją nazwiska d’Altavilla.
Według tradycji wywodzą się od norweskiego wikinga Hialtta, osiadłego w podbitej Normandii, na półwyspie Cotentin w początkach X wieku. Nazwisko pochodzi od nazwy jego niewielkich dóbr Hauteville. (...) Po kądzieli ród de Hauteville skoligacił się z wieloma ówcześnie panującymi dynastiami z Bizancjum, Węgier, Burgundii, Kastylii i Świętego Cesarstwa Rzymskiego. [link]

Nadal jednak nie wiemy jak się ma ten szlachetny ród do Ratoldów ze Skrzydlnej, którzy posługują się herbem z niepełnym kołem od wozu i krzyżem. 


Następny wpis:

Tropem Ratoldów cz. 7 - rodzime rycerstwo

piątek, 26 sierpnia 2016

Tropem Ratoldów cz. 4 - Ratold Caserta

Ratold Caserta

Ratold Caserta

Urodził się przed 1217 rokiem, pochodził z Carserty we Włoszech. Jego bratem był Olivera de Caserta, z którym udał się jako eskorta Felicji de Hauteville, narzeczonej króla Węgier Kolomana I Uczonego na Węgry. Eskorta liczyła około 300 zbrojnych rycerzy. Zostali zakwaterowani w pobliżu zamku położonego w Veszprem - Ratoldról , dzisiejsze Gyulafirátót.  [link]

Ilustrowana Kronika z około 1358 roku podaje: "Następnie Oliver i Ratold przybyli za panowania króla Kalamana I Uczonego. Pochodzili z rodziny Caserta ".

Ratold jest imieniem pochodzenia germańskiego. 

*  *  *

Ratold Caserta, brat Oliver de Caserta (brak dat oraz informacji o dzieciach)

  •          Buhno (mieszkał w zamku ok. 1130 roku)

    •  Ugra Rátót - Radhold (pełnił funkcję komornika (?), ur. około 1150)

      •  Belus Örsi de genere Rátold (ur.oszacowano na lata od 1156 do 1216)
        Brat dla Suinmur
        Brat przyrodni dla Rátót Leusták I

        •  Absa Örsi de genere Rátold (ur. oszacowano na lata od 1192 do 1252) 

          brak informacji o potomkach, może nie miał

        •  Mihály Örsi de genere Rátold (ur. oszacowano na lata od 1192 do 1252)

          brak informacji o potomkach, może nie miał

        •  Miske I Örsi de genere Rátold, I (ur. około 1222)

        Kasper Niesiecki w swoim herbarzu wspomina, że ród Ratuldów znany był w Polsce od co najmniej 1296 roku, ale pochodzenia herbu nikt nie zna. "Ród zszedł  już dawno bo Marek Ratuld [ze Skrzydlnej] zostawił tylko córkę [Beatę] jedynaczkę, która poszedłszy za Jana Pieniążka (...) wszystkę fortunę w dom Pieniążków przeniosła".

piątek, 12 sierpnia 2016

Tropem Ratoldów cz. 3 - trop sycylijski

Herb rodu Rátót
We wpisie Tropem Ratoldów cz. 1 - węgierski ślad opisałam historyczne uzasadnienie dla migracji ludzi z Węgier na tereny obecnej południowej Polski. Postanowiłam ponownie ruszyć węgierskim tropem w poszukiwaniu Ratoldów. 

Węgierska Wikipedia poinformowała mnie, że:


Rátót (Rathold lub Rátold) - nazwa rodu (po łacinie "klanu"; nemzetség w języku węgierskim) w Królestwie Węgier. Według Szymon z Keza i innych kronikarzy, przodkowie klanu byli Włochami z Caserta, (Neapol ), o imionach Rathold i Oliver, którzy osiedlili się na Węgrzech około 1097 roku za panowania Kolomana, króla Węgier. Dotarli na Węgry wraz z Felicją z Sycylii .[link]


Felicia z Sycylii, Felicja de Hauteville (1078 - 1102), była najstarszą córką hrabiego Rogera I. Koloman, król Węgier ożenił się z nią w 1098 roku.
Wraz z Felicją, jako jej eskorta, przybyli na Węgry niektórzy sycylijscy dworzanie, np członkowie rodu Rátót (Oliver i Ratold).[link]

Król Koloman I Uczony w młodości schronił się w Polsce, gdzie znalazł wsparcie księcia Władysława I Hermana (stryj Kolomana życzył sobie, aby Koloman został biskupem, a królem jego młodszy brat). Podczas wypraw krzyżowych Koloman zmuszony był stawić czoła problemowi krzyżowców przechodzących przez królestwo węgierskie w drodze do Ziemi Świętej (sic! :)). W 1107 roku Koloman I Uczony zawarł przymierze z księciem Polski Bolesławem III Krzywoustym.[link
Herb nawiązuje do liścia lipy.

Wiemy już, w jaki sposób członkowie włoskiego rodu Rátót znaleźli się na Węgrzech i jakie powiązania z Polską miał król Węgier Koloman I Uczony!

Ród Rátót otrzymał od węgierskiego króla posiadłości w miastach Veszprém [link],  Vác [link] oraz wieś  Rátót, istniejące do dziś.

Gyulafirátót (w języku niemieckim Rathold) jest samorządną częścią miasta Veszprém.  Do 1984 roku był samodzielną gminą.
Dokładna data powstania wsi nie jest znana, ale wiemy, że w 1239 roku była własnością rodu Rátót. Rodzina z Rátót włoskiego pochodzenia weszła w koligację z rodziną Gyulaffy, a później stała się właścicielem osady. W Gyulafirátót założony został przez członka rodu, arcybiskupa Matthiasa Esztergoma w XIII wieku klasztor norbertanek. Gotycka budowla została zniszczona w czasie okupacji tureckiej, pozostały z niej tylko ruiny. Na północ od wsi stał kiedyś zamek lub forteca Rátoldok; nadal można zobaczyć resztki położone za wzgórzem Kalwarii. [to jest moje bardzo niedoskonałe i być może niepoprawne tłumaczenie z węgierskiej strony TUTAJ]

Ród, w miarę upływu czasu, podzielił się na kilka gałęzi. Należało do niego wielu znanych i wybitnych ludzi. 
Link do węgierskiej Wikipedii jest TUTAJ.  

Drzewo genealogiczne rodu Rátót jest TUTAJ (wersja angielska jeśli chodzi o odnośniki).  Niestety, nie znalazłam w nim nikogo, kto mógłby być protoplastą polskiej linii Ratoldów. 
Natomiast ... UWAGA, UWAGA, znalazłam informacje o włoskich przodkach węgierskich Rátótów!  
W następnym wpisie cofniemy się w czasie do początku drugiego tysiąclecia :)

Następny wpis: 

Tropem Ratoldów cz. 4 - Ratold Caserta